1-3. (a) Bushe Abena Kristu balanga shani ukuti balitemwa sana ukulongana? (Moneni icikope pa muulu.) (b) Finshi twalalandapo muli cino cipande?

ILYO ba Corinna bali ne myaka 17, banyina balibakakile kabili babatwele ku nkambi balecushisha abantu iyabelele ukutali sana. Pa numa, ba Corinna nabo babatwele ku Siberia ukutali sana na ku mwabo. Ilyo bali ku Siberia balebomba mu farmu kabili balebasunga fye nga basha. Limo limo balebapatikisha ukubomba ninshi nakutalala sana e lyo ninshi tabafwele ne fya kufwala fya mpepo. Nangu balebacusha ifi, ba Corinna na nkashi umbi bapingwilepo ukuti bakulaesha apapela amaka yabo yonse ukulaya ku kulongana.

² Ba Corinna bashimike ifyo bacitile pa kuti basangwe ku kulongana, batile: “Twafumine pa farmu icungulo bushiku kabili twaendele amakilomita 25 ukuya ku citesheni ce shitima. Ishitima lyaimine pa 2 koloko ya lucelo kabili twaendele amaawala 6, kabili ilyo twaikiile mwi shitima, twaendele amakilomita 10 ukuya uko twalelonganina.” Ba Corinna balitemenwe sana ifi baile ku kulongana, batile: “Ilyo twali pa  kulongana, twalisambilile Ulupungu lwa kwa Kalinda, twalimbile ne nyimbo sha Bufumu. Ala ukulongana kwaliweme sana kabili kwalikoseshe icitetekelo cesu.” Aba bankashi babili babweleele ku farmu pa numa ya nshiku shitatu, lelo umwine we farmu taishibe no kwishiba ukuti balifuminepo.

³ Abantu ba kwa Yehova balafwaisha ukulaba pamo na ba bwananyina. Ku ca kumwenako, Abena Kristu abaliko mu nshiku sha batumwa baletemwa sana ukulongana pamo ku kupepa Yehova no kusambilila pali ena. (Imilimo 2:46) Na imwe bene mufwile mulatemwa sana ukuya ku kulongana. Na lyo line, nga fintu caba na ku ba bwananyina bonse, te lyonse canguka ukusangwa ku kulongana. Nalimo mulabomba incito ya kuwisha akasuba, nelyo mulanaka sana pa mulandu wa kuti mwalikwata ifya kucita ifingi. Nomba finshi twingacita pa kuti tulesangwa lyonse mu kulongana? ^[1] (Moneni ifyebo na fimbi.) Bushe kuti twakoselesha shani abo tusambilisha Baibolo e lyo na bantu bambi ukulasangwa ku kulongana lyonse? Cino cipande calalondolola, (1) ubusuma bwaba mu kusangwa ku kulongana, (2) ifyo aba bwananyina banonkelamo nga twaya ku kulongana, na (3) ifyo Yehova omfwa nga twaya ku kulongana. ^[2]—Moneni ifyebo na fimbi.

4. Bushe ukulongana kutwafwa shani ukusambilila pali Yehova?

⁴ Pa kulongana tulasambilila ifingi. Pa kulongana konse uko tukwata, tulasambilila ifingi pali Yehova. Ku ca kumwenako, mu filonganino ifingi balisambilile icitabo icitila Palameni Kuli Yehova pe Isambililo lya Baibolo Ilya pa Cilonganino. Bushe mwaleumfwa shani ukusambilila pa mibele ya kwa Yehova? Mwaleumfwa shani ukumfwa bamunyinenwe na bankashi balelanda pa fyo batemwa Yehova? Ukwabula no kutwishika ifi fyalilenga mwatemenwako Yehova. Pa kulongana tulasambilila ifingi pali Baibolo nga tulebika amano ku malyashi, ku filangililo, e lyo na lintu tulekutikisha ilyo Baibolo ilebelengwa. (Nehemia 8:8) Tontonkanyeni na pa fintu ubwingi ifyo tusambilila cila mulungu ilyo tulepekanya ukubelenga Baibolo ukwa cila mulungu no kumfwa ifyo bamunyinefwe basambililemo.

5. Bushe ukulongana kumwafwa shani ukulakonka ifyo musambilila mu Baibolo no kuwamyako ifyo mubila imbila nsuma?

⁵ Pa kulongana tulasambilila ifyo twingabomfya ifyo tusambilila mu Baibolo mu mikalile yesu. (1 Abena Tesalonika 4:9, 10) Ku ca kumwenako, bushe mwalisangwapo ku kulongana kwe sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda ukwalengele mulefwaisha ukulabombesha mu mulimo wa kwa Yehova, nangu ukwalengele muwamyeko amapepo mupepa, nelyo ukwamwafwile ukweleela munyinenwe nelyo nkashi? Ukulongana kwa mukati ka mulungu kulatusambilisha ifya kushimikila abantu imbila nsuma ne fya kwafwa abantu ukwishiba icine ca mu Baibolo.—Mateo 28:19, 20.

6. Bushe ukulongana kutukoselesha shani kabili kutwafwa shani ukuba abakosa?

 ⁶ Ukulongana kulatukoselesha. Icalo ca kwa Satana cilalenga icitetekelo cesu canaka kabili kuti calenga twanenuka. Lelo ukulongana kulatukoselesha kabili kulatwafwa ukutwalilila ukubombela Yehova. (Belengeni Imilimo 15:30-32.) Ilingi line, tulalanshanya pa fyo amasesemo ya mu Baibolo yafikilishiwa. Ukusambilila pa masesemo yafikilishiwa kulalenga twacetekela sana ukuti ifyo Yehova atulaya fikafikilishiwa. Bamunyinefwe na bankashi balatukoselesha ilyo balelanda amalyashi, ilyo baleyasukapo, e lyo na lintu baleimbila Yehova inyimbo sha malumbo no mweo wabo onse. (1 Abena Korinti 14:26) Na kabili nga tulelanda nabo ilyo ukulongana takulatendeka na pa numa ya kulongana, tulomfwa bwino pantu baaba fibusa fyesu ifyatutemwa.—1 Abena Korinti 16:17, 18.

7. Mulandu nshi cacindamina ukulasangilwa ku kulongana?

⁷ Nga tuli pa kulongana, Lesa alatupeela umupashi wa mushilo. Yesu abomfya umupashi wa mushilo pa kutungulula ifilonganino. Na kuba, alitweba ukuti tufwile ukumfwa “ico umupashi ulesosa ku filonganino.” (Ukusokolola 2:7) Umupashi wa mushilo kuti watwafwa ukukaana amatunko kabili kuti walenga twaba abashipa ilyo tulebila imbila nsuma. Kuti watwafwa no kulapingula bwino pa fintu. Kanshi ifi fyonse fifwile ukulenga tuleesha na maka yonse ukulasangwa ku kulongana pa kuti umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa uletwafwa.

8. Bushe tukoselesha shani bamunyinefwe nga twasangwa ku kulongana? (Moneni na kabokoshi kaleti “Balomfwako Bwino Nga Basangwa ku Kulongana.”)

⁸ Nga tuli pa kulongana tulakwata ishuko lya kulanga bamunyinefwe na bankashi ukuti twalibatemwa. Abengi abo tulongana nabo, balashipikisha amafya ayakalamba nga nshi. Umutumwa Paulo alembele ukuti, ‘tuletontonkanya pa banensu.’ (AbaHebere 10:24, 25) Kuti twalanga ukuti twalibika amano ku ba bwananyina nga tulesangwa ku kulongana pa kuti tulekoseleshanya. Nga twaya ku kulongana, ninshi tulelanga aba bwananyina ukuti tulafwaisha  ukuba pamo nabo no kulanda nabo, kabili tulanga no kuti twalibika amano ku fyo bomfwa. E lyo kabili tulabakoselesha nga twayasukapo na lintu tuleimba inyimbo no mweo onse.—Abena Kolose 3:16.

