1. Mulandu nshi abantu bamo nalimo bafililwa ukulaisambilishisha?

MUNO nshiku abantu abengi pa kuti basange umwa kwikalila ni nkondo. Aba bwananyina abengi balabomba amaawala ayengi pa kuti balefwaila indupwa shabo ifyo shikabila. Cila bushiku iminshipendwa ya bantu balenda amaawala ayengi pa kuti bafike uko babombela no kubwela. Abengi balabomba incito iyakosa pa kuti basange indalama sha kusungilamo indupwa shabo. Kanshi aba aba bwananyina pa kwinuka balanaka bafuma na kwi fupa ica kuti balafilwa no kuisambilisha.

2. Ni nshita nshi muisambilisha?

² Nomba icishinka ca kuti tufwile ukukwata inshita iya kuisambilisha bwino ifyaba mu Cebo ca kwa Lesa na mu mpapulo shesu. Te kuti tube ifibusa na Yehova kabili te kuti twise tube no mweo wa muyayaya nga tatuleisambilisha bwino! (1 Tim. 4:15) Pa kuisambilisha aba bwananyina bamo balacelela cila bushiku ilyo mu ng’anda muli tondolo kabili ilyo bacili na maka. Bambi cila bushiku ilyo bashilalaala balakwatako inshita ya kuisambilisha ifya kwa Lesa no kutontonkanya pa fyo baisambilisha.

3-4. Finshi fyaaluka ku mpapulo isho tukwata, kabili mulandu nshi?

³ Ukwabula no kutwishika na imwe mwalishiba ukuti tulingile ukulakwata inshita ya kuisambilisha. Nomba finshi tufwile ukulaisambilisha? Nalimo kuti mwatila, ‘Twalikwata ifya kubelenga ifingi, ndafilwa ukubelenga fyonse.’ Aba bwananyina bamo balakwata inshita ya kubelenga impapulo shonse isho tukwata, lelo abengi cilabakosela. Ibumba Litungulula lyalishiba ifi. E calenga ukuti muno nshiku bacefyeko impapulo ishipulintwa ne sha pa Intaneti.

⁴ Ku ca kumwenako, twalileka ukufumya icitabo citila Ilyashi lya Nte sha kwa Yehova, pantu amalyashi ayengi ayasuma yalaba  pa webusaiti yesu iya jw.org^® na muli programu ya JW Broadcasting^® iya cila mweshi. Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! nomba fifuma fye imiku itatu mu mwaka. Ico twacitila ifi te pa kuti tulekwata inshita iya kucitako ifintu fimbi, lelo ni pa kuti tulekwata inshita ya kubika amano ku “fyacilapo ukucindama.” (Fil. 1:10) Natulande pa fyo mulingile ukubikako sana amano e lyo na pa fyo mwingacita pa kuti muleisambilisha bwino Baibolo.

5-6. Ni mpapulo nshi isho tulingile ukulaisambilishamo bwino?

⁵ Finshi ifyo tulingile ukubalilapo ukuisambilisha bwino? Cila bushiku tufwile ukulakwata inshita ya kuisambilisha Icebo ca kwa Lesa. Nomba balicefyako ifikomo fya kubelenga ifyo batantika mu kulongana kwa mu kati ka mulungu pa kuti tulekwatako inshita ya kutontonkanya pa fyo tulebelenga ne nshita ya kufwailapo ifyebo. Ico tulingile ukulafwaisha te kubelenga fye ifikomo ifyo batantika cila mulungu, lelo tufwile no kulafwaya ukuti ifyaba mu Baibolo filetufika pa mitima kabili tulepalama kuli Yehova.—Amalu. 19:14.

⁶ Finshi fimbi tulingile ukuisambilisha bwino? Tufwile ukupekanya Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda, ukupekanya Isambililo lya Baibolo Ilya pa Cilonganino no kupekanya ifyebo na fimbi ifiba mu kulongana kwa mu kati ka mulungu. Tulingile no kubelenga Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! nga fyafuma.

7. Bushe tufwile ukufuupuka nga te kuti tukumemo ukubelenga nelyo ukutamba fyonse ifiba pali webusaiti yesu ne fiba pa mulabasa wa JW Broadcasting?

