Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Bushe Kwaliba Uwingatemwa Umulwani Wakwe?

Bushe Kwaliba Uwingatemwa Umulwani Wakwe?

Ukulingana na Baibolo

Bushe Kwaliba Uwingatemwa Umulwani Wakwe?

Yesu Kristu atile: “Ndemweba nati muletemwa abalwani benu kabili mulepepelako abamucusha; pa kuti mulange ukuti muli bana ba kwa Shinwe uwaba mu muulu, pantu alenga akasuba ukubalikila ababifi na basuma kabili alenga imfula ukulokela pa balungama na pa bashalungama.”—Mateo 5:44, 45.

BUSHE mumona ukuti aba mapepo balalenga abantu ukutemwana no kuba aba mutende nelyo balenga fye kuleba ulupato no lukakaala? Muno nshiku abengi bamona kwati balenga fye abantu ukupatana no kuleta ulukakaala, maka maka nga ca kuti aba mapepo baleitumpa mu fikansa fya calo, nelyo nga bali no musobolola pa mulandu wa calo bafumako. Lelo nga filya Yesu alandile, ‘abana ba kwa Lesa’ balapashanya Lesa filya atemwa bonse kumo na balwani bakwe.

Umubomfi na umbi uwa kwa Lesa atile: “Umulwani obe nga ali ne nsala, umupe ifya kulya; nga ali ne cilaka, umupe ifya kuti anwe; . . . Wileka ububi bukucimfye, lelo ulecimfisha ububi pa kucita ifisuma.” (Abena Roma 12:20, 21) Lelo bushe kwaliba abantu abakwata ukutemwa kwa musango yu muli ici calo umwaba ulupato? Inte sha kwa Yehova tabatwishika no kutwishika ukuti abantu ba musango yu e ko baba! Moneni ifyo Yesu na basambi bakwe balecita.

Balitemenwe Abalwani Babo

Yesu asambilishe icine pali Lesa kabili abengi balitemenwe ukukutika kuli ena. Lelo bambi balemulwisha, ne calengele ukuti bamo balemulwisha kukanamwishiba bwino. (Yohane 7:12, 13; Imilimo 2:36-38; 3:15, 17) Nangu cali ifi, Yesu talekele ukulashimikila abantu fye bonse kumo na balemulwisha. (Marko 12:13-34) Mulandu nshi? Alishibe ukuti bamo kuti bayaluka no kumwishiba ukuti ni Mesia, kabili kuti balakonka ne cine icaba mu Cebo ca kwa Lesa.—Yohane 7:1, 37-46; 17:17.

Nangu fye ni pa bushiku bamwikete ukwabula umulandu, Yesu alilangile ukuti alitemenwe abalwani bakwe. Na kuba aposeshe fye na umo pali balya abaile mu kumwikata uo umutumwa Petro aputwile ukutwi ku lupanga. Ilyo ici cacitike, Yesu alilandile amashiwi ayacindama ayo abasambi bakwe aba cine bakonka ukushinta fye na lelo. Atile: “Bonse ababomfya ulupanga bakafwa ku lupanga.” (Mateo 26:48-52; Yohane 18:10, 11) Ilyo papitile imyaka 30, Petro alembele ukuti: “Ni mwe Kristu aculiile, kabili amushilile ne cilangililo pa kuti mulekonka sana mu ntampulo shakwe. . . . Ilyo alecula, talebapangila, lelo aleituula fye kuli Lesa.” (1 Petro 2:21, 23) Kanshi Petro alisambilile ukuti Abena Kristu ba cine tabalandula, balitemwa abantu.—Mateo 5:9.

Bonse ‘abakonka sana mu ntampulo sha kwa Yesu,’ balitemwa abantu, kabili baliba ne mibele iisuma. Ilembo lya 2 Timote 2:24 litila: “Umusha wa kwa Shikulu tafwile ukucita ulubuli, lelo afwile ukuba uwanakilila kuli bonse, . . . uushishimisha ububi.” Iyi mibele e yo Umwina Kristu afwile ukukwata, pantu kuti yamulenga ukulaikala umutende na bantu.

“Inkombe sha kwa Kristu” ba Mutende

Umutumwa Paulo alembele amashiwi muli kalata ku Bena Kristu banankwe aya kuti: “Tuli nkombe ishibomba umulimo wa kwa Kristu, . . . Apo tuli beminishi ba kwa Kristu tupapaata, atuti: ‘Bweleleni kuli Lesa.’” (2 Abena Korinti 5:20) Inkombe tashi-itumpa mu fikansa fya calo kabili tabalanda pa fintu ifikumine inkondo ya mu calo cimbi uko babatuma. Kanshi tabaibimba mu milandu ya calo cimbi. Umulimo wabo kwimininako ubuteko ubwabatuma kuli ico calo.

