1-2. (a) Bushe amashiwi yaba pali Esaya 41:10 yayafwile shani nkashi Yoshiko? (b) Ni bani abo amashiwi yaba pali ili ilembo yafwa?

NKASHI Yoshiko uwali ne cishinka balimwebele ilyashi lya bulanda. Badokota bamwebele ukuti ali no kwikala fye imyeshi ya kupenda ninshi afwa. Finshi nkashi Yoshiko acitile? Aibukishe ilembo atemenwe sana ilya kwa Esaya 41:10. (Belengeni.) Lyena aebele badokota ninshi nateka no mutima ukuti taletiina pantu Yehova aleikata ukuboko kwakwe. * Amashiwi ayasuma ayaba pali ici cikomo yalengele uyu nkashi yesu acetekele Yehova umupwilapo. Aya mashiwi kuti yalenga twatwalilila ukuteka umutima ilyo tuli na mesho ayakalamba. Pa kuti tumfwikishe ifyo yengalenga twatwalilila ukuteka imitima, natubalilepo ukulanda pa calengele Lesa ebe Esaya aya mashiwi.

² Pa kubalilapo, Yehova aebele Esaya ukulemba amashiwi yaba pali ici cikomo pa kusansamusha abaYuda abo bali no kusenda muli bunkole ku Babiloni. Lelo Yehova alilengele aya amashiwi yasungwa pa kuti yalesansamusha abantu bakwe bonse. (Esa. 40:8; Rom. 15:4) Tuleikala mu “nshita ishayafya nga nshi,” kanshi tulakabila sana amashiwi ya kukoselesha ayaba mwi buuku lya kwa Esaya.—2 Tim. 3:1.

3. (a) Malayo nshi yaba pali Esaya 41:10, ilembo lya mwaka wa 2019? (b) Cinshi twingalandila ukuti tulakabila amalayo ayaba pali ili ilembo?

³ Muli cino cipande twalalanda pa malayo yatatu ayo Yehova alandile ayaba pali Esaya 41:10 ayalenga twaba ne citetekelo icakosa: (1) Yehova akaba na ifwe, (2) ni Lesa wesu, na  (3) akalatwafwa. Tulakabila aya malayo * pantu tulakwata amesho nga filya fine cali kuli ba Yoshiko. Na kabili tulakwata amafya pa mulandu ne fyabipa ificitika muno calo. Fwe bamo balatucusha ku mabuteko aya maka sana kabili tulashipikisha. Natulande pali aya malayo yatatu.

4. (a) Bulayo nshi twalabalilapo ukulandapo? (Moneni na futunoti.) (b) Bushe Yehova omfwa shani pali ifwe? (c) Mumfwa shani pa fyo Yehova omfwa pali imwe?

⁴ Yehova abalilapo ukutusansamusha na mashiwi ya kuti: “Witiina, pantu ndi na iwe.” * Yehova alatubikako sana amano kabili alitutemwa pa kutulanga ukuti aba na ifwe. Natumone ifyo alanga ukuti alitubikako sana amano kabili alitutemwa. Yehova atila, “Walicindama mu menso yandi, umoneka uwacindikwa, kabili ine nalikutemwa.” (Esa. 43:4) Takwaba nangu cimo mu muulu na pano isonde icingalenga Yehova aleka ukutemwa fwe babomfi bakwe. Akatwalilila fye ukuba na ifwe. (Esa. 54:10) Ukutemwa atutemwa na bucibusa bwesu na ena filenga twaba abashipa sana. Akalatucingilila nga filya fine acingilile cibusa wakwe Abramu (Abrahamu). Yehova amwebele ati: “Witiina, Abramu. Nine nkwela yobe.”—Ukute. 15:1.

5-6. (a) Twaishiba shani ukuti Yehova alafwaya ukutwafwa nga twaba na mesho? (b) Finshi tulesambilila ku lyashi lya ba Yoshiko?

⁵ Twalishiba ukuti Yehova alafwaya ukutwafwa nga tuli na mesho pantu atulaya ati: “Nga wapita mu menshi, nkaba na iwe; kabili nga wapita mu mimana, tawakebile. Nga wapita mu mulilo, tawakapye, nangu ulubingu talwakakubabule.” (Esa. 43:2) Bushe aya mashiwi yalola mwi?

