Mulemona Ubwalwa Nga Fintu Lesa Abumona
UKWABULA no kutwishika mwalitemwa sana ifya bupe ifingi ifyo Lesa amupeela. Mufwile mwalitemwa ne fi amupeela amaka ya kuisalilapo ifya kucita. Baibo yalilanda ukwabula ukupita na mumbali ukuti, ubwalwa bupe ukufuma kuli Lesa. Itila: “Ifya kulya filenga ababomfi ukusekaseka, no mwangashi ulenga abantu ukusekelela.” (Luk. Mil. 10:19; Amalu. 104:15) Kwena nalimo mwalimona ukuti abantu bamo balikwata amafya pa mulandu no bwalwa. Kabili ifyo abantu bamona ukunwa ubwalwa mwi sonde lyonse, fyalipusanapusana. Finshi fingalenga Umwina Kristu ukusalapo bwino ifya kucita ilyo aletontonkanya nampo nga kunwa ubwalwa nelyo iyo?
Te mulandu no ko twikala nelyo intambi tukonka, ilyo tulesalapo ifya kucita tufwile ukulacita ifintu ukulingana ne fyo Lesa atontonkanya. Nga twalacita ifi tukaba ne nsansa sana.
Nga fintu na imwe mwamona, abantu abengi ilingi balanwa ubwalwa kabili balakolwa. Bamo balasalapo ukunwa ubwalwa pantu bulalenga belasakamana. Bambi nabo balanwa ubwalwa pa kuti bashipikishe amafya bakwete. E lyo mu ncende shimo bamona ukuti umuntu nga alenwa ubwalwa ninshi mukalamba kabili alikosa.
Nomba ifi te fyo Abena Kristu bamona, pantu Kabumba wabo alibeba ifya kucita. Ku ca kumwenako, alitweba ifyabipa ificitika nga ca kuti twalanwesha ubwalwa. Nalimo mwalibelengapo amashiwi aya ba pa Amapinda 23:29-35, ayalondolola ifyo cakolwa aba e lyo ne fyabipa ififuma mu kunwesha ubwalwa. a Ba Daniel ba eluda aba ku Europe balebukisha ifyo cali ilyo bashilaba Abena Kristu. Batile: “Nalenwa sana ubwalwa kabili ici calelenga ndefilwa ukusalapo bwino ifya kucita. Pa mulandu ne fyo nalecita naishilekwata amafya ayakalamba kabili limo cilankalipa sana nga naibukisha ifyo nalecita.”
Bushe Umwina Kristu kuti acita shani pa kuti asalepo bwino ifya kucita ilyo aletontonkanya pa kunwa nelyo ukukananwa ubwalwa pa kuti aicingilile ku mafya ayesako pa mulandu wa bwalwa? Tufwile ukulatontonkanya pa fyo Lesa amona ifintu ilyo tulesalapo ifya kucita.
Lekeni intanshi tumone ifyo Baibo ilanda pa bwalwa e lyo ne fyo abantu bamo batontonkanya pa kunwa ubwalwa.
IFYO BAIBO ILANDA PA KUNWA UBWALWA
Icebo ca kwa Lesa tacilesha abantu ukunwa ubwalwa. Na kuba Baibo itila ukunwa ubwalwa kulalenga umuntu ukusansamuka. Tubelenga ukuti: “Akuya ulelya ifya kulya fyobe no kusekelela kabili ulenwa umwangashi obe no mutima wabuuta tuutu.” (Luk. Mil. 9:7) Yesu na o inshita shimo alenwako umwanganshi kabili ifi fine e fyo na babomfi ba kwa Yehova aba cishinka nabo balecita.—Mat. 26:27-29; Luka 7:34; 1 Tim. 5:23.
Na lyo line, Icebo ca kwa Lesa calilanda ukwabula no kupita mu mbali ukuti, paliba ubupusano pa kunwa ubwalwa e lyo na pa kukolwa. Cilanda ukuti: “Mwilakolwa umwangashi.” (Efes. 5:18) Kabili cilanda no kuti “bacakolwa . .tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.” (1 Kor. 6:10) Kanshi ukwabula no kutwishika Yehova alipata ukunwesha ubwalwa e lyo no kukolwa. Ukucila ukusalapo ukunwa ubwalwa pa mulandu wa kukonka intambi shesu, tufwile ukusalapo ukucita ifingalenga Lesa alasekelela.
Bamo bomfwa ukutila, kuti banwa ubwalwa ubwingi ukwabula ukukolwa. Kwena ukumfwa ifyo takwalungama. Amalembo yatila: “Ukuteekwa ubusha ku kunwa umwangashi uwingi,” kuti kwalenga umwaume nelyo (umwanakashi) ukubembukila Lesa. (Tito 2:3; Amapi. 20:1) Yesu na o atile “bucakolwa” kuti bwalenga umuntu ukukanaingila mu Bufumu bwa kwa Lesa. (Luka 21:34-36) Finshi Umwina Kristu engacita pa kuti takwete amafya ayesako pa mulandu no bwalwa?
MULEISHIBA ICILENGA MULENWA UBWALWA
Nga tuletontonkanya pa kunwa ubwalwa kuti cawama ukukanaleka ifyo abantu batontonkanya fyalatutungulula. Abena Kristu balakonka sana ifyo Yehova alanda nga balesalapo ifyo bafwile ukulya nelyo ukunwa. Baibo itwibukishako ukuti: “Nga mulelya nalimo mulenwa nalimo fyonse ifyo mulecita, citeni fyonse ku kucindika Lesa.” (1 Kor. 10:31) Natumone ifipusho fimo e lyo na mashinte ya mafunde aya mu Baibo ayo twingatontonkanyapo:
Bushe icilenga ndenwa ubwalwa ni co mfwaya ukucitako ifyo bambi bacita? Baibo pa Ukufuma 23:2 itila: “Wilakonka icinabwingi.” Pali ili lembo Yehova alesoka Abena Israele ukuti tabalingile ukulakonkelela ifyo abantu abashalepepa Lesa balecita. Ifyo abebele fyalicindama na ku Bena Kristu muno nshiku. Nga twalaleka ifyo abantu batontonkanya pa bwalwa fyalatutungulula, tukaleka ukuba ifibusa fya kwa Yehova.—Rom. 12:2.
Bushe icilenga ndenwa ubwalwa ni co mfwaya abantu bamona ukuti nalikosa? Mu mitundu imo ukunwa sana ubwalwa balakumona fye bwino. (1 Pet. 4:3) Nomba umfweni ifyo Baibo itupandako amano pali 1 Abena Korinti 16:13, itila: “Beni abalola, iminineni ndi mu citetekelo, mube abashipa nga baume, koseni.” Bushe ubwalwa batini kuti bwalenga umuntu ukuba uwakosa? Awe! Tekuti bulenge umuntu ukuba uwakosa. Ubwalwa bulalenga umuntu afilwa ukuba na maka ya ku tontonkanya bwino ica kuti afilwa no kusalapo bwino ifya kucita. Kanshi ukunwesha ubwalwa takulanga ukuti umuntu alikosa lelo kulanga fye ukuti uyu umuntu muwelewele. Pali Esaya 28:7, Baibo ilondolola abalubanta pa mulandu wa bwalwa ukuti, balatalantanta kabili balafilwa ukupingula bwino pa fintu.
Amaka ayo tukabila pa kuti tucite ifyo tulefwaya yafuma kuli Yehova kabili aya maka yakabila ‘twaba abalola, no kwiminina ndi mu citetekelo.’ (Amalu. 18:32) Tulacita ifi nga tuletaluka ku fintu ifingatuletelela e lyo ne fingalenga bucibusa bwesu na Yehova bwaonaika. Yesu ali sana cibusa wa kwa Yehova, kabili abantu abengi balimucindike pantu lyonse alefwaisha ukucita icalungama.
Amalu. 94:19) Nga ca kuti mwakwata amafya muleleka Yehova alemwafwa te bwalwa iyo. Pa kuti mucite ifi mufwile ukulapepa sana kuli Yehova. Na kabili, bamo basanga ukuti ukulomba ukuti babapandeko amano ku fibusa abakalamba mu fya kwa Lesa ababa mu cilonganino, nako kulabomba bwino. Namwishiba, ukunwa ubwalwa pa kuti tucefyeko amasakamika kuti kwalenga umuntu alafilwa ukulafwaisha ukucita icalungama. (Hos. 4:11) Ba Daniel abo tulandilepo balandile ukuti: “Nalesakamana sana kabili naleipeela imilandu. Nalenwa sana ubwalwa pantu nalefwaya ukucefyako amasakamika, lelo e lyo yalefulilako ica kuti abantu tabantemenwe kabili tabancindike.” Finshi fyalengele ba Daniel baluke? Batile: “Naishileiluka ukuti nalingile ukuleka Yehova alengafwa te bwalwa iyo. Ilyo nacitile ifi Yehova alilengele na-aluka.” Icishinka ca kuti Yehova lyonse alafwaisha ukutwafwa nangu ca kuti natukwata amafya ayakalamba.—Fil. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7.
