ICIPANDE CA KUSAMBILILAMO 44
ULWIMBO 33 Pooseni Icisendo Cenu Pali Yehova
Ifyo Mwingacita Nga Bamufyenga
“Wileka ububi bukucimfye, lelo ulecita ifisuma pa kucimfya ububi.”—ROM. 12:21.
IFYO TWALASAMBILILAPO
Ifyo mwingacita nga bamufyenga pa kuti tamulengele ifintu fyabipilako.
1-2. Ni bani abengatufyenga? Londololeni.
YESU alilandile pa cilangililo ca kwa mukamfwilwa uwatwalilile ukulomba kapingula ukuti akamulandileko pa kuti bekamufyenga. Ukwabula no kutwishika, abasambi ba kwa Yesu balishibe ifyo ulya mukamfwilwa aleumfwa, pantu abapiina abengi pali ilya nshita balebacusha. (Luka 18:1-5) Na ifwe bene kuti twaishiba ifyo mukamfwilwa aleumfwa pantu na ifwe bene balitufyengapo.
2 Abantu abengi pali ino nshita baba na kapaatulula, bankalwe kabili ni bakaitemwe. Pa mulandu wa ifi, na ifwe twalishiba ukuti nalimo kuti batufyenga. (Luk. Mil. 5:8) Nomba kuti twaumfwa sana ububi nga ca kuti munyinefwe nelyo nkashi e watufyenga. Na lyo line, ifi filacitika. Kwena bamunyinefwe na bankashi tabafwaya ukutucusha nge fyo aba muli ici calo bacita. Lelo icilenga inshita shimo baletufyenga, ni co tabapwililika. Kuti twasambililako ku fyo Yesu acitile ilyo abantu babipa bamufyengele. Nga kuti twatekanya ilyo abalwani besu baletucusha, ninshi tulingile ukucilapo ukutekanishisha bamunyinefwe na bankashi! Bushe Yehova omfwa shani nga ca kuti abantu abo tushipepa nabo nelyo aba bwananyina batufyenga? Bushe alabikako amano ku fitucitikila?
3. Bushe Yehova omfwa shani nga batufyenga, kabili twaishiba shani?
3 Yehova tafwaya abantu baletufyenga kabili alamona nga ca kuti batufyenga. Baibo itila, “Yehova atemwa umulinganya.” (Amalu. 37:28) Yesu atile inshita nga yafika, Yehova akalenga “bakapingulwe no mulinganya bwangu bwangu.” (Luka 18:7, 8) Nomba line, ali no kufumyapo fyonse ifilenga tulecula kabili akalenga ulufyengo lonse lukapwe.—Amalu. 72:1, 2.
4. Bushe Yehova atwafwa shani muno nshiku pa kuti tuleshipikisha nga batufyenga?
4 Ilyo tulelolela isonde umukaba ubulungami, Yehova alatwafwa pa kuti tuleshipikisha nga batufyenga. (2 Pet. 3:13) Ku ca kumwenako, alatusambilisha ifyo twingacita nga ca kuti batufyenga pa kuti tatulengele ifintu fyabipilako. Inshila imo iyo atusambilishishamo, fintu atweba mu Cebo cakwe ukuti e fyo Umwana wakwe acitile ilyo bamufyengele. Na kabili Yehova alabomfya Baibo pa kutusambilisha ifyo twingacita nga ca kuti batufyenga.
MULEBIKA AMANO KU FYO MUCITA NGA BAMUFYENGA
5. Cinshi tulingile ukubikilako amano ku fyo tucita nga batufyenga?
5 Limo nga batufyenga kuti twaumfwa sana ububi kabili kuti twaba no bulanda. (Luk. Mil. 7:7) Ifi fine e fyo na babomfi ba cishinka aba kwa Yehova pamo nga Yobo na Habakuki baumfwile. (Yobo 6:2, 3; Haba. 1:1-3) Nangu ca kuti tacabipa ukumfwa ifi, tulingile ukucenjela sana nga batufyenga pa kuti tatucitile ifyabipa.
