Nshaba Na Kabili Umusha Wa Bwalwa

Ukunwa ubwalwa ubwalinga ilyo mulelya ica kulya nangu ilyo mulesefya takwabipa. Lelo, abantu bamo nga balenwesha ubwalwa, ubwalwa bwine bulabaletelela. Belengeni lino lyashi ililelanda pa mwaume umo uwalekele ukuba umusha wa bwalwa.

NA NOMBA ndomfwa icikonko nga ndeshimika ifyo mu ng’anda mu mwesu mwali ilyo nalekula. Batata na bamayo balenwa. Kabili batata balepuma bamayo. Ilingi line, batata nga baleuma bamayo balebapusa bauminamo ine. Ilyo bapatukene, nali fye ne myaka ine. Ndebukisha ukuti bantwele kuli bamama, eko nalaikala.

Nalemona kwati tapaba nangu umo uwantemwa. Ilyo nali ne myaka 7, nalefyuka naya pa ng’anda imo apo balekumba waini nalanwa. Nalemona kwati nga nakolwa, nali no kulabako ku mafya nakwete. Ilyo nali ne myaka 12, bamayo na bamama balipusene pa mulandu wa misango yandi. Bamayo balikalipe nga nshi ica kutila bandashile leki. Lelo nalisoleele! Uyu tawali e muku wa kubalilapo napuswike kwempe. Lelo, nangu nali ne fibala pa mubili wandi, tafyalingene ne fyo calenkalipa nga nshi mu mutima.

Lintu nali ne myaka 14, nalenwa lyonse. Nomba ilyo nali ne myaka 17, nalibutwike pa ng’anda. Nga nanwa nshalefwaya umuntu ukunjeba ifya kucita, nalefwaya ukulaicitila ifyo ndefwaya, kabili nalekalipa sana ica kuti nalebusha ulubuli mu fikuulwa fya bwalwa. Ukunwa e kwalelenga ndeba ne nsansa lyonse. Mu bushiku fye bumo, nalenwa amalita yasano aya waini, amabotolo aya bwalwa ubu bwaseeka ubwakalipa ukufika ku mapesenti 5, e lyo no bwalwa bwa brandy, whiskey, vodka, nelyo gin.

Ilyo naupile, ukunwa kwalengele umukashi wandi ukuculilamo. Nali no bukali sana, kabili nalepuma umukashi wandi na bana, filya fine batata balepuma bamayo. Indalama ishingi isho nalekwata nalenwenamo fye. Tatwakwete apa kulaala, e co ine na bakashi bandi twalelaala fye pa nshi. Icalo tacangwamine iyo kabili takwali ico nalecita pa kuti ifintu fituwamine.

Bushiku bumo nalandile ne Nte ya kwa Yehova. Nalimwipwishe umulandu fwe bantu tuculila sana, kabili Nte anangile mu Baibolo icalo Lesa alaya umushakabe ukucula. Nalitemenwe ifyo naumfwile kabili nalisumine ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova. Ilyo natendeke ukukonka ifyo Baibolo ilanda no kunashako ukunwa, twatendeke ukwikalako bwino panono no lupwa lwandi. Na lyo line,  natontonkenye ukuti nga ndefwaya ukubombela Yehova Lesa mu nshila iyo afwaya, mfwile ukulekelela fye ukunwa ubwalwa. Calikosele kwena ukuleka ukunwa ubwalwa, lelo pa numa ya myeshi itatu nalilekele. Ilyo papitile imyeshi 6 naliipeele kuli Yehova kabili nalibatishiwe.

Ilyo nalekele ukuba umusha wa bwalwa, natendeke no kulipila inkongole. Nasukile nashita ing’anda e lyo na motoka iyo tubomfya pa kuya ku kulongana kwa Bwina Kristu na lintu tulebombako umulimo wa kubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda. Pali ino nshita abantu balincindika.

Inshita shimo nga tuleisha na bantu bambi, balampeelako ubwalwa ati na ine nweko. Abengi tabaishiba ifyo nalwisha na maka ukuleka ukunwa pantu nangu nga nacemfulamo fye panono, ninshi kuti natampa ukunwa na kabili. Ncili ndafwaya ukunwa ubwalwa. Pa kuti fye ninwa, ala ndapepa ipepo ilya maka. Nga naumfwa icilaka, ndanwa ifili fyonse cikulu fye te bwalwa. Ukutula apo nalekela ukunwa ubwalwa, napapita ne myaka 10.

Yehova kuti acita ifyo umuntu ashingacita. Alingafwa ukuba ne nsansa isho nshatontonkenye ukuti nkaba nasho! Cicili cilankalipa nga naibukisha ifyo nakulile, kabili lyonse ndesha na maka ukulabako ku fyo naletontonkanya kale ukuti tapaba nangu cimo icisuma ico ncita pa calo. Lelo, nalipaalwa pa mulandu wa kuti Lesa ni cibusa wandi, mu cilonganino nalikwata ifibusa fya cine cine, kabili no lupwa lwandi ni bakapepa. Umukashi wandi na bana balangafwa sana pa kuti nshitendeke ukunwa na kabili. Umukashi wandi atila: “Ku numa, ifintu tafyali bwino. Ino nshita, ndatasha Yehova pantu alilenga ine no mulume wandi na bana bandi babili ukuba ne nsansa.”—E fyo bashimika.

[Amashiwi pe bula 19]

Ilyo nali ne myaka 14, nalenwa lyonse

[Amashiwi pe bula 20]

Yehova kuti acita ifyo umuntu ashingacita

[Akabokoshi ne Fikope pe bula 20]

IFYO BAIBOLO YALANDA PA BWALWA

◼ Baibolo tayalesha ukunwa ubwalwa. Yena itila ‘umwangashi uulenga imitima ya bantunse ukusamwa’ bupe ubo Lesa apeela abantu. (Amalumbo 104:14, 15) Baibolo na kabili ilanda mu mampalanya ukuti apali umwangashi palaba insansa no mutende. (Mika 4:4) Na kuba, icipesha mano ca kubalilapo ico Yesu Kristu acitile ca kwalula amenshi ukuba umwangashi ilyo asangilwe ku bwinga. (Yohane 2:7-9) Kabili ilyo umutumwa Paulo aumfwile ukuti Timote ‘alelwalilila,’ amwebele ukuti ‘alenwa umwangashi unono.’—1 Timote 5:23.

◼ Ico Baibolo yalesha kunwesha ubwalwa:

“Bacakolwa . . . tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.”—1 Abena Korinti 6:9-11.

“Mwilakolwa umwangashi, umwaba ukuipoosaika.”—Abena Efese 5:18.

“Ni ani atila, Owe? ni ani atila, Iyee? ni ani ali ne fya lubuli? ni ani ali no kuilishanya? Ni ani amona apa fye ifilaso? ni ani alulukila amenso? Abakokwesha pa mwangashi, abaibika mu kulabulo wa cinkumbili. Wilolesha mwangashi ilyo wakashika, ilyo wabengeshima mu lukombo, ilyo ubelema nautambalala pa mukoshi, lelo pa numa usuma nge nsoka, kabili ulasa nge folo. Amenso yobe yamone fyeni, no mutima obe usosa amampuulu.”—Amapinda 23:29-33.

Nge fyo mwacilabelenga mu lyashi lili pa mulu, bamo abalenwa sana ubwalwa balipingulapo ukulekelela fye ukunwa.—Mateo 5:29.