1. Bushe mutontonkanya ukuti Yehova aba shani?

 BUSHE mwalitontonkanyapo ifyo Yehova aba? Ilyo mulelanda nankwe mwi pepo, finshi mutontonkanyapo? Baibo ilalondolola Yehova mu nshila ishalekalekana nangu ca kuti tamoneka. Baibo ita Yehova ukuti “kasuba kabili ni nkwela.” Imwita no kuti “mulilo uonaula.” (Amalu. 84:11; Heb. 12:29) Esekiele alondolwele Yehova ukuti alemoneka nge libwe lya safiri, alebeeka nge cela, kabili alemoneka ngo mukolamfula. (Esek. 1:​26-28) Fimo ifyo babomfya pa kulondolola Yehova kuti fyatupapusha nelyo ukututiinya.

2. Finshi fingalenga bamo bafilwa ukuba ifibusa fya kwa Yehova?

² Apo te kuti tumone Yehova, nalimo kuti catukosela ukumfwa ukuti alitutemwa. Bamo kuti cabakosela ukumfwa ukuti Yehova alibatemwa pa mulandu ne fyabipa ifya bacitikilapo. Nalimo bakulile ukwabula bawishi ababatemenwe. Yehova aleshiba ifyo tumfwa kabili aleshiba ne co cingakosela ukupalama kuli ena. Pa kuti tupalame kuli ena, alitulondolwela imibele yakwe iisuma mu cebo cakwe.

3. Mulandu nshi twalasambilila pa fyo Yehova atutemwa?

³ Ishiwi limo ililondolola bwino bwino ifyo Yehova aba, kutemwa. (1 Yoh. 4:8)Ukutemwa e kulenga alecita ifintu fyonse. Lesa aliba sana no kutemwa ica kuti alatemwa na bantu abashamutemwa. (Mat. 5:​44, 45) Muli cino cipande twalalanda sana pali Yehova e lyo ne fyo atutemwa. Ukusambilila sana pali Lesa kwalalenga tumutemenweko.

YEHOVA ALITUTEMWA ICINE CINE

4. Bushe mumfwa shani ifi Yehova amutemwa? (Moneni ne cikope.)

⁴ “Yehova wa nkumbu nga nshi.” (Yako. 5:11) Mu Baibo Yehova ailinganya ku mufyashi umwanakashi uwaba no kutemwa.  (Esa. 66:​12, 13) Tontonkanyeni pa mufyashi umwanakashi uusunga bwino sana umwana wakwe. Alamufukatila bwino kabili alalanda nankwe mwi shiwi ilya nakilila. Umwana nga alelila nelyo nalwala, uyu mufyashi alesha apo engapesha ukumupeela ifyo alefwaya. Na ifwe nga tuli na mafya kuti twacetekela ukuti Yehova alitutemwa. Uwaimbile Amalumbo alembele ukuti: “Ilyo amatontonkanyo ya kusakamika yafulile muli ine, e lyo ifya kusansamusha fyenu fyantalalike umutima.”—Amalu. 94:19.

5. Bushe mumfwa shani ifi Yehova akwata ukutemwa ukushipwa?

⁵ Yehova wa cikuuku. (Amalu. 103:8) Taleka ukututemwa nangu twalufyanya. Abena Israele balelufyanya Yehova imiku iingi, lelo nga balapila aletwalilila ukubatemwa, abebele ukuti: ‘Mwalicindama mu menso yandi, mumoneka abacindikwa, kabili ine nalimutemwa.’ (Esa. 43:​4, 5) Ifi fine e fyo na ifwe atutemwa. Kuti twatwalilila ukumucetekela. Nangu twacita ulubembu ulukalamba sana, Yehova tatulekelesha. Nga twalapila kabili twabwelela na kuli ena, alatwalilila ukututemwa. Atulaya ukuti ‘akatwelela nga nshi.’ (Esa. 55:7) Baibo ilondolola ukuti Yehova alatupuputula nga atwelela.—Imil. 3:19.

6. Bushe amashiwi yaba pali Sekaria 2:8 yatusambilisha finshi pali Yehova?

⁶ Belengeni Sekaria 2:8. Apo Yehova alitutemwa, alibika sana amano ku fyo tumfwa kabili alafwaisha ukutucingilila. Alomfwa ububi nga tulecula. Kanshi kuti twacetekela ukuti ala-asuka nga twapepa ukuti: “Nsungeni nge mboni ya linso.” (Amalu. 17:8) Ilinso lyalicindama sana ku mubili wa muntu. Kanshi Yehova nga atulinganya ku mboni ya linso lyakwe, ciba kwati aletweba ukuti, ‘onse uwamucusha mwe bantu bandi ninshi alecusha ine pantu mwalicindama.’