⁶ Nangu ca kuti Yehova tatulaya ukuti akafumyapo amafya ayo tukwata, takaleke amafya ayaba kwati “mimana” yakatubunshe. Kabili takaleke amafya ayaba ngo “lubingu” yakalenge tukaleke ukumubombela. Alitulaya ukuti akalatwafwa nga twaba na mafya. Finshi Yehova akacita nga twaba na mafya?  Akalenga tukaleke ukutiina pa kuti tukatwalilile ukuba aba cishinka kuli ena, na lintu tuli no bwafya ubwa kuti no kufwa kuti twafwa. (Esa. 41:13) Ba Yoshiko abo tulandilepo balishininkishe ukuti ifi twalanda fya cine. Umwana wabo umwanakashi atile: “Twalipapile ifyo bamayo balemoneka ukuti tabalesakamana. Twalishininkishe ukuti Yehova e walengele belasakamana. Bamayo baleebako banasi na balwele pali Yehova na pa fyo alaya abantu mpaka na lintu bafwile.” Finshi tulesambilila ku lyashi lya ba Yoshiko? Nga tatuletwishika ifyo Lesa atulaya ati “nkaba na iwe,” na ifwe tatwakaletiina kabili tukaba abakosa ilyo tukalashipikisha amesho.

7-8. (a) Bulayo nshi ubwalenga bubili ubo twalalandapo, kabili bwalola mwi? (b) Cinshi Yehova aebele abaYuda abali bankole ati: ‘Mwisakamana’? (c) Mashiwi nshi yaba pali Esaya 46:3, 4 ayalengele abantu ba kwa Lesa bateke imitima?

⁷ Natulande na pa bulayo bwalenga bubili ubo Esaya alembele. Alembele ati: “Wilasakamana, pantu nine Lesa obe.” Bushe ishiwi lya kuti wilasakamana yalola mwi? Ishiwi lya ciHebere ilyo bapilibula ukuti ukusakamana lipilibula “ukulalolesha ku numa libili libili pa mulandu wa kuti uletiina ukuti iciswango nelyo icipondo nalimo kuti cakusansa” nelyo kuti lyapilibula ukuti “ukucebaceba nga filya umuntu uuletiinapo fimo acita.”

⁸ Cinshi Yehova aebele abaYuda abali no kuba bankole ukuti ‘belasakamana’? Ni co alishibe ukuti abena Babiloni bali no kutiina. Finshi fyali no kulenga batiine? Ilyo imyaka 70 iyo abaYuda baikele muli bunkole yali mupepi no kupwa, abena Babiloni bali no kubasansa ku bashilika abena Madai na bena Persia abali na maka. Yehova ali no kubomfya aba abashilika pa kulubula abantu bakwe ku bena Babiloni. (Esa. 41:2-4) Ilyo abena Babiloni ne nko shimbi baishibe ukuti abalwani babo balepalama, balekoseleshanya abati: “Natukose.” Na kabili balipangiilepo tulesa twa bufi na tumbi pantu balemona kwati twali no kubacingilila. (Esa. 41:5-7) Ilyo balecita ifi, Yehova alitalalike imitima ya baYuda abali bankole ilyo abebele ati: “Iwe, we Israele, uli mubomfi wandi . . . Wilasakamana, pantu nine Lesa obe.” (Esa. 41:8-10) Moneni ifyo Yehova alandile, atile: “Nine Lesa obe.” Ifi Yehova aebele ababomfi bakwe aba cishinka alefwaya beshibe ukuti tabalabile, alitwalilile ukuba Lesa wabo, kabili nabo balitwalilile ukuba abantu bakwe. Abebele ati ali no kubasenda kabili ali no kubapususha. Ukwabula no kutwishika aya mashiwi yalikoseshe abaYuda abali bankole.—Belengeni Esaya 46:3, 4.

9-10. Mulandu nshi tushilingile ukusakamanina? Langilileni.