⁷ Nalimo kuti mwalayipusha amuti, ‘Bushe kuti nakumamo ukubelenga ifipande fyonse ifiba pa webusaiti yesu iya jw.org, no kutamba amavidio yonse ayabapo nelyo ifiba pa mulabasa wa JW Broadcasting? Fyalifula sana!’ Tontonkanyeni pali ici ica kumwenako: Mu cikuulwa umo abantu baliila ifya kulya mulaba ifya kulya ifingi. Abaleya mu kushita ifya kulya te kuti bakumemo ukulya fyonse fye ifyo bapekenye. Kanshi basalapo fye ifinono ifyo balefwaya. Ifi fine e fyo caba na ku fiba pa webusaiti yesu na pa mulabasa wa JW Broadcasting. Na imwe nga te kuti mukumemo ukubelenga no kutamba fyonse ifibapo, tamufwile ukufuupuka. Kuti mwabelenga fye nelyo kuti mwatamba fye ifyo mwingakumamo. Nomba natulande umo calola ukuisambilisha e lyo ne fyo tulingile ukucita pa kuti tuleisambilisha bwino.

8. Finshi mulingile ukulacita ilyo mulepekanya Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda, kabili kuti mwanonkelamo shani nga mulecita ifi?

⁸ Ilyo muleisambilisha mufwile ukubika amano ku fyo mulebelenga pa kuti musambilileko fimo ifyacindama. Ukuisambilisha te kubelenga fye lubilo lubilo ifyebo no kushila pa masuko. Ku ca kumwenako, nga mulepekanya Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda mufwile ukubalilapo ukubelenga ifyo mwalasambilila ifiba pa ntendekelo ya cipande. Ica bubili, mulingile ukubelenga no kutontonkanya pa mutwe we sambililo no tumitwe utunono utuli mwi sambililo e lyo na mepusho ya kupitulukamo. Lyena mulingile ukubelenga icipande panono panono kabili mufwile ukulatontonkanya pa fyo mulebelenga. Mufwile ukubika amano kuli sentensi ya kubalilapo iilelanda pa fili muli paragrafu. Ilingi line sentensi ya kubalilapo kuti yalenga mwaishiba icishinka ico paragrafu ilelandapo. Ilyo mulebelenga icipande, muletontonkanya pa fyo cila paragrafu ikatene no tumitwe utunono e lyo no mutwe wa cipande. Mulelemba amashiwi ayali mu cipande ayo mushaishiba e lyo na masambililo ayo mulefwaya ukwishiba bwino nga mwafwailapo ifyebo.

9. (a) Mulandu nshi tulingile ukubikila amano ku malembo ilyo tuleisambilisha Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda kabili kuti twacita shani ifi? (b) Ukulingana ne lembo lya kwa Yoshua 1:8, finshi tufwile ukulacita nga twabelenga amalembo?

 ⁹ Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda lilalenga twaishiba bwino ifyaba mu Baibolo. Kanshi mulebika amano ku malembo, maka maka ayakabelengwa ilyo mukalasambilila icipande pa kulongana. Mulebika sana amano ku fyo amashiwi ayali mu malembo yekatene ne cishinka ico paragrafu ilelandapo. Na kabili muletontonkanya sana pa fyo amalembo mwabelenga yalelandapo kabili muletontonkanya na pa fyo mwingabomfya ifyo mwasambililako.—Belengeni Yoshua 1:8.

10. Ukulingana ne fyaba pa AbaHebere 5:14, cinshi abafyashi balingile ukupoosela inshita iikalamba pa mapepo ya lupwa pa kuti basambilishe bwino abana babo ifya kuisambilisha ne fya kufwailapo ifyebo?

