1-2. Cinshi calengele Yesu asakamane sana?

PA BUSHIKU Yesu bali no kumwipaya, alisakamene sana. Tapali na kukokola bampulamafunde bali no kumucusha e lyo no kumwipaya. Yesu tasakamene fye pa mulandu wa kuti bali mu kumwipaya, lelo kwali na cimbi icalengele asakamane. Alitemenwe Wishi nga nshi kabili alefwaya ukumusekesha. Yesu alishibe ukuti nga atwalilila ukuba uwa cishinka na lintu bali no kumucusha, ali no kulenga ishina lya kuti Yehova lyacindikwa. Na kabili Yesu alitemenwe abantu, alishibe ukuti nga atwalilila ukuba uwa cishinka mpaka ne mfwa, e lyo fye tukaba no mweo wa muyayaya ku ntanshi.

² Nangu ca kuti Yesu alisakamene sana, ali no mutende. Aebele abatumwa bakwe ati: “Namupeela umutende wandi.” (Yoh. 14:27) Ali no “mutende wa kwa Lesa,” e kutila umutende uo umuntu akwata pa mulandu wa kuti ni cibusa wa kwa Yehova. Uyu mutende walengele Yesu ateke umutima.—Fil. 4:6, 7.

3. Finshi twalalandapo muli cino cipande?

³ Nangu ca kuti abasambi bonse aba kwa Yesu balakwata amesho, takuli nangu umo uwingakwata amafya ayo Yesu akwete. (Mat. 16:24, 25; Yoh. 15:20) Kabili nga filya fine cali kuli Yesu, na ifwe inshita shimo tulasakamana. Finshi tufwile ukulacita pa kuti twilasakamana sana ica kuti twafilwa no kuba no mutende? Natulande pa fintu fitatu ifyo Yesu acitile ilyo alebila imbila nsuma pa kuti tumone ifyo twingalamupashanya nga twakwata amesho.

4. Ukulingana na mashiwi yaba pa 1 Abena Tesalonika 5:17, finshi filanga ukuti Yesu alipepele imiku iingi pa bushiku alefwa?

⁴ Belengeni 1 Abena Tesalonika 5:17. Pa bushiku Yesu bali no kumwipaya, alipepele imiku iingi. Ilyo atendeke Icibukisho ca mfwa yakwe, alipepele pa mukate na pa mwangashi. (1 Kor. 11:23-25) Ilyo bashilafuma mu muputule umo bakwatile Ica Kucilila, alipepele pamo na basambi bakwe. (Yoh. 17:1-26) Na lintu Yesu na basambi bakwe bafikile ku Getsemane mu nshita ya bushiku pali bulya bwine bushiku, alipepele imiku iingi. (Mat. 26:36-39, 42, 44) Nangu fye mashiwi ya kulekelesha ayo Yesu alandile ilyo ashilafwa yali lipepo. (Luka 23:46) Yesu alipepele kuli Yehova pali fyonse ifyacitike pa bushiku alefwa.

5. Cinshi calengele abatumwa beba abashipa?

⁵ Cimo icalengele Yesu ashipikishe amesho akwete ni co alepepa kuli Wishi kabili alemulomba ukuti amwafwe. Lelo abatumwa bakwe bena tabali no mute wa kupepa pali bulya bushiku. Ici calengele beba abashipa ilyo bakwete ubwesho. (Mat. 26:40, 41, 43, 45, 56) Nga twakwata amesho, kuti twatwalilila fye ukuba aba cishinka nga tuli no mute wa kupepa nga filya fine Yesu ali. Finshi twingapepelapo?

