ICIPANDE CA KUSAMBILILAMO 8
ULWIMBO 130 Mule-elela
Finshi Mwingacita pa Kuti Mule-elela Nga Filya Yehova Elela?
“Nga filya fine Yehova aitemenwa ukumubelela uluse, e fyo na imwe mulecita.”—KOL. 3:13.
IFYO TWALASAMBILILAPO
Muli cino cipande twalasambilila pa fyo twingacita pa kuti twelele umuntu uutulufyenye.
1-2. (a) Ni lilali cingatukosela sana kwelela umuntu? (b) Bushe ba Denise babelele shani umuntu uluse?
BUSHE cilamukosela ukwelela abantu? Fwe bengi cilatukosela, maka maka nga ca kuti umuntu alanda fimo nelyo acita fimo ifyatukalifya sana. Lelo kwaliba ifyo twingacita pa kuti ubukali bupwe kabili twelele uutulufyenye. Ku ca kumwenako, natulande pa lyashi lya kwa nkashi Denise, a uwaelelele sana umuntu uwamukalifye. Mu 2017, ba Denise no lupwa lwabo baile mu kutandala pa Maofesi Yakalamba aya Nte sha kwa Yehova ayapya. Ilyo balebwelelamo ku ng’anda, namutekenya umo alifumine pa musebo, ayapunka muli motoka yabo. Ici calengele ba Denise bafwepo akafwa kanono. Ilyo bashibwike, basangile ukuti abana babo balicenekwe sana, kabili abena mwabo ba Brian balifwile. Ba Denise batile, “Ilyo natontonkenye pali ifi fyacitike nali no bulanda sana kabili nshakwete no mwakulosha.” Pa numa baishileishiba ukuti takwali nangu cimo icalengele uyu namutekenya apunke muli motoka yabo nelyo icamupumfyenye, lelo bwali fye busanso. Ilyo baishibe ifi, balipepele kuli Yehova pa kuti abafwe babe abatekanya.
2 Uwapunkile muli motoka yabo bamupeele umulandu wa kwipaya umuntu mu busanso. Aba mu cilye bali no kukaka uyu muntu nga basanga ukuti aali no mulandu. Lelo umo pa ba mu cilye aebele ba Denise ukuti ifyo bali no kulondolola pa kulubulula, e fyali no kulenga aba mu cilye bamone nampo nga balingile ukukaka uyo muntu nelyo iyo. Ba Denise batile: “Naumfwile kwati umo aitulwila umucele uwingi pa cilonda pantu na kabili nalingile ukulanda pali ifi ifyabipa ifyacitike.” Pa numa fye ya milungu iinono, ba Denise balile ku cilye kabili bali-ipekenye ukulondolwela icilye ifyacitike ninshi no muntu uwalengele ukuti ulupwa lwabo lube no bulanda sana aleumfwako. Bushe finshi ba Denise balandile? Ba Denise baebele kapingula ukuti ekaka ulya muntu. b Ilyo bapwishishe ukulanda, kapingula alilukwishe ifilamba. Atile: “Mu myaka yonse 25 iyo nabomba umulimo wa bukapingula, nshatala umfwapo umuntu alanda ifi mu cilye. Nshatala umfwapo ulupwa lwa muntu uo baipeye lule-eba aba mu cilye ukuti bekaka uwaipeye lupwa lwabo, lelo bamubelele uluse. Nshatala umfwapo abantu balelanda amashiwi ayalanga ukuti balitemwa abantu kabili balabelela abantu banabo uluse.”
3. Cinshi calengele ba Denise babelele umuntu uwabalufyenye uluse?
3 Cinshi calengele ba Denise belele umuntu uwabakalifye? Balitontonkenye sana pa fyo Yehova atubelela uluse. (Mika 7:18) Nga tuletasha sana pa fyo Yehova atubelela uluse, na ifwe tukalabelela abantu uluse.
4. Finshi Yehova afwaya tulecita? (Abena Efese 4:32)
4 Yehova afwaya tuleitemenwa ukubelela abantu uluse nga filya fine na o aitemenwa ukutubelela uluse. (Belengeni Abena Efese 4:32.) Afwaya tuleiteyanya ukwelela abatulufyanya. (Amalu. 86:5; Luka 17:4) Muli cino cipande twalasambilila pa fintu fitatu ifyo twingacita pa kuti tule-elela sana abatulufyanya.
MWILASUULAKO FYE KU FYO MULEUMFWA
5. Ukulingana ne fyo Baibo ilanda pa Amapinda 12:18, kuti twaumfwa shani nga ca kuti umuntu atukalifya?
5 Kuti twaumfwa ububi sana nga ca kuti umo alanda fimo nelyo acita fimo ifyatukalifya, maka maka nga ca kuti uyo muntu ni cibusa wesu nelyo ni lupwa lwesu. (Amalu. 55:12-14) Inshita shimo kuti twaumfwa ububi sana kwati ni filya uo balasa ulupanga omfwa. (Belengeni Amapinda 12:18.) Nalimo kuti twacita kwati tacitukalipe nelyo ukusuulako fye ku fyo tuleumfwa. Nomba nga twacita ifi, kuti caba kwati muntu uo balashile umwele lelo alefwaya ushale ifyo fine mu mubili ukwabula uku-ufumya. Ifi fine e fyo caba, te kuti twenekele ukuti twalaleka ukumfwa ubukali nga ca kuti twasuulako fye ku fyo tuleumfwa.
