ICIPANDE CA KUSAMBILILAMO 45
ULWIMBO 138 Umutwe wa Mfwi Waliyemba
Ifyo Twingasambilila ku fyo Abaume Abali ne Cishinka Balandile Ilyo Bali Mupepi no Kufwa
“Bushe abakalamba te baba na mano, kabili bushe abaikala inshiku ishingi tabeluka ifintu?”—YOBO 12:12.
IFYO TWALASAMBILILAPO
Nga tuleumfwila Yehova Lesa, akatupaala pali ino nshita kabili akatupeela umweo wa muyayaya ku ntanshi.
1. Cinshi twingalandila ukutila kuti twasambililako ku bakalamba?
BONSE fye tulafwaya aba kutupandako amano pa kuti tusale bwino ifya kucita. Baeluda na Bena Kristu banensu abakalamba mu fya kwa Lesa kuti batupandako aya mano. Nga ca kuti abaletupanda amano bakalamba, tatufwile ukulamona ukuti ifyo baletupandako amano te kuti fibombe pali ino nshita. Yehova afwaya ukuti tulesambililako ku bakalamba. Apo balikala imyaka iingi ukucila iyo twaikala, balishiba ifintu ifingi kabili ba mano.—Yobo 12:12.
2. Finshi twalasambilila muli cino cipande?
2 Mu nshita balelemba Baibo, Yehova alebomfya abaume abakalamba abali ne cishinka pa kukoselesha abantu bakwe na pa kubatungulula. Ku ca kumwenako, natulande pali Mose, Davidi no mutumwa Yohane. Tabali pano isonde pa nshita imo ine, kabili ne fyalecitika ilyo bali abomi fyalipusene sana. Mose, Davidi no mutumwa Yohane balipandile abaice amano. Aba bonse batatu balilandile pa co cacindamina ukulaumfwila Lesa. Yehova alilengele ifyo balandile fyalembwa mu Baibo pa kuti twingasambililako. Nampo nga tuli baice nelyo tuli bakalamba, bonse fye kuti twasambililako ku fyo balandile. (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Muli cino cipande, twalalanda pa mashiwi yamo ayo balandile ne fyo twingasambililako.
“MUKEKALA INSHIKU ISHINGI”
3. Milimo nshi Mose abombeele Yehova?
3 Mose alibombeele Yehova no mweo wakwe onse. Alibombele umulimo wa bukasesema, uwa bukapingula, ali mukalamba wa bashilika kabili alilembeleko na mabuuku yamo aya mu Baibo. Mose alishibe ifintu ifingi. Alitungulwile uluko lwa bena Israele ukufuma mu busha mu Egupti kabili ali-imwenene ifipesha amano ifingi ifyo Yehova acitile. Yehova alilengele alemba amabuuku ya kubalilapo 5 aya mu Baibo, Amalumbo 90 e lyo nalimo na Amalumbo 91. Kabili nalimo e walembele ne buuku lya kwa Yobo.
4. Ni bani Mose akoseleshe, kabili cinshi calengele abakoseleshe?
4 Ilyo Mose ali mupepi no kufwa ninshi ali ne myaka 120, alitile abena Israele bonse pa kuti abebukisheko ifintu ifyo Yehova abacitiile ifyo baimwenene. Bamo pali aba abalekutika kuli Mose bali-imwenene ifipesha amano ifyo Yehova acitile ne fyo akandile abena Egupti. (Ukufu. 7:3, 4) Balimwene uko Yehova apaatwile amenshi pali Bemba Wakashika ica kuti baendele pa mushili uwauma, kabili balimweneko ilyo Yehova alofeshe Farao na bashilika bakwe bonse. (Ukufu. 14:29-31) Ilyo bali mu matololo, Yehova alebacingilila kabili alebasakamana. (Amala. 8:3, 4) Abena Israele bali mupepi no kwingila mu Calo ca Bulayo, e ico ilyo Mose ashilafwa alefwaya ukubakoselesha. a
5. Bushe amashiwi ayo Mose alandile pa Amalango 30:19, 20 ilyo ali mupepi no kufwa yalengele abena Israele bashininkisha cinshi?
5 Finshi Mose aebele abena Israele? (Belengeni Amalango 30:19, 20.) Aibukisheko uluko lwa bena Israele ukuti bali no kulaikala bwino ku ntanshi. Yehova ali no kupaala abena Israele ica kuti bali no kwikala imyaka iingi mu calo ico abalaile. Ici calo cali icisuma nga nshi kabili mwalemena ifya kulya ifingi! Ilyo Mose alelondolwela abena Israele ifyo ici calo cali, atile: “Imisumba ikalamba kabili iisuma iyo mushakuulile, amayanda umwaba ifintu ifisuma ifingi ifya misango yonse ifyo mushabombeele, ifya kusungilamo amenshi ifyo mushaimbile ne fimuti fya myangashi ne fya miolife ifyo mushalimbile.”—Amala. 6:10, 11.
6. Cinshi Lesa alekele abena Asiria na bena Babiloni bacimfya abena Israele?
6 Mose alisokele na bena Israele. Abasokele ukuti pa kuti bengatwalilila ukwikala mu calo icisuma, balingile ukulakonka amafunde ya kwa Yehova. Mose abakoseleshe ukuti nga balekutika kuli Yehova kabili nga ‘balambatila’ kuli ena ninshi ‘basala umweo.’ Lelo abena Israele tabaumfwilile Yehova. E ico mu kupita kwa nshita, Lesa alilekele abena Asiria na bena Babiloni ukuti babacimfye kabili babasende bunkole.—2 Isha. 17:6-8, 13, 14; 2 Imila. 36:15-17, 20.
7. Finshi twingasambilila ku mashiwi ayo Mose alandile? (Moneni ne cikope.)
7 Finshi tulesambililako? Nga tuleumfwila Yehova kuti twaisaikala umuyayaya. Nga filya fine cali ku bena Israele abali mupepi no kwingila mu Calo ca Bulayo, na ifwe bene tuli mupepi no kwingila mu calo cipya ico Lesa atulaya. Nomba line isonde lyonse lili no kuba paradaise. (Esa. 35:1; Luka 23:43) Satana Kaseebanya ne fibanda tabakabemo muli ici calo. (Ukus. 20:2, 3) Tamwakabe imipepele iisambilisha abantu ifya bufi pali Yehova. (Ukus. 17:16) Tamwakabe amabuteko ya bantunse ayatitikisha abantu abo yateka. (Ukus. 19:19, 20) Tamwakabe ababifi. (Amalu. 37:10, 11) Abantu bonse abakalaikala mu paradaise bakalakonka amafunde ya kwa Yehova. E ico mwi sonde lyonse mukaba umutende. Kanshi abantu bonse bakatemwana kabili bakacetekelana. (Esa. 11:9) Ala tulafwaisha ifi fikacitike! Kabili nga tuleumfwila Yehova, tukekala mu paradaise umuyayaya pano pene pe sonde.—Amalu. 37:29; Yoh. 3:16.
Nga tuleumfwila Yehova, kuti twaikala mu paradaise pano isonde umuyayaya (Moneni paragrafu 7)
8. Bushe ukutontonkanya pa bulayo bwa kwisakwata umweo wa muyayaya kwalengele shani mishonari uwabomba pa myaka iingi aleke akamusango akwete? (Yuda 20, 21)
8 Nga tuletontonkanya sana pa mweo wa muyayaya uo Lesa atulaya, kuti twatwalilila ukumumfwila nangu tukwate amafya ya musango shani. (Belengeni Yuda 20, 21.) Na kabili nga tuletontokanya pali ubu bulayo kuti twakwata amaka aya kulwisha ifintu ifyatukosela ukuleka. Munyinefwe umo uwabomba bumishonari mu Africa pa myaka iingi, alondolwele ukuti alikwete akamusango akamukosele ukuleka, alandile ati: “Nalilwike ukuti nshali no kwikala mu paradaise nga ca kuti nshileumfwila Yehova. Ici calengele ntwalilile ukulwisha akamusango ako nakwete kabili nalepepelapo sana kuli Yehova. Apo Yehova alingafwile nalilekele aka kamusango.”
