1. Mulandu nshi Abrahamu atwalilile ukusubila ukuti ali no kukwata umwana?

 YEHOVA alaile cibusa wakwe Abrahamu ukuti inko shonse isha pe sonde shali no kupaalilwa mu mwana uo ali no kukwata. (Ukute. 15:5; 22:18) Pa mulandu wa kuti Abrahamu alicetekele sana Lesa, alishininkishe ukuti ifyo Lesa amulaile fyali no kucitika. Nangu ca kuti Lesa alibalaile ifi, Abrahamu na Sara tabakwete umwana na lintu bali ne myaka 100 ne myaka 90. (Ukute. 21:​1-7) Na lyo line, Baibo itila: “apo [Abrahamu] ali ne subilo, ali ne citetekelo, pa kuti abe wishi wa nko ishingi ukulingana ne casoselwe.” (Rom. 4:18) Ifyo Abrahamu alesubila fyalicitike. Aishileba wishi wa kwa Isaki, umwana uo alelolela pa nshita iitali. Cinshi calengele Abrahamu acetekele ukuti Yehova ali no kufikilisha ifyo amulaile?

2. Mulandu nshi Abrahamu ashininkishishe ukuti ifyo Yehova amulaile fyali no kufikilishiwa?

² Pa mulandu wa kuti Abrahamu ali sana cibusa wa kwa Yehova, ‘alishininwe bwino bwino ukuti [Lesa] aali na maka ya kucita ico alaile.’ (Rom. 4:21) Yehova alemona ukuti Abrahamu mulungami pa mulandu ne citetekelo akwete. (Yako. 2:23) Nga fintu tubelenga pa Abena Roma 4:​18, Abrahamu ali ne citetekelo e lyo ne subilo. Lekeni nomba tusambilile pa fyo umutumwa Paulo alandile pe subilo, ifyaba mwi buuku lya Abena Roma icipandwa 5.

3. Finshi Paulo alandolwele pe subilo?

³ Paulo alilandile umulandu twingacetekela ukuti “isubilo taliseebanya iyo.” (Rom. 5:5) Alilandile na pa fyo fwe Bena Kristu twingakosha isubilo twakwata. Ilyo tulesambilila pa  fyaba pa Abena Roma 5:​1-5, muletontonkanya pa fyo isubilo lyenu lyaya lilekoselako. Ukucite ifi nalimo kwalalenga mwiluke ukuti isubilo lyenu lyalikoselako. Kabili ifyo twalasambilila fyalalenga mwishibe ifyo mwingalenga isubilo lyenu ukuba ilyakosa sana ukucila ifyo lyaba pali ino nshita. Lekeni nomba tusambilile pe subilo ilisuma nga nshi ilyo Paulo alandile ukuti taliseebanya.

4. Finshi Baibo yalanda pa Abena Roma 5:​1, 2?

⁴ Belengeni Abena Roma 5:​1, 2.  Paulo alembeele aya mashiwi ku bali mu cilonganino icali mu Roma. Aba bwananyina abali muli cilya cilonganino, balisambilile pali Yehova na Yesu, bali ne citetekelo, kabili bali Bena Kristu. Kanshi Lesa alebamona ukuti balungami pa mulandu ne citetekelo kabili alibasubile no mupashi wa mushilo. Ici calengele baletontonkanya pe subilo ilisuma nga nshi kabili balicetekele ukuti ifyo bale-enekela, fyali no kucitika.

5. Lisubilo nshi abasubwa bakwata?

⁵ Pa numa Paulo alilembeele Abena Kristu abasubwa abali mu Efese pe subilo ilyo Lesa abapeele. Bali no kupokelela “ubupyani bwabo.” (Efes. 1:18) Kabili Paulo alilangile abena Kolose uko bali no kupokelela icilambu. Paulo atile: “Bamusungila mu muulu.” (Kol. 1:​4, 5) Kanshi isubilo lya Bena Kristu basubwa lya kuti, bakabushiwa no kupokelela umweo wa muyayaya ku muulu uko bakateka capamo na Kristu.—1 Tes. 4:​13-17; Ukus. 20:6.

6. Bushe munyinefwe umo uwasubwa finshi alandile pe subilo akwata?

⁶ Abena Kristu basubwa balitemwa sana ili isubilo. Umo pa basubwa, Munyinefwe Frederick Franz alandile ifyo aleumfwa pali ili isubilo ilyo atile: “Isubilo lyesu cintu cashininkishiwa, kabili likafikilishiwa mu kukumanina ukufika fye na ku wa kulekelesha uwa filundwa fya 144,000 ifya mukuni unono ukufika ku cipimo cacila na pa cintu twaelenganya.” Pa numa ya kubombela Lesa ne cishinka, mu 1991 Munyinefwe Franz  alandile ukuti: “Tatwalufya ukwiluka kwesu ukwa kukatama kwa lilye subilo. . . . Tuletesekesha lyene ukucililako ukulingana no butali bwa nshita twalolela lyene. Cili cintu cimo icawamina ukulolela, nelyo fye nga ca kuti cafwaile imyaka milioni imo. Ndapimununa isubilo lyesu mu kusumbukilako ukucila na kale lyonse.”

7-8. Lisubilo nshi abengi bakwata? (Abena Roma 8:​20, 21)

⁷ Abengi abapepa Yehova muno nshiku bakwata isubilo ilyapusanako. Bakwata isubilo ilyo Abrahamu akweteko, e kutila isubilo lya kuba no mweo wa muyayaya pano calo ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukalateka. (Heb. 11:​8-10, 13) Paulo alilembele pa fikacitika ku bakwata ili isubilo ilisuma nga nshi. (Belengeni Abena Roma 8:​20, 21.) Bushe ilyo mwasambilile ifyo Baibo yalaya pa fikacitika ku ntashi finshi mwatemenwe sana? Bushe mwalitemenwe ukwishiba ukuti kasuba kamo mukaba abapwililika? Nelyo mwalitemenwe ukwishiba ukuti abatemwikwa benu abafwa bakaba no mweo na kabili mu calo cipya? Twalikwata ifingi ifyo tulolela “pa mulandu wa kusubila.”

⁸ Nampo nga twenekela ukwikala ku muulu nelyo pano isonde, bonse twalikwata isubilo ililenga tulesekelela. Kabili isubilo lyesu kuti lyakoseleko. Paulo alilondolwele ifyo twingacita pa kuti isubilo lyesu likoseleko. Lekeni tusambilile pa fyo alembele pe subilo twakwata. Ici calalenga tucetekele sana ukuti isubilo lyesu kuti lyakoselako kabili ifyo tusubila fikacitika.

9-10. Nga twatontonkanya pa fyacitikile Paulo, finshi fwe Bena Kristu tufwile ukwenekela? (Abena Roma 5:​3, 4) (Moneni ne fikope.)

⁹ Belengeni Abena Roma 5:​3, 4. Muleibukisha ukuti mukalaba na mafya pa kuti mube ne subilo ilyakosa. Ici nalimo kuti camupapusha. Icishinka ca kuti Abena Kristu bonse bafwile ukwenekela ukukwata amafya. Ku cakumwenako, lekeni tulande pali Paulo. Aebele abena Tesalonika ukuti: “Ilyo twali na imwe, twalemwebela libela ukuti twali no kucula nga  filya fine cali.” (1 Tes. 3:4) Kabili alembeele abali mu Korinti ukuti: “Tatulefwaya imwe, mwe bamunyinefwe, ukukanaishiba ubucushi ubwatuponene . . . Ica kuti twatile twalafwa fye.”—2 Kor. 1:8; 11:​23-27.

¹⁰ Abena Kristu muno nshiku nabo kuti baenekela ukukwata amafya. (2 Tim. 3:12) Bushe na imwe kuti mwaenekela ukukwata amafya? Bushe mulakwata amafya pa mulandu wa kuti mwalicetekela Yesu kabili muli musambi wakwe? Nalimo balupwa ne fibusa fyenu balamupumya. Nalimo balamucusha fye no kumucusha. Bushe ifi mufwaisha ukulaba ne cishinka muli fyonse, calilenga mulekwata amafya pa ncito? (Heb. 13:18) Bushe abalashi ba buteko balamucusha pa mulandu wa kubila imbila nsuma? Te mulandu na mafya twingakwata, Paulo atile tulingile ukulasekelela. Mulandu nshi tulingile ukulasekelela?

11. Mulandu nshi tulingile ukulafwaisha ukushipikisha amafya ayali yonse?

¹¹ Kuti twalasekelela na lintu tuli na mafya pantu twalishiba ukuti amafya kuti yalenga twaba ne mibele imo iisuma. Baibo pa Abena Roma 5:3 itila, “pa kuti kube ukushipikisha, kano kuli ubucushi.” Abena Kristu bonse bakulakwata amafya, kanshi bafwile ukulashipikisha. Kanshi tufwile ukuipekanya ukushipikisha amafya yonse ayo twingakwata. Nga twacite fyo, e lyo tukamonako ilyo ifyo tusubila fikafikilishiwa. Tatulefwaya ukuba nga balya Yesu alelanda ilyo alelanda pa mbuto ishaponene pa mabwe. Abantu abapala ishi imbuto balapokelela icine pa muku wa kubalilapo, lelo balafilwa ukutwalilila ukuba ne cishinka ilyo bakwata amafya. (Mat. 13:​5, 6, 20, 21) Kwena ukulanda fye icishinka, ukutucusha nelyo ukukwata amafya takwawama, lelo nga twashipikisha mulafuma ifisuma. Fisuma nshi fifumamo?

12. Fisuma nshi fifumamo nga ca kuti twashipikisha amafya?

¹² Umutumwa Yakobo alilandile ifisuma ififuma mu kushipikisha amafya. Alembele ukuti: “Muleleka ukushipikisha kwenu kwapwisha umulimo wa kuko, pa kutila mube abafikapo kabili abatuntulu muli fyonse, abashabulisha nangu cimo.” (Yako. 1:​2-4) Yakobo apashenye ukushipikisha ku muntu uulingile ukubomba umulimo umo. Mulimo nshi ukushipikisha kulingile ukubomba? Kuti kwalenga mwaba ne mibele iisuma sana pamo nga ukutekanya, icitetekelo, e lyo no kushintilila pali Lesa. Na lyo line, kwaliba na fimbi ifyo tukwata pa mulandu wa kushipikisha.

13-14. Finshi ficitika nga tuleshipikisha, kabili filenga shani isubilo lyesu ukukoselako? (Abena Roma 5:4)

¹³ Belengeni Abena Roma 5:4. Paulo alondolwele ukuti ukushipikisha “e kulenga ukuti umuntu asuminishiwe.” Ukushipikisha kwenu kulalenga Yehova alesekelela. Lelo ici tacilolele mu kuti Yehova asekelela pa mulandu wa kuti namukwata amafya. Awe! Icilenga Yehova alesekelela nimwe. Ukushipikisha kwenu e kulenga Yehova alesekelela. Cilatukoselesha sana ukwishiba ukuti ukushipikisha kwesu kulalenga Yehova alesekelela!—Amalu. 5:12.

¹⁴ Ibukisheni ukuti Abrahamu alikwete amafya kabili ilyo ashipikishe, Yehova alisekelele. Yehova alemumona ukuti ni cibusa wakwe kabili ali umulungami. (Ukute. 15:6; Rom. 4:​13, 22) Na ifwe Yehova kuti alatumona ukuti tuli balungami kabili tuli fibusa fyakwe. Icilenga Yehova alesekelela te milimo iingi iyo tubomba nelyo uko tumubombela. Lelo icilenga ni co tulatwalilila ukushipikisha amafya ne cishinka. Kabili te mulandu no mushinku, ifyo ifintu fyaba, nelyo ifyo twingakumanisha ukucita, bonse fye kuti twatwalilila ukushipikisha. Bushe kuli ubwafya  ubo muleshipikisha pali ino nshita? Nga ca kuti muleshipikisha, ninshi mulelenga Yehova ukusekelela. Ukwishiba ukuti tulelenga Yehova ukulasekelela kulalenga twacetekela ukuti ifyo atulaya fikacitika.

15. Finshi fimbi Paulo alandilepo, kabili finshi bambi bengatontonkanya?

¹⁵ Nga fintu Paulo alondolwele, tulalenga Yehova ukusekelela nga tuleshipikisha amafya. Umfweni ifyo Paulo atwalilile ukulanda. Atile: “ukusuminishiwa na ko, kulenga ukuti umuntu abe ne subilo kabili isubilo taliseebanya iyo.” (Rom. 5:​4, 5) Ifi nalimo kuti fyalenga abantu bambi ukupapa. Mulandu nshi twalandila ifi? Pantu nga fintu tubelenga pa Abena Roma 5:​2, Paulo alilandile ukuti aba Abena Kristu balikwete isubilo, “isubilo lya kupokelela ubukata bwa kwa Lesa.” Bamo kuti batontonkanya ukuti, nga ca kuti aba Abena Kristu balikwete isubilo, ‘mulandu nshi Paulo alandile pe subilo na kabili?’

16. Bushe isubilo liya lilekula shani? (Moneni ne fikope.)

¹⁶ Kuti twaishiba bwino bwino umo Paulo aloseshe nga twasambilila ukuti isubilo lilakula. Ku ca kumwenako, Bushe kuti mwaibukisha ilyo mwaumfwile amalayo ayaba mu Cebo ca kwa Lesa? Nalimo pali ilya nshita mwaletontonkanya ukuti ukwikala umuyayaya pano isonde mu paradaise fya kwelenganya fye te kuti ficitike. Nomba ilyo mwaile muleishibilako Yehova e lyo ne fyo Baibo yatulaya, mwaishileshininkisha ukuti ili isubilo lya cine cine.

17. Bushe isubilo lyenu lyatwalilila shani ukukula pa numa ya kuipeela no kubatishiwa?

¹⁷ Na lintu mwaipeele no kubatishiwa, mwatwalilila no kusambilila no kuba abakalamba mu fya kwa Lesa, isubilo lyenu lyalitwalilila ukukulilako. (Heb. 5:13–6:1) Kanshi ifyaba pa Abena Roma 5:​2-4, nalimo na imwe fyalimucitikilapo. Mwalikwete amafya ayalekanalekana, lelo mwalitwalilila ukushipikisha kabili mwalefwaya ukulalenga Yehova ukulasekelela. Apo mwalishiba ukuti Lesa alimutemwa  kabili mulalenga alesekelela, mwalishininkisha ukuti ifyo amulaya fikacitika. Isubilo lyenu lyalikoselako ukucila ifyo lyali. Pali ino nshita mumona ukuti ili isubilo lya cine cine. Lilalenga muletontonkanya sana pa fyo musalapo ukucita. Ili isubilo lilalenga mwayaluka mu bumi bwenu, mu fyo musunga balupwa lwenu,mu fyo musalapo ukucita e lyo na mu fyo mubomfya inshita yenu.

18. Finshi Yehova alanda ifyalenga tushininkishe ukuti ifyo atulaya fikacitika?

¹⁸ Paulo alilembele pa cintu cimo icacindama pe subilo tukwata nga tulelenga Yehova ukulasekelela. Alitulaya ukuti ifyo tusubila fikafikilishiwa. Mulandu nshi mwingacetekelela ukuti ifyo atulaya fikafikilishiwa? Paulo alilandile pa fingalenga fwe Bena Kristu twashininkisha ukuti ili isubilo lya cine. Atile: “Isubilo taliseebanya iyo; pantu ukutemwa kwa kwa Lesa kwapongolokela mu mitima yesu ukupitila mu mupashi wa mushilo, uwapeelwe kuli ifwe.” (Rom. 5:5) Kanshi kuti mwacetekela ukuti isubilo mwakwata lya cine cine.

19. Finshi mwingacetekela pe subilo mwakwata?

¹⁹ Muletontonkanya pa fyo Yehova alaile Abrahamu, ifyo alemupaala, e lyo ne fyo alemumona ukuti ni cibusa Wakwe. Ifyo Abrahamu alesubila fyalicitike. Baibo itila: “Ico Abrahamu alitekenye, apokelele ubu bulayo.” (Heb. 6:15; 11:​9, 18; Rom. 4:​20-22) Kanshi isubilo lyakwe talyamuseebenye. Na imwe kuti mwashininkisha ukuti nga mwatwalilila ukuba aba cishinka, mukapokelela icilambu cenu ico musubila. Isubilo lyenu lya cine cine kabili lilalenga mulesekelela pantu talyakamusebanye. (Rom. 12:12) Paulo alembele ukuti: “Shi Lesa uumupeela isubilo alenge ukuti mube ne nsansa nga nshi kabili mube no mutende pa mulandu wa citetekelo cenu, e pa kuti ku maka ya mupashi wa mushilo isubilo lyenu lilekoselako fye.”—Rom. 15:13.