6. Bushe ilingi line tucita shani nga ca kuti umuntu atukalifya?
6 Umuntu nga atukalifya, nalimo ico twingabalilapo ukucita, kukalipa. Baibo yalilanda ukuti limo kuti twakalipa. Lelo yalitusoka no kuti tatufwile ukutwalilila fye ukuba abakalipa. (Amalu. 4:4; Efes. 4:26) Cinshi yatusokela ifi? Ni co ilingi line ifyo tumfwa e filenga tucite fimo. Kabili ilingi line umuntu nga nakalipa alacita ifyabipa. (Yako. 1:20) Tuleibukisha ukuti mu cifyalilwa fye tulakalipa nga ca kuti umo atukalifya, lelo nifwe bene tufwile ukusalapo nga twalatwalilila ukuba abakalipa ifyo fine nelyo iyo.
Mu cifyalilwa fye tulakalipa nga ca kuti umo atulufyanya, lelo nifwe bene tufwile ukusalapo nga twalatwalilila ukuba abakalipa ifyo fine nelyo iyo
7. Finshi fimbi ifyo twingomfwa nga ca kuti umuntu atukalifya?
7 Nga ca kuti umuntu atukalifya, tulomfwa ububi mu nshila na shimbi. Ku ca kumwenako, nkashi Ann atile: “Ilyo nali umwaice, batata balilekele bamayo, bayaupa umwanakashi uo baingishe incito ya kundela. Naumfwile ukuti balindekeleshe. Ilyo bakwete abana, naumfwile kwati ine nshali umwana. Ilyo nalekula, naleumfwa fye kwati takwali umuntu uwantemenwe.” Nkashi Georgette alilondolwele ifyo aumfwile ilyo umwina mwakwe amupondokele. Alondolwele ati: “Twali ifibusa ukutula fye ku bwaice. Twalebombela pamo bupainiya. Ala calimponeshe pa musao!” Nkashi Naomi na o alandile ati: “Nshaletontonkanyapo ukuti abena mwandi kuti bacita ifintu ifingankalifya. E ico ilyo banjebele ukuti baletamba ifye shiku kabili tabalefwaya ukuti njishibe, calinkalipe, kabili naumfwile ukuti balimpondokele.”
8. (a) Mulandu nshi tulingile ukulabelela abantu uluse? (b) Tunonkelamo shani nga twabelela abantu uluse? (Moneni akabokoshi akaleti “ Kuti Twacita Shani Nga ca Kuti Umuntu Alitukalifya Sana?”)
8 Te kuti tucilikile ifyo abantu bengatweba nelyo ifyo bengatucita, lelo fwe bene kuti twasalapo ifya kucita nga batukalifya. Kabili ilingi line icisuma ico twingasalapo ukucita, kubabelela uluse. Cinshi twalandila ifi? Ni co twalitemwa Yehova kabili afwaya ukuti tule-elela abantu banensu. Nga ca kuti twatwalilila ukuba abakalipa kabili tatulefwaya ukubelela abantu uluse, kuti twacita ifyabipa kabili kuti twailetela amafya. (Amapi. 14:17, 29, 30) Natulande pali nkashi Christine, uwatile: “Nga ca kuti ninkalipa icine cine, nshimwentula sana. Ndya fye ifya kulya ifishakwata no mulyo. Nshilaala sana, ndafulwa bwangu, kabili ifi filenga nilaumfwana na bena mwandi na bantu bambi.”
9. Mulandu nshi tulingile ukulekela ukulaenda ne cikonko ku mukoshi?
9 Nangu ca kuti umuntu uutulufyenye talombele ubwelelo, kuti twacitapo fimo pa kuti tuleke ukumfwa sana ububi. Finshi twingacita? Ba Georgette abo tulandilepo batile: “Kwena palipitile inshita pa kuti ndeke ukumfwa ububi pa fyo abali abena mwandi bancitile. Lelo nalisukile naleka ukwenda ne cikonko ku mukoshi. Ici calengele naba no mutende sana.” Nga twaleka ukwenda ne cikonko ku mukoshi, tatucita abantu ifyabipa pa mulandu wa kuti twalikalipa. Na kabili ifintu filatuwamina pantu tatwikalila fye ukulatontonkanya pa fyo batulufyenye. (Amapi. 11:17) Nomba kuti mwacita shani nga ca kuti cicili nacimukosela ukwelela uwamulufyenye?
