Icitetekelo Cilalenga Twaba Abakosa
ICITETEKELO cilalenga twaba na maka sana. Ku ca kumwenako, nangu ca kuti Satana afwaya twaleka ukuba ifibusa na Yehova, icitetekelo cilenga ‘tuleshimya imifwi yonse iya mulilo iya mubifi.’ (Efes. 6:16) Nga tuli ne citetekelo kuti twashipikisha amafya ayaba nge mpili. Yesu aebele abasambi bakwe ati: “Nga mwakwata icitetekelo icilingene no luseke lwa lubanga, kuti mwaeba ulu lupili amuti, ‘Fuma pano uye kulya,’ na lo kuti lwafumapo.” (Mat. 17:20) Apo twalishiba ukuti icitetekelo kuti calenga bucibusa bwesu na Yehova bwakoselako, tulingile ukulatontonkanya pali aya amepusho: Bushe icitetekelo ni cinshi? Bushe ifyo tumona icine fikuma shani icitetekelo twakwata? Finshi tufwile ukulacita pa kuti tulekosha icitetekelo cesu? Kabili ni bani tulingile ukutetekela?—Rom. 4:3.
BUSHE ICITETEKELO NI CINSHI?
Icitetekelo te kusumina fye ifyo Baibolo ilanda, pantu ne “fibanda na fyo fine fyalisumina [ukuti Lesa e ko aba] kabili no kututuma filatutuma ku mwenso.” (Yako. 2:19) Nomba ninshi icitetekelo ni cinshi?
Baibolo ilondolola ukuti icitetekelo cakwata ifintu fibili. Ica kubalilapo, “icitetekelo kulolela kwashininkishiwa ukwa kuti ifintu tulesubila fikacitika.” (Heb. 11:1a) Nga mwalikwata icitetekelo, ninshi mwalisumina ukuti fyonse ifyo Yehova alanda fya cine kabili fikafikilishiwa. Moneni ifyo Yehova aebele abena Israele, atile: “Imwe nga mwingatoba icipangano candi ica kasuba ne cipangano candi ica bushiku, ukuti kwiba akasuba no bushiku pa nshita ya fiko, ninshi kuti catobwa icipangano candi na Davidi umubomfi wandi.” (Yer. 33:20, 21) Bushe mwalitala amutwishikapo nampo nga akasuba kakaleka ukutula no kuwa ica kuti tabwakaleila nelyo tabwakaleca? Nga ca kuti mwalishininkisha ukuti icalo tacakaleke ukushinguluka akasuba, bushe mulingile ukulatwishika ifyo Kabumba atulaya uwabikako amafunde ayalenga icalo cileshinguluka akasuba? Nakalya!—Esa. 55:10, 11; Mat. 5:18.
Ica bubili, icitetekelo “bushininkisho bwa kuti ifintu nangu tafilamoneka, fya cine cine.” Baibolo itila icitetekelo “bushininkisho” bwa fintu ifyo tushimona lelo ifya cine cine. (Heb. 11:1b) Ca kumwenako nshi icingalenga twasumina ukuti ifintu fimo e ko fyaba nangu ca kuti te kuti tufimone? Tutile umwana amwipusha ukuti, ‘Mwaishiba shani ukuti umwela e ko waba?’ Nangu ca kuti tamwamonapo umwela, kuti mwalanshanya no mwana pa bushininkisho ubulanga ukuti umwela e ko waba, pamo nga ukupema, ifyo umwela ucita nga ulepuupa na fimbipo. Umwana nga asumina ukuti, umwela e ko waba nangu ca kuti te kuti tuumone, alashininkisha ukutila kuti twasumina ukuti ifintu fimo e ko fyaba nangu ca kuti te kuti tufimone. Ifi fine e fyo caba na ku citetekelo, cashimpwa pa bushininkisho bwine bwine.—Rom. 1:20.