6. Bushe icitetekelo kuti calenga shani twatwalilila ukuba no mutende?

⁶ Kuti twalomba Yehova ukuti ‘atulundileko icitetekelo.’ (Luka 17:5; Yoh. 14:1) Tulingile ukuba ne citetekelo pantu Satana alesha bonse abakonka Yesu. (Luka 22:31) Bushe icitetekelo kuti calenga shani twatwalilila ukuba no mutende na lintu tukwete amafya  ayashileputuka? Nga twacita fyonse ifyo twingacita pa kuti ubwafya tukwete bupwe lelo tabulepwa, icitetekelo cikalenga tukaleke ukusakamana pantu tukeshiba ukuti Yehova akapwisha ubo ubwafya pa nshita yakwe umwine. Apo twalicetekela ukuti Yehova alishiba ifya kupwisha amafya ukutucila, tulaba no mutende kabili tatusakamana.—1 Pet. 5:6, 7.

7. Finshi mwasambilila ku fyo ba Robert balandile?

⁷ Ipepo lilalenga twatwalilila ukuba no mutende nangu tukwate amesho ya musango shani. Natulande pali ba Robert baeluda aba cishinka abali ne myaka ukucila pali 80. Balandile abati: “Ifyo Baibolo itufunda pa Abena Filipi 4:6, 7 fyalilenga nalashipikisha amesho nkwata. Inshita shimo nshalekwata indalama. Kabili pa nshita imo bueluda bwalipwile.” Cinshi calenga ba Robert batwalilile ukuba no mutende? Batile: “Nga natendeka fye ukusakamana ndapepa. Nalisumina ukuti nga ndepepa imiku iingi kabili ndepepa sana ndaba no mutende.”

8. Ukulingana ne fyaba pali Yohane 8:29, cinshi na cimbi icalelenga Yesu aleba no mutende?

⁸ Belengeni Yohane 8:29. Yesu ali no mutende na lintu balemucusha pantu alishibe ukuti alelenga Wishi aleba ne nsansa. Alitwalilile ukuba ne cumfwila kuli Wishi lintu cayafishe ukumumfwila. Alitemenwe Wishi kabili ico abikileko sana amano kubombela Yehova. Ilyo ashilaisa pano isonde, alebombela pamo na Lesa. (Amapi. 8:30) Kabili lintu ali pano isonde, alesambilisha sana abantu pali Wishi. (Mat. 6:9; Yoh. 5:17) Uyu mulimo Yesu alebomba  walelenga alesekelela nga nshi.—Yoh. 4:34-36.

9. Cinshi tubela no mutende nga tulebila sana imbila nsuma?

⁹ Nga tuleumfwila Yehova kabili tuli “abacincila pe mu mulimo wa kwa Shikulu” ninshi tulepashanya Yesu. (1 Kor. 15:58) Nga ‘tulebika amano yonse’ ku mulimo wa kubila imbila nsuma, te kuti tulesakamana sana pa mafya tukwata. (Imil. 18:5) Ku ca kumwenako, ilingi line abo tubilako imbila nsuma balakwata amafya ayakalamba ukucila na ayo tukwata. Lelo nga basambilila ukutemwa Yehova kabili balakonka ne fyo abafunda, imikalile yabo ilawaminako kabili balaba ne nsansa. Ifya musango uyu nga fyacitika, tulacetekela sana ukuti Yehova akalatusakamana. Kabili ifi filenga twatwalilila ukuba no mutende. Nkashi uumfwa ukuti tacindama kabili uusakamikwa sana asangile ukuti ifi twalandapo fya cine. Alandile ati: “Nga ndebila sana imbila nsuma, nshisakamikwa sana kabili ndaba ne nsansa. Icilenga ni co nga ndebila imbila nsuma, ng’umfwa ukuti nimpalama sana kuli Yehova.”

10. Finshi mwasambilila ku fyo ba Brenda balandile?

¹⁰ Natulande na pali nkashi Brenda. Ena no mwana wakwe umwanakashi balilwala ubulwele ubukalamba. Ba Brenda bendela fye pa ncinga ya balemana kabili tabakwata sana amaka. Inshita shimo balaya mu kubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda, lelo ilingi line babila ukupitila mu kulembela abantu amakalata. Balandile abati: “Ilyo naishibe ukuti te kuti mpole muli cino calo ca kwa Satana, natendeke ukubika amano ku kubila imbila nsuma. Na kuba ukubila imbila nsuma kulenga nilatontonkanya pa mafya nakwata. Kulenga ndebika amano ku bantu abo mbilako imbila nsuma mu cifulo umo icilonganino cesu cibila imbila nsuma. Na kabili ukubila imbila nsuma kulenga ndetontonkanya pe subilo nakwata ilya kuti ifintu fikawama ku ntanshi.”

