Yesu afwile aali ku Perea, ku kabanga ka Mumana wa Yordani, ilyo alandile pa cilangililo ca mpaanga iyalubile e lyo na pa ca ndalama ya drakima iyalubile. Ico tusambililako ku filangililo fyonse fibili ca kuti, tulingile ukusekelela umubembu umo nga alapila no kubwelela kuli Lesa. Bakalemba na baFarise balesuusha Yesu pa mulandu wa kuti alepokelela ababembu. Bushe aba bantu balisambilileko ku filangililo fibili ifyo Yesu alandile? Bushe balimwene ifyo Shifwe wa ku muulu omfwa umubembu nga alapila? Yesu alandile icilangililo na cimbi icisuma pa kuti abasambilishe isambililo limo line ilyacindama.

Ici cilangililo cilanda pa mufyashi uwakwete abana babili. Umwana umwaice eo balandapo sana muli ici cilangililo. Ca cine, bakalemba na baFarise e lyo na balya abalekutika ku fyo Yesu alandile, balingile ukusambililako ku fyacitikiile umwana umwaice. Na lyo line, tatufwile ukulaba ukuti tulasambililako isambililo ilyacindama na ku fyo wishi no mwana umukalamba bacitile. Kanshi ilyo tulelanda pali ici icilangililo, tufwile ukutontonkanyapo pa bantu bonse batatu abo Yesu alandilepo.

Atile: “Umuntu umo ali na bana abaume babili. Kabili umwaice atile kuli wishi, ‘Tata, mpeeleleni limo ifyuma ifyo nkapyana.’ Na o abakeenye ifyuma fyakwe.” (Luka 15:11, 12) Ico uyu mwana umwaice alefwaila icuma ca bupyani, te kuti wishi alifwile, aali umumi. Umwana alefwaya ukuti bamupeele icuma ca bupyani pa kuti aleyikalila no kulabomfya icuma kuli fyonse ifyo umwine alefwaya. Finshi atendeke ukucita?

Yesu alondolwele ukuti: “Awe tapapitile ne nshiku ishingi, umwaice alonganike fyonse no kwima ubulendo bwa ku calo ca kutali, kabili e ko aileonaula icuma cakwe ku mikalile yabipa.” (Luka 15:13) Mu nshita ya kuti atwalilile ukwikala pa ng’anda na wishi uwalebasunga bwino kabili uwalebapeela ifyo balekabila, ena alifuminepo aya ku calo cimbi. Ilyo aile kulya, aileonaula icuma conse kuli bacilende. Lyena atendeke ukucula nga fintu Yesu alondolwele.

 Atile: “Ilyo aonawile icuma conse, kwaponene icipowe icikalamba mu calo cilya conse, na o atampile ukucula. Aileikuminisha fye na ku muntu umo uwa muli cilya calo, na o amutumine mu mabala yakwe ku kucema inkumba. Alekumbwa fye no kulya amapaapa ayo inkumba shalelya, kabili takwali no wa kumupeelako akantu.”—Luka 15:14-16.

Amafunde ya kwa Lesa yatile inkumba shali ni nama ishakowela, lelo e sho uyu umwana atampile ukucema. Atendeke ukulaala insala, ica kuti alefwaya fye no kulya ifya kulya fya nkumba isho alecema. Ilyo amwene ubucushi bwacilamo, asukile ‘ailuka’ ifyo ali no kucita. Finshi acitile? Atile: “Ifyo bafula abantu abo tata aingisha incito abalya umukate uwingi, e lyo ine kuno ndefwa ku nsala! Ndeima, ndeya kuli tata no kuyamweba nati: ‘Tata, nimembukila Lesa na imwe. Nshilingile ukuti mulenjita umwana wenu. Lekeni mbe fye nga umo pa babomfi benu.’” Awe e fyo aimine no kuya kuli wishi.—Luka 15:17-20.

Bushe wishi acitile shani? Bushe alimukalipiile no kumwebaula pali filya afumine pa ng’anda? Bushe wishi tamubikileko amano ilyo afikile pa ng’anda? Nga ni mwe, bushe nga mwacitile shani? Bushe nga mwana wenu nga mwacitile shani?

Yesu alilondolwele ifyo wishi aumfwile ne fyo acitile. Atile: “Nomba ilyo [umwana] acili ukutali, wishi alimumwene kabili aumfwile uluse, kabili alimubutukile no kuwila pa mukoshi wakwe no kumutomona.” (Luka 15:20) Nangu ca kutila wishi alyumfwile ukuti umwana aliipoosele mu misango yabipa, alimupokelele ilyo abwelele. Bushe bashimapepo abaYuda abaleti balishibe Yehova kabili eo balepepa, balisambilileko ku fyo Shifwe wa mu muulu omfwa umubembu nga alapila? Bushe balimwene ukuti ifyo Yehova engacita e fyo na Yesu alecita nga ca kuti umubembu aya kuli ena?

Wishi uwaishiba bwino abana kuti amwena fye ku fyo umwana alemoneka bulanda bulanda ukuti nalapila. Na lyo line, wishi nga e wabalilapo ukumuposha, kuti cayangukila umwana ukuyebelela imembu. Yesu akonkenyepo ukusosa ati: “No mwana atile kuli ena, ‘Tata, nimembukila Lesa na imwe. Nshilingile ukuti mulenjita umwana wenu.’”—Luka 15:21.

Wishi aebele abasha ati: “Endesheni! leteni ica kufwala icisuma sana, no kumufwika, kabili mufwikeni inindaminwe ku minwe ne ndyato ku makasa. Mulete no mwana wa ng’ombe uwaina, mwipaye no kuleka tulye no kusangalala, pantu uyu mwana wandi alifwile nomba ali uwa mweo na kabili; alilubile nomba nalondoka.” Awe batendeke “ukusangalala.”—Luka 15:22-24.

Lelo umwana umukalamba aali mwi bala. Yesu alandile pali wena ati: “Ilyo aleisa no kupalamina ku ng’anda, aumfwile uko baleimba no kucinda. E pa kwita umubomfi umo no kumwipusha ifyalecitika. Na o amwebele ati, ‘Munonko naisa, na bawiso nabepaya umwana wa ng’ombe uwaina, pantu bamupokelele umutuntulu.’ Awe alikalipe, akeene no kwingila. Na wishi alifumine alamupapaata. Na o ayaswike wishi ati, ‘Moneni imyaka ubwingi namubombela kabili nshatala mpula mwi funde lyenu, lelo ine tamwatala amumpeela nangu mwana wa mbushi  ukuti nsansamuke na banandi. Lelo cilya fye afika uyu mwana wenu uwaliile ifyuma fyenu pamo na bacilende, mwamwipaila umwana wa ng’ombe uwaina.’”—Luka 15:25-30.

Ni bani bali nga uyu umwana umukalamba, abashaletemwa nga ca kuti Yesu aumfwila uluse ababembu na bantu yaweyawe e lyo no kubabikako amano? Ni bakalemba na baFarise. Ico Yesu alandiile ici icilangililo ni co balemupeela umulandu pali filya alepokelela ababembu. Kanshi onse uumona kwati Lesa talingile ukubelela umuntu uluse, alingile ukusambililako.

Pa kusondwelela ici icilangililo, Yesu alandile amashiwi ayo wishi mu cilangililo aebele umwana wakwe umukalamba aya kuti: “We mwana, lyonse twaba na iwe, ne fintu fyandi fyonse fyobe; nomba kwena tufwile fye ukusangalala no kusekelela, pantu uyu munonko alifwile nomba ali uwa mweo na kabili, alilubile nomba nalondoka.”—Luka 15:31, 32.

Yesu talandilepo pa fyo umwana umukalamba acitile pa numa. Lelo ilyo Yesu afwile, kabili abuushiwa no kuya ku muulu, “bashimapepo abengi balitetekele.” (Imilimo 6:7) Pali aba pafwile pali na balya abalipo ilyo Yesu alandile ici icilangililo cishaiwamina icalelanda pa mwana uwalubile. Nabo bene bafwile balilwike ukuti balingile ukulapila no kubwelela kuli Lesa.

Ukutula pa bushiku abashimikile ici icilangililo, abasambi bakwe balingile ukulatontonkanyapo pa masambililo yasuma ayaba muli ici icilangililo. Isambililo lya kubalilapo lya kuti, tatufwile ukuya “ku calo ca kutali,” e kutila ukukonkelela ifya calo, lelo tufwile ukwikalilila mu cilonganino ca kwa Lesa, umo Lesa uwatutemwa kabili uutusambilisha Icebo cakwe atucingilila.

Cimbi ico tusambililako ca kuti, nga ca kuti twafuma kuli Lesa, tufwile twabwelela kuli ena pa kuti twaba ifibusa fyakwe na kabili.

Kuti twasambililako fimo na kuli filya wishi apokelele umwana wakwe no kumubelela uluse e lyo na kuli filya umwana umukalamba afulilwe no kukaana ukupokelela umwaice wakwe. Nga fintu twamona, ababomfi ba kwa Lesa bafwile ukwelela no kupokelela munyinabo nga alapila, abwelela ‘ku ng’anda kuli Wishi.’ Kanshi tulingile ukusekelela nga ca kuti munyinefwe ‘uwafwile aba uwa mweo na kabili,’ na lintu ‘uwalubile alondoka.’