PA KUTI TUBE NE CITETEKELO TUFWILE UKULAMONA ICINE UKUTI CALICINDAMA
Apo icitetekelo cashimpwa pa bushininkisho, kanshi pa kuti umuntu abe ne citetekelo alingile ukubalilapo “ukwishiba bwino bwino icine.” (1 Tim. 2:4) Lelo tafwile ukupelela fye pa kwishiba bwino bwino icine. Umutumwa Paulo alembele ati: “Ku mutima e ko umuntu atetekela.” (Rom. 10:10) Umuntu tafwile ukusumina fye icine, lelo alingile no kulacimona ukuti calicindama. Nga acita ifi e lyo engaba ne citetekelo, e kutila e lyo engalacita ifisekesha Lesa. (Yako. 2:20) Umuntu uushimona ukuti icine calicindama kuti akaana no bushininkisho bwa kuti fimo fya cine pa mulandu wa kuti talefwaya ukwalula ifyo asuminamo nelyo alefwaya fye ukulacita ifyo alefwaya umwine. (2 Pet. 3:3, 4; Yuda 18) E calengele abantu bamo mu nshita balelemba Baibolo, betetekela Lesa nangu ca kuti balimwene ifipesha amano. (Impe. 14:11; Yoh. 12:37) Abantu abatemwa icine e bo umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa ulenga baba ne citetekelo.—Gal. 5:22; 2 Tes. 2:10, 11.
IFYO DAVIDI ACITILE PA KUTI ABE NE CITETEKELO ICAKOSA
Imfumu Davidi nayo yali ne citetekelo icakosa. (Heb. 11:32, 33) Lelo te bonse mu lupwa lwaiko abali ne citetekelo icakosa. Ku ca kumwenako, bushiku bumo Eliabu umukalamba wa kwa Davidi alangile ukuti tali ne citetekelo ilyo akalipiile Davidi pa mulandu wa kuti Davidi tatemenwe filya Galyati acimfishe abena Israele. (1 Sam. 17:26-28) Takwaba umuntu uufyalwa ne citetekelo, kabili takwaba nangu umo uwingapyana icitetekelo ca bafyashi bakwe. Kanshi icalengele Davidi abe ne citetekelo ni co ali ni cibusa wa kwa Lesa.
Mu Amalumbo 27, Davidi alilandile ifyo acitile pa kuti abe ne citetekelo icakosa. (Icikomo 1) Davidi aletontonkanya sana pa fyamucitikile kale e lyo na pa fyo Yehova alemwafwa ilyo abalwani balemwimina. (Icikomo 2 na 3) Alitemenwe sana icikuulwa ca mushilo ica kwa Yehova. (Icikomo 4) Davidi alepepela Lesa pamo na bantu bambi pa cikuulwa ca mushilo. (Icikomo 6) Alepepa kuli Yehova no mweo onse. (Icikomo 7 na 8) Na kabili Davidi alefwaya ukuti Lesa alemusambilisha. (Icikomo 11) Davidi alemona icitetekelo ukuti calicindama nga nshi ica kuti alandile ati akanaba ne citetekelo nga tashipikishe.—Icikomo 13.
IFYO MWINGACITA PA KUKOSHA ICITETEKELO CENU
Na imwe kuti mwaba ne citetekelo icakosa nge cakwete Davidi nga muletontonkanya nge fyo aletontonkanya kabili nga mulecita ifyo alecita ifyalembwa mu Amalumbo 27. Pa kuti umuntu akwate icitetekelo kano aishiba bwino bwino icine. Kanshi nga muleisambilisha Icebo ca kwa Lesa e lyo ne mpapulo ishilanda pa fya mu Baibolo, kuti camwangukila ukukwata ici icisabo ca mupashi wa kwa Lesa. (Amalu. 1:2, 3) E ico mulekwatako inshita iya kutontonkanya sana pa fyo muleisambilisha. Nga muletontonkanya sana pa fyo muleisambilisha, mukalatemenwako Yehova. Nga mwatemenwako Yehova, mukalafwaisha ukulalanga ukuti mwalimutetekela, e kutila mukalafwaisha ukulalongana no kulaebako abantu isubilo mwakwata. (Heb. 10:23-25) Na kabili tulalanga ukuti twalikwata icitetekelo nga ‘tulepepa lyonse no kukanaleka.’ (Luka 18:1-8) Kanshi ‘mulepepa kuli Yehova ukwabula ukuleka,’ kabili mulecetekela ukuti “asakamana imwe.” (1 Tes. 5:17; 1 Pet. 5:7) Icitetekelo cilalenga tulebomba imilimo, kabili imilimo nayo ilakosha icitetekelo.—Yako. 2:22.
MULETETEKELA YESU
Mu cungulo bushiku ilyo Yesu ashilafwa, aebele abasambi bakwe ati: “Tetekeleni Lesa, tetekeleni na ine.” (Yoh. 14:1) Kanshi tatufwile ukutetekela fye Yehova eka, tufwile ukutetekela na Yesu. Finshi mwingacita pa kuti mutetekele Yesu? Natulande pa nshila shitatu.
Iya kubalilapo, mulemona ukuti icilubula bupe ubo Lesa amupeela. Umutumwa Paulo atile: “Ubumi ubo ndi na bo, ndi na bo pa mulandu wa kutetekela umwana wa kwa Lesa, uwantemenwe no kuipeela pa mulandu wa ine.” (Gal. 2:20) Nga mwatetekela Yesu, ninshi mwasumina ukuti icilubula kuti camwafwa, kuti calenga Lesa aelela imembu shenu, kuti calenga mwalasubila ukuti mukakwata umweo wa muyayaya, kabili ninshi mwashininkisha ukuti icilubula e nshila iikalamba iyo Yehova alangilamo ukuti alimutemwa nga nshi. (Rom. 8:32, 38, 39; Efes. 1:7) Nga mwashininkisha ukuti icilubula kuti camwafwa, tamwakaleipeela umulandu pa fibi ifyo mwacitile kale kabili tamwakaleumfwa ububi.—2 Tes. 2:16, 17.
Iya bubili, mulepepa kuli Yehova ukupitila mwi lambo lya kwa Yesu pa kuti mulepalama kuli Yehova. Pa mulandu wa cilubula, kuti twapepa kuli Yehova ‘ukwabula umwenso pa kuti tupokelele uluse no kusanga icikuuku ca kwa Lesa pa kuti atwafwe pa nshita tulekabila ubwafwilisho.’ (Heb. 4:15, 16; 10:19-22) Ipepo lilalenga twapampamina fye pa kulwisha amatunko ayengalenga twabembuka.—Luka 22:40.
Iyalenga butatu, muleumfwila Yesu. Umutumwa Yohane alembele ukuti: “Uutetekela Umwana aba no mweo wa muyayaya; uushumfwila Mwana takabe no mweo, lelo ubukali bwa kwa Lesa bwaikala pali ena.” (Yoh. 3:36) Mwamona ukuti Yohane alilangile ubupusano bwaba pa kuba ne citetekelo na pa kukanaba ne cumfwila. Kanshi kuti mwalanga ukuti mwalitetekela Yesu nga mulemumfwila. Nga mulekonka “ifunde lya kwa Kristu,” e kutila fyonse ifyo alesambilisha e lyo ne fyo atwebele ukuti tulecita, ninshi muleumfwila Yesu. (Gal. 6:2) Na kabili nga mulekonka ifyo amweba ukupitila mu “musha wa cishinka kabili uwashilimuka,” ninshi mulemumfwila. (Mat. 24:45) Nga muleumfwila Yesu mukaba na maka ya kushipikisha amafya ayakalamba kabili ayatiinya nge cikuuku ca mwela.—Luka 6:47, 48.
‘MULEIKOSHA MWE BENE PA MUFULA WA CITETEKELO CENU ICA MUSHILO SANA’
Bushiku bumo umwaume abilikishe Yesu ati: “Ndi ne citetekelo! Njafweni ukukosha icitetekelo candi!” (Marko 9:24) Uyu mwaume alikweteko icitetekelo, lelo aliicefeshe kabili alilwike ukuti alekabila icitetekelo icakosa. Nga filya fine cali kuli uyu mwaume, na ifwe inshita shimo tukalakabila ukuba ne citetekelo icakosa. Kabili pali ino nshita bonse kuti twakosha icitetekelo cesu. Nga fintu twamona, kuti twakosha icitetekelo cesu nga tuleisambilisha Icebo ca kwa Lesa kabili nga tuletontonkanyapo sana. Nga tulecita ifi tukatemenwako Yehova. Na kabili nga tulepepela Yehova pamo na ba bwananyina, nga tuleebako abantu isubilo twakwata, kabili nga tulepepa kuli Yehova ukwabula ukuleka, icitetekelo cesu cikalakoselako. Nga twakosha icitetekelo cesu, tukapokelela icilambu icikalamba nga nshi. Icebo ca kwa Lesa citukoselesha aciti: “Mwe batemwikwa, pa kuikosha mwe bene pa mufula wa citetekelo cenu ica mushilo sana, . . . ikalilileni mu kutemwa kwa kwa Lesa.”—Yuda 20, 21.