7. Mulandu nshi tulingile ukucetekela sana ukuti Yehova alitutemwa?

⁷ Yehova afwaya twashinikisha ukuti alitutemwa. Nomba alishiba ukuti pa mulandu ne fyabipa ifya tucitikilapo, nalimo kuti twalatwishika nga kuti atutemwa. Nelyo kuti natukwata amafya ayengalenga twalafilwa ukucetekela ukuti Yehova alitutemwa. Cinshi cingalenga twacetekela ukuti Yehova alitutemwa? Kusambilila pa fyo Yehova  alanga ukuti alitemwa Yesu, abasubwa, e lyo na ifwe bonse.

IFYO YEHOVA ALANGA UKUTEMWA

8. Mulandu nshi Yesu ashininkishishe ukuti wishi alimutemwa?

⁸ Yehova no mwana wakwe baliba pamo pa myaka iingi. Pali iyi myaka baba pamo balitemwana sana kabili fibusa. Yehova alilangile ifyo atemenwe Yesu mu mashiwi tubelenga pali Mateo 17:5. Yehova nga alefwaya nga alandile fye ukuti, ‘Uyu e o nsekelamo.’ Na lyo line, alefwaya twishibe ifyo amutemwa, e ico atile: “Uyu e Mwana wandi, uo natemwa.” Yehova aleumfwa icilumba pa fyo Yesu ali e lyo na pa fyo ali no kucita. (Efes. 1:7) Kabili Yesu taletwishika ukuti wishi alimutemwa. Pa miku iingi Yesu alilandile ukwabula no kutwishika ukuti Wishi alimutemwa.—Yoh. 3:35; 10:17; 17:24.

9. Lishiwi nshi ililondolola ifyo Yehova atemwa abasubwa? Londololeni. (Abena Roma 5:5)

⁹ Yehova na kabili alalanga ukuti alitemwa abasubwa. (Belengeni Abena Roma 5:5.) Moneni ifyo balondolola ishiwi babomfya ilya kuti “kwapongolokela.” Icitabo cimo cilondolola ili ishiwi ukuti “kwise pali ifwe ngo mumana.” Aya mashiwi yalatulanga apa buuta ifyo Yehova atemwa abasubwa! Abasubwa balishiba ukuti Lesa alibatemwa. (Yuda 1) Umutumwa Yohane alilandile ifyo abasubwa bomfwa ilyo alembele ukuti: “Moneni ukutemwa uko Shifwe atutemwa! Alitutemwa nga nshi, icalenga no kuti tuleitwa ati abana ba kwa Lesa.” (1 Yoh. 3:1) Bushe Yehova atemwa fye abasubwa? Awe! Alitemwa abantu bonse.

10. Cinshi cilanga ukuti Yehova alimutemwa?

¹⁰ Finshi filanga ukuti Yehova alitutemwa sana? Cilubula ico atupeela. Apo Yehova alitupeela icilubula alilanga ukuti alitutemwa ukucila ifyo umuntu uuli onse e ngatutemwa. (Yoh. 3:16; Rom. 5:8) Yehova alitupeela umwana wakwe uo atemwisha. Alimusuminishe ukufwila fwe bantunse bonse pa kuti imembu shesu shelelwe, kabili tuleba ifibusa fyakwe. (1 Yoh. 4:10) Ukutontonkanya pa fyo icilubula cacindama, kulalenga twashininkisha ukuti Yehova na Yesu balitemwa abantu fye bonse. (Gal. 2:20)Yehova tatupeele icilubula pa mulandu wa kuti e fyo alingile fye ukucita. Lelo ni co alitutemwa. Yehova alilanga ukuti alitutemwa pa kutupeela umwana wakwe Yesu uo atemwisha. Alisuminishe umwana wakwe ukucula no kufwa pa mulandu wesu.

11. Cinshi tusambilila ku mashiwi yaba pali Yeremia 31:3?

¹¹ Nga fintu twasambilila, Yehova tapelela fye pa kututemwa, lelo alitulanga ne fyo atutemwa. (Belengeni Yeremia 31:3.) Alilenga twaba ifibusa fyakwe pantu alitutemwa. (Linganyeniko Amalango 7:​7, 8.) Takuli nangu cimo kabili takuli nangu umo uwingatupatulako ku kutemwa ukwa kwa Lesa. (Rom. 8:​38, 39) Bushe mumfwa shani pali ifi Yehova amutemwa? Belengeni Amalumbo 23, kabili moneni ifyo Davidi aumfwile pa fyo Yehova amutemenwe ne fyo na imwe mumfwa pali ifi Yehova amutemwa.