“FYONSE IFYO UKALACITA FIKALAKWENDELA BWINO”
9. Mafya nshi Davidi akwetepo?
9 Davidi ali ni mfumu ya bantu ba kwa Yehova kabili ali ne cishinka kuli Lesa. Na kabili Davidi ali ni kemba wa nyimbo, alelemba imishikakulo, alishibe sana ukulwa kabili ali ni kasesema. Alikwete amafya ayengi. Pa myaka iingi aleikala nge mbutushi pantu alebutuka Imfumu Shauli iyalefwaya ukumwipaya. Na lintu Davidi aishileba imfumu, alifulumwike pantu umwana wakwe Abishalomu alefwaya ukumupoka ubufumu kabili alefwaya ukumwipaya. Nangu ca kuti Davidi alekwata amafya ya musango uyu kabili alicitile ne membu ishikalamba, alitwalilile ukuba uwa cishinka kuli Lesa mpaka ne mfwa. Yehova alondolwele Davidi ukuti “muntu uo umutima wandi watemwa.” Kanshi tufwile ukulakonka amashiwi ayo Davidi alandile!—Imil. 13:22; 1 Isha. 15:5.
10. Mulandu nshi Davidi apandile umwana wakwe Solomone amano ilyo ashilaba imfumu?
10 Ku ca kumwenako, natulande pa mano ayo Davidi apandile umwana wakwe Solomone uwali no kumupyana pa Bufumu. Yehova asalile Solomone pa kuti engakuula itempele apo abantu bali no kulapepela Lesa. (1 Imila. 22:5) Uyu wali no kuba mulimo uukalamba kabili Solomone ali no kukwata amafya pa kutungulula abantu ba kwa Yehova. Finshi Davidi aebele Solomone? Natumone.
11. Nga fintu tubelenga pali 1 Ishamfumu 2:2, 3, mano nshi Davidi apandile Solomone, kabili bushe caleba shani kuli Solomone nga akonka amano amupandile? (Moneni ne cikope.)
11 Finshi Davidi aebele Solomone? (Belengeni 1 Ishamfumu 2:2, 3.) Davidi aebele Solomone ukuti nga akulaumfwila Yehova ifintu fyali no kulamwendela bwino. Kabili pa myaka iingi ifintu fyalemwendela bwino. (1 Imila. 29:23-25) Alikuulile itempele ilya lulumbi, alilembele amabuuku yamo aya mu Baibo kabili amashiwi yamo ayo alandile baliyalemba mu mabuuku yambi aya mu Baibo. Alishibikwe pa mulandu wa kuti alikwete amano ne cuma. (1 Isha. 4:34) Lelo nga fintu Davidi alandile, ifintu fyali no kulamwendela fye bwino nga ca kuti aleumfwila Yehova Lesa. Ku ca bulanda ilyo Solomone akotele, atampile ukulapepa tulesa twa bufi. Yehova tatemenwe ifi Solomone acitile, kabili alilekele ukumupeela amano aya kulatungulula bwino abantu mu mulinganya.—1 Isha. 11:9, 10; 12:4.
Ifyo Davidi aebele Solomone umwana wakwe ilyo ali mupepi no kufwa filenga twaishiba ukuti nga tuleumfwila Yehova kuti atupeela amano ayengalenga twalasala bwino ifya kucita (Moneni paragrafu 11-12) b
12. Finshi twingasambilila ku fyo Davidi alandile?
12 Finshi tulesambililako? Nga tuleumfwila Yehova ifintu filatuwamina. (Amalu. 1:1-3) Kwena Yehova tatulaya ukuti akatupeela icuma no bucindami nga filya cali kuli Solomone. Lelo nga tuleumfwila Lesa wesu, akulatupeela amano ayakulalenga tulesala bwino ifya kucita. (Amapi. 2:6, 7; Yako. 1:5) Amashinte ya mafunde yakwe yalatutungulula ilyo tulesalapo incito iyo tufwile ukwingila, amasambililo ayo tulingile ukukwata, ifyo tufwile ukulaleseshamo icitendwe ne fyo tulingile ukulamona indalama. Nga tulekonka amano ayo Lesa atupanda, tukaicingilila ku fintu ifingalenga bucibusa bwesu na Yehova bwapwa kabili tukekala umuyayaya. (Amapi. 2:10, 11) Na kabili kuti twakwata ifibusa ifisuma kabili tukalakonka ifikalalenga mu lupwa lwesu muleba insansa.
