1. Finshi umuntu afwile ukucita pa kulanga ukuti nalapila?

 NGA TWACITA icabipa tufwile ukulapila. Baibo itila, umuntu kuti alanga ukuti nalapila nga ca kuti apata ifyabipa ifyo acitile, aleka ukuficita, kabili talefwaya nangu panono ukubwekeshapo ukuficita.—Moneni Amashiwi ya mu Baibo ne fyo Yapilibula pa “Ukulapila.”

 2. Mulandu nshi bonse tufwile ukusambilila pa kulapila? (Nehemia 8:​9-11)

² Umuntu onse uwa mweo afwile ukusambilila pa kulapila. Cinshi twalandila ifi? Ni co bonse fye tulabembuka cila bushiku. Apo twatuntuka kuli Adamu na Efa, bonse fye twalipyana ulubembu ne mfwa. (Rom. 3:23; 5:12) Bonse fye tuli babembu. Na bantu abakwete icitetekelo icakosa pamo nga umutumwa Paulo balelwishanya no lubembu. (Rom. 7:​21-24) Bushe ici cilolele mu kuti tukatwalilila fye ukuba no bulanda pa mulandu wa kuti tulabembuka? Awe. Yehova wa luse, kabili afwaya ukuti tuleba ne nsansa. Tontonkanyeni ifyo cali ku baYuda abaliko ilyo Nehemia ali no mweo. (Belengeni Nehemia 8:​9-11.) Yehova talefwaya ukuti baleba no bulanda pa membu isho bacitile kale, lelo alefwaya ukuti balesekelela ilyo balemupepa. Yehova alishiba ukuti umuntu nga alapila alaba ne nsansa. E co atusambilishisha pa kulapila. Nga twalapila pa membu shesu, kuti twacetekela ukuti Shifwe uwaba no luse akatwelela.

 3. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

³ Natusambilile na fimbi pa kulapila. Muli cino cipande, twalalanda pa fintu fitatu. Ica kubalilapo, twalasambilila pa fyo  Yehova asambilishe abena Israele pa kulapila. Lyena tuleisasambilila pa fyo Yehova ayafwile abantu pa kuti balapile. Na pa kulekelesha tuleisasambilila pa fyo abasambi ba kwa Yesu basambilile pa kulapila.

IFYO YEHOVA ASAMBILISHE ABENA ISRAELE PA KULAPILA

 4. Finshi Yehova asambilishe abena Israele pa kulapila?

⁴ Ilyo Yehova alengele abena Israele baba uluko, alipangene nabo icipangano. Yehova abalaile ukuti, nga bakalakonka amafunde yakwe ali no kulabacingilila no kulabapaala. Abebele pa mafunde abapeele ati: “Nomba ili ifunde ilyo ndemweba lelo talikosele sana ica kuti mwafilwa ukulikonka, kabili talili ukutali.” (Amala. 30:​11, 16) Lelo nga bamupondokela, ku ca kumwenako batendeka ukupepa balesa bambi, ali no kuleka ukubapaala kabili bali no kulacula. Lelo ici tacilolele mu kuti Lesa ali no kubalabako, alibasuminishe ukubwelela kuli ena no kulamumfwila. (Amala. 30:​1-3, 17-20) Mu nshila imbi kuti twatila, bali no kulapila. Nga ca kuti balapila, Yehova ali no kupalama kuli bena kabili ali no kubapaala na kabili.

 5. Bushe Yehova alangile shani ukuti talekele ukwafwa abantu bakwe? (2 Ishamfumu 17:​13, 14)

⁵ Libili libili abantu ba kwa Yehova balemupondokela. Ukulunda pa kupepa utulubi, balecita ifintu na fimbi ifyabipa nga nshi. Ifi fyalengele balecula. Lelo Yehova alitwalilile fye ukwafwa abantu bakwe pa kuti batendeke ukumubombela na kabili. Pa miku iingi aletuma bakasesema ukuya mukweba abantu bakwe ukuti balapile kabili babwelele kuli ena.—Belengeni 2 Ishamfumu 17:​13, 14.

 6. Bushe Yehova abomfeshe shani bakasesema bakwe pa kusambilisha abantu bakwe ico balingile ukulapila? (Moneni ne cikope.)

⁶ Ilingi line Yehova alebomfya bakasesema bakwe pa kusoka no kulungika abantu bakwe. Ku ca kumwenako, Lesa atumine Yeremia ukuyaeba abantu bakwe ati: “Bwela we Israele we wampondokela . . . Nshakakuloleshe bukali bukali, pantu ndi wa cishinka . . . Nshakatwalilile ukukufulilwa. Lelo sumina fye icilubo cobe, pantu walipondokela  Yehova.” (Yer. 3:​12, 13) Yehova abomfeshe Yoele pa kweba abantu bakwe ati: “Bweleleni kuli ine ne mitima yenu yonse.” (Yoele 2:​12, 13) Alengele Esaya aeba abantu ati: “Isangululeni; fumyeni ifyabipa ifyo mucita pa cinso candi; lekeni ukucita ifyabipa.” (Esa. 1:​16-19) Kabili Yehova abomfeshe Esekiele pa kwipusha abantu ati: “Bushe ndasekelela umubifi nga afwa? . . . Bushe nshifwaya ayaluka pa kuti engatwalilila ukuba no mweo? Pantu nshitemwa umuntu uuli onse nga afwa, . . . e ico pilibukeni pa kuti mube no mweo.” (Esek. 18:​23, 32) Yehova alatemwa abantu nga balapila pantu afwaya bakekale umuyayaya! Kanshi Yehova tatwalilila fye ukulolela mpaka umuntu alapila e lyo atendeka ukumwafwa. Natulande pa fya kumwenako na fimbi.

 7. Finshi Yehova asambilishe abantu bakwe ukubomfya ilyashi lya kwa Hosea no mukashi wakwe?

⁷ Moneni ifyo Yehova asambilishe abantu bakwe ukubomfya ifyo Gomere umukashi wa kwa kasesema Hosea acitile. Ilyo Gomere acitile ubucende alipondokele Hosea, aya ku baume bambi. Bushe ici calolele mu kuti tali no kulapila? Yehova uwishiba ifiba mu mitima ya bantu, aebele Hosea ati: “Na kabili kabiye, uye utemwe umwanakashi uo umwaume umbi atemwa kabili uucita ubucende, nga filya fine Yehova atemwa abena Israele nangu ca kuti baya kuli balesa bambi.” (Hos. 3:1; Amapi. 16:2) Ilyo Yehova aebele Hosea ukucita ifi ninshi Gomere umwina mwakwe acili alacita ubucende. Na lyo line, Yehova aebele Hosea ukuti amwelele no kumubwesha pa kuti abe umukashi wakwe na kabili. a Yehova na o alefwaya abantu bakwe abamupondokele babwelele kuli ena. Nangu ca kuti balecita imembu ishabipisha, talekele ukubatemwa kabili alitwalilile ukubafwa pa kuti balapile, baleke no kucita ifyabipa. Bushe ici ica kumwenako ciletusambilisha ukuti Yehova “uubebeta imitima ya bantu” kuti ayafwa umuntu uucili alecita ulubembu ulukalamba no kumulenga alapila? (Amapi. 17:3) Twalamona.

IFYO YEHOVA AFWA ABANTU PA KUTI BALAPILE

 8. Bushe Yehova ayafwile shani Kaini pa kuti alapile? (Ukutendeka 4:​3-7) (Moneni ne cikope.)

⁸ Kaini e wali ibeli lya kwa Adamu na Efa. Apyene ulubembu ku bafyashi bakwe. Kabili Baibo ilanda pali ena ukuti: “Imilimo yakwe yali iyabipa.” (1 Yoh. 3:12) Nalimo ici e calengele Yehova ‘esekelela Kaini no mutuulo wakwe’ ilyo atuulile umutuulo. Mu cifulo ca kuti aaluke, “Kaini alikalipe nga nshi kabili alyumfwile ububi.” Finshi Yehova acitilepo? Alilandile na Kaini. (Belengeni Ukutendeka 4:​3-7.) Yehova ali ne cikuuku pa kulanda na Kaini. Amwebele ukutila ali no kumupaala nga acita ifisuma, kabili alimusokele ukuti nga atwalilila ukukalipa kuti acita ifyabipa. Ku ca bulanda taumfwile ifyo Yehova amwebele. Talekele Yehova amwafwa pa kuti alapile. Bushe ifi Kaini akeene ukumwafwa pa kuti alapile fyalengele Yehova aleka ukwafwa abantu pa kuti balapile? Awe nakalya!

 9. Bushe Yehova ayafwile shani Davidi pa kuti alapile?

⁹ Yehova alitemenwe sana Imfumu Davidi. Aitile Davidi ati “uo umutima wandi watemwa.” (Imil. 13:22) Lelo Davidi alicitile imembu ishikalamba pamo nga ubucende no kwipaya umuntu. Ukulingana mafunde ya kwa Mose, Davidi balingile ukumwipaya pa membu acitile. (Lebi 20:10; Impe. 35:31)  Lelo Yehova alefwaya ukwafwa Davidi pa kuti alapile. b Alitumine kasesema wakwe Natani ku Mfumu Davidi, nangu ca kuti pali ilya nshita ninshi Davidi talalapila. Natani alilandile icilangililo icalengele Davidi eluke ukuti alicitile imembu ishikalamba. Davidi alilwike ukuti alikalifye sana Yehova kabili alilapiile. (2 Sam. 12:​1-14) Alilembele ilumbo ililanga ifyo aumfwile ububi pa fyo acitile. (Amalu. 51, utumashiwi twa pa muulu) Ifyaba muli ili ilumbo fyalisansamusha abantu abengi ababembukapo kabili fyalilenga balapila. Bushe tatutemwa nga nshi nga twatontonkanya pa fyo Yehova ayafwile umubomfi wakwe Davidi pa kuti alapile?

10. Bushe mumfwa shani ifi Yehova atutekanishisha no kutubelela uluse nga twacita ulubembu?

¹⁰ Yehova alipata imembu shonse kabili tatekelesha ulubembu nangu lumo. (Amalu. 5:​4, 5) Na lyo line, alishiba ukuti bonse tuli babembu. Kabili pa mulandu wa kuti alitutemwa, alatwafwa pa kuti tulelwisha ulubembu. Lyonse alacitapo cimo pa kuti afwe ababembu ukulapila no kupalama kuli ena, ukubikako fye na bacita imembu ishabipisha. Ukwishiba ukuti Yehova alafwaya ukutwelela kulatusansamusha! Nga twatontonkanya pa fyo Yehova atutekanishisha no kutubelela uluse, tulafwaisha ukutwalilila ukuba aba cishinka kuli ena no kulapila bwangu bwangu nga twacita ulubembu. Nomba natumone ifyo Yesu asambilishe abasambi pa kulapila.

IFYO ABASAMBI BA KWA YESU BASAMBILILE PA KULAPILA

11-12. Finshi Yesu asambilishe abantu pa fyo Shifwe Yehova afwaisha ukutubelela uluse? (Moneni icikope pa .)

¹¹ Mu mwaka wa 29, inshita yalifikile iya kuti Mesia amoneke. Nga fintu twasambilile mu cipande cafumineko, Yehova abomfeshe Yohane Kabatisha na Yesu Kristu pa kusambilisha abantu ico cacindamina ukulapila.—Mat. 3:​1, 2; 4:17.

¹² Ilyo Yesu ali pano isonde, alesambilisha abantu ukuti Wishi alafwaisha ukutubelela uluse nga twabembuka. Pa kulondolola ifyo Yehova aba no luse, Yesu alilandile  icilangililo ca mwana walubile. Ulya mwana umulumendo alifumine pa ng’anda kabili aile mu kucita ifintu ifyabipa. Ilyo papitile inshita ‘amano yalibwelele’ kabili alibwelele ku ng’anda. Finshi wishi acitile? Yesu alandile ukuti “ilyo acili ukutali, wishi alimumwene kabili apo alimumfwilile uluse alimubutukile amukumbatila no kumukumbatila e lyo amutomona.” Umwana alefwaya ukuba umubomfi mu ng’anda ya kwa wishi, lelo wishi amwitile ati “uyu mwana wandi” kabili alimupokelele mu lupwa. Wishi alandile no kuti: “Alilubile nomba nalondoka.” (Luka 15:​11-32) Ilyo Yesu ali ku muulu ninshi talaisa pano isonde, afwile alemona ifyo Wishi alebelela abantu uluse nga balapila. Ici icilangililo Yesu alandile cilatusansamusha kabili cilalenga twamona ifyo Shifwe Yehova aba no luse!

