Ifyo Mwingacita nga ca Kuti Cibusa Nelyo Lupwa Lwenu Nalwala
“Ilyo batata bali mupepi no kufuma mu cipatala, twalipwishe badokota ukuti babapime na kabili e lyo batwebe ifyo balasanga. Badokota batwebele ukuti balishininkishe ukuti batata baali fye bwino, na lyo line balicitile ifyo twabebele. Calibapapwishe ilyo basangile ukuti batata bali bacili balwele. Badokota balilombele ubwelelo kabili balyebele dokota uwaishiba ukubombela pali ubo ubwafya. Pali ino inshita, batata balipola. Ala twalicitile bwino pa kweba badokota ukuti babapime na kabili!”—Ba Maribel.
Ilyo mushilaya mu kumona badokota, lembeni ifyo umulwele aleumfwa e lyo no muti uuli onse uo anwinepo
Abantu abengi tabafwaya ukuya ku cipatala nelyo ukubateka. Nga fintu twaumfwa ku fyacitike kuli bawishi ba ba Maribel, ifyo cibusa nelyo lupwa engacita pa kwafwa umulwele kuti fyayafwa nelyo fye ukupususha umulwele. Finshi mwingacita pa kwafwa cibusa wenu nelyo lupwa uulwele?
Ilyo mushilaya ku cipatala. Kuti mwayafwa umulwele ukulemba ifyo aleumfwa e lyo no kulemba umuti uuli onse uo anwa. Kuti mwalemba na mepusho ayali yonse ayo mwingatemwa ukwipusha badokota. Lanshanyeni na cibusa wenu nga alilwalapo ubo bulwele nelyo nga kwaliba lupwa lwakwe uwalwelepo. Tamulingile ukulamona kwati badokota nabeshiba fyonse pa bulwele nelyo ukutila balayaipusha fyonse pa fyo cibusa wenu alwele.
Mulebika amano ku fyo badokota balelanda kabili mulebepusha na mepusho
Ilyo muli ku cipatala. Mulingile ukushininkisha ukuti imwe no mulwele namumfwikisha ifyo badokota bamwebele. Muleipusha badokota amepusho, lelo mwilabeba ifyo balingile ukucita. Muleleka umulwele aleipusha amepusho e lyo no kuilandila umwine ifyo alefwaya. Mulekutikisha kabili mulelemba ifyo badokota balelanda. Muleipusha ne nshila shimbi isho umulwele engondapilwamo. Inshita shimo kuti cawama mwamonako dokota na umbi pa kuti mwaumfwa ifyo engalanda pali ubo bulwele.
Mulelanshanya no mulwele pa fyo badokota bamwebele e lyo no kubelenga ifyo balemba pa muti
Ilyo mwabwelelamo ku ng’anda. Mulingile ukulaibukisha umulwele ubushiku bamwebele ukubwelela ku cipatala. Mufwile ukushininkisha ukuti alenwa umuti ulya wine bamulembeele. Mulemukoselesha ukuti alenwa umuti pa nshita bamwebeleepo kabili mulingile no kweba badokota nga ca kuti paba ifyalubana kuli ena ilyo anwa umuti. Mulekoselesha umulwele ukuti elasakamikwa sana kabili mulemweba ukuti alecita na fimbi ifyo bamwebele ukulakonka ku ba ku cipatala. Mulemwafwa ukwishibilapo na fimbi pa bulwele alwala.
Nga ca kuti bamuteeka
Muleshininkisha ukuti amaformu yonse nayalembwa bwino
Mwilamoneka aba mwenso kabili mulebikako amano. Umuntu uo bateeka mu cipatala kuti asakamikwa kabili kuti aleumfwa umwenso. Nga tamulemoneka aba mwenso kabili nga namubikako amano ku mulwele, kuti mwalenga abantu bambi belasakamikwa kabili kuti calenga mwilufyanya. Mulingile ukushininkisha ukuti fyonse na filembwa bwino pa fipepala ifyo balembapo umuntu nga nabamuteeka mu cipatala. Muleleka umulwele aisalila umwine ifyo alefwaya ukumundapa. Nga nalwalisha ica kuti alefilwa no kulanda, mulingile ukukonka ifyo umwine aalemba ukuti e fyo afwaya ukumundapa nelyo ukukonka ifilelanda uo asala ukumulandilako nga alwala. *
Mu mucinshi muleeba badokota fyonse ifilecitika ku mulwele
Mulingile ukucitapo fimo. Mwilaumfwa umwenso ukweba aba mu cipatala ifyo muletontonkanya. Nga namufwala bwino e lyo muli ne mibele iisuma, aba mu cipatala balabika sana amano ku mulwele wenu kabili kuti balamusakamana bwino. Mu fipatala ifingi, abalwele balabasakamana kuli badokota abengi. Kanshi kuti caba bwino nga ca kuti mwabeba ifyo badokota bambi balandilepo pa mulwele. Apo mwalishiba bwino umulwele, mulingile ukweba badokota fyonse ifilecitika ku mulwele.
Muleesha na maka yonse ukwafwa umulwele ukwabula ukucilinganya badokota nelyo umulwele
Mulingile ukuba no mucinshi e lyo mulebatasha. Ababombela mu fipatala ilingi line balafunshinka. Kanshi mulingile ukulacita kuli bena ifyo mwingatemwa bena ukucita kuli imwe. (Mateo 7:12) Muletasha pa mulimo babomba e lyo ne fyo babombesha kabili mulelanga ukuti namubacetekela. Nga mulebatasha kuti nabo balabombesha ukwafwa abalwele.
Takwaba umuntu uushilwala. Na lyo line, nga ca kuti mwaipekanishisha libela, kuti mwayafwa cibusa wenu nelyo lupwa uulwele.—Amapinda 17:17.
^ par. 8 Amafunde ayalanda pa nsambu isho umulwele akwata yalapusanapusana ukulingana ne ncende uko umuntu ekala. Muleshininkisha ukuti amaformu ne fintu fimbi apo balemba ifyo umulwele afwaya ukumundapa fyalilembwa bwino kabili te fya kale sana.
