Pali ino inshita, balipanga ifintu ifyo mwingabomfya pa kulanshanya na bantu abengi ukwabula ubwafya ubuli bonse ukucila fintu cali kale. Na lyo line, bucibusa mwingapanga na bantu abo mulanshanya nabo ukubomfya ifi fintu, te bucibusa bwa cine cine. Umulumendo umo atile: “Mona kwati bucibusa napanga na bantu, kuti bwapwa pa nshita iili yonse. Batata bena balikwata abanabo abo bomfwana nabo ukutula fye na kale.”

Cinshi cayafisha pali ino nshita ukukwata ifibusa ifisuma?

Ifya kupangapanga ifyo babomfya pa kulanshanya na bantu na fyo filalenga kuleba ubu ubwafya. Ukulembeshanya amashiwi pa mafoni na pa Intaneti kwalilenga calamoneka kwati kuti watwalilila ukuba cibusa na bantu bambi nangu ca kuti tamulemonana. Abantu balileka ukulanshanya sana nge fyo cali kale, lelo pali ino nshita bapoosa inshita iikalamba ukulembeshanya amashiwi pa Intaneti. Icitabo ca Artificial Maturity citila: “Pali ino inshita, abantu tabalanshanya sana pa kanwa nkati nga filya cali kale. Abana ba masukulu balapoosa inshita iikalamba ukulembeshanya ne fibusa, lelo inshita baba ne fibusa, iinono.”

Limo limo, nga mulelanshanya ne fibusa pa Intaneti nelyo pa foni kuti mwalamona kwati mwalitemwana sana ne fibusa fyenu, nomba nalimo te fyo caba. Brian, * uuli ne myaka 22 atile, “Ilyo naishibe ukuti nine fye neka nalelembela abanandi amashiwi pa Intaneti pa kwishiba ifyo bali, nalilekele ukubalembela pa kuti mone nga kuti na ine balenembela. Ku ca bulanda, nasangile ukuti banono sana abalenembela. Nasangile no kuti abantu abo nalemona ukuti banandi, tabaali fibusa fya cine cine.”

Bushe ukulalembeshanya amashiwi na banobe pa Intaneti na pa foni kuti kwalenga bucibusa ukukosa? Ee, maka maka nga ca kuti abo ulanshanya nabo ni balya ulanshanya nabo na pa kanwa nkati. Nomba ilingi line, ukulanshanya fye na bantu pa Intaneti te kuti kulenge mwaba ifibusa ifisuma.

Ufwile ukwishiba umo calola ukukwata ifibusa fya cine. Baibolo ilanda ukuti cibusa, muntu ‘uulambatila ukucila munonko mwafyalwa nankwe.’ (Amapinda 18:24) Bushe ulafwaya ukukwata cibusa uwaba ifi? Bushe ifi e fyo na iwe waba? Pa kuti wasuke bwino aya mepusho, ulingile walemba imibele itatu iisuma iyo ufwaya ifibusa fyobe fyakwata. Lyena lemba imibele iisuma itatu iyo iwe wakwata iyo abanobe bengatemwa. Lyena yipushe we mwine auti: ‘Pali aba abanandi ndanshanya nabo pa Intaneti, ni bani baba ne mibele iyo mfwaya abanandi bakwata? Pa mibele nacilemba, ni ili kwi iyo abanandi bengatemwa ine nakwata?’—Ilembo ilingakwafwa: Abena Filipi 2:4.

Ufwile ukulasala bwino ifibusa. Abantu balapanga ifibusa pa Intaneti pantu fye batemwa ifintu fimo fine. Na lyo line, ukubika amano ku fintu fimo fine kwalicindama ukucila ukutemwa fye ifintu fimo fine. Leanne, uli ne myaka 21 atile, “Nshakwata abanandi abengi, lelo abanandi nakwata balangwafwa ukukwata imibele iisuma.”—Ilembo ilingakwafwa: Amapinda 13:20.

Ulelanshanya na bantu pa kanwa nkati. Ukulanshanya na bantu pa kanwa nkati kusuma sana pantu kulalenga walamona ifyo icinso ca muntu cilemoneka ilyo alelanda, kuti waumfwa ifyo ishiwi lileumfwika, kabili kuti wamona ne fyo alecita pa kulanda.—Ilembo ilingakwafwa: 1 Abena Tesalonika 2:17.

Ukulemba amakalata. Nangu ca kuti cimoneka kwati abantu balileka ukulemba amakalata, nga walembela umuntu kalata ninshi ulemulanga ukuti walimubikako sana amano. Pali ino nshita, banono ababika amano kuli bambi pantu ifya kucita fyalifula sana. Ku ca kumwenako, mu citabo icitila Alone Together, ba Sherry Turkle balembele pa mulumendo uwalandile ukuti ukutula apo afyalilwa, tapaba abamulembelapo kalata. Uyu umulumendo alandile no kuti: “Ndakumbwa sana inshita ilyo abantu balelembeshanya amakalata nangu ca kuti pali ilya nshita ninshi nshilafyalwa.” Kanshi na iwe kuti walalembelako abanobe amakalata nga fintu abantu kale balecita.

Icishinka ca kuti: Ukulanshanya fye ne fibusa te kwingalenga bucibusa bwenu bukose. Pa kuti bucibusa bukose, bonse mufwile ukulalanga ukutemwa, mufwile ukuba ne cikuuku, ukuba abatekanya, e lyo no kulaelelana. Ifi e filenga bucibusa ukuwama sana. Nomba nga ca kuti mulanshanya fye no muntu pa Intaneti, kuti cayafya sana ukulanga iyi imibele twalanda.