11-13. (a) Finshi abatumwa na bantu bambi balecita ifilanga ukuti bali fibusa fya kwa Yesu ifya cine cine? (b) Bushe ifibusa fya kwa Yesu fyalelenga aleumfwa shani?

¹¹ Pa nshita yonse iyo Yesu abilile imbila nsuma, abatumwa bakwe aba cishinka bali fibusa fyakwe ifya cine cine. Bacitile filya amapinda yalanda, yatila: “Kwaba icibusa icilambatila ukucila munonko mwafyalwa nankwe.” (Amapi. 18:24) Yesu alitemenwe sana ifi ifibusa. Pa nshita yonse iyo abilile imbila nsuma, pa bo afyelwe nabo tapali nangu umo uwa mutetekele. (Yoh. 7:3-5) Bushiku bumo, balupwa lwakwe batontonkenye no kuti Yesu alipenene. (Marko 3:21) Lelo mu nshita ya bushiku ilyo Yesu ashilafwa aebele abatumwa bakwe abali ne cishinka ati: “Ni mwe mwe batwalilila na ine mu fya kunjesha.”—Luka 22:28.

¹² Inshita shimo abatumwa balekalifya Yesu, lelo alesuulako kabili alimwene ukuti balimutetekele. (Mat. 26:40; Marko 10:13, 14; Yoh. 6:66-69) Mu nshita ya bushiku ilyo bashilamwipaya, aebele abatumwa bakwe abali ne cishinka ati: “Nakulamwita ati abanandi, pantu fyonse ifyo naumfwa kuli Tata nalimwishibisha.” (Yoh. 15:15) Ukwabula no kutwishika, ifibusa fya kwa Yesu fyalemukoselesha nga nshi. Filya balemukoselesha fyalengele Yesu alesekelela nga nshi.—Luka 10:17, 21.

¹³ Yesu alikwete na bambi abali ifibusa fyakwe. Aba bali baume na banakashi abalemwafwilisha ilyo alebomba umulimo wa kubila imbila nsuma e lyo na mu fintu fimbi. Bamo balemupokelela mu mayanda yabo pa kuti bamupekanishishe ifya kulya. (Luka 10:38-42;  Yoh. 12:1, 2) Bambi baleya nankwe mu kubila imbila nsuma kabili balemupeelako ne fyo bakwete. (Luka 8:3) Icalengele ukuti Yesu akwate ifibusa ifisuma ni co na o ali ni cibusa wabo umusuma. Alebacitila ifintu ifisuma kabili talebenekela ukucita ifyo bashali na kukumamo ukucita. Yesu ali uwapwililika, lelo aletasha pa fyo abali ifibusa fyakwe balemucitila nangu tabali abapwililika. Ukwabula no kutwishika filya ifibusa fyakwe fyalemwafwilisha fyalelenga aleba no mutende.

14-15. Finshi tufwile ukucita pa kuti tukwate ifibusa ifisuma, kabili ifibusa kuti fyatwafwa shani?