9, 10. (a) Londololeni ifyo amashiwi Yesu alandile ayaba pali Yohane 10:16 yalengela twaishiba ico cacindamina ukulalongana pamo na ba bwananyina. (b) Bushe nga tuleya lyonse ku kulongana kuti twayafwa shani abo bakaana kuli balupwa lwabo abashili ba Nte?

⁹ Nga tulesangwa ku kulongana, tulalenga icilonganino caikatana. (Belengeni Yohane 10:16.) Yesu aipashenye kuli kacema e lyo abasambi bakwe abapashenye ku mukuni wa mpaanga. Taleni tontonkanyeni pali ici ca kumwenako: Nga ca kuti impaanga shibili shili pa lupili, shimbi shibili shili mwi samba lya lupili, e lyo imo ili fye kumbi yeka, bushe kuti twatila ishi impaanga 5 mukuni? Awe, pantu pa kuti impaanga shibe umukuni shilingile ukuba pamo, kabili shilingile ukulakonka kacema. E fyo caba na kuli ifwe, tulingile ukulaba pamo na ba bwananyina pa kuti tuleba “umukuni umo” uukonka “kacema umo.”

¹⁰ Ukulongana kulalenga twaba ulupwa ulwaikatana kabili ulwatemwana. (Amalumbo 133:1) Bamo mu cilonganino balibakaana kuli balupwa lwabo, pamo nga abafyashi nelyo abo bafyalwa nabo. Lelo Yesu alaile abakwata indupwa sha musango uyu ukuti akabapeela ulupwa ulwabatemwa kabili ulukalababikako amano. (Marko 10:29, 30) Nga mulesangwa ku kulongana lyonse, kuti mwaba bawishi, banyina, indume, nelyo inkashi kuli aba aba bwananyina. Nga twalatontonkanya pali ifi, tukalaesha na maka yonse ukulasangwa ku kulongana lyonse.

11. Bushe ukulongana kutwafwa shani ukupeela Yehova ifyo alinga ukupeelwa?

¹¹ Nga tuli pa kulongana, tulapeela Yehova ifyo alinga ukupeelwa. Apo Yehova e Kabumba wesu, tufwile ukulamutasha, ukulamucindika, no kulamulumbanya. (Belengeni Ukusokolola 7:12.) Ilyo tuli pa kulongana, tulapeela Yehova ifyo alinga ukupeelwa ilyo tulepepa kuli ena, ilyo tulemwimbila inyimbo, na lintu tulelanda pali ena. Ala lishuko sana ukupepa Yehova cila mulungu!

12. Bushe Yehova omfwa shani nga twakonka ifunde atupeela ilya kulalongana lyonse?

¹² Yehova e watubumba, kanshi tulingile ukulamumfwila. Alitweba ukulalongana pamo maka maka pali ino nshita apo impela ilepalamina. Kanshi nga tulekonka ifunde lya kulalongana lyonse, tukalenga Yehova ukusekelela. (1 Yohane 3:22) Yehova alamona ifyo twesha na maka ukusangwa ku kulongana kabili alatasha sana.—AbaHebere 6:10.

13, 14. Bushe tupalama shani kuli Yehova na Yesu nga twasangwa ku kulongana?

¹³ Nga tuleya ku kulongana, ninshi tuleeba Yehova ukuti tulefwaya ukupalama kuli ena e lyo na ku Mwana wakwe. Mu kulongana tulasambilila Baibolo kabili Yehova alatusambilisha ifyo tulingile ukulacita ne fyo tulingile ukulaikala. (Esaya 30:20, 21) Nangu fye ni lintu abantu abashibombela Yehova baisa ku kulongana, balamona ukuti Lesa alatutungulula. (1 Abena Korinti 14:23-25) Yehova abomfya umupashi wa mushilo pa kutungulula ukulongana kwesu, kanshi ifyo tusambilila fifuma kuli ena. Nga twaya ku kulongana, tulakutika kuli Yehova, tulamona ifyo atutemwa, kabili tulapalama kuli ena.