13. Finshi fyalengele ba Carmen basalepo ukucita icisuma?
13 Ba Carmen aba ku Mozambique baletontonkanya ukuti nga basambilila sana e lyo bakalaikala bwino. E ico baile ku universiti mu kusambilila ifya kupanga amapulani ya fikuulwa. Ba Carmen balembele abati: “Nalitemenwe ifyo nalesambilila. Lelo ifyo nalesambilila fyalempoosela sana inshita kabili fyalelenga ndenaka sana. Naletampa ukusambilila ne nshita ya 7:30 ulucelo kabili naleleka ukusambilila ne nshita ya 18 koloko. Calenkosela ukuya mu kulongana, kabili bucibusa bwandi na Yehova bwalibwelele panshi. Naishileiluka ukuti nalebombela bashikulu babili.” (Mat. 6:24) Ba Carmen balipepeele pa bwafya bakwete kabili balifwailishe na mu mpapulo shesu. Ba Carmen batile: “Ilyo baeluda na bamayo bampandileko amano, nalisalilepo ukuleka ukuya ku universiti pa kuti ningalabombela Yehova inshita yonse. Ng’umfwa ukuti ico nasalilepo ukucita caliweme sana kabili nshilanguluka pa co nasalilepo ukucita.”
14. Cishinka nshi icikalamba ico Mose na Davidi balandilepo?
14 Mose na Davidi balitemenwe Yehova kabili balishibe ico cacindamina ukulamumfwila. Mu mashiwi ayo balandile ilyo bashilafwa, balikoseleshe abo bale-eba ukuti balebapashanya pa kuti bengatwalilila ukubombela Yehova Lesa wabo ne cishinka. Mose na Davidi balisokele na abo bale-eba ukuti nga tabaleumfwila Yehova, Yehova tali no kubatemwa kabili tali no kubapaala. Na ifwe bene muno nshiku tulingile ukulakonka ifyo balandile. Pa numa ya myaka iingi, umubomfi wa kwa Yehova na umbi alilandile pa co cacindamina ukutwalilila ukuba aba cishinka kuli Lesa.
“TAKWABA ICINTU NANGU CIMO ICILENGA NDESEKELELA NGA NSHI”
15. Finshi twingalanda pa mutumwa Yohane?
15 Yohane ali mutumwa uo Yesu Kristu atemenwe sana. (Mat. 10:2; Yoh. 19:26) Yohane alebombela pamo na Yesu mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Alimweneko ifipesha amano ifyo Yesu acitile, kabili na lintu Yesu akwete amafya Yohane alitwalilile ukuba uwa cishinka kuli ena. Alimweneko ilyo Yesu balemwipaya kabili alimumwene na lintu abuushiwe. Na kabili e ko ali ilyo icilonganino ca Bena Kristu capangilwe, kabili e ko ali lintu imbila nsuma “yabililwe ku cibumbwa conse ica mwi samba lya muulu.”—Kol. 1:23.
16. Ni bani banonkelamo mu makalata ayo Yohane alembele?
16 Ilyo Yohane akotele, Lesa alimupeele ishuko lya kulemba ibuuku lya Ukusokolola. (Ukus. 1:1) Alilembeleko ne buuku lya Mbila Nsuma ilyainikwa ishina lyakwe. Alilembeleko na makalata yatatu. Kalata yalenga butatu alembeele Umwina Kristu uwa cishinka uwe shina lya kuti Gai uo Yohane alemona fye kwati mwana wakwe. (3 Yoh. 1) Pali ilya nshita, kufwile kwali Abena Kristu na bambi abengi abo Yohane atemenwe kwati fye bana bakwe. Ifyo Yohane uwali umubomfi wa kwa Lesa uwa cishinka alembele, filakoselesha abasambi ba kwa Yesu bonse ukushinta na lelo.
17. Nga fintu tubelenga pali 3 Yohane 4, cinshi cilenga tuleba sana ne nsansa?
17 Finshi Yohane alembele? (Belengeni 3 Yohane 4.) Muli kalata yalenga butatu iyo Yohane alembele, atile ali ne nsansa pa mulandu wa kuti aba bwananyina baleumfwila Lesa. Pa nshita Yohane alelemba kalata yalenga butatu, abantu bamo balesambilisha ifya bufi kabili balelenga mu cilonganino muleba amalekano. Lelo bamo balitwalilile ‘ukulaenda mu cine.’ Baleumfwila Yehova kabili balecita ifintu “ukulingana na mafunde yakwe.” (2 Yoh. 4, 6) Aba Abena Kristu aba cishinka balilengele Yohane na Yehova baba ne nsansa sana.—Amapi. 27:11.
18. Finshi tulesambilila ku mashiwi ayo Yohane alembele?
18 Finshi tulesambililako? Nga tuli aba cishinka kuli Yehova, tulaba ne nsansa. (1 Yoh. 5:3) Ku ca kumwenako, tulasekelela pantu tuleshiba ukuti tulelenga Yehova aleba ne nsansa. Yehova alasekelela nga tatulecita ifyabipa kabili nga tulekonka amafunde yakwe. (Amapi. 23:15) Bamalaika mu muulu nabo balasekelela. (Luka 15:10) Na ifwe bene tulaba ne nsansa nga twamona bamunyinefwe na bankashi baletwalilila aba cishinka na lintu balebacusha, nelyo balebatunka ukucita ifyabipa. (2 Tes. 1:4) Kabili na lintu cino calo ca kwa Satana cikonaulwa, tukaba ne nsansa pantu ninshi twalitwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova.
19. Finshi ba Rachel balandile pa kusambilisha abantu pali Lesa? (Moneni ne cikope.)
19 Tulaba ne nsansa sana nga tulesambilisha abantu pali Yehova. Ba Rachel abekala ku Dominican Republic bamona ukuti Yehova alitucindamika sana ifi atupeela umulimo wa kusambilisha abantu pali ena. Ba Rachel balisambilisha abantu abengi ica kuti balitendeka ukubombela Yehova. Balandile abati: “Te kuti nondolole insansa nkwata nga namona abo nsambilisha Baibo batemwa Yehova, bamucetekela, kabili ba-aluka mu fyo bacita pa kuti balelenga Yehova aleba ne nsansa. Insansa nkwata shilacila pa fyo mombesha na pa fyo njipeelesha pa kusambilisha abantu pali Lesa.”
Tulasekelela nga tulesambilisha abantu ukutemwa Yehova no kulamumfwila (Moneni paragrafu 19)
IFYO MWINGANONKELAMO MU FYO ABAUME ABALI NE CISHINKA BALANDILE ILYO BALI MUPEPI NO KUFWA
20. Ni muli finshi twapalana na Mose, Davidi na Yohane?
20 Mose, Davidi na Yohane bali pano calo kale sana, kabili ifyo baleikala ne fyo twikala muno nshiku fyalipusana sana. Lelo twalipalana mu fintu ifingi. Balebombela Lesa wa cine, kabili na ifwe e o tubombela. Balepepa kuli Yehova, balimucetekele kabili baleleka alebatungulula. Ifi fine e fyo na ifwe tucita. Twalicetekela ukuti Yehova alapaala abantu abamumfwila nga filya fine nabo bacetekele.
21. Bushe nga tulekonka ifyo Mose, Davidi na Yohane balandile kabili nga tuleumfwila Yehova, akatupaala shani?
21 E ico, natulekonka ifyo aba baume abali ne cishinka balandile kabili tulekonka na mafunde ya kwa Yehova. Nga tulecita ifi, ifintu fikalatwendela bwino kabili tukekala “inshiku ishingi,” e kutila umuyayaya. (Amala. 30:20) Kabili tukalasekelela pantu twakulalenga Shifwe wa ku muulu uwatutemwa aleba ne nsansa. Yehova akatupaala ukucila na pa fyo twingatontonkanyapo.—Efes. 3:20.
ULWIMBO 129 Tukatwalilila Ukushipikisha
a Abena Israele abengi abamwene ifipesha amano ifyo Yehova acitile pali Bemba Wakashika, tabaingile mu Calo ca Bulayo. (Impe. 14:22, 23) Yehova alandile ukuti abaume abali ne myaka 20 no kuya pa muulu abo balembele, bali no kufwila mu matololo. (Impe. 14:29) Lelo Yoshua, Kalebu na bambi abali abaice e lyo na ba mu mukowa wa kwa Lebi bena tabafwile kabili balimweneko Yehova afikilisha ubulayo ilyo ba-abwike Umumana wa Yordani baingila na mu Kanaani.—Amala. 1:24-40.
b UBULONDOLOSHI BWA FIKOPE: Ku kuso: Davidi alepanda Solomone umwana wakwe amano ilyo ali mupepi no kufwa. Ku kulyo: Bamunyinefwe na bankashi balesambilila mwi Isukulu lya Bapainiya
