Bushe Uyu Muntu Nalinga Ukuba Umwina Mwandi?
Abacaice Bepusha Ukuti . . .
Bushe Uyu Muntu Nalinga Ukuba Umwina Mwandi?
Tontonkanyapo pali ifi fili pe samba:
Bushe pali ino nshita kuti wafwaya uwingaba umwina mobe ukuba shani? Mu mutande uuli pe samba, congapo ifintu fine ifyo ulemona ukutila e fyacindama.
․․․․․ alamoneka bwino
․․․․․ alitemwa Icebo ca kwa Lesa kabili alakonka ifyo cilanda
․․․․․ aliba ne nsansa
․․․․․ wa cishink ku bantu
․․․․․ alishibikwa sana
․․․․․ aliba ne mibele isuma
․․․․․ alasekesha
․․․․․ alafikilisha ifyo apanga ukucita
Ilyo wali umwaice, bushe walitemenwepo umuntu umo? Pa mutande uli pa mulu, conga ifintu fine ifyalengele ukuti umutemwe.
Umuntu nga aba ifi tacabipa. Lelo, bushe tauleisumina ukuti ilyo ulekula, ico utemwa sana mu muntu fintu balembele ku mutande wa ku kuso?
Lelo, ilyo ulekula ulaya ulekwata amano ya kwiluka imibele yacindama iyo wingatemwa muo wingafwaya ukuba umwina mobe ili mu mutande uli ku kulyo. Tutile, watendeka ukwiluka ukuti umukashana uwikala ku ncende wikala uumoneka bwino sana kanshi te wa cishinka nelyo wailuka ukuti umulumendo uwaishibikwa sana mu kalasi nalimo taba ne mibele isuma. Nga ‘naucila pa mushinku wa bwaice,’ inshita insuna ya kuba no mwaume nangu umwanakashi itendeka ukuluma, ilingi line ulaba na mano ya kwiluka imibele ya cine cine iya muntu umbi, kabili kuti wayasuka bwino ici cipusho ica kuti, Bushe uyu muntu nalinga ukuba umwina mwandi?—1 Abena Korinti 7:36.
Bushe Uuli Onse Kuti Alinga Ukuba Umwina Mwandi?
Ilyo waya ulekula, bengi abalumendo nangu abakashana wingamona no kutemwa. Lelo te muntu onse wingatemwa. Ico ufwile ukwishiba ca kuti, uo wingafwaya ukuba umwina mobe muntu uwingakulenga waba ne mibele isuma nga ilya ine wakwete ilyo wali umushimbe. (Mateo 19:4-6) Bushe uyu muntu kuti aba ni nani? Ilyo taulayasuka ici cipusho, ukwabula ukupita mu mbali ulingile waibebeta we mwine kwati ‘ulelolesha mu cilola.’—Yakobo 1:23-25.
Pa kuti uishibe bwino ifyo waba, ipushe we mwine aya mepusho:
Mibele nshi iisuma iyo nakwata?
․․․․․
Ni mwi umo nshicita bwino?
․․․․․
Bushe ninkula uwakulinga ukupa nangu ukupwa? ․․․․․
Kabili bushe nalikosa mu kupepa Lesa?
․․․․․
Tacayanguka ukuishiba, lelo ukuipusha aya mepusho kuti kwakwafwa ukuishiba bwino. * Nga waishiba ifyo waba cikakwangukila ukusanga umwaume nelyo umwanakashi uukakulenga ukuti ukatwalilile ne mibele imo ine iisuma iyo wakwata. Tutile nausanga umulumendo nangu umukashana uukulingile, bushe kuti wacita shani?
Bushe Mukatwalilila Ukwishishanya?
Pa kwasuka ici cipusho, bebeta uo ulefwaya ukuupa nelyo ukupwako. Lelo, cenjela! Kuti nalimo wapoosa fye amano ku kumumona fye pa menso. Tekanya. Esha na maka ukwishiba bwino ifyo umunobe aba.