Bushe icilenga ndenwa ubwalwa ni co mfwaya ukucefyako amasakamika? Uwaimbile amalumbo umo alembele ukuti: “Ilyo amatontonkanyo ya kusakamika yafulile muli ine, e lyo ifya kusansamusha fyenu [Mwe Yehova] fyantalalike umutima.” (Nga ca kuti mulanwa ubwalwa kuti cawama mwabebeta bwino ifyo munwa e lyo ne miku munwa. Kuti mwatontonkanya pali ifi fipusho, ‘Bushe cibusa wandi nelyo lupwa wandi alinjebapo pa minwene yandi iya bwalwa?’ Nga ca kuti balimwebapo ninshi mulingile ukubombelapo. ‘Bushe pali ino nshita ndanwa sana ubwalwa ukucila ifyo nalenwa kale?’ Ifi kuti fyacitika ku muntu fye uuli onse nangu ca kuti takunkuma ku bwalwa. ‘Bushe ndafilwa ukwikala ukwabula ukunwapo ubwalwa pa bushiku bumo nelyo ukucilapo?’ Ifi nga filamucitikila ninshi namutendeka ukukunkuma ku bwalwa. Pa kuti mupwishe ubu bwafya mulingile ukulomba abasambilila pa fya bwalwa ukumwafwa ukuleka.
Pa mulandu na mafya ayo ubwalwa bwakwata, Abena Kristu bamo balisalapo ukukananwa ubwalwa. Icilenga bamo ukusalapo ukukananwa ubwalwa ni co tabatemwa ifyo bumfwika. Nga ca kuti pabo musangwa nabo paliba abashinwa ubwalwa,
kuti mwalanga ukuti na mu bancindika nga tamulebalengulula pa fyo basalapo.Nelyo limo kuti mwalaishiba apakupelela. Umwina Kristu limo kuti akwata umwakupelela ilyo alenwa ubwalwa. E lyo limo kuti atila, akulanwa fye ubwalwa umuku umo mu mulungu nelyo ilyo balelya ifya kulya, kabili akulanwa mu kulinga. Bamo nabo kuti basalapo ukulanwa ubwalwa bumo pamo nga wine nelyo ubwalwa bumbi ubushikola sana. Kuti balakana ukunwa ubwalwa bumbi ubukola sana nangu nababusakanyamo na fimbi. Umuntu nga napanga ifyo akulakonka nga alefwaya ukunwa ubwalwa, ukucita ifyo apanga takwafya ukukonka. Kanshi Umwina Kristu talingile ukumfwa insoni ukulankonka ifyo asalapo ukulacita.
Ilyo tulesalapo nampo nga kunwa ubwalwa nelyo iyo tufwile no kubika amano ku fyo abantu batumona. Baibo pa Abena Roma 14:21 itila, “Kanshi cawamapo ukukanalya inama nelyo ukukananwa umwangashi nelyo ukukanacita icingapunwisha munonko.” Bushe kuti mwabomfya shani aya mashiwi? Muletemwa abantu. Nga ca kuti namwishiba ukutila ukunwa ubwalwa kuti kwapunwisha umuntu, kuti cawama ukukananwa pantu mwalimutemwa. Nga mwacita ifi mukalanga ukuti mwalicindika abantu kabili tamufwaya fye ifingamuwamina.—1 Kor. 10:24.
Na kabili ubuteko kuti bwabikako amafunde pa kunwa ubwalwa ayo Umwina Kristu afwile ukukonka. Amafunde ayo ubuteko bwingabikako nalimo kuti yatila abafwile fye ukunwa ubwalwa bantu bali ne myaka pa kuti. Kabili kuti yakanya umuntu ukunwa ubwalwa ilyo ale-ensha motoka nelyo ilyo alebomfya fimashini fimo.—Rom. 13:1-5.
Yehova alitupeela ifya bupe ifisuma ifingi. Fimo pa fya bupe atupeela, buntungwa ubo twakwata ubwakuipakisha ifya bupe atupeela. E kutila twalikwata insambu sha kusalapo ifyo tufwile ukulya nelyo ifyo tufwile ukunwa. Kanshi lekeni ifyo tusalapo ukucita filelanga ukuti twalicindika insambu isho Lesa atupeela. Kabili tuleleka ifyo tulesalapo ukucita filelenga Shifwe wa ku muulu Yehova ukulasekelela.
a Akabungwe kamo akalolekesha pa fya bumi aka ku U.S katile, amafya yamo ayesako pa mulandu wa kunwesha ubwalwa, lukaakala, ukuipaya, ukucenda abantu, ulubuli, ubulalelale e lyo no kuponya ifumo.