Bushe caliba fye bwino ukulafwaya ukwikala ubumi bwa musango uyu? Ee caliba fye bwino! Baibolo ilanda ukuti Lesa atupangile mu musango wa kuti tulefwaya ukwikala umuyayaya. (Lukala Milandu 3:11) Ilanda no kuti “Lesa kutemwa.” (1 Yohane 4:8) Nga ca kuti Lesa uwatutemwa alishibe ukutila te kuti twikale umuyayaya, bushe nga atupangile mu musango wa kuti tulefwaya ukulaikala umuyayaya?

Takwaba uufwaya ukufwa. Na kuba, Baibolo ilanda ukuti imfwa “mulwani” wesu. (1 Abena Korinti 15:26) Abantu bamo balafwa bwangu, e lyo bambi tabafwa bwangu, lelo bonse tukafwa. Abantu abengi balomfwa umwenso nga batontonkanya pa kufwa. Bushe imfwa bakaifumyapo? Bushe kwaliba uwingafumyapo imfwa?

Bushe kuti camupapusha nga mwaishiba ukuti Lesa talefwaya abantu balefwa? Ifyaba mwi buuku lya mu Baibolo ilya Ukutendeka, filanga ukuti Lesa alefwaya abantu baleikala pe sonde umuyayaya. Ilyo Yehova Lesa abumbile isonde, alibikilemo fyonse ifyo abantu bakabila pa kuti baleba ne nsansa ukwikalamo. Pa numa ya kupanga isonde, Lesa abumbile Adamu no kumubika mu paradaise, e kutila mwi bala lya Edeni. Lyena, “Lesa amwene ifyo apangile kabili moneni! nafiwama nga nshi.”—Ukutendeka 1:26, 31.

Adamu ali uwapwililika kabili apangilwe mu cipasho ca kwa Lesa. (Amalango 32:4) Efa umukashi wa kwa  Adamu na o ali uwapwililika, pantu ali no bumi ubusuma kabili ali uwapwililika mu fyo aletontonkanya. Yehova abebele ati: “Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde no kulimapo, kabili muleteka isabi lya muli bemba ne fipupuka mu lwelele na fyonse ifya mweo ifikulika pe sonde.”—Ukutendeka 1:28.

Pali no kupita inshita pa kuti Adamu na Efa bakwate abana no kwisusha isonde. Efa ali no kukwata abana, kabili abana ali no kukwata nabo bali no kukwata abana, mpaka isonde lyonse lyaisula nga fintu Lesa alefwaya. (Esaya 45:18) Nga ca kuti Lesa alishibe ukuti Adamu na Efa bali no kwikala fye imyaka iinono, nalimo ukumonako fye abana babo na beshikulu, bushe nga alibebele ukufyala abana no kwisusha isonde?

Tontonkanyeni na pa mulimo babapeele uwa kulateka inama. Lesa aebele Adamu ukwinika inama amashina, kabili pafwile palipitile inshita pa kuti apwishe ukubomba uyu mulimo. (Ukutendeka 2:19) Pa kuti Adamu aleteka inama, alingile ukushishiba bwino e lyo no kwishiba ifya kushisakamana. Kanshi pa kuti Adamu eshibe fyonse ifi, pali no kupita inshita iikalamba ukucila ne yapitilepo ilyo aleinika inama amashina.

E ico filya Lesa apeele Adamu na Efa umulimo wa kufyala no kwisusha isonde e lyo no wa kuteka inama, filanga fye ukuti alefwaya baleikala imyaka iingi nga nshi. Na kuba, Adamu alikeele imyaka iingi nga nshi.

Ifyo Baibolo ilanda filanga ukuti pa nshita imo abantu baleikala imyaka iingi ukucila iyo twikala muno nshiku. Baibolo ilanda pali Adamu ukuti: “Inshiku shonse isho Adamu aikele shali imyaka 930.” Na kabili yalilanda na pa baume bambi 6 abaikele imyaka ukucila pali 900! Aba baume bali ni Sete, Enoshe, Kenani, Yarede, Metusela, na Noa. Aba bonse baliko ilyo Ilyeshi lya mu nshiku sha kwa Noa lishilaisa, kabili Noa aikele imyaka 600 ilyo Ilyeshi lishilaisa. (Ukutendeka 5:5-27; 7:6; 9:29) Cinshi calengele aba baume baleikala imyaka iingi nga nshi?

Aba abaume bonse abo twalandapo bafyelwe ninshi tapalakokola apo Adamu na Efa babelele abapwililika. Kanshi ici nalimo e calengele bekale imyaka iingi. Nomba bushe ukupwililika kulenga shani abantu ukwikala imyaka iingi? Kabili bushe imfwa bakaifumyapo shani? Pa kwasuka aya mepusho, tufwile intanshi twaishiba icilenga tulekota no kufwa.