FINSHI mulingile ukucita nga ca kuti mulomana sana na bena mwenu? Nalimo pali ino nshita mulomana sana ukucila kale, ica kuti limo tamwishiba ne fyo ciba pa kuti mutendeke ukuumana. Na lyo line, mwalitemwa abena mwenu kabili tamufwaya ukubakalifya.

Cisuma ukulaibukisha ukutila kuti muleumfwana na bena mwenu nangu ca kutila mulapusana mu fyo mutontonkanya. Amafya mukwata teyalenga mulepusana na bena mwenu, lelo ifyo mucita nga muli na mafya, e fingalenga mwalaumfwana na bena mwenu nelyo iyo. Natulande pa fintu fimo ifingamwafwa pa kuti mwilaumana.

Pa kuti abantu bomane ninshi bonse babili balelanda, kanshi nga ca kuti umo aleka ukulanda e lyo atendeka ukukutika ku filelanda umunankwe, ukuumana kulapwa. E ico abena mwenu nga bamukalifya, na imwe tamufwile ukubakalifya. Mufwile ukulaesha na maka ukukanalanda amashiwi ayengakalifya abena mwenu. Mufwile ukulaibukisha ukuti cisuma ukulaumfwana na bena mwenu ukucila ukulacimfyanya pa kulanda.

“Umulilo ulashima apashili inkuni, na pashili uwa lwambo takuba ulubuli.”—Amapinda 26:20.

Nga mulefwaya ukuti muleke ukulaumana na bena mwenu, mulingile ukulakutikisha nga balelanda kabili tamufwile ukulabacilima. Mu nshita ya kulatontonkanya ukuti abena mwenu bamukalifishe fye ku mufulo, muleleka balanda ifyo baletontonkanya. Mwilalaba ukuti abena mwenu tabapwililika. Icilenga abantu balelanda amashiwi ayabipa ni co limo tabatontonkanya pa fyo balanda e lyo limo ni pa mulandu fye wa kuti nabafulwa. Kanshi abena mwenu nga balanda amashiwi aya kumukalifya, te kutila ninshi balefwaya bamukalifye.

“Fwaleni umutima wa nkumbu, icikuuku, ubupete, ukufuuka, no kushishimisha.”—Abena Kolose 3:12.

Nga mwakalipa, kuti cawama mwafumina pa nse mu mucinshi pa kuti ubukali bucepeko. Nalimo kuti mwaya mu muputule umbi nelyo ukuya muleenda mpaka ubukali bwacepako. Nga mwacita ifi ninshi tamulekaana ukulanshanya na bena mwenu nelyo ukufwaya ukubasosha. Lelo iyi nalimo kuti yaba e nshita isuma iya kupepa kuli Lesa pa kuti amwafwe ukuba abatekanya, aba mano, na pa kuti amwafwe ukwishiba ifya kucita.

“Ilyo ukuumana takulaima, fumapo.”—Amapinda 17:14.

Nga mulefwaya ukupwisha ubwafya, tamulingile ukulabika amano ku kufwaya inshila ya kuipokolwelamo. Lelo mufwile ukulabika amano ku kulanda amashiwi ayengalenga ubukali bwa bena mwenu bwacepako. Mu nshita ya kulaeba abena mwenu ukuti tabafwile ukufulwa, mufwile ukulabepusha icacilenga bafulwe, kabili muletasha nga bamulondolwela.

“Umuntu uulanda ukwabula ukutontonkanya aba kwati lupanga ululasaula, lelo ululimi lwa ba mano lulaposha.”—Amapinda 12:18.

Nga ca kuti mwatendeka ukotokela abena mwenu kuti mwalenga nabo bafulwa. Kanshi nangu mufulwe shani, tamulingile ukulasaalula abena mwenu nelyo ukubasasukila. Tamufwile ukulaeba abena mwenu ukuti, “Tamumbikako amano” nelyo “Tamufwaya ukumfwa nga ndelanda.” Lelo mufwile ukweba abena mwenu mu mucinshi pa fyo mwacumfwa pa fyo bacicita. Ku ca kumwenako, nalimo kuti mwatila: “Ndomfwa ububi nga ca kuti . . .” Tamufwile ukulasunka abena mwenu, ukubatoba amapi nelyo ukuboma. Na kabili tamufwile ukulasaalula abena mwenu, nelyo fye ukubatiinya.

“Mwilaba ne mpatila ku banenu, muleke icipyu no bukali no kootoka no musaalula pamo no bubi bonse.”—Abena Efese 4:31.

Nangu namufulwa, mufwile ukulabika sana amano ku kupanga umutende na bena mwenu. Mufwile ukulaibukisha ukuti abantu nga balwa ninshi bonse babili tabacimfishe, lelo nga bapanga umutende, ninshi bonse babili na bacimfya. Kanshi mufwile ukusumina ukuti namulufyanya. Nangu namushininkisha ukuti te imwe mwacilufyanya, mufwile ukulomba ubwelelo pa fyo mwacifulwa na pa fyo mwacicita ifyacilenga mutendeke ukuumana. Ukulaumfwana na bena mwenu kwalicindama ukucila ukuba ne cilumba nelyo ukulafwaya ukucimfya. Nga ca kuti abena mwenu balomba ubwelelo, mulingile ukubeleela ilyo line fye.

“Kabiye unakilile no kupapaata sana ku munobe.”—Amapinda 6:3.

Finshi mulingile ukucita pa kuti mutwalilile ukulaumfwana na bena mwenu pa numa ya kuumana? Ifi e fyo twalalandapo mu cipande cikonkelepo.