BUSHE UKUTEMWA KWA KWA YEHOVA KULENGA MULEUMFWA SHANI?

12. Kuti mwalondolola shani ifyaba pa Amalumbo 23?

¹² Belengeni Amalumbo 23:​1-6. Amalumbo 23, lwimbo ululanga ifyo Yehova atutemwa. Davidi uwalembele aya Amalumbo, alondolwele ifyo batemwanene na Kacema wakwe Yehova. Davidi alilekele Yehova ukulamutungulula kabili ashintilile pali ena. Davidi alishibe ukuti Yehova ali no kutwalilila ukumutemwa inshiku shonse isha bumi bwakwe. Cinshi calengele acetekele sana ukuti Yehova alimutemenwe?

13. Mulandu nshi Davidi acetekele ukuti Yehova ali no kulamusakamana?

 ¹³ “Tapali ico nkabulisha.” Apo Yehova alemupeela fyonse ifyo alekabila, Davidi aleumfwa ukuti tapali ico abulishe. Na kabili Davidi alishibe ukuti Yehova ali ni cibusa wakwe kabili alelenga alesekelela. E mulandu wine ashininkishishe ukuti te mulandu na mafya ali no kukwata, Yehova ali no kutwalilila ukumusakamana. Pa mulandu wa kuti Davidi alicetekele ukuti Yehova alimutemwa, calilengele elasakamana sana, lelo aleba ne nsansa kabili aleteka umutima ku fyo akwete.—Amalu. 16:11.

14. Bushe Yehova atusakamana shani?

¹⁴ Yehova alatusakamana, maka maka ilyo ifyabipa fyatucitikila. Ba Claire, a ababombela pa Bethel ukucila pa myaka 20, tabaishibe ifya kwafwa ulupwa lwabo ilyo lwakwete amafya. Abafyashi babo abaume balilwele stroko, nkashi nabo alitamfiiwe, kabili ulupwa lwabo talwakwete indalama ica kuti tabakwete no mwakwikala. Bushe Yehova asakamene shani ulupwa lwa ba Claire? Ba Claire batile: “Yehova aleshininkisha ukuti ulupwa lwandi nalukwata fyonse ifyo lwalekabila cila bushiku. Pa miku iingi, Yehova aletupeela ifingi ukucila na pa fyo twalekabila! Lyonse ndatontonkanya pa fyo Yehova aletusakamana, kabili nshakatalelaba ifyo atutemwa. Ifi fyalilenga ndetwalilila ukulasekelela ilyo ndebombela Yehova te mulandu na mafya.

15. Cinshi calengele Davidi omfweko bwino? (Moneni ne cikope.)

¹⁵ “Apembesula umweo wandi.” Inshita shimo Davidi alesakamana sana pa mulandu na mafya alekwata. (Amalu. 18:​4-6) Nomba  ifyo Yehova amutemenwe ne fyo alemusakamana fyalelenga aleumfwako bwino. Yehova atungulwile cibusa wakwe uwasakamene sana ku “mulemfwe uuteku” na “ku fifulo fya kutuushako ukwaba amenshi.” Ici calilengele Davidi ukuba na maka, kabili alitwalilile ukusekekelela ilyo alebombela Yehova.—Amalu. 18:​28-32.

16. Bushe ifyo Yehova amutemwa filenga shani muleumfwako bwino?

¹⁶ Na muno nshiku mwine, ‘ni pa mulandu wa cikuuku ca kwa Yehova e co tushilobela’ ilyo tuli na mafya. (Inyimbo 3:22; Kol. 1:11) Natulandeko pa fyacitikile ba Rachel. Balyumfwile sana ububi ilyo abena mwabo babashiile kabili baleka no kubombela Yehova ilyo kwali icikuko ca COVID-19. Finshi Yehova acitilepo pa ku baafwa? Batile: “Yehova alelanga ukuti alintemwa. Alilengele nakwata ifibusa abaleba pamo na ine, abalendetelako ifya kulya, abalentuminako amameseji ayasuma na malembo ayalenkoselesha, abalemwentwila kabili abalenjibukishako no kuti Yehova alintemwa. Lyonse ndatasha Yehova pa kundeta mu lupwa ulukalamba ulwaba no kutemwa.”