⁹ Muno nshiku abantu balesakamikwa sana pa fyo ifintu mu calo filebipilako ukucila ifyo cali kale. Kwena na ifwe ifi ifyabipa filatusakamika. Lelo tatulingile ukulatiina. Yehova atweba ati: “Nine Lesa obe.” Mulandu nshi aya mashiwi yalingile ukulengela tuleteka imitima?

¹⁰ Natulangilile: Jim na Ben bali mu ndeke baleya kumo. Ilyo baleya kwaima icimwela icikalamba ica kuti indeke yalatenauka fye mu muulu. E lyo baumfwa uuleensha indeke abeba ati: “Mwikakula imishipi. Kuli icimwela sana lelo calapwa.” Jim asakamana sana. Uuleensha indeke abeba no kuti: “Mwisakamana. Ne uulemweba ifi nine ndeensha indeke.” Ilyo Jim aumfwa ifi apukunya fye  umutwe e lyo atila, “Uyu uuleensha indeke aletubepa fye!” Nomba amona Ben ena tasakamene nangu panono. E lyo amwipusha ati: “Cinshi ushisakamanine?” Ben amwentula e lyo amwasuka ati: “Ni co abaleensha indeke nalibeshiba bwino, ni batata!” Lyena akonkanyapo ati: “Kankwebeko fimo pali batata. Nga wabeshiba bwino waishiba ne fyo baishiba ukwensha indeke, walaleka ukusakamana.”

11. Finshi twasambilila ku cilangililo ca kwa Jim na Ben?

¹¹ Finshi tulesambilila kuli ici cilangililo? Tatufwile ukusakamana pantu twalishiba bwino Shifwe wa ku muulu Yehova, nga filya fine Ben aishibe bwino bawishi. Twalishiba ukuti akatwafwa pa kuti tukatwalilile ukushipikisha amafya ayakalamba nga nshi muli shino nshiku sha kulekelesha. (Esa. 35:4) Twalicetekela Yehova, kanshi kuti twatwalilila ukuteka imitima ilyo abantu baletiina ifyabipa ifilecitika mu calo. (Esa. 30:15) Na kabili kuti twapashanya Ben nga tuleebako abantu ifyalenga tucetekele Lesa. Nga tulecita ifi, nabo tabakaletwishika ukuti Yehova akalabafwa nangu bakakwate amafya ya musango shani.

12. (a) Bulayo nshi ubwalenga butatu ubo twalalandapo? (b) Bushe amashiwi ya kuti “ukuboko” kwa kwa Yehova yalenga twaibukisha cinshi?

¹² Nomba natulande pa bulayo bwalenga butatu ubwa kuti: “Nkakukosha. Nkakwafwa.” Esaya alilondolwele ifyo Yehova ali no kukosha abantu bakwe. Alondolwele ati: “Yehova akesa na maka, kabili ukuboko kwakwe kukalamutekelako.” (Esa. 40:10) Ilingi line Baibolo ilabomfya ishiwi lya kuti “ukuboko” pa kulanga ukuti Yehova ni Mfumu ya maka sana. Kanshi amashiwi ya kuti “ukuboko kwakwe kukalamutekelako” yalenga twaibukisha ukuti Yehova ni Mfumu ya maka sana. Alibomfeshe amaka yakwe ku kwafwa  abantu bakwe na ku kubacingilila. Na muno nshiku mwine alakosha abamucetekela kabili alabacingilila.—Amala. 1:30, 31; Esa. 43:10.

13. (a) Ni lilali maka maka Yehova afikilisha ifyo atulaya ukuti akalatukosha? (b) Finshi Yehova atulaya ifilenga twaba abakosa kabili ifilenga twilatwishika ukuti akatucingilila?

¹³ Yehova alafikilisha ifyo atulaya ukuti: “Nkakukosha” maka maka ilyo abalwani baletucusha. Mu fyalo fimo abalwani balesha ukutulesha ukulabila imbila nsuma nelyo baleesha sana ukubinda icilonganino cesu. Na lyo line, tatusakamana ukucila mu cipimo. Yehova alitweba ifilenga tube abakosa kabili ifilenga twilatwishika ukuti akatucingilila. Atulaya ati: “Icanso conse ico bakupangila tacakabombe.” (Esa. 54:17) Aya mashiwi yalenga twaibukisha ifishinka fitatu ifyacindama.

