Abantu balaba na kapaatulula ku bantu abo bapusana nabo icalo bafumako, inkanda, umushobo, ululimi balanda, uko bapepa, nampo nga baume nelyo banakashi, ne fyo bakwata. Bambi nabo balasuula abantu pa mulandu no mushinku, nga tabasambilila, nga balilemana, nelyo ifyo bamoneka. Na lyo line, abacita ifi bamona kwati tababa na kapaatulula.

Bushe na imwe mwaliba na kapaatulula? Fwe bengi tulamona nga ca kuti umuntu umbi ali na kapaatulula. Lelo, cilatukosela ukumona ukuti na ifwe twalikwata. Icishinka ca kuti bonse fye twalikwatako akapaatulula. Ba profesa ba sociology ba David Williams balandile ukuti nga ca kuti umuntu alisuula ibumba lya bantu limo e lyo asanga umuntu uwa muli ilyo ibumba, “tacitila uyo muntu ifyo engacitila abantu bambi kabili teshiba no kuti ali na kapaatulula.”

Ku ca kumwenako, mu calo icabela ku Balkan umo ba Jovica bekala mwaliba ibumba lya bantu limo ilyo abengi basuula. Ba Jovica batile, “Nalemona kwati abantu bonse muli lilya ibumba balibipa. Lelo, nshaishibe ukuti nali na kapaatulula, pantu nalemona kwati ifyo naletontonkanya fyali fya cine.”

Amabuteko ayengi yalibikako amafunde ayakanya akapaatulula, lelo aya amafunde yalifilwa ukukapwisha. Mulandu nshi? Ni co amafunde yalanda fye pa fyo abantu bacita. Tayalanda pa fyo abantu bomfwa na pa fyo batontonkanya. Akapaatulula katendekela mu mutima wa muntu. Bushe ici calola mu kuti akapaatulula takakapwe? Bushe kwaliba ifingatwafwa ukuleka ukuba na kapaatulula?