E fyo ne nkombe sha cishinka isha kwa Kristu kabili intumi baaba. Baishiba ukuti Yesu ni Mfumu kabili balalanda pa Bufumu bwakwe ubwa mu muulu lintu balebila imbila nsuma. (Mateo 24:14; Yohane 18:36) Kanshi e mulandu wine Paulo alandiile ku Bena Kristu ba mu nshiku shakwe ukuti: “Tatulwishisha mu buntunse. Pantu ifyanso fya bulwi bwesu te fya buntunse, lelo fyanso fya maka ifyo Lesa atupeele ku kuwisha . . . amatontonkanyo yalubana na conse icasansabala icilwisha ukwishiba Lesa.”—2 Abena Korinti 10:3-5; Abena Efese 6:13-20.

Ilyo Paulo alembele aya mashiwi ninshi Abena Kristu balebacusha mu fyalo ifingi. Kwena nga balefwaya, nga balelandula pa fyo balebacusha. Lelo, balitwalilile ukutemwa abalwani babo no kulabila ubukombe kuli bonse abalekutika pa kuti bengabafwa ukubwelela kuli Lesa. Icitabo ca The Encyclopedia of Religion and War citila: “Abena Kristu ba kubalilapo tabalelwako inkondo, kabili tabalebombako ubushilika,” pantu baishibe ukuti umuntu nga alecita “ifi ninshi taaba no kutemwa uko Yesu alandilepo kabili ninshi taatemwa abalwani bakwe nga filya Yesu alandile.” *

Inte sha kwa Yehova baaba nga Bena Kristu ba kubalilapo abaishibe ukuti Yesu ni Mfumu yabo. Balishiba no kuti ni Mfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa—ubuteko ubwa ku muulu ubuli no kuleta umutende wa muyayaya no mutelelwe pe sonde nomba line. (Daniele 2:44; Mateo 6:9, 10) Kanshi nga filya fine inkombe ne ntumi abemininako icalo cabo bacita, na bo babila pa bucindami bwa Bufumu. Na kabili, balabombesha ukuba abekala calo abasuma mu fyalo umo bekala, balasonka imisonko kabili balakonka na mafunde ya mu calo cikulu fye tayalelwishanya na mafunde ya kwa Lesa.—Imilimo 5:29; Abena Roma 13:1, 7.

Ku ca bulanda, nga filya fine cali ku Bena Kristu ba kubalilapo, abantu tabaishiba bwino bwino Inte sha kwa Yehova, balababepesha ubufi e lyo no kubacusha. Nangu babacita ifi, tabalandula. Lelo balaba “aba mutende ku bantu bonse,” kabili balasubila ukuti ababacusha bamo nalimo kuti ‘babwelela kuli Lesa’ pa kuti bengaba ne subilo lya mweo wa muyayaya. *Abena Roma 12:18; Yohane 17:3.

[Amafutunoti]

^ para. 13 Icitabo ca Encyclopedia of Religion and War catile: “Abena Kristu abalelemba ifitabo ilyo Constantine [uwatekele icalo ca Roma mu 306-337 C.E.] talatendeka ukuteka, bonse balesambilisha ukuti ukwipaya abantu mu nkondo cibi sana.” Batendeke fye ukulalwako inkondo ilyo ubusangu ubo balandilepo mu Baibolo bwafulile.—Imilimo 20:29, 30; 1 Timote 4:1.

^ para. 15 Nga filya fine Abena Kristu ba kubalilapo balecita, na ino ine nshita Inte sha kwa Yehova limo limo balaya ku filye ku kulanda pa nsambu isho bakwata isha kupepa.—Imilimo 25:11; Abena Filipi 1:7.

BUSHE MWALITONTONKANYAPO PALI AYA MEPUSHO?

◼ Bushe Abena Kristu bafwile ukucita shani abalwani babo?—Mateo 5:43-45; Abena Roma 12:20, 21.

◼ Ilyo Yesu balemucusha, alecita shani?—1 Petro 2:21, 23.

◼ Mulandu nshi Abena Kristu ba kubalilapo bakaaniine ukulalwa inkondo?—2 Abena Korinti 5:20; 10:3-5.