6. Finshi tusambilila ku fyo Abishalomu acitile? (Moneni ne cikope.)
6 Nga ca kuti umuntu atufyenga, afyenga lupwa lwesu nelyo cibusa wesu, kuti twafwaya ukulandula. Ukulandula kuti kwalenga ifintu fyabipilako. Natulandeko pa fyacitile Abishalomu umwana wa Mfumu Davidi. Alikalipe sana ilyo ndume nankwe Amnone acendele nkashi yakwe Tamari. Nga kukonka Amafunde ya kwa Mose, ifyo Amnone acitile balingile ukumwipaya. (Lebi 20:17) Nangu ca kuti tacabipile filya Abishalomu akalipe, alilufyenye filya aipeye ndume nankwe Amnone.—2 Sam. 13:20-23, 28, 29.
Abishalomu alikalipe sana ilyo Amnone acendele nkashi yakwe Tamari (Moneni paragrafu 6)
7. Bushe uwaimbile amalumbo aleumfwa shani nga amona abantu balefyenga abanabo?
7 Nga ca kuti abacita ifyabipa tabalebakanda, kuti twatendeka ukulamona kwati tamwaba ubusuma nangu bumo mu kucita ifisuma. Uwaimbile amalumbo na o alemona ukuti abalecita ifyabipa ifintu fyalebawamina ukucila abalungami. Atile: “Aba e babifi abashakwata ica kubasakamika nangu cimo.” (Amalu. 73:12) Na kabili, aleumfwa sana ububi pa fyo abantu balefyenga abanabo. Ici calengele alemona kwati tamwaba ubusuma mu kubombela Yehova. Atile: “Ilyo nalefwaya ukwishiba icalenga cibe ifi, naleumfwa ububi.” (Amalu. 73:14, 16) Alandile no kuti: “Lelo ine, kwashele fye kwempe amakasa yandi nga yalifumine mu nshila; kwashele fye panono amakasa yandi nga yalishelemwike.” (Amalu. 73:2) Ifyacitikile munyinefwe uo twalaita ukuti Alberto fyalipalana ne fi twalandapo.
8. Bushe munyinefwe Alberto aumfwile shani ilyo bamufyengele?
8 Aba bwananyina bamo balibepeshe ba Alberto ukuti balibile indalama sha cilonganino. Ici calengele babapoke imilimo iyo balebomba mu cilonganino. Kabili aba bwananyina abengi abaishibe ifyacitike balilekele ukubacindika. Batile: “Ala nalyumfwile ububi, nalikalipe kabili nalifuupwike.” Balyumfwile ububi sana ica kuti balilekele ukulongana pa myaka 5. Ici cilanga fye ifingacitika nga ca kuti twakalipa sana ilyo batufyenga.
MULECITA IFYO YESU ALECITA NGA BAMUFYENGA
9. Finshi Yesu ashipikishe? (Moneni ne cikope.)
9 Yesu alitulangile bwino bwino ifyo tulingile ukucita nga batufyenga. Abantu abengi balemufyenga sana ukubikako na balupwa lwakwe. Balupwa lwakwe baleti napena. Intungulushi sha mapepo shalelanda ukuti alefumya amaka ku fibanda. Kabili abashilika abena Roma balemutumfya, balimuumine mpaka basuka bamwipaya. (Marko 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Lelo Yesu alishipikishe ifi fyonse ukwabula ukulandula. Finshi twingasambilila ku fyo acitile?
Yesu alitulangilile bwino bwino ifyo tulingile ukucita nga batufyenga (Moneni paragrafu 9-10)
10. Finshi Yesu alecita pa kuti ashipikishe nga bamufyenga? (1 Petro 2:21-23)
10 Belengeni 1 Petro 2:21-23. a Yesu alitushilile icilangililo pa fyo tulingile ukulacita nga batufyenga. Alishibe inshita iyo alingile ukuba tondolo e lyo ne nshita alingile ukulanda. (Mat. 26:62-64) Limo abantu nga bamubepesha ubufi, aleikala fye tondolo. (Mat. 11:19) Nga alanda, talesaalula abalemucusha nelyo ukubatiinya. Yesu aleilama pantu “aleituula fye kuli Lesa uupingula mu mulinganya.” Alishibe ukuti Yehova na o alemona ukuti balemufyenga. Yesu alishininkishe ukuti Yehova akafumyapo ulufyengo pa nshita yalinga.