14. Cinshi tushipapila ifi abalwani ba kwa Lesa batusansa?

¹⁴ Ica kubalilapo, apo tuli basambi ba kwa Kristu, tufwile ukwenekela ukuti abantu bakatupata. (Mat. 10:22) Yesu asobele ukuti abasambi bakwe bali no kulabacusha sana mu nshiku sha kulekelesha. (Mat. 24:9; Yoh. 15:20) Ica bubili, Esaya asobele ukuti abalwani besu bakacita na fimbi ukucila pa kutupata; bakabomfya ifyanso ifyalekanalekana pa kutusansa. Abalwani besu kuti balanda ubufi ubo abantu bengamona ukuti ifyo balelanda fya cine, kuti batubepesha ubufi ubwafiita fititi, kabili kuti balatucusha sana. (Mat. 5:11) Yehova takaleshe abalwani besu ukubomfya ifi fyanso pa kutulwisha. (Efes. 6:12; Ukus. 12:17) Lelo tatufwile ukulabatiina. Mulandu nshi?

15-16. (a) Cishinka nshi icalenga butatu ico tushilingile ukulaba, kabili ifyaba pali Esaya 25:4, 5 filanga shani ukuti ici cishinka? (b) Bushe Yehova pali Esaya 41:11, 12 alondolola shani ifikacitikila abatulwisha?

¹⁵ Natulande pa cishinka icalenga butatu ico tushilingile ukulaba. Yehova atile “icanso conse” ico batupangila “tacakabombe.” Nga filya fine icibumba citucingilila ku mfula  ya citalawe, e fyo na Yehova atucingilila ku “mwela wa ba buluku.” (Belengeni Esaya 25:4, 5.) Abalwani besu te kuti batuleshe ukubombela Yehova ica kuti twaisafilwa no kuba no mweo wa muyayaya.—Esa. 65:17.

¹⁶ Na kabili pa kuti Yehova atukoshe, alitulondolwela ifikacitikila ‘abatufulilwa.’ (Belengeni Esaya 41:11, 12.) Nangu abalwani besu bakatulwishe shani, kabili nangu ubulwi bukakose shani, bonse “bakaba nga bashabapo” kabili ‘bakaloba.’

17-18. (a) Bushe ukulabelenga Baibolo kuti kwalenga shani twacetekela sana Lesa? Langilileni. (b) Bushe ukulatontonkanya sana pe lembo lya mwaka wa 2019 kukatwafwa shani?

¹⁷ Kuti twacetekela sana Yehova nga twamwishiba bwino. Inshila imo fye iyo twingeshibilamo Lesa bwino, kulabelenga Baibolo no kulatontonkanya sana pa fyo twabelenga. Mu Baibolo mwaliba amalyashi ayalanga ifyo Yehova acingilile abantu bakwe aba ku kale. Aya malyashi yalalenga twashininkisha ukuti Yehova akalatucingilila.

¹⁸ Natulande pa mashiwi ayasuma ayo Esaya abomfeshe pa kulanga ifyo Yehova atucingilila. Alingenye Yehova kuli kacema e lyo ababomfi bakwe abalingenye ku mpaanga. Esaya alandile pali Yehova ati: “Ku kuboko kwakwe akalonganika abana ba mpaanga, kabili akabasendela pa cifuba cakwe.” (Esa. 40:11) Nga tuleumfwa kwati Yehova natukumbatila, tumfwa ukuti natucingililwa kabili tatusakamana. Apo umusha wa cishinka kabili uwashilimuka afwaya twilasakamana sana ilyo tuli na mafya, nasala ilembo lya kwa Esaya 41:10 ukuba ilembo lya mwaka wa 2019. Litila: “Wilasakamana, pantu nine Lesa obe.” Muletontonkanya sana pali aya mashiwi pantu yakamukosha ilyo mukakwata amafya ku ntanshi.