17. Mulandu nshi Davidi ashaletiinina icili conse?

¹⁷ “Nshitiina ububi, Pantu muli na ine.” Ilingi ubumi bwa kwa Davidi bwaleba mu busanso, pantu alikwete abalwani ba maka abengi. Na lyo line, ifyo Yehova amutemenwe fyalelenga aleumfwa ukuti alicingililwe. Davidi aleumfwa ukuti lyonse aleba na Yehova kabili ici calelenga alemucetekela sana. E mulandu wine aimbile ukuti ‘Yehova alimpokolwele kuli fyonse ifya kuntiinya.’ (Amalu. 34:4) Nangu ca kuti inshita shimo Davidi aleba no mwenso, alishibe ukuti Yehova alimutemenwe. Ne ci calelenga elaba sana no mwenso.

18. Bushe ukwishiba ukuti Yehova alimutemwa kuti kwalenga shani mwaba na maka ilyo muli na mafya?

¹⁸ Bushe ukwishiba ukuti Yehova alitutemwa, kulenga shani tuleba na maka ilyo tuli na mafya? Ba Susi bapainiya, balilondolwele ifyo bena na bena mwabo baumfwile ilyo umwana wabo umwaume aipeye. Batile: “Ifyabipa nga fyacitika, kulaba ukutiina ukuti kwalaba ifyabipa na fimbi ifyalacitika. Nomba ifyo Yehova atutemwa filalenga tuleumfwa ukuti twalicingililwa.” Ba Rachel abo tulandilepo batile: “Ilyo nali sana no bulanda ubushiku ica kuti nalisakamene sana kabili  naletiina, nalipepele kuli Yehova. Ilyo napwishishe fye ukupepa, Yehova alinsansamwishe kwati ni filya umufyashi umwanakashi asakamana umwana wakwe, kabili nalilele. Nshakatalelaba ifyacitike pali bulya bushiku.” Ba Tasos, baeluda balibakakile mu cifungo pa myaka 4 pa mulandu wa kukanaingila ubushilika. Bushe Yehova abalangile shani ukuti alibatemwa? Batile: “Yehova alempeela ifingi ukucila na pa fyo nalekabila, ici calengele ndemucetekela sana. Na kabili nangu ca kuti nali mu cifungo, Yehova alebomfya umupashi wakwe pa kulenga ndesekelela. Ici calilengele ndecetekela ukuti nga naba sana cibusa wakwe, nali no kulaumfwa ukuti alintemwa. E ico nalitendeke ukubomba bupainiya bwa nshita yonse nangu ca kuti nali mu cifungo.

MULEBA SANA IFIBUSA NA LESA UWABA NO KUTEMWA

19. (a) Bushe ukwishiba ukuti Lesa alitutemwa kuti kwalenga shani twaishiba ifya kulanda ilyo tulepepa? (b) Bushe pa fyo Baibo ilondolola ifyo Yehova atutemwa finshi mwatemwapo sana? (Moneni akabokoshi akaleti “ Amashiwi Ayalenga Tuleumfwa Ukuti Yehova Alitutemwa”)

¹⁹ Fyonse ifyo tulandilepo filelangilila ukuti Yehova “Lesa wa kutemwa,” aba na ifwe. (2 Kor. 13:11) Alitubikako amano. Twalishininkisha ukuti ‘icikuuku cakwe cilatushinguluka.’ (Amalu. 32:10) Nga twatontonkanya sana pa fyo Yehova atutemwa, tulamona ifyo atusakamana kabili tulaba sana ifibusa nankwe. Kuti twapepa kuli ena inshita iili yonse no kumweba ifyo tufwaya ukuti tulafwaya ukuti atutemwe. Kuti twamweba fyonse ifitusakamike no kucetekela ukuti alatuumfwa, kabili alafwaisha ukutwafwa.—Amalu. 145:​18, 19.

20. Bushe ifi Yehova atutemwa filenga shani twapalama kuli ena?

²⁰ Nga filya fine tumfwa bwino nga twapalama ku mulilo ilyo kutalele, e fyo na ifwe tumfwa pa mulandu wa kuti Yehova alitutemwa. Nangu ca kuti Yehova alikwatisha amaka, wa cikuuku. Kanshi mulesekelela pantu Yehova alimutemwa. Kabili na ifwe apo Yehova alitutemwa, natulelanda amashiwi ya kuti: ‘Nalitemwa. . .Yehova.’—Amalu. 116:1.