¹⁰ Ukulanda fye icishinka, abafyashi balafwaya abana babo balatemwa Amapepo ya Lupwa ayo bakwata cila mu mulungu. Na lyo line, nangu ca kuti lyonse abafyashi balingile ukupekanishisha libela ifyo bakasambilila pa Mapepo ya Lupwa, tabalingile ukulamona ukuti cila mulungu bafwile ukupekanya ifyangalo pa bantu abo Baibolo yalanda ifyo bakacita na bana. Nangu ca kutila aba mu lupwa kuti batamba programu ya JW Broadcasting iya cila mweshi pa Mapepo ya Lupwa nelyo limo limo kuti bacita fimo pamo nga ukupanga icibwato ca kwa Noa, abafyashi balingile no kusambilisha abana babo ifyo bengalaisambilisha bwino. Ku ca kumwenako, abana balingile ukwishiba ifya kupekanya ifyo tukasambilila ilyo tukalalongana, ifya kufwailapo ifyebo na fimbi pa cipusho babepwishe ku sukulu nelyo pa bwafya bakwete. (Belengeni AbaHebere 5:14.) Nga ca kuti balepoosa inshita iikalamba ku kuisambilisha ifya mu Baibolo pa ng’anda, ninshi tacakalebafya ukubika amano kuli fimbi umushiba amavidio ifyo tusambilila ilyo tulelongana pa cilonganino, pa muputule na pa citungu. Kwena inshita abafyashi bafwile ukupoosapo ilyo balesambilisha abana babo ilingile ukulingana no mushinku wa bana e lyo ne fyo abana baba.

11. Mulandu nshi cacindamina ukusambilisha abasambi ba Baibolo ifya kuisambilisha bwino?

¹¹ Abasambi ba Baibolo nabo balingile ukwishiba ifya kuisambilisha bwino. Ilyo umuntu atendeka fye ukusambilila Baibolo, tulatemwa nga twamumona aleshila fye pa fyasuko ilyo alepekanya ifyo akasambilila mu citabo ico tumusambilishishamo Baibolo na mu mpapulo tusambililamo nga tulelongana pa cilonganino. Lelo tufwile ukusambilisha abasambi ba Baibolo ifya kufwailapo ifyebo pa fyo balebelenga ne fya kucita pa kuti baleisambilisha bwino. Nga tulecita ifi, ilyo bakakwata ubwafya, mu cifulo ca kuya ku ba bwananyina mu cilonganino pa  kuti babebe ifya kucita, bakeshiba ifya kucita pa kuti basange ifyebo mu mpapulo shesu ifingabafwa.

12. Finshi twingafwaya ukucita ilyo tuleisambilisha?

¹² Nga ca kuti tamwatemwa ukuisambilisha, nalimo kuti mwalatontonkanya amuti tamwakatale amutemwa ukuisambilisha. Nomba kuti mwakutemwa. Pa kutampa kuti mwalaisambilisha pa nshita iinono e lyo mwaya mulelundako. Muleishiba ico muleisambilishisha. Kwena icikalamba ico tulingile ukulaisambilishisha ni pa kuti tutwalilile ukuba ifibusa fya kwa Yehova. Cimo ico twingafwaya ukucita ilyo tuleisambilisha, kusanga icasuko ca cipusho ico umuntu atwipwishe nelyo ukufwaya ifyebo ifingatwafwa pa bwafya tukwete.

13. (a) Landeni ifyo umwana we sukulu engacita pa kuti eshibe ifya kulondolwela abana be sukulu banankwe ifyo asuminamo. (b) Finshi mwingacita pa kuti mulekonka ishinte lye funde ilyaba pe lembo lya Abena Kolose 4:6?

¹³ Nga uli mwana we sukulu, finshi ulingile ukucita? Nalimo abana be sukulu banobe kuti balakupumya pantu tawimbako ulwimbo lwa cishipa. Ukwabula no kutwishika kuti walafwaya ukubebako ifyo Baibolo isambilisha, lelo nalimo kuti ulemona kwati tawishibe ifya kubeba. Kanshi ufwile ukuisambilisha pa co ushilingile ukwimbilako ulwimbo lwa cishipa! Nalimo kuti wacita ifintu fibili: (1) ulingile ukwishiba ukuti taufwile ukuba ulubali lwa ici calo na (2) ulingile ukusambilila ifya kulondolwela abantu ifyo wasuminamo. (Yoh. 17:16; 1 Pet. 3:15) Limbi kuti wabalilapo ukuyipusha auti, ‘Finshi fyalenga abana be sukulu banandi baleimba ulwimbo lwa cishipa?’ Lyena kuti wafwailisha ifyebo mu mpapulo shesu ifilanda pa co tushimbilako ulwimbo lwa cishipa. Kuti wasanga ukuti calyanguka ukulondolwela abantu ifyo wasumina ukucila ne fyo utontonkanya. Abantu abengi bamona ukuti balingile ukwimba ulwimbo lwa cishipa pantu fye e fyo umuntu uo bacindika abeba. Nga wasanga icishinka cimo nelyo fibili, nalimo kuti waebako uulefwaya ukwishiba icine.—Belengeni Abena Kolose 4:6.