11. Finshi fimo ifyo twingacita pa kuti tuleilama mu fyo tulanda? (Moneni ne fikope.)
11 Tulapashanya Yesu nga ca kuti tuleishiba ifya kulanda ilyo batufyenga. Fimo ifyo abanensu batulufyanya finono ica kutila kuti twafilabako fye. E lyo inshita shimo kuti twaikala fye tondolo pantu nga twalandapo, kuti twalenga ifintu fyabipilako. (Luk. Mil. 3:7; Yako. 1:19, 20) Inshita shimo tufwile ukulanda nga ca kuti twamona umo nabamufyenga nangu nga tulefwaya ukulondolola ifyo twasuminamo. (Imil. 6:1, 2) Nga twamona ukuti tufwile ukulanda, tulingile ukuba abatekanya kabili aba mucinshi.—1 Pet. 3:15. b
Nga batufyenga, kuti twapashanya Yesu nga tuleishiba ilyo tulingile ukulanda e lyo ne nshila ya kulandilamo (Moneni paragrafu 11-12)
12. Bushe tuituula shani kuli “Lesa uupingula mu mulinganya”?
12 Na kabili, tulapashanya Yesu nga ca kuti tuleituula kuli “Lesa uupingula mu mulinganya.” Nga ca kuti bamo baletucusha nelyo baletufyenga, tulacetekela ukuti Yehova naishiba fyonse. Nga twaishiba ifi tulashipikisha pantu tuleshiba ukuti pa nshita yakwe Yehova ali no kulungika ifintu. Nga twacetekela Yehova no kumulolela ukuti akalungike ifintu, tatwakatwalilile ukuba abakalipa nelyo ukupata abantu. Nga twatwalilila ukukalipa, kuti twacita ifyabipa, twaleka ukuba ne nsansa kabili kuti twaleka ukuba ifibusa fya kwa Yehova.—Amalu. 37:8.
13. Finshi fingalenga twatwalilila ukushipikisha nga batufyenga?
13 Kwena te kuti tukumanishe ukulacita ifintu nga filya fine fye Yesu alecita. Inshita shimo kuti twacita ifintu nelyo ukulanda fimo ifingalenga twaumfwa ububi pa numa. (Yako. 3:2) Kabili limo ifingacitika nga batufyenga kuti fyalenga twalacula ubumi bwesu bonse. Ifi nga e fyamucitikila, muleibukisha ukuti Yehova alishiba ifyo mumfwa. Yesu na o alishiba ifyo mumfwa pantu na o balimufyengelepo. (Heb. 4:15, 16) Yehova tapelela fye pa kutweba ifyo Yesu acitile ilyo bamufyengele, lelo mu Cebo cakwe alitweba ne fyo twingacita nga ca kuti batufyenga. Natulandeko pa fyo amalembo yabili ayaba mwi buuku lya Abena Roma yengatwafwa.
“SHIILENI UBUKALI BWA KWA LESA INCENDE”
14. Bushe calola mwi ‘ukushiila ubukali bwa kwa Lesa incende’? (Abena Roma 12:19)
14 Belengeni Abena Roma 12:19. Umutumwa Paulo akoseleshe Abena Kristu ukuti balingile ‘ukushiila ubukali bwa kwa Lesa incende.’ Tushiila ubukali bwa kwa Lesa incende nga twaleka Yehova e waleta umulinganya pa nshita yakwe umwine e lyo ne lyo alemona ukuti nacilinga. Ilyo munyinefwe John bamufyengele, atile: “Nalingile ukuilama sana pa kuti nitwalilila ukukalipa kabili nicita icabipa. Nomba kwena taca-angwike ukucita ifi. Amashiwi ayaba pa Abena Roma 12:19 yalilengele naba uwatekanya no kucetekela ukuti Yehova akabombelapo.”
