MULANDU nshi ici cipusho ca kuti, Lesa obe nani? cacindamina?— Pantu abantu bapepa balesa abengi. (1 Abena Korinti 8:5) Lintu umutumwa Paulo apokelele amaka kuli Yehova aya kuposha umuntu uushabalile enda, abantu batile: “Imilungu [balesa] yapalana na bantunse yaisaikala na ifwe.” Abantu balefwaya ukulapepa Paulo no munankwe Barnaba. Baleita Paulo ati Herme na Barnaba ati Seu, ayali mashina ya balesa babufi.

Lelo Paulo na Barnaba tabasuminishe abantu ukulabapepa. Bacilukile mwi bumba no kutila: “Mufume kuli ifi fintu fya fye no kupilibukila kuli Lesa wa mweo.” (Imilimo 14:8-15) “Lesa wa mweo,” uwapangile ifintu fyonse nani?— Ee, ni Yehova, ‘Uwapulamo pano isonde ponse.’ Yesu aitile Yehova ati ‘Lesa wine wine eka.’ E co, lyene, nani eka uulingile ukupepwa?— Ni Yehova eka!—Amalumbo 83:18; Yohane 17:3; Ukusokolola 4:11.

Abantu abengi bapepa balesa bambi ukucila ‘Lesa wine wine eka.’ Ilingi bapepa ifintu bapanga ku fimuti, amabwe, nelyo ifyela. (Ukufuma 32:4-7; Ubwina Lebi 26:1; Esaya 44:14-17) Na baume na banakashi abalumbuka inshita shimo betwa ati balesa, abasambashi, nelyo abakata. Bushe caliba bwino ukubalumbanya?—

Lintu Sauli aishileba umutumwa Paulo, alembele ati: ‘Lesa wa nshita ino apofwishe imitima ya bashitetekela.’ (2 Abena Korinti 4:4) Bushe uyu mulungu nani?— Ee, ni Satana Kaseebanya! Satana alalenga abantu ukupepa abantu abengi ne fintu.

 Lintu Satana aeseshe ukulenga Yesu ukuwa no kumupepa, cinshi Yesu aebele Satana?— “[Yehova] Lesa obe e o ulepepa, kabili wene eka e o ulebombela.” (Mateo 4:10) E co Yesu alilondolwele bwino ukuti Yehova fye eka e o tufwile ukupepa. Natubelengeko pa lwa balumendo bamo abaishibe ici. Amashina yabo bali ni Shadraki, Meshaki, na Abednego.

Aba baHebere bacaice bali mu luko lwa kwa Lesa ulwa Israele kabili basendelwe bunkole ku calo ca Babele. Kulya imfumu yaleitwa ati Nebukadnesari yapangile icimpashanya ca golde icikalamba. Bushiku bumo yatile lintu inyimbo shalila, bonse bali no kuwa pa nshi no kupepa icimpashanya. Yabasokele ati: “Uushawe pa nshi no kutoota ilyo line alapooswa mu kati ke lungu lya mulilo uulebilima.” Aciba ni we nga wacitile cinshi?—

 Shadraki, Meshaki, na Abednego ilingi line balecita ifyo imfumu yalelanda. Lelo balikeene ukucite ci. Bushe nawishiba umulandu?— Ni pa mulandu wa kuti ifunde lya kwa Lesa lyaleti: ‘Wilaba na milungu imbi pa cinso candi. Wilacita cabaswa nelyo kucibombela.’ (Ukufuma 20:3-5) E co Shadraki, Meshaki, na Abednego baumfwilile ifunde lya kwa Yehova ukucila ifunde lya mfumu.

Imfumu yalikalipe sana, e co ilyo line yaitile balya baHebere bacaice batatu. Yabepwishe ati: ‘Bushe ca cine cine ukuti tamulepepa balesa bandi? Nalamupeela ishuko na limbi. Nomba, nga mwaumfwa inyimbo shalila, muwe pa nshi no kupepa icimpashanya ico napanga. Nga tamwawe, mwalapooswa mwi lungu lya mulilo uulebilima. Kabili ni uyani umulungu uwingamupususha mu kuboko kwandi?’

Cinshi balya balumendo bali no kucita nomba? Aciba ni we nga wacitile shani?— Baebele imfumu ati: ‘Lesa uo tupepa kuti atupususha. Lelo nga tacite ifi, balesa benu ifwe tatwapepeko. Tatwawe pa nshi ku kupepa icimpashanya cenu ica golde.’

Imfumu yalikalipe sana. Yatile: ‘Kafyeni ilungu lya mulilo ukukaba kwa miku 7 ukucile fyo lyalekafiwa!’ Lyene yaebele abaume ba iko aba maka ukukaka Shadraki, Meshaki, na Abednego no  kubapoosa mwi lungu lya mulilo! Lilye lungu lyalikabile sana ica kuti abaume ba ilya mfumu balipaiwe ku lubingu lwa mulilo! Ni shani pa lwa balya baHebere batatu?

Shadraki, Meshaki, na Abednego baponene mu mulilo. Lelo balimine! Tabapiile. Kabili tabali abakakwa. Bushe ici kuti cacitika shani?— Imfumu yaloleshe mwi lungu lya mulilo, kabili ifyo yamwene fyaipeele umwenso. Yaipwishe ati: ‘Bushe te bantu batatu tupooselemo?’ Ababomfi ba iko bayaswike ati: “Cine cine, mwe mfumu.”

Lyene imfumu yatile: ‘Moneni ndemona abantu 4 baleenda mulya, kabili tabalepya.’ Bushe ulya muntu walenga 4 naumwishiba?— Ni malaika wa kwa Yehova. Acingilile balya baHebere batatu pa kuti bepya.

Lintu imfumu yamwene fi, yaishile ku mwinshi we lungu lya mulilo no kubilikisha ati: “Mwe Shadraki, Meshaki, na Abednego, mwe babomfi ba kwa Lesa Wapulamo, fumeni, mwise kuno.” Ilyo bafumine, abantu bonse balimwene ukuti tabapiile. Tabalenunka  ne cushi. Lyene imfumu yatile: ‘Acindikwe Lesa wa kwa Shadraki, Meshaki na Abednego, uutumine malaika wakwe ukupususha ababomfi bakwe pantu tabapepa umulungu uuli onse kano Lesa wabo.’—Daniele, icipandwa 3.

Kuti twasambililako ku fyacitike ilya nshita. Na lelo abantu balapanga ifimpashanya, nelyo utulubi, ifya kupepa. Icitabo ca The Encyclopedia Americana cisosa ukuti: “Imendela yalishila, filya fyabo musalaba.” Ifimpashanya kuti fyapangwa ku fimuti, amabwe, icela, nelyo insalu. Abasambi ba kubalilapo aba kwa Yesu tabapepele kateka wa ciRoma, umulandu uo kalemba wa lyashi lya kale Daniel P. Mannix atile kuti walinganishiwa ku “kukaana ukupika sulupu ku mendela nelyo ukulapa umulapo wa kutungilila kateka.”

E co bushe uletontonkanya ukuti kuli Lesa caba kantu nga ca kuti icimpashanya ca mipepele capangilwa ku nsalu, icimuti, amabwe, nelyo icela?— Bushe kuti caba bwino ku mubomfi wa kwa Yehova ukupepa icimpashanya ca musango yu?— Shadraki, Meshaki, na Abednego tabacitile co, kabili basansamwishe Yehova. Bushe kuti wapashanya shani ica kumwenako cabo?—