¹⁴ Ifibusa ifisuma kuti fyalenga twatwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova. Nga tulefwaya ukukwata ifibusa ifisuma tulingile ukuba icibusa icisuma. (Mat. 7:12) Ku ca kumwenako, Baibolo itukoselesha ukuti tulebomfya inshita tukwata na maka ku kwafwilisha abanensu, maka maka ‘abashikwete’ fimo. (Efes. 4:28) Bushe mu cilonganino mwaba mwalibako bamo abo mwingafwilisha mu fyo balekabila? Bushe kuli ifyo mwingayashitilako abashenda pa mulandu wa kuti balilwala nelyo balikota? Nga kuli abo cilekosela ukusanga indalama sha kwikalilamo, bushe kuti mwabapekanishishako ifya kulya? Nga ca kuti mwalishiba ifya kubomfya webusaiti ya jw.org^® na JW Library^® app, bushe kuti mwasambilishako aba mu cilonganino? Nga ca kuti tuleafwa sana abantu, tukalaba ne nsansa nga nshi.—Imil. 20:35.

¹⁵ Ifibusa tukwata fikalatwafwa nga twaba na mafya kabili fikalalenga tukaleba no mutende. Nga filya fine Elihu akutike ilyo Yobo alelondolola amafya akwete, ifibusa fyesu na fyo filakutika ilyo tulelondolola ifitusakamike. (Yobo 32:4) Tatufwile ukulaenekela ifibusa  fyesu ukutusalilako ifya kucita, lelo tufwile ukukutika ilyo baletupandako amano ukubomfya Baibolo. (Amapi. 15:22) Imfumu Davidi yalisumine ukuti abali ifibusa fyaiko bayafwe, na ifwe bene tatulingile ukuba ne cilumba ifibusa fyesu nga filefwaya ukutwafwa ilyo tulekabila fimo. (2 Sam. 17:27-29) Ukulanda fye icishinka, ifibusa ifisuma bupe ubo Yehova atupeela.—Yako. 1:17.

16. Ukulingana na Abena Filipi 4:6, 7, ni nshila nshi imo fye iyo twingakwatilamo umutende? Londololeni.

¹⁶ Belengeni Abena Filipi 4:6, 7. Mulandu nshi Yehova atwebela ukutila kuti atupeela umutende ukupitila “muli Kristu Yesu”? Pantu kuti twatwalilila fye ukuba no mutende nga twaishiba imilimo Yesu abomba pa kufikilisha ubufwayo bwa kwa Yehova, kabili nga twamutetekela. Ku ca kumwenako, ukupitila mwi lambo lya cilubula ca kwa Yesu, Yehova kuti atwelela ifilubo fyonse ifyo tucita. (1 Yoh. 2:12) Nga twatontonkanya pali ifi, tulasansamuka! Apo Yesu ni Mfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa, akafumyapo fyonse ifilenga tulecula ifyo Satana ne calo cakwe baleta. (Esa. 65:17; 1 Yoh. 3:8; Ukus. 21:3, 4) Ala ifi Yesu akacita filenga tulesubila ukuti ifintu fikawama ku ntanshi! Nangu ca kuti Yesu alitupeela umulimo uwayafya, alaba na ifwe, kabili alatwafwa muli shino nshiku sha kulekelesha. (Mat. 28:19, 20) Ifi Yesu acita filenga tuleba abashipa sana! Nga tulesansamuka, tulesubila ukuti ifintu fikawama, kabili nga tuli abashipa, tukaba no mutende.

17. (a) Finshi Umwina Kristu engacita pa kuti abe no mutende? (b) Ukulingana no bulayo bwaba pali Yohane 16:33, finshi tukaba na maka ya kucita?

¹⁷ Nomba kuti mwacita shani pa kuti mwingatwalilila ukuba no mutende nga muli na mafya ayakalamba? Mulingile ukulacita ifyo Yesu acitile. Ica kubalilapo, mulepepa kabili muleba no mute wa kupepa. Ica bubili, muleumfwila Yehova kabili mulebila sana imbila nsuma na lintu ifintu fyafishe. Ica butatu, mulesumina ifibusa fyenu nga filefwaya ukumwafwa ilyo muli na mafya. Lyena umutende wa kwa Lesa ukalinda amatontonkanyo yenu no mutima wenu. Nga filya cali kuli Yesu, na imwe mukacimfya ubwafya bonse ubo mwingakwata.—Belengeni Yohane 16:33.