15. Mulandu nshi cawamina ukulolela ukuti Yehova e o apwishe ubwafya?
15 Mulafuma ifisuma nga twalolela ukuti Yehova alungike ifintu. Nga ca kuti tulelolela ukuti Yehova abombelepo, te kuti tuleumfwa ububi nelyo ukufuupuka pa mulandu wa kuti tule-esha ukuipwishisha amafya fwe bene. Yehova alafwaya ukutwafwa. Ciba fye kwati aletweba ukuti: ‘Wisakamana, nalabombelapo pa lufyengo.’ Nga ca kuti twaumfwila ifyo Yehova atulaya ukuti “Nine nkabakanda,” tukatwalilila ukushipikisha pantu tukeshiba ukuti akabombelapo mu nshila iisuma. Ifi fine e fyacitile ba John abo tulandilepo. Batile: “Nga nalekela Yehova ukuti e o abombele pa bwafya, ena kuti abombelapo bwino sana.”
‘MULECITA IFISUMA PA KUCIMFYA UBUBI’
16-17. Bushe ipepo kuti lyalenga shani ‘twalacita ifisuma pa kucimfya ububi’? (Abena Roma 12:21)
16 Belengeni Abena Roma 12:21. Na kabili, Paulo aebele Abena Kristu ukuti “ulecita ifisuma pa kucimfya ububi.” Mu Lyashi lya pa Lupili ilyo Yesu alandile, atile: “Muletemwa abalwani benu kabili mulepepelako abamucusha.” (Mat. 5:44) Ifi fine e fyo Yesu alecita. Yesu balimucushishe sana kabili alishipikishe ilyo balemucusha. Kuti twafilwa no kwelenganya ubukali aleumfwa, ifyo aseebene e lyo ne fyo bamufyengele ilyo abashilika abena Roma balemupoopela pa cimuti.
17 Yesu alitwalilile ukuba ne cishinka kuli Yehova nangu ca kuti balimufyengele sana. Yesu tapepele kuli Wishi ukuti akande balya abashilika, lelo atile: “Mwe Tata, mubabelele uluse, pantu tabeshibe ifyo balecita.” (Luka 23:34) Nga twapepelako abatucusha, tukaba abatekanya, tatwakakalipe sana kabili tatwakatwalilile ukubafulilwa.
18. Bushe ipepo lya-afwile shani ba Alberto na ba John ilyo babafyengele?
18 Ipepo lyalyafwile bamunyinefwe babili abo tulandilepo muli cino cipande ilyo babafyengele. Ba Alberto batile: “Nalepepelako bamunyinane abamfyengele. Nalelomba Yehova imiku iingi ukuti angafwe pa kuti ndabeko.” Icawamako ca kuti ba Alberto balitendeka ukubombela Yehova ne cishinka na kabili. Ba John batile: “Nalepepelako sana munyinefwe uwankalifye. Yehova alingafwile ica kuti nalimubelele uluse kabili nalilekele ukumupingula. Na kabili aya mapepo yalilengele naleka ukulasakamikwa.”
19. Finshi tufwile ukutwalilila ukulacita ilyo impela ishilaisa? (1 Petro 3:8, 9)
19 Apo tuleikala muli cino calo cabipa, kuti batufyenga inshita iili yonse. Lelo nangu batufyenge shani, twikaleka ukulomba Yehova ukuti atwafwe. Na kabili tulingile ukulacita ifyo Yesu alecita ilyo balemucusha. Tulingile no kulakonka ifyo tusambilila mu Cebo ca kwa Lesa. Nga tulecita ifi, Yehova akalatupaala.—Belengeni 1 Petro 3:8, 9.
ULWIMBO 38 Akamukosha
a Mu cipandwa 2 na 3 ica kalata ya kubalilapo iyo umutumwa Petro alembele, alilondolwele ifyo Abena Kristu ba mu nshiku sha batumwa balebacusha ku babengishe incito abali abankalwe, e lyo ne fyo abalume abashali Abena Kristu balecusha abakashi babo.—1 Pet. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.