IFYO MWINGACITA PA KUTI MULEKE UKUMFWA UBUBI PA FYO BAMUKALIFYA
10. Mulandu nshi tulingile ukulekela papita inshita pa kuti tuleke ukumfwa ububi pa fyo umuntu atukalifye? (Moneni ne fikope.)
10 Finshi mwingacita pa kuti muleke ukumfwa ububi pa fyo bamukalifya? Cimo ico mwingacita kuleka papita inshita pa kuti muleke ukumfwa ububi. Palapita inshita pa kuti umuntu uwa kuti alicenekwe sana apole pa numa ya kumundapa. Ifi fine e fyo caba na kuli ifwe, kuti papita inshita pa kuti twelele umuntu ukufuma panshi ya mutima.—Luk. Mil. 3:3; 1 Pet. 1:22.
11. Bushe ipepo kuti lyalenga shani mwaelela abamulufyenye?
11 Mulepepa, mulelomba Yehova ukuti alemwafwa pa kuti mule-elela abamulufyenye. c Ba Ann abo tulandilepo, balilondolwele ifyo ukupepa kuli Yehova kwabafwile. Batile: “Nalilombele Yehova ukuti bonse atwelele pa fyo twalufyenye. Lyena nalilembeele batata na bamayo kalata kabili nalibebele ukuti nalibabelele uluse.” Ba Ann batile calibakosele ukucita ifi. Lelo balandile abati: “Nsubila ukuti ifi njesha na maka yandi yonse ukupashanya Yehova uutubelela uluse, nalimo batata na bamayo kuti bafwaya ukusambilila ifingi pali Yehova.”
12. Mulandu nshi tulingile ukucetekela Yehova ukucila ukucetekela ifyo tumfwa? (Amapinda 3:5, 6)
12 Mulecetekela Yehova, mwilacetekela ifyo mumfwa. (Belengeni Amapinda 3:5, 6.) Lyonse Yehova aleshiba ifingatuwamina. (Esa. 55:8, 9) Kabili te kuti atwebe ukucita ifintu ifingatuletela amafya. E ico nga atweba ukuti tule-elelana, kuti twacetekela ukuti nga tulecita ifi, ifintu kuti filetuwamina. (Amalu. 40:4; Esa. 48:17, 18) Nomba nga ca kuti twacetekela fye ifyo tumfwa, kuti catukosela ukubelela umuntu uluse. (Amapi. 14:12; Yer. 17:9) Ba Naomi abo tulandilepo kale batile: “Pa kubala nalemona kwati nshalingile ukwelela abena mwandi pali filya baletamba ifye shiku. Nalemona kwati bakankalifya na kabili nelyo bakalaba ifyo bankalifye. Naletontonkanya ukuti Yehova alishibe ifyo naleumfwa. Nomba nalishileiluka ukuti nangu ca kuti Yehova alishibe ifyo naleumfwa, tacalepilibula ukuti alemona ukuti ifyo naleumfwa fyali fye bwino. Alishiba ifyo ng’umfwa kabili alishiba ukuti pakapita inshita pa kuti nkaleke ukumfwa ifi, lelo afwaya ukuti nde-elela abantu.” d
MULECITAKO FIMO PA KUTI MUTAMPE UKULAUMFWAKO BWINO
13. Ukulingana ne fyo Baibo ilanda pa Abena Roma 12:18-21, finshi tulingile ukucita?
13 Nga ca kuti umuntu atukalifya sana, tatufwile ukulamona kwati nga twaleka ukulanda pa fyacitike ninshi twalaleka ukumfwa ububi. Nga ca kuti uutukalifye wa bwananyina, ico tufwile ukufwaisha ukucita, kutendeka ukumfwana nankwe na kabili. (Mat. 5:23, 24) Mu cifulo ca kutwalilila fye ukuba abakalipa, tulasalapo ukumubelela uluse no kumwelela. (Belengeni Abena Roma 12:18-21; 1 Pet. 3:9) Kuti twacita shani ifi twalandapo?
14. Finshi tulingile ukulaesha na maka ukucita, kabili mulandu nshi tulingile ukulacitila ifyo?
14 Tufwile ukulaesha na maka yesu yonse ukulamona umuntu uwatulufyanya nga fintu Yehova amumona. Yehova abika amano ku fisuma ifyo abantu bacita. (2 Imila. 16:9; Amalu. 130:3) Nga tulefwaya ukumona imibele yabipa iyo abantu bakwata, tukaimona. Kabili nga tulefwaya ukumona imibele iisuma iyo bakwata nayo ine tukaimona. Nga tulebika amano ku mibele iisuma iyo abantu bakwata, cikalatwangukila ukubelela. Ku ca kumwenako, munyinefwe Jarrod atile, “Cilanyangukila ukubelela uwa bwananyina uluse nga ca kuti nalinganya ifyo alufyenye ku fintu ifingi ifisuma ifyo acita.”
15. Mulandu nshi cacindamina ukwebela uwamulufyenye ukuti namumwelela?
15 Na cimbi icