“Nalemona kwati nasanga umwaume uwakungupa. Mu mutima naleti, ‘kuti natemwa twaba nankwe mpaka ne mfwa.’ Lelo pa numa ya kwishishanya nankwe pa myeshi fye ibili, napingwilepo ukuleka ukwishishanya nankwe. Nalifililwe ukushininkisha ukuti icitemwiko cesu icatendeke fye bwino kuti capwa bwangu!” —E fyalandile Anna. *

“Ilyo twatendeke fye, calemoneka kwati twatemenwe ifintu fimo fine. Kabili mu mutima naleti fye, nangu cibe shani tukopana. Lelo mu kupita kwa nshita, nasangile ukuti ifintu twatemenwe fyalipusene icine cine. Ilyo nailwike ukuti ifingi ifyo natemenwe ena tafitemenwe sana, nasalilepo ukuleka ukwishishanya nankwe.”—E fyalandile Elaine.

Bushe na iwe ifya musango uyu fyalikucitikilapo? Nga fyalikucitikilapo, ninshi cino cipande calakwafwa ukwishiba ifya kucita.

Nangu niwe usalilepo ukuti muleke ukwishishanya, umutima wena ulakalipa. Sarah umukashana uwalekele ukwishishanya pa numa ya myeshi fye 6 atile: “Nalyumfwile sana ububi, pantu twalitemwanene no uyu mwaume kabili nalemona ukuti tukopana; e lyo ifintu fyayaluka. Nga naumfwa inyimbo isho twatemenwe ukumfwa, naleibukisha ifyo twaleba ne nsansa nga tuli bonse. Kabili nga naya ku ncende uko twatemenwe ukuya nabo, naleumfwa sana ububi. Naleumfwa ububi sana nangu ca kuti nine natile tuleke ukwishishanya!”

Limo cilawama ukuleka ukwishishanya nangu ca kuti umutima wena ulakalipa. Elaine atile: “Takwaba uufwaya ukukalifya umunankwe, lelo nga mwatwalilila ukwishishanya no muntu uo mushileumfwana nankwe ninshi bonse babili kuti mwaisaba na mafya ku ntanshi.” Sarah nao atile: “Nga tamuli ne nsansa ilyo muleishishanya ninshi nelyo mukopana tamwakabe ne nsansa, kanshi kuti cawamapo ukuleka fye ukwishishanya.”

Ukuleka ukwishishanya no muntu tacipilibula ukuti tawaba bwino. Nga mwatendeka ukwishishanya te kutila ninshi mufwile fye ukupana, lelo cili kuli imwe ukumona nga mulingile ukupana nelyo iyo. Nga wamona ukuti uo muleishishanya nankwe tali bwino ica kuti ku ntanshi kuti mwakwata amafya, kuti cawama mwaleka fye ukwishishanya. Nga cabe ifi, teti tutile icalenga muleke ukwishishanya nico tawaba bwino. Mu kupita kwa nshita ukasuka ukalabeko! Nomba kuti wacita shani pa kuti ulabeko?

Taufwile ukulacita kwati tapali icibipile. Elaine uo tulandilepo pa kutendeka kwa cino cipande atile: “Ilyo twaleishishanya, uyu mulumendo e wali cibusa wandi sana nomba ilyo twalekele ukwishishanya nalimupanishe.” Nga waleka ukwishishanya no muntu uo mwaleumfwana nankwe sana, kulaba ukumfwa sana ubulanda. Umulumendo uwe shina lya Adam nao atile: “Nga mwaleka ukwishishanya no muntu, umutima ulakalipa nangu ca kuti nawishiba ukuti cili fye bwino ukuleka ukwishishanya.” Kuti mwaumfwa filya Imfumu Davidi iya mu Baibolo yaumfwile ilyo yali sana no bulanda, yatile: “Ubushiku bonse nenga ica kulaalapo candi ukubomba ku filamba.” (Amalumbo 6:6) Te kwesha ukulacita kwati tapali icibipile lelo uleleka icikonko cilefuma. Pa kuti ubulanda bupwe ulingile ukusumina ukuti icicitike na cibipa kabili nacikumfwisha ubulanda.—Ilembo ilingakwafwa: Amalumbo 4:4.

Uleba pamo na bantu abakutemwa. Icishinka ca kuti limo cilafya ukucita ifi. Anna uo tulandilepo kale atile: “Pa kubalilapo, nshalefwaya ukulaba pamo na bantu. Nalefwaya ukulaba neka pa kuti ndabeko kuli fyonse ifyacitike.” Lelo mu kupita kwa nshita, Anna alilwike ukuti calicindama ukuba pamo na bantu abengamukoselesha. Atile: “Pali ino nshita nalileka ukuba sana no bulanda filya nali.”—Ilembo ilingakwafwa: Amapinda 17:17.

Sambililako ku fya kucitikila. Yipushe auti: ‘Finshi ifyo ningile ukubombelapo ifyo nasambilile ku fyacitike? Bushe nga natendeka ukwishishanya na kabili finshi ifyo nshalecita ifyo mfwile ukulacita nelyo ifyo nalecita ifyo nshifwile ukulacita?’ Nkashi wacaice uwe shina lya Marcia atile: “Ilyo papitile inshita, e lyo natendeke ukupituluka mu fyacitike. Ifi nalekele papitako inshita fyalengele nalatontonkanya bwino bwino pa fyacitike.” Adam uo tulandilepo kale nao atile: “Palipitile umwaka uutuntulu pa kuti ndabeko ku fyacitike. Kabili palikokwele sana pa kuti nsambililako fimo. Filya twalekele ukwishishanya fyalengele naishibilapo na fimbi pa bakashana, pa kwishishanya e lyo na pa fyo naba. Pali ino nshita nshumfwa sana ubulanda nga filya naleumfwa ilyo twalekele fye ukwishishanya.”

Uleeba Lesa ifilekusakamika. Baibolo itila: Lesa ‘ondapa aba nkumbabulili, no kubakakila ifilonda fyabo.’ (Amalumbo 147:3) Lesa te ufwaila uwa kuupana nankwe kabili te ulenga waleka ukwishishanya no muntu waleishishanya nankwe, lelo alakusakamana. Ulepepa kuli Lesa no kumweba fyonse ifili mu mutima obe.—Ilembo ilingakwafwa: 1 Petro 5:7.