¹⁴ Yesu Umutwe wa cilonganino, atile: “Ukuli babili nelyo batatu abalonganina mwi shina lyandi, ninshi na ine ndi pa kati kabo.” (Mateo 18:20) Baibolo itweba no kuti, Yesu ‘endauka pa kati ka’ filonganino. (Ukusokolola 1:20–2:1) Ukwabula no kutwishika, Yehova na Yesu balaba na ifwe kabili balatukosha ilyo tulelongana. Bushe mumona ukuti Yehova omfwa shani nga amona ukuti muleesha na maka ukupalama kuli ena na ku Mwana wakwe?

15. Bushe nga tulesangwa ku kulongana tulanga shani ukuti tulafwaya ukulaumfwila Lesa?

¹⁵ Nga tulesangwa ku kulongana, tulanga Yehova ukuti tulafwaya ukulamumfwila. Yehova tatupatikisha ukucita ifyo atweba. (Esaya 43:23) Kanshi nga twasalapo ukukonka ifunde atupeela lya kulalongana, ninshi tulelanga ukuti twalimutemwa, kabili ninshi twalicetekela ukuti alikwata insambu sha kutweba ifya kucita. (Abena Roma 6:17) Ku ca kumwenako, kuti twacita shani nga ca kuti abatwingisha incito balefwaya tulebomba amaawala ayengi sana ica kuti twalafilwa no kulalongana lyonse? Nelyo ubuteko bwatulesha ukulalongana, kabili bwabikako ne funde lya kuti nga twalongana pamo mu kupepa  Yehova bwakulatulipilisha indalama, bwakulatupoosa mu fifungo nelyo ukutukanda. E lyo nalimo kuti twapingulapo fye ukucita fimbi mu nshita ya kuya mu kulongana. Pali fyonse ifi twalandapo, tulingile ukuisalila ifyo twingacita. (Imilimo 5:29) Lelo lyonse ilyo twasalapo ukumfwila Yehova, tulalenga asekelela.—Amapinda 27:11.

16, 17. (a) Twaishiba shani ukuti Abena Kristu ba kubalilapo balibikile amano ku kulongana? (b) Bushe munyinefwe George Gangas aleumfwa shani pa kusangwa ku kulongana?

¹⁶ Pa numa ya kulongana ukwaliko pa Pentekoste mu mwaka wa 33, Abena Kristu balelongana lyonse ku kupepa Yehova. Baibolo itila, “Ubushiku no bushiku balesangwa lyonse pe tempele no mutima umo.” (Imilimo 2:46) Na lintu balebacusha ku buteko bwa bena Roma na kuli bashimapepo abaYuda, tabalekele ukulalongana pamo. Nangu ca kuti calyafishe, baleesha na maka ukulalongana pamo.

¹⁷ Na muno nshiku mwine, ababomfi ba kwa Yehova balatemwa ukulongana pamo. Ba George Gangas abali mwi Bumba Litungulula pa myaka ukucila pali 22, batile: ‘Ndatemwa sana ukulongana pamo na bamunyinane, kabili ukulongana pamo nabo kulankoselesha. Nalitemwa ukufika bwangu pa Ng’anda ya Bufumu kabili limo, nine ndekelesha ukufumapo. Ndomfwa bwino sana ukulanda na bantu ba kwa Lesa. Nga ndi na bantu ba kwa Lesa ng’umfwa fye kwati ndi no lupwa lwandi.’ Na kabili batile: “Ico nabikako sana amano kabili ico mfwaisha kusangwa ku kulongana lyonse.”

18. Bushe mumfwa shani pa kulongana tukwata, kabili finshi mwakulacita?

¹⁸ Bushe na imwe mulatemwa nga mwaya ku kulongana? Nga mulatemwa, muleesha na maka ukulalongana pamo na ba bwananyina, na lintu ifintu fyafishe. Mulelanga Yehova ukuti na imwe mumfwa nga filya Imfumu Davidi yaumfwile ilyo yatile: “Mwe Yehova, nalitemwa ing’anda mwikalamo.”—Amalumbo 26:8.