13-14. Cinshi umutumwa Petro asambilile pa kulapila, kabili finshi asambilisheko bambi? (Moneni ne cikope.)

¹³ Umutumwa Petro alisambilile amasambililo ayacindama kuli Yesu pa fyo Yehova elela abalapila. Kwali ifingi ifyo Petro alufyenye, lelo Yesu alemwelela. Ku ca kumwenako, ilyo Petro akeene Shikulu wakwe imiku itatu, alyumfwile sana ububi. (Mat. 26:​34, 35, 69-75) Nomba ilyo Yesu abuushiwe alimoneke kuli Petro, nalimo bali fye babili ilyo amoneke. (Luka 24:​33, 34; 1 Kor. 15:​3-5) Ukwabula no kutwishika ilyo bamonene, Yesu alishibe ukuti Petro alilapile kabili alimwebele ukuti alimubelele uluse.

¹⁴ Apo Petro alishibe ifyo cumfwika nga ba kubelela uluse pa mulandu wa kuti walapila, alisambilisheko bambi pa kulapila na pa kubelela uluse. Ilyo papitile inshita ukutula apo bakwatiile umutebeto pa Pentekoste, Petro alilandile ilyashi kwi bumba lya baYuda abashali bena Kristu kabili alibalondolwelele ukuti e baipeye Mesia. Na lyo line, alibakoseleshe ilyo abebele ati: “E ico lapileni no kwalukila kuli Lesa pa kuti imembu shenu shifuutwe, e  lyo Yehova alamupuupuutula.” (Imil. 3:​14, 15, 17, 19) Kanshi Petro asambilishe ukutila pa kuti umuntu alapile afwile ukwaluka, e kutila afwile ukuleka ukutontonkanya ifyalubana, ukuleka ukucita ifyabipa no kutendeka ukucita ifilenga Lesa alasekelela. Petro alandile no kuti Yehova ali no kufuuta imembu shabo. Kabili ilyo papitile imyaka iingi, Petro aebele Abena Kristu ati: “Yehova . . . alamutekanishisha pantu tafwaya umuntu nangu umo akonaike, lelo afwaya ukuti bonse bakalapile.” (2 Pet. 3:9) Ukwishiba ukuti Yehova alatwelela nga twalapila pa membu isho tucita, ukubikako fye ne membu ishikalamba, kulatusansamusha!

15-16. (a) Bushe cali shani pa kuti umutumwa Paulo asambilile pa kwelela? (1 Timote 1:​12-15) (b) Finshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?

¹⁵ Nga kwali umuntu uwalekabila sana ukulapila no kumubelela uluse, ni Sauli wa ku Tarsi. Alecusha sana abasambi ba kwa Kristu. Abena Kristu abengi balemona ukutila te kuti aaluke. Lelo Yesu ena alishibe ukuti Sauli kuti aaluka kabili kuti alapila. Ena na Wishi balemonamo ifisuma muli Sauli. Yesu alandile ati: “Uyu muntu cipe ico nasala.” (Imil. 9:15) Yesu alicitile ne cipesha amano pa kuti alenge Sauli alapile. (Imil. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20) Ilyo Sauli uo baishiletendeka ukwita ukuti umutumwa Paulo aishileba Umwina Kristu, alelanda ifyalenga ukuti aletasha sana pali filya Yehova na Yesu bamulangile icikuuku na pa fyo bamubelele uluse. (Belengeni 1 Timote 1:​12-15.) Paulo alandile ukuti: “Icikuuku ca kwa Lesa kuti calenga walapila.”—Rom. 2:4.

¹⁶ Finshi Paulo acitile ilyo aumfwile ukuti aba mu cilonganino ca mu Korinti, balilekele umwaume uwalecita sana ubulalelale atwalilila ukuba mu cilonganino? Alilandile ifilanga ukuti Yehova alaba no kutemwa ilyo alesalapula ababomfi bakwe kabili alababelela uluse nga balapila. Ku fyo Paulo alandile, kuti twasambililako ifyo twingalapashanya Yehova. Tukasambilila ifingi pali ili ilyashi mu cipande cikonkelepo.