Ba Haykanush bakasabankanya abashabatishiwa abekala ku Armenia, balitolele icitupa ca kwingililapo mu calo cimbi mupepi ne ng’anda yabo. Muli ici citupa mwali amakardi ya ku banki e lyo ne ndalama ishingi. Ba Haykanush balyebeleko abena mwabo pa citupa ico batolele. Abena mwabo nabo bali ni bakasabankanya abashabatishiwa.

Ulupwa lwa ba Haykanush talwakwete indalama kabili lwalikwete ne nkongole. Na lyo line, balitwele indalama ku mwine kabili babomfeshe adresi iyali pa citupa pa kwishiba uko aleikala. Umwine wa citupa no lupwa lwakwe balipapile sana pa bufumacumi bwabo. Lyena ba Haykanush na bena mwabo balilondolwelele aba bantu ukutila icalengele ukuti babe abafumacumi nico balesambilila Baibolo. Balyebeleko ulu lupwa na pa Nte sha kwa Yehova kabili balibapeeleko ne mpapulo.

Ulu lupwa lwalipeele ba Haykanush indalama pa kubatasha pa bufumacumi bwabo lelo balikeene ukupoka. Ubushiku bwakonkelepo abakashi ba mwaume uo batoleele icitupa baile ku ng’anda ya ba Haykanush ku kubatasha kabili balibapatikishe ukupoka inindaminwe iya daimondi.

Abantu abengi kuti bapapa pa bufumacumi bwa ba Haykanush na bena mwabo nga filya fine no lupwa lwa mwaume uo batoleele icitupa lwapapile. Bushe Yehova na o alipapile? Bushe Yehova abamwene shani pa bufumacumi bwabo? Bushe bapaalilwe shani pa bufumacumi bwabo?

Amasuko ku mepusho ayali pa muulu yalyanguka ukumfwa. Cinshi twalandila ifi? Pantu abantu ba kwa Lesa balishiba ukuti ukuba ne mibele iyo Yehova akwata kwalicindama sana ukucila ukukwata amabwe ya daimondi, aya golde, nelyo ifyuma fimbi. Ukwabula no kutwishika, ifyo Yehova amona ukuti fyalicindama fyalipusana ne fyo abantu bamona ukuti fyalicindama. (Esaya 55:8, 9) Ababomfi ba kwa Yehova balishiba ukuti ukukwata imibele iyo Yehova akwata kwalicindama nga nshi.

Ifyo Baibolo yalanda pa kwiluka na pa mano e filanga ukuti ukukwata imibele iyo Yehova akwata kwalicindama. Pa Amapinda 3:13-15 patila: “Alipaalwa umuntu uwasanga amano, no muntu uwiluka, pantu ukunonka amano kwawama ukucila ukunonka silfere, no kusanga amano kwawama ukucila golde. Amano yalyuma umutengo ukucila bakorali, na fyonse ifyo watemwa tafingafikako.” Ukwabula no kutwishika Yehova amona ukuti ukukwata iyi mibele kwalicindama ukucila ukukwata ifyuma.

Mulandu nshi cacindamina ukuba ne cishinka?

Yehova wa cishinka kabili ‘tabepa.’ (Tito 1:2) Umutumwa Paulo alembeele Abena Kristu abaHebere ati: “Muletupepelako, pantu natucetekela ukuti tuli na kampingu umusuma, apo tufwaya ukuba aba cishinka muli fyonse.”—AbaHebere 13:18.

Yesu Kristu ali uwa cishinka kabili tulingile ukulamupashanya. Ku ca kumwenako, ilyo Shimapepo Mukalamba Kayafa amwebele ati, “Ndekweba nati ulape Lesa wa mweo ukuti utwebe nga ni we Kristu Umwana wa kwa Lesa!” Yesu alimwebele fye icishinka ukuti ali ni Mesia. Alimwebele icishinka nangu ca kuti alishibe ukutila aba mu cilye ca Sanhedrini balamupeela umulandu wa kupontela Lesa kabili balamwipailanapo.—Mateo 26:63-67.

Bushe na ifwe tulingile ukuba aba cishinka? Bushe tukaba aba cishinka na lintu twishibe ukuti nga twabepa twalakwata ifyuma nelyo ifintu fimbi?

Calyafya ukuba aba cishinka muli shimo nshiku sha kulekelesha pantu abantu abengi ni “bakaitemwe” kabili ‘balitemwa indalama.’ (2 Timote 3:2) Nga ca kuti ukusanga indalama nelyo nga ca kuti ukusanga incito kwayafya, abantu abengi balatendeka ukwiba, ukubepa, nelyo ukulacita ubufumfuntungu. Abantu abengi batontonkanya ukuti pa kutila bakwate ifyo balefwaya balingile fye ukubepa. Nangu fye Bena Kristu bamo balibepapo kabili pa mulandu wa “ubunonshi bwa bufumfuntungu” balyonaula amashina yabo mu cilonganino.—1 Timote 3:8; Tito 1:7.

