Bushe Kwaliba Isubilo Ku Bapiina?

TACABIPA ukubombesha pa kusanga umwa kuliila, cikulu fye uyo muntu alekwata indalama ishalinga. Moneni ifyo kalemba wa Baibolo umo alembele. Atile: “Ninjishibo kuti takuli cisuma . . . kano ukusamwa . . . kabili ukuti umuntu onse alye, no kunwa, no kumone cisuma mu kucucutika kwakwe konse, e ca bupe ca kwa Lesa.”—Lukala Milandu 3:12, 13.

Lelo nga fintu tumwene, abacita amakwebo muli cino calo bafwaya ababomfi ukulabombesha lelo ilingi line indalama babapeela shinono. Abantu abengi bapiina, balacula sana cila bushiku pa kuti fye basange ifya kulya. Bena te lingi ‘basamwa’ kabili ‘tabamona cisuma’ pa mulandu wa mikalile yabo. Icalo nacikwata icuma icingi nga nshi, lelo nalimo hafu wa bantu bonse ababa pano isonde, tabakwata nangu kamo.

Lesa Alasakamana Abapiina

Kabumba wa bantu, Yehova Lesa, tatemwa ukumona abantu balecula. Yehova alalangulukilako abapiina. Muli Baibolo tubelengamo ukuti: “[Lesa] talabe nkuuta ya balanda.” (Amalumbo 9:12) Yehova ni Lesa uusakamana abapiina.

Baibolo ilanda pali Yehova ukuti: “Kuli imwe e ko uwashama atuulo mulandu wakwe; ni mwe mwaba kaafwa wa nshiwa.” (Amalumbo 10:14) Moneni ifyo ici cikomo ca mu Baibolo calanda pa kucula kwa muntu umo umo. * Cine cine, Lesa alamona ukucula kwa muntu umo umo kabili alafwaya no kumwafwa. Ena amona ukuti umuntu umo umo alicindama. Yehova afwaya abantu bonse, aba cuma na bapiina, ukusambilila kuli ena no kuba ifibusa fyakwe.

Icintu cimo ico abantu basambilila kuli Lesa ca kulangulukilako bambi no kubatemwa. Inte sha kwa Yehova baimona ukuti lupwa ulukalamba ulwa ku mupashi. Balishiba ukuti Umwina Kristu umo umo alicindama, kabili balitemwana nga nshi. Shikulu Yesu Kristu inshita imo aebele abakonshi bakwe ukuti: “Bonse muli ba bwananyina.” (Mateo 23:8) E ico bonse abatendeka ukuba mu kupepa kwa cine  baba mu lupwa umushaba kapaatulula, nampo nga ba cuma nangu iyo. Mu nshita sha macushi balaisakamana no kuikoselesha.

Mu Baibolo mwaba ifishinte ifya kuti abapiina nga bafikonka, ukucula kwabo kuti kwacepako. Amalembo yalanda ukuti Lesa alipata abakantaika umubili wabo kuli fwaka na ku kunwesha ubwalwa. (Amapinda 20:1; 2 Abena Korinti 7:1) Umuntu uulekonke fi fishinte, tonawila indalama kuli iyi misango yabipa. Taya ku cipatala ku kundapwa pantu talwalako amalwele ayo abapeepa fwaka na banwesha ubwalwa balwala. Na kabili Baibolo ifunda abantu ukukanatemwisha icuma no kukanaba abafunushi. (Marko 4:19; Abena Efese 5:3) Umuntu na kabili tonaula indalama ku fyangalo fya kushitikapo indalama nga ca kuti aleumfwila ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda.

Baibolo ilanda pa fishinte ifisuma ifyo tulingile ukukonka cila bushiku, ifyo twingakonka nelyo tuli bapiina. Belengeni ici cacitike:

Mu calo cimo umo abantu abengi bashibomba, umubomfi umo uwa mu fakitare alombele ulusa ku bakalamba ba ncito pa kuti aye ku kulongana kwa Bwina Kristu. Ifi uyu mwanakashi acitile, umukalamba wa ncito nga tapoosele ne nshita ukumutamfya incito. Lelo, alimusuminishe ukuya ku kulongana kabili ena na babomfi banankwe balipapile. Kabinge, uyu mukalamba wa ncito amwebele ukuti alefwaya ulya mwanakashi ukutwalilila ukulabomba pa fakitare kabili alimutashishe pa kubombesha kwakwe ukusuma. Mulandu nshi?

Ulya mubomfi ali ni Nte ya kwa Yehova, kabili aleumfwila ifishinte fya mu Baibolo. Alefwaya “ukwenda no bufumacumi muli fyonse,” talebepa nangu ukwiba kabili abengi bamwishibe ukuti wa cishinka. (AbaHebere 13:18) Aumfwilile icishinte capuutwamo icaba pa Abena Kolose 3:22, 23, alebomba “no mweo onse.” Kanshi aleumfwila abakalamba ba ncito kabili alebombesha.

Lelo kwena, twikala mu calo umo abantu baba abaitemwa kabili abengi abacito bukwebo bafwaya fye ukupanga indalama. Nangu fye  abakonka amafunde ya mu Cebo ca kwa Lesa na bo bene nalimo pa kuti basange ifya kulya, ifya kufwala no mwa kwikala tacibangukila. Lelo bena baliba na kampingu musuma pa ntanshi ya kwa Kabumba kabili balitetekela ukuti imikalile ikawama, pantu Yehova ni “Lesa uupeela isubilo.”—Abena Roma 15:13.

Icingapwisha fye Ubupiina

Baibolo taipita mu mbali ukulanda ifyo Yehova apata abantu abatitikisha abapiina. Icebo capuutwamo ica kwa Lesa citila: “Kalanda ku bashike fipope fya kucusha, na kuli bakalemba abalembe fya kucululusha, ku kupondamikilo mulanda ubupingushi, no kupoko kupingulwa ku bapina ba mu bantu bandi, ku kuleka bamukamfwilwa babe ica kutapa cabo, ne nshiwa shibe ica kusampa cabo.” (Esaya 10:1, 2) Nga ca kuti balekelesha abapiina ku mufulo nangu bacite fyo mu kukanaishiba, bonse muno nshiku abatungulula ubwikashi bwa bantu baba pali balya Lesa Wa maka yonse akafumyapo.

Kasesema Esaya aipusha aba abatitikisha abapiina icipusho cakatama nga nshi: “Nga kanshi mukacita shani pa bushiku bwa kupempulwa, na kuli pumpunta uukesafumo kutali?” (Esaya 10:3) Yehova akafumyapo bonse abalenga abantu banabo ukulacula.

Lesa tafwaya fye ukonaula abatitikisha abapiina, lelo alafwaya ukucita ne cacila apa. Akalenga abantu bonse abacumfwila ukwikala bwino. Ubuteko bwakwe ubusuma bukalenga abantu bonse ukuba ne nsansa e lyo no bupiina nabo tamwakabe. Ukukwata indalama ishingi no kucita amakwebo te fikalenga abantu ukuba ne nsansa pali iyo nshita. Bushe finshi fingalenga twacetekela ukuti ifi fyonse fikacitika?

Yesu Kristu uo Yehova asonta ukutungulula abantu, alandile pali iyo nshita ya ku ntanshi ukuti ikaba ni nshita ya “kubumbwa cipya cipya.” (Mateo 19:28) Aya mashiwi yalelanda pa kubwesha cipya cipya ifintu, kwati kutendeka na kabili ubumi bupya. Ifi Yesu abomfeshe amashiwi ya kuti “ukubumbwa cipya cipya,” alekomaila pa cishinka ca kuti Yehova  Kabumba wesu uwaba no kutemwa akapeela abantu abalungami ubumi. Pa fintu ifingi ifyo akacitila abantunse pali iyo nshita paba no kufumyapo amafya ya fya ndalama ayatitikisha abantu abengi muno nshiku.

Baibolo ilanda mu busesemo ukukuma ku kuteka kwa kwa Yesu Kristu ukuti: ‘Akapokololo mubusu uwakuuta, no mulanda, no ushikwete wa kumwafwa; akalililo bulanda umulanda no mubusu, ne myeo ya babusu akaipususha: akalubule myeo yabo mu kunyanyantilwa na mu kufyengwa; no mulopa wabo walifinisha mu menso yakwe.’—Amalumbo 72:12-14.

Ifwe bonse twalikwata ishuko lya kwisaikala mu calo cipya. Lelo pa kuti mukekale mu calo cipya ico Lesa apekanya, ica ntanshi ico mulingile ukucita kusambilila e lyo no kucita ukufwaya kwa kwa Lesa wa cine. Lyonse ilyo mulefwaya ukupingula pa fintu fimo muleibukisha ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda. Lyonse muletontonkanya pa nshita ya ku ntanshi iisuma iyo Lesa akalenga abantu bonse ukwikala bwino. Tamwakalengwe insoni. Icebo ca kwa Lesa calaya ati: “Umubusu takalabwe pe, ukulolela kwa balanda takwakalobe umuyayaya.”—Amalumbo 9:18.

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 17]

Ifwe bonse twalikwata ishuko lya kwisaikala mu calo cipya

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 18]

Bushe Kuti Nakuukila ku Calo Nangu Incende Uko Ifintu Filiko Bwino?

Icebo ca kwa Lesa tacaeba abantu uko balingile ukwikala nangu ukubomba. Lelo, ifishinte fya mu Baibolo kuti fyayafwa umuntu ukutontonkanyapo bwino ilyo alefwaya ukukukila ku calo cimbi uko ifintu fyabako bwino. Belengeni aya mepusho no kutontonkanyapo pa fishinte fya mu Baibolo ifikumine icipusho cimo cimo.

1. Bushe ico ndefwaila ukwila ku calo cimbi mang’umfung’umfu naumfwile aya kuti kuli iyo ncende ifintu fyaliba bwino? Amapinda 14:15 yatila: “Uwapelwa amano atetekele cebo conse; lelo uwacenjela amwensekeshe nyantilo shakwe.” Ilyo umwaume umo uwaleikala ku Eastern Europe akuukile ku calo cimo icikankaala, atile: ‘Naumfwile ukuti indalama kuno shafula nge cani ca ku mutenge. Na nomba ncili ndefwaya isho ndalama.’

2. Bushe fyonse ifyo ulupwa lwandi lukabila ndakumanisha? Bushe ilyo ndeesha na maka ukupekanishisha ulupwa lwandi, ndalaba natendeka ukufwaisha ukunonka? Mulimo wa bafyashi abaume ukupekanishisha abakashi babo na bana babo ifyo balekabila. (1 Timote 5:8) Lelo abafyashi abaume Lesa alibapeela no mulimo wa kusambilisha abana babo imisango isuma e lyo no kubasambilisha Icebo ca kwa Lesa. (Amalango 6:6, 7; Abena Efese 6:4) Umufyashi umwaume nga aya mu kubombela ku calo cimbi nalimo kuti alesakamana bwino ulupwa lwakwe ku fya ku mubili. Lelo nga ca kuti taleba nabo pa milungu iingi, pa myeshi iingi, nangu fye pa myaka iingi te kuti asambilishe bwino abana bakwe imisango isuma no kubasambilisha Icebo ca kwa Lesa.

3. Bushe ninjishiba ukuti ukukanaba no mukashi wandi pa nshita iitali kuti kwalenga ine nangu ena ukucito bucende? Icebo ca kwa Lesa cisoka abaupana ukupeelana ifya mu cupo.—1 Abena Korinti 7:5.

4. Bushe nalishiba ukuti kuti bankaka nga naingila mu calo ukwabule funde? Abena Kristu ba cine balingile ukumfwila amafunde ya calo.—Abena Roma 13:1-7.

[Ifikope pe bula 16, 17]

Nga tuli bakankaala nelyo tuli bapiina bonse kuti twaumfwila ifishinte fya mu Baibolo

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 15]

Pa mulu: © Trygve Bolstad/Panos Pictures