1-2. Ni bani bengafwa umusambi wa Baibolo ukulunduluka no kubatishiwa?

BA AMY abekala ku Fiji batile: “Nalitemenwe sana ifyo nalesambilila ilyo balensambilisha Baibolo. Nalishibe ukuti ifyo nalesambilila e cine. Nomba ilyo natendeke ukusangwa pamo na bamunyinefwe na bankashi, nalyalwike kabili nalilundulwike no kubatishiwa.” Ifyacitike kuli ba Amy filetusambilishako icintu cimo icacindama: Umusambi wa Baibolo kuti alunduluka bwangu no kubatishiwa aba mu cilonganino nga balemwafwa.

² Kwaliba ifyo bakasabankanya bonse bengacita pa kulenga icilonganino ukukulilako. (Efes. 4:16) Ba Leilani bapainiya abekala ku Vanuatu balandile ukuti: “Nga filya fine batila umwana wa mu mushi mwana wa bonse, aba mu cilonganino nabo bafwile ukubombela pamo pa kuti balenge umuntu ukwisa mu cine.” Abafyashi, balupwa, ifibusa, e lyo na bakafundisha, bonse balacitapo fimo pa kuti umwana akule bwino. Balamukoselesha kabili balamusambilisha amasambililo ayasuma. Ifi fine e fyo caba na ku ba mu cilonganino. Bakasabankanya kuti bapandako umusambi amano, kuti bamukoselesha, kabili kuti balacita ifingalenga umusambi alabapashanya pa kuti alunduluke no kubatishiwa.—Amapi. 15:22.

3. Finshi mulesambilila ku fyo ba Ana, ba Daniel na ba Leilani balandile?

³ Cinshi kasabankanya uutungulula isambililo lya Baibolo afwile ukubela ne nsansa nga ca kuti bakasabankanya bambi baleafwa umusambi? Ba Ana bapainiya baibela ababombela mu Moldova batile: “Umusambi wa Baibolo nga alelunduluka alakabila ukumwafwa sana mu fintu ifingi. Kanshi kuti cakosela sana uumusambilisha Baibolo nga ca kuti alemwafwa fye eka.” Ba Daniel * bapainiya baibela nabo ababombela mu calo cimo cine balandile abati: “Ilingi line bakasabankanya  bambi balalanda ifyebo ifisuma ifyo nshabalile ntontonkanyapo. Kabili ifyo balanda filafika umusambi pa mutima.” Ba Leilani balilandile na cimbi ico tufwile ukubela ne nsansa nga ca kuti bakasabankanya bambi baleafwa umusambi. Batile: “Umusambi nga amona ifyo aba bwananyina bamutemwa ne fyo bamubikako amano, kuti ashininkisha ukuti tuli bantu ba kwa Yehova.”—Yoh. 13:35.

4. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

⁴ Nomba nalimo kuti mwalayipusha amuti, ‘Kuti na-afwa shani umusambi wa Baibolo ukulunduluka apo te ine musambilisha Baibolo?’ Natulande pa fyo twingacita kasabankanya nga atweba ukuya nankwe mu kutungulula isambililo lya Baibolo nelyo ilyo umusambi atendeka ukwisa mu kulongana. Twalalanda na pa fyo baeluda bengafwa abasambi ba Baibolo pa kuti balunduluke no kubatishiwa.

5. Finshi mufwile ukulaibukisha nga kasabankanya amweba ukuya nankwe mu kutungulula isambililo lya Baibolo?

⁵ Kasabankanya uusambilisha umusambi Baibolo e wakwata umulimo wa kumulenga aumfwikisha Icebo ca kwa Lesa. Kasabankanya nga amweba ukuya nankwe mu kutungulula isambililo, mufwile ukulaibukisha ukuti mulingile ukubombela pamo. Umulimo wenu kumwafwa. (Luk. Mil. 4:9, 10) Nomba finshi fimo ifyo mwingacita pa kuti mwafwe bwino kasabankanya munenu ilyo aletungulula isambililo?

6. Kuti mwabomfya shani ishinte lyaba pa Amapinda 20:18 ilyo kasabankanya amweba ukuya nankwe mu kutungulula isambililo lya Baibolo?

⁶ Mulepekanishisha libela isambililo. Ica kubalilapo, mufwile ukweba kasabankanya ukuti amwebeko fimo pa musambi wakwe. (Belengeni Amapinda 20:18.) Nalimo kuti mwamwipusha amuti: “Finshi mwaishibapo pa nkulilo ya musambi wenu? Lisambililo nshi mukalasambilila nankwe? Finshi mulefwaya umusambi ukwishiba muli ili isambililo? Bushe kuli fimo ifyo mfwile ukucita nelyo ifyo nshifwile ukucita nelyo ukulanda ilyo tuli pe sambililo? Finshi fimo ifyo ningacita pa kuti nkoseleshe umusambi ukulunduluka?” Kwena kasabankanya te kuti amwebe ifyebo fya nkaama pa musambi wakwe, lelo ifyo engamweba kuti fyalenga mwaishiba ifyo mwingafwa umusambi. Ba Joy ba mishonari, balebako abo baya nabo mu kutungulula isambililo lya Baibolo fimo pa musambi. Batile: “Ukwebako abo ndeya mu kutungulula nabo isambililo fimo pa musambi, kulalenga babika amano ku musambi kabili baleshiba ne fyo bengamukoselesha.”

7. Cinshi mulingile ukupekanishisha libela nga kasabankanya amweba ukuya nankwe mu kutungulula isambililo?

⁷ Nga ca kuti kasabankanya amweba ukuya nankwe mu kutungulula isambililo, kuti cawama nga mwapekanishisha libela ifyo mukayasambilila. (Esra 7:10) Munyinefwe Daniel uo tulandilepo kale atile: “Ndatemwa sana nga ca kuti kasabankanya uo naya nankwe mu kutungulula isambililo napekanishisha libela. Ici cilalenga  alelanda ifyebo ifisuma ifingafika umusambi pa mutima.” Na kabili umusambi akamona ukuti bonse babili namupekanya. Ici cikalenga na o akalepekanishisha libela isambililo. Nangu ca kuti tamukwete inshita ya kupekanya sana, kuti cawama mwasangako inshita ya kumona ifishinka ifikalamba ifili mwi sambililo.

8. Finshi mufwile ukucita pa kuti mulepepa amapepo ayasuma ilyo muli pe sambililo lya Baibolo?

⁸ Ipepo lyalicindama ilyo muletungulula isambililo lya Baibolo. Kanshi muletontonkanishisha libela pa fyo mufwile ukulanda nga bamweba ukupepa. Nga mulecita ifi mukalapepa amapepo ayasuma. (Amalu. 141:2) Ba Hanae abekala ku Japan balebukisha amapepo ayo nkashi uwaleya na balebasambilisha Baibolo alepepa. Batile: “Nalimwene ifyo ulya nkashi ali sana cibusa wa kwa Yehova, kabili nalefwaya ukuba nga ena. Na kabili naleumfwa ukuti alintemwa nga alumbula ishina lyandi ilyo alepepa.”

9. Nga fintu Baibolo ilanda pali Yakobo 1:19, finshi mwingacita pa kuti mwafwe kasabankanya uo mwile nankwe ilyo aletungulula isambililo lya Baibolo?

⁹ Muleafwa kasabankanya ilyo aletungulula isambililo. Ba Omamuyovbi bapainiya baibela aba ku Nigeria balandile ukuti: “Cilawama nga ca kuti uo wile nankwe mu kutungulula isambililo alekonkamo kabili alekutikisha ilyo uletungulula. Ici cilalenga alelandapo ifisuma. Talandapo sana pantu aleshiba ukuti umwine we sambililo e ufwile ukutungulula.” Kuti mwaishiba shani ilyo mulingile ukulandapo ne fyo mufwile ukulanda ilyo muli pe sambililo? (Amapi. 25:11) Mulekutikisha ilyo kasabankanya alelanshanya no musambi wakwe. (Belengeni Yakobo 1:19.) Nga mulecita ifi mukalaishiba ilyo mulingile ukulandapo ne fyo mufwile ukulanda. Na lyo line mufwile ukutontonkanyapo ilyo mushilalanda. Ku ca kumwenako, tamufwile ukulalandapo sana, ukulacilinganya kasabankanya ilyo alelanshanya no musambi, nelyo ukuletamo ilyashi ilipusene ne fyo mulesambililapo. Lelo nga mwalandapo mu kulinga, mwabomfya icilangililo nelyo icipusho, kuti mwalenga umusambi aumfwikisha ifyo alesambilila. Inshita shimo kuti mwamona ukuti tamulingile ukulandapo pa fyo kasabankanya alelanshanya no musambi. Lelo kuti mwa-afwa umusambi ukulunduluka nga ca kutila mwamutasha kabili mwamulanga ukuti namumubikako amano.

10. Bushe ukushimikilako umusambi wa Baibolo ifyamucitikiilepo kuti kwamwafwa shani?

¹⁰ Muleshimikilako umusambi wa Baibolo ifya mucitikilapo. Nga mwamona ukuti nacilinga, kuti mwaebako umusambi mu kwipifya ifyo mwasambilile icine, ifyo mwacimfishe ubwafya, nelyo ifyo Yehova amwafwile. (Amalu. 78:4, 7) Nalimo ifyo mwingamweba kuti fyamwafwa sana. Nalimo kuti fyakosha icitetekelo cakwe nelyo kuti fyamulenga ukutwalilila ukulunduluka no kubatishiwa. Kabili nalimo kuti fyalenga aishiba ifya kucita pa kucimfya ubwesho akwete. (1 Pet. 5:9) Ba Gabriel abekala ku Brazil kabili ababomba bupainiya bwa nshita yonse pali ino nshita balebukisha ifyo banonkelemo ilyo balesambilila Baibolo. Batile: “Ilyo bamunyinefwe bamo banshimikile ifyabacitikiilepo, nalisambilileko ukuti Yehova aleshiba  amafya tukwata. Nalimwene no kuti nga ca kuti balicimfishe amesho, ninshi na ine kuti nacimfya.”

11-12. Cinshi cacindamina ukupokelela bwino umusambi wa Baibolo nga aisa mu kulongana?

¹¹ Pa kuti umusambi alunduluke no kubatishiwa, afwile ukulasangwa lyonse mu kulongana no kulanonkelamo mu fyo alesambilila pa kulongana. (Heb. 10:24, 25) Ilingi line uumusambilisha e ubalilapo ukumweba ukwisa mu kulongana. Nga aisa, bonse kuti twamukoselesha pa kuti lyonse aleisa ku Ng’anda ya Bufumu. Finshi fimo ifyo twingacita pa kuti tumukoseleshe?

¹² Mulepokelela bwino umusambi nga aisa mu kulongana. (Rom. 15:7) Nga twalenga umusambi wa Baibolo aumfwa ukuti natumupokelela bwino, tukalenga akalefwaisha ukulaisa lyonse ku Ng’anda ya Bufumu. Ukwabula ukumulenga aumfwa insoni, tufwile ukumuposha ne nsansa, no kumwishibisha ku ba bwananyina bambi. Tatufwile ukumona kwati nakwata aba kulanda nankwe. Tufwile ukulanda nankwe pantu nalimo uumusambilisha Baibolo kuti acelwako ukwisa nelyo limbi kuti akwata imilimo imbi iyo alebomba mu Ng’anda ya Bufumu. Mulekutikisha sana ilyo umusambi alelanda kabili mulemubikako amano. Finshi fingafumamo nga twapokelela bwino umusambi? Ba Dmitrii abo papitile fye imyaka iinono ukutula apo babatishiwilwe, kabili ababomfi batumikila pali ino nshita, balebukisha ifyo cali ilyo baile mu kulongana pa muku wa kubalilapo. Batile: “Munyinefwe umo alimwene ninshi ninjiminina pa nse kabili ninshi ndi no mwenso. Ali ne cikuuku kabili alinsendele mu Ng’anda ya Bufumu. Abengi balishile mu kumposha. Nalipapile icine cine. Nalitemenwe sana ica kuti nalefwaya tulelongana fye cila bushiku. Takwali abampokelelepo nge fyo bampokelele.”

13. Bushe umusambi wa Baibolo kuti anonkelamo shani nga alemona ifisuma ifyo tucita?

¹³ Muleba ica kumwenako icisuma. Ifyo mucita kuti fyalenga umusambi ashininkisha ukuti tuli Bena Kristu ba cine. (Mat. 5:16) Ba Vitalii ababomba bupainiya bwa nshita yonse mu Moldova balandile ukuti: “Nalimwene ifyo aba mu cilonganino baleikala, ifyo baletontonkanya, e lyo ne mibele yabo. Ifi fyalengele nashininkisha ukuti Inte sha kwa Yehova balapepa ukulingana ne fyo Lesa afwaya.”

14. Bushe ifyo tucita kuti fyalenga shani umusambi wa Baibolo alunduluka?

¹⁴ Pa kuti umusambi afikepo ukubatishiwa, alingile ukulabomfya ifyo alesambilila. Te lyonse canguka ukucita ifi. Lelo umusambi nga amona ifyo tunonkelamo nga tulekonka amashinte ya mafunde ya mu Baibolo, kuti alafwaisha ukutupashanya. (1 Kor. 11:1) Tontonkanyeni pa fyacitike kuli ba Hanae abo tulandilepo. Batile: “Bamunyinefwe na bankashi balecita ifyo nalesambilila ukuti e fyo mfwile ukulacita. Nalisambilileko ifyo ningalakoselesha abantu bambi, ifyo ningalabelela, e lyo ne fyo ningalabalanga ukuti nalibatemwa. Lyonse aba bwananyina balelanda ifisuma pa bantu bambi. Nalefwaya ukulabapashanya.”

15. Bushe ifyaba pa Amapinda 27:17 filenga shani twaishiba ico cacindamina ukuba ifibusa no musambi wa Baibolo nga atwalilila ukulalongana?

 ¹⁵ Muleba ifibusa na basambi ba Baibolo. Umusambi nga atwalilila ukulalongana, mufwile ukutwalilila ukumulanga ukuti mwalimubikako amano. (Fil. 2:4) Mulelanshanya nankwe pa kuti mumwishibe bwino. Kuti mwamutasha pa fyo alebombesha ukwalukako muli fimo, kabili kuti mwamwipushako pa fyo alesambilila Baibolo, pa lupwa lwakwe, e lyo na pa ncito yakwe. Lelo mufwile ukucenjela pa kuti tamumwipwishe ifingalenga aumfwa insoni. Ukucita ifi kuti kwalenga mwaba ifibusa no musambi. Nga mwaba ifibusa, kuti mwamwafwa ukulunduluka no kubatishiwa. (Belengeni Amapinda 27:17.) Pali ino nshita ba Hanae ni ba painiya ba nshita yonse. Balebukisha ifyacitike ilyo batendeke fye ukusangwa mu kulongana. Batile: “Ilyo napangile ifibusa mu cilonganino nalefwaisha ukulasangwa mu kulongana, kabili naleya mu kulongana nangu ninaka. Naletemwa sana ukuba pamo ne fi ifibusa, kabili ici calilengele naleka ukula-angala na bo naleangala nabo abashalepepa Yehova. Nalefwaya ukupalama sana kuli Yehova na ku ba bwananyina. E ico nalisalilepo ukubatishiwa.”

16. Finshi fimo ifyo mwingacita pa kuti mulenge umusambi wa Baibolo aleumfwa ukuti alicindama mu cilonganino?

¹⁶ Ilyo umusambi atwalilila ukulunduluka no kwalukako muli fimo, mulecita ifingalenga alaumfwa ukuti alicindama mu cilonganino. Fimo ifyo mwingacita kuba ne cileela kuli ena. (Heb. 13:2) Ba Denis ababombela mu Moldova balebukisha ifyo cali ilyo bali abasambi ba Baibolo, batile: “Inshita ishingi aba bwananyina baletwita ine no mwina mwandi mu kwangalila capamo. Baletulondolwelako ifyo Yehova alebafwa. Kabili ifi fyaletukoselesha. Twalishininkishe ukuti twalingile ukulabombela Yehova, no kuti tukaba ne nsansa nga twatendeka ukumubombela.” Umusambi nga aba kasabankanya, kuti mulemusendako mu kubila imbila nsuma. Ba Diego ba kasabankanya abekala ku Brazil balandile ukuti: “Bamunyina abengi balensendako mu kubila imbila nsuma. Ici calengele nabeshiba bwino. Ilyo nalebomba nabo mu mulimo wa kubila imbila nsuma nalesambililako ifingi, kabili nalepalama sana kuli Yehova na Yesu.”

17. Finshi baeluda bengacita pa kuti bafwe abasambi ba Baibolo?

¹⁷ Mulepaatulako inshita ya kubako pamo na basambi ba Baibolo. Baeluda kuti mwa-afwa abasambi ba Baibolo ukulunduluka no kubatishiwa nga mulebalanga ukuti mwalibatemwa kabili mwalibabikako amano. Mulelanda nabo sana nga baisa mu kulongana. Nga muleibukisha amashina yabo, maka maka nga batendeka ukwasukapo pa kulongana, bakamona ukuti mwalibabikako amano. Mulealulako fimo pa kuti mulekwatako inshita ya kuya na bakasabankanya mu kutungulula amasambililo yabo aya Baibolo. Nga mwaya na kasabankanya mu kutungulula isambililo lyakwe, nalimo  kuti mwa-afwa umusambi ukucila na pa fyo muletontonkanya. Ba Jackie ba painiya abekala ku Nigeria batile: “Abasambi abengi balapapa nga baishiba ukuti munyinefwe uo twile nankwe mu kubasambilisha ni eluda. Umusambi umo atile: ‘Bashimapepo besu te kuti bacite ifi. Batandalila fye abakankaala, kabili babatandalila fye nga babalipila!’” Pali ino nshita uyu umusambi alalongana.

18. Finshi baeluda bengacita pa kuti balekonka ifyaba pa Imilimo 20:28?

¹⁸ Mulesambilisha bakasabankanya kabili mulebakoselesha. Baeluda mwalikwata umulimo uwacindama uwa kwafwa bakasabankanya pa kuti balebomba bwino umulimo wa kubila imbila nsuma, no kulatungulula bwino amasambililo ya Baibolo. (Belengeni Imilimo 20:28.) Nga ca kuti kasabankanya aleumfwa insoni ukutungulula isambililo ninshi e po muli, kuti mwamwipusha ukuti ni mwe mutungulule. Ba Jackie abo tulandilepo kale batile: “Baeluda balanjipusha lyonse pa basambi bandi. Nga ca kuti fimo fyankosela ilyo ndetungulula isambililo lya Baibolo, balampandako amano.” Baeluda kuti bakoselesha bakasabankanya mu nshila ishalekanalekana. (1 Tes. 5:11) Ba Jackie balandile no kuti: “Ndatemwa sana baeluda nga bankoselesha no kunjeba ukuti balatasha sana pa fyo mombesha. Ifi bacita filalenga naumfwa bwino nga filya fine amenshi ayatalala yalenga umuntu aumfwa bwino nga nakukaba. Na kabili ifi bankoselesha filenga ndeumfwa ukuti ndacita bwino ifi mombesha kabili filalenga ndeba sana ne nsansa ilyo ndetungulula amasambililo ya Baibolo.”—Amapi. 25:25.

19. Ni nsansa nshi ifwe bonse twingakwata?

¹⁹ Nangu ca kuti pali ino nshita tatwakwata isambililo lya Baibolo ilyo tutungulula, kuti twa-afwa abasambi bambi ukulunduluka no kubatishiwa. Ukwabula ukulalandapo sana, kuti twa-afwa kasabankanya ilyo aletungulula isambililo nga ca kuti natupekanya bwino kabili tulelandapo mu kulinga. Kuti twaba ifibusa na basambi nga baisa mu kulongana ku Ng’anda ya Bufumu, kabili kuti twaba ica kumwenako icisuma kuli bena. Baeluda nabo kuti bakoselesha abasambi nga ca kuti balepaatulako inshita ya kuba pamo nabo. Na kabili kuti bakoselesha bakasabankanya nga balebasambilisha ifya kutungulula bwino amasambililo, no kulabatasha pa fyo babombesha. Tulaba sana ne nsansa nga twaishiba ukuti twalicitileko fimo, nangu finono, pa kwafwa umuntu ukutemwa Yehova no kulamubombela.