14-16. (a) Finshi mwingacita pa kuti mwishibe bwino ifyaba mwi buuku lya mu Baibolo ilyo mushaishiba sana? (b) Ukulingana na malembo twalandapo, londololeni ifyo mwingacita pa kuti mwishibilepo na fimbi pe buuku lya kwa Amose. (Moneni na kabokoshi akaleti “ Icingalenga Mwalamona Abantu Abalembwa mu Baibolo Ukuti e ko Bali.”)

¹⁴ Tutile ifyo tukasambilila ilyo tukalalongana pa cilonganino fyaba mu mabuuku ayepi aya bakasesema, nalimo fintu fyalembele kasesema uo mushaishiba sana. Limbi ico mwingabalilapo ukucita kufwaya ukwishibilapo na fimbi pa fyo uyo kasesema alembele. Finshi mulingile ukucita pa kuti mwishibe?

¹⁵ Ica kubalilapo, yipusheni amuti: ‘Finshi naishiba pa walembele ili ibuuku? Bushe ali nani, mulimo nshi alebomba?’ Nga twaishibilapo ifingi pa walembele ibuuku, kuti twaishiba ifyalengele alande amashiwi yamo nelyo icalengele alande ifilangililo fimo. Ilyo mulebelenga ibuuku, mulebika amano ku mashiwi ayalelanga ifyo uwalembele ilyo ibuuku ali.

¹⁶ Na kabili kuti mwaishibilapo na fimbi nga mwaishiba ilyo balembele ibuuku mulebelenga. Kuti mwaishiba bwangu nga mwamona apo balemba ukuti “Amabuuku ya mu Baibolo” ku numa ya Baibolo ya Amalembo ya Calo Cipya. Na kabili kuti mwamona charti itila “Bakasesema ne Mfumu sha mu Yuda na mu Israele” mu Akatabo ka Kutwafwa Ukusambilila Icebo ca kwa Lesa. Nga ca kuti muleisambilisha mwi buuku ililanda pa masesemo, kuti cawama mwaishiba ifyo abantu baleikala pa nshita balelemba ilyo ibuuku. Mibele nshi abantu bakwete nelyo finshi balecita ifyo kasesema alefwaya baalule nelyo baleke? Ni bakasesema nshi  bambi abaliko ilyo uyo kasesema ali umumi? Pa kuti mwishibe ifingi, nalimo mufwile ukubelengelapo ifyebo na fimbi mu mabuuku ya mu Baibolo yambi. Ku ca kumwenako, pa kuti mwishibilepo na fimbi pa fyalecitika ilyo kasesema Amose ali umumi, kuti mwabelenga ibuuku lya 2 Ishamfumu ne lya 2 Imilandu, ayo balangilila mu fisontelelo fya malembo pe lembo lya kwa Amose 1:1. Na kabili kuti mwabelengelapo ne fyebo ifyaba mwi buuku lya kwa Hosea nalimo uwaliko ilyo Amose ali umumi. Aya amabuuku yonse kuti yalenga mwaishibilapo na fimbi pa fyalecitika ilyo Amose ali umumi.—2 Isha. 14:25-28; 2 Imila. 26:1-15; Hos. 1:1-11; Amose 1:1.

17-18. Landeni pa fya kumwenako ifili mu paragrafu nelyo ica kumwenako cimbi ico mwingatontonkanyapo pa kulondolola ifyo ifishinka ifingamoneka ukuti finono fingalenga twaisambilisha bwino Baibolo.

¹⁷ Ilyo tulebelenga Baibolo tulingile ukulafwaya ukwishibilapo na fimbi. Finshi nalimo mwingacita nga mulebelenga icipandwa 12 ice buuku lya kwa Sekaria icilanda pa fyo asobele pa mfwa ya kwa Mesia. (Seka. 12:10) Ilyo mwafika mu cikomo 12 mwabelenga ukuti “ulupwa lwa ba mu ng’anda ya kwa Natani” lwali no kuloosha sana Mesia. Mu cifulo ca kubelenga fye akankululwila ici cikomo, mwapemwina e lyo mwayipusha amuti: ‘Cinshi icikomo calandila pali Natani na Mesia? Bushe kuli uko ningasanga ifyebo na fimbi pali ili lyashi?’ Mwafwailapo ifyebo na fimbi. Icisontelelo ca malembo camulanga ilembo lya kwa 2 Samwele 5:13, 14, ililanda ukuti Natani ali mwana wa Mfumu Davidi. Icisontelelo ca malembo cimbi camulanga ilembo lya kwa Luka 3:23, 31, ililanga ukuti Yesu atuntwike muli Natani uwali icikolwe ca kwa Maria. (Moneni Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa bantu bonse, Na. 3 2016, ibu. 9, “Bushe Kuti Mwayasuka ifi Fipusho?”) Ilyo line mwatemwa ifyo mwabelenga! Mwalishiba ukuti Baibolo yasobele ukuti Yesu ali no kutuntuka  muli Davidi. (Mat. 22:42) Nomba Davidi akwete abana abaume ukucila pali 20. Bushe tamupapile ifi Sekaria alanda mu kulungatika ukuti ulupwa lwa kwa Natani e luleloosha pantu Yesu nafwa?

¹⁸ Tontonkanyeni pa ca kumwenako na cimbi. Mu cipandwa ca kubalilapo ice buuku lya kwa Luka, tubelenga ukuti malaika Gabriele aile ku Maria no kumweba pa mwana uo ali no kukwata ati: “Uyu akaba umukalamba kabili aketwa ati Umwana wa Wapulamo; kabili Yehova Lesa akamupeela icipuna ca bufumu ica kwa Davidi wishi, kabili akaba imfumu umuyayaya pa ng’anda ya kwa Yakobo.” (Luka 1:32, 33) Nalimo kuti twafwaya ukubika fye amano ku mashiwi yalandile Gabriele aya kuti Yesu ali no kwitwa ukuti “Umwana wa Wapulamo.” Lelo Gabriele asobele no kuti Yesu ali no ‘kuba imfumu.’ Kanshi kuti twafwaya ukwishiba ifyo Maria alemona ukuti e fyo Gabriele alelandapo. Bushe Maria alemona ukuti Gabriele aloseshe mu kuti Yesu ali no kupyana Imfumu Herode nelyo ali no kupyana umbi uwali no kupyana Herode? Yesu nga ali no kuba imfumu, ninshi Maria nga ali no kuba nyina wa mfumu, kabili ulupwa lwakwe lwali no kulaikala kwi sano. Nomba Baibolo tailandapo ukuti Maria alipwishepo Gabriele pa fya musango uyu; kabili tapaba nangu pamo apo tubelenga ukuti Maria alilombele icifulo mu Bufumu nga fintu abasambi ba kwa Yesu babili bacitile. (Mat. 20:20-23) Ifi twalandapo filenga twashininkisha ukuti Maria ali mwanakashi uwaicefya nga nshi!

19-20. Ukulingana na Yakobo 1:22-25 na 4:8, finshi tulingile ukulafwaisha ukucita ilyo tuleisambilisha?

¹⁹ Natuleibukisha ukuti icikalamba ico tuisambilishisha Icebo ca kwa Lesa ne mpapulo shesu, ni co tufwaya ukuba ifibusa fya kwa Yehova. Na kabili tufwaya twaishiba bwino ‘ifyo twaba’ kabili twaishiba ne fyo tufwile ukucita pa kuti twaluke muli fimo pa kuti tulesekesha Lesa. (Belengeni Yakobo 1:22-25; 4:8.) E ico ilyo tushilatendeka ukuisambilisha, tulingile ukulomba Yehova umupashi wakwe. Tufwile ukumupaapaata pa kuti atwafwe ukusambilila ifingi ku fyo tulebelenga kabili atwafwe ukumona umo tulingile ukwaluka.

²⁰ Kanshi bonse natube nga umubomfi wa kwa Lesa uwa cishinka uo uwaimbile amalumbo alandilepo ati: “Ena asekelela mu mafunde ya kwa Yehova, kabili abelenga amafunde yakwe no kulayatontonkanyapo akasuba no bushiku. . . . Conse ico acita cikatunguluka.”—Amalu. 1:2, 3.