FI MARINE Mussel filalambatila ku mabwe, ku fimuti, e lyo na ku mato. Pa kucita ifi, fyalikwata ifimoneka nga umushishi ifyo beta ukuti byssus. Ifi fi byssus ifimoneka nga umushishi filalenga cileyangukila fi Mussel ukulya no kwenda. Na lyo line, fimoneka kwati te kuti ficingilile fi Mussel ku mabimbi ya pali bemba. Nomba bushe fi byssus filenga shani fi Mussel ukukanasendwa na mabimbi?

Tontonkanyeni pali ici: Fi byssus fyalikosa sana ku lubali lumo e lyo ku lubali lumbi fyalinakilila. Abasambilila sana balanda ukuti ku lubali uko fi byssus fyakosa sana e kwakula ukucila ku lubali lumbi, kabili ifi fine e filenga ci Mussel cilelambatila sana ku cintu. Kanshi fi byssus filakosa ukufilambatula uko fikete nga ca kuti amenshi yalefitwala uku no ku.

Ilyo ba Professor Guy Genin, balelanda pa fyo bafwailishe balandile ukuti: “Ala ca kupapusha pantu ifyo iciputulwa icakosa cibombela pamo ne ciputulwa icanaka e filenga fi byssus filelambatila sana ku fintu.” Abasambilila sana sayansi batila nga baishiba bwino ifyo fi byssus fyapangwa kuti baishiba ifya kupanga ifya kubomfya pa kukambatika ifintu ku fibumba, ifya kupanga bwino ifimato fya pa nshi ya mumana, ifya kulundanya imicincili ku mafupa, ne fya kupanga intambo sha kubililako ifilonda. Ba J. Herbert Waite, ababomba pa University of California ku Santa Bar­bara, ku America, batile: “Kwaliba ifintu ifingi ifyo twingasambililako ku fya mweo, pa fyo twingalapanga ifya kukambatanya ifintu.”

Muletipo shani? Bushe ifyapala umushishi ifyo fi marine mussel fyakwata, fyaishilebako fye ifiine nelyo kwali uwafipangile?