Lelo Abena Kristu abengi bapashanya Yesu. Balishiba ukuti ukukwata imibele iyo Lesa akwata kwalicindama ukucila ukukwata ifyuma nelyo ukukwata ifintu fimo ifyo balefwaya. E mulandu wine abacaice Abena Kristu abaya ku sukulu bashibepela pa kuti fye bakwate amatoni ayengi pa mashindano. (Amapinda 20:23) Kwena te lyonse  twingapokelela icilambu pa mulandu wa kuti tuli ba cishinka nga fintu cali kuli ba Haykanush. Na lyo line, Lesa afwaya ukuti tuleba aba cishinka pantu nga tuli aba cishinka tulaba na kampingu iisuma.

Ifi fine e fyo cali kuli ba Gagik. Batile: “Ilyo nshilaba Umwina Kristu, nalebomba pa kampani iikalamba kabili umwine wa kampani alelemba ifipendo fya bufi ifya ndalama isho twalepanga pa kuti twilalipila imisonko ukulingana ne fyo twalingile ukulalipila. Apo nali maneja nalisuminishenye na balesonkesha imisonko ukuti ndebabosha pa kuti balesumina ifipendo fya bufi ifyo twalelemba. Ne ci calengele naishibikwa ukuti nshali na cishinka. Ilyo nasambilile icine, nalilekele incito nangu ca kuti nalefola indalama ishingi. Lyena naiswile kampani yandi no kuilembesha ku buteko kabili nalelipila imisonko yonse.”—2 Abena Korinti 8:21.

Na kabili ba Gagik batile: “Indalama isho natendeke ukukwata shaleceepa sana nga kushilinganya ku ndalama isho nalefola ilyo nalebomba, e ico calyafishe ukusunga ulupwa. Na lyo line, naliba ne nsansa pantu nomba nalikwata kampingu iisuma. Abana bandi babili abaume balampashanya kabili nalifikapo ukulabomba imilimo mu cilonganino. Pali lelo ababomfi ba buteko abasonkesha imisonko na bantu bambi abo ncita nabo amakwebo banjishiba ukuti ndi wa cishinka.”

Yehova alitemwa abantu ababa ne mibele iisuma iilenga alumbanishiwa, imibele pamo nga icishinka. (Tito 2:10) Na kuba, alilaya ukuti akalatwafwa nga tulemupashanya. Yehova alengele Imfumu Davidi ilembe ati: “Nali umulumendo, nomba ninkota, lelo nshatalamona uwalungama nalekeleshiwa, nelyo abana bakwe balelombelesha ifya kulya.”—Amalumbo 37:25.

Ilyashi lya mu Baibolo ilya kwa Ruti uwali ne cishinka lilalanga ukuti cine cine Yehova talekelesha abantu aba cishinka. Ruti alitwalilile ukwikala na nafyala Naomi nangu ca kuti alikotele. Ruti akuukile ku Israele uko ali no kulapepa Lesa wa cine. (Ruti 1:16, 17) Ali ne cishinka kabili alebombesha ilyo aletolelesha ingano ukulingana ne Funde lya bapiina ilyo Lesa abikileko. Yehova talekeleshe Ruti na Naomi nga filya fine ashalekeleshe na Davidi. (Ruti 2:2-18) Na kabili Yehova alicitiile Ruth ifintu na fimbi ifingi. Alimusalile ukuba icikolwe ca Mfumu Davidi umwali no kufyalilwa Mesia uwalaiwe!—Ruti 4:13-17; Mateo 1:5, 16.

Nalimo kuti cayafya ku babomfi ba kwa Yehova bamo ukukwata indalama sha kubomfya mu fyo balekabila mu mikalile. Na lyo line, tababomfya inshila sha bufumfuntungu pa kuti bakwate ifyo balekabila lelo balabombesha. Ifi babombesha balanga ukuti imibele ya kwa Lesa ukubikako fye ne cishinka yalicindama sana ukucila pa kukwata ifyuma.—Amapinda 12:24; Abena Efese 4:28.

Abena Kristu mwi sonde lyonse balalanga ukutila balicetekela ukuti Yehova alikwata amaka ya kwafwa ababomfi bakwe nga filya fine na Ruti acetekele. Balicetekela sana Yehova uwalaya ukuti: “Nshakakushe nakalya nangu ukukulekelesha nakalya.” (AbaHebere 13:5) Lyonse Yehova alalanga ukuti alikwata amaka ya kwafwa abantu kabili akafwa abatwalilila ukuba ne cishinka. Alitwalilila ukupeela ababomfi bakwe ifyo bakabila nga fintu fye alaya.—Mateo 6:33.

Ca cine ukuti abantu bamona daimondi e lyo ne fyuma fimbi ukuti fyalicindama. Lelo tulingile ukwishiba ukuti Shifwe wa ku muulu amona ukuti ukuba aba cishinka e lyo no kuba ne mibele imbi iisuma e fyacilapo ukucindama ukucila amabwe yauma umutengo!