Abengi abeshishanya tabeshiba bwino bwino umuntu balefwaya ukupa nangu ukupwako. Lelo, ico babikako amano kumona fye nga bonse balitemwa fimo fine. Batila: ‘Twalitemwa inyimbo shimo shine.’ ‘Ifyo atemwa ukucita e fyo na ine natemwa.’ ‘Tulasuminishanya fyonse!’ Lelo, nga filya fine tulandilepo kale, nga walicila pa mushinku wa bwaice, tawakalelolesha fye pa menso. Ulingile ukwishiba “umuntu wabelama uwa mu mutima.”—1 Petro 3:4; Abena Efese 3:16.
Ica kumwenako, ukucila ukumona ukuti uyo muntu ali fye bwino pantu mulomfwana mu fintu fimo, nalimo kuti cawama ukwishiba ifyo acita nga mwapusana. Nga mwapusana acita shani, bushe afwaya fye mucite ifyo alefwaya, nalimo bushe wa “cipyu” nelyo bushe wa “miponto”? (Abena Galatia 5:19, 20; Abena Kolose 3:8) Nelyo bushe alatekanya ica kuti alafwaya ukukutika kuli iwe pa kuti pabe umutende cikulu fye tapali ifunde lya kwa Lesa ilitobelwe?—Yakobo 3:17.
Cimbi ico wingatontonkanyapo ca kuti: Bushe afwaya fye mulecita ifyo ena afwaya, nangu bushe wa bufuba? Bushe muntu wa kuti alafwaya ukwishiba konse fye uko uli? Nicole, umukashana uwa myaka 20 atila: “Umuntu uufwaya fye wilaba na bantu bambi kabili uwa bufuba ninshi ali no bwafya. Ndomfwa uko bamo abeshishanya bomana pa mulandu wa kuti umo talefwaya ukumfwa umulandu umunankwe ashitumina foni, umuntu wa musango yu ninshi taba bwino.”
Bushe uukaba umwina mobe, bamwishiba shani bambi? Kuti cawama waipushako abantu bambi abaishiba uyo muntu pa nshita iitali, nalimo bamunyina na bankashi abakosoka abo aba nabo mu cilonganino. Bakakweba nga ca kuti uyo muntu ‘alashimikwa bwino.’—Imilimo 16:1, 2. *
Bushe Kuti Mwaleka Ukumfwana?
Kuti wacita shani nga ca kuti wasanga ukuti umuntu uo uleishishanya nankwe talingile ukuba umwina mobe? Nga cabe fyo, napamo kuti cawama mwaleka ukwishishanya. Baibolo itila: “Uwacenjela amono bubi no kubelama.”—Amapinda 22:3. *
Ku ntanshi, nalimo kuti wasanga umbi. Nomba, nga wasanga umbi, tawakapupumine lelo ukatekanya sana pa kufwaya uwa kupa nangu ukupwako. Nakalimo ukasuka bwino icipusho ca kuti: “Bushe uyu muntu nalinga ukuba umwina mwandi?”
Amalyashi na yambi ayalanda pa “Young People Ask . . .” kuti mwayasanga pa internet pali iyi adresi: www.watchtower.org/ype
[Amafutunoti]
^ para. 26 Amepusho na yambi ayo wingaipusha yaba muli Loleni! ya April-June 2007, ibula 16.
^ para. 32 Na kabili mona amepusho yali mu mukululo uli pe bula 30 na 31.
^ para. 34 Nga mulefwaya ifyebo na fimbi ifilanda pa fyo mwingapwisha ukwishishanya, moneni amabula 28 ukushinta ku 30 muli Loleni! ya April 8, 2001.
IFYA KUTONTONKANYAPO
◼ Mibele nshi iisuma iyo wakwata iingawamye cupo cobe?
◼ Mibele nshi imo iyo wingatemwa umuntu uukaba umwina mobe ukukwata?
◼ Bushe kuti waishiba shani imisango ya muntu uo uleishishanya nankwe ne myendele yakwe, e lyo kabili bushe abantu bamwishiba shani?
[Akabokoshi pe bula 30]
Bushe akaba umulume umusuma?
IFYO WINGABALILAPO UKUIPUSHA
❑ Nga alatungulula abantu, bushe abasunga shani?—Mateo 20:25, 26.
❑ Finshi apanga ukucita?—1 Timote 4:15.
❑ Bushe pali ino nshita alabombela pa fyo apanga ukucita?—1 Abena Korinti 9:26, 27.
❑ Ni bani angala nabo?—Amapinda 13:20.
❑ Bushe atontonkanyapo shani pa ndalama?—AbaHebere 13:5, 6.
❑ Fyangalo nshi atemwa?—Amalumbo 97:10.
❑ Bushe ifyo afwala filanga ukuti aba shani?—2 Abena Korinti 6:3.
❑ Bushe alanga shani ukuti alitemwa Yehova?—1 Yohane 5:3.
FIMBI IFYO WINGAIPUSHA PALI UYO MUNTU
❑ Bushe alabombesha, te munang’ani?—Amapinda 6:9-11.
❑ Bushe alabomfya bwino indalama?—Luka 14:28.
❑ Bushe abantu bambi bamwishiba ukutila aliba bwino?—Imilimo 16:1, 2.
❑ Bushe alacindika abafyashi bakwe?—Ukufuma 20:12.
❑ Bushe alitemwa abantu bambi?—Abena Filipi 2:4.
IFYO ULINGILE UKUCENJELAKO
❑ Bushe alafulwa bwangu?—Amapinda 22:24.
❑ Bushe alakubeleleka ukulaala nankwe ilyo mushilaupana?—Abena Galatia 5:19.
❑ Bushe alapuma nelyo bushe ifyebo fyakwe filacena?—Abena Efese 4:31.
❑ Bushe pa kuti asansamuke kano anwa ubwalwa?—Amapinda 20:1.
❑ Bushe wa kalumwa kabili bushe ali-itemwa?—1 Abena Korinti 13:4, 5.
[Akabokoshi pe bula 31]
Bushe akaba umukashi umusuma?
IFYO WINGABALILAPO UKUIPUSHA
❑ Bushe aliba no mucinshi mu lupwa na mu cilonganino?—Abena Efese 5:21, 22.
❑ Bushe ifyo afwala filanga ukuti aba shani?—1 Petro 3:3, 4.
❑ Ni bani angala nabo?—Amapinda 13:20.
❑ Bushe atontonkanyapo shani pa ndalama?—1 Yohane 2:15-17.
❑ Finshi apanga ukucita?—1 Timote 4:15.
❑ Bushe pali ino nshita alabombela pa fyo apanga ukucita?—1 Abena Korinti 9:26, 27.
❑ Fyangalo nshi atemwa?—Amalumbo 97:10.
❑ Bushe alanga shani ukuti alitemwa Yehova?—1 Yohane 5:3.
FIMBI IFYO WINGAIPUSHA PALI UYO MUNTU
❑ Bushe alabombesha, te munang’ani?—Amapinda 31:17, 19, 21, 22, 27.
❑ Bushe alabomfya bwino indalama?—Amapinda 31:16, 18.
❑ Bushe abantu bambi bamwishiba ukutila aliba bwino?—Ruti 4:11.
❑ Bushe alacindika abafyashi bakwe?—Ukufuma 20:12.
❑ Bushe alitemwa abantu bambi?—Amapinda 31:20.
IFYO ULINGILE UKUCENJELAKO
❑ Bushe wa lubuli?—Amapinda 21:19.
❑ Bushe alakubeleleka ukulaala nankwe ilyo mushilaupana?—Amapinda 5:19.
❑ Bushe ifyebo fyakwe filacena nelyo bushe alapuma?—Abena Efese 4:31.
❑ Bushe pa kuti asansamuke kano anwa ubwalwa?—Amapinda 20:1.
❑ Bushe wa kalumwa kabili bushe ali-itemwa?—1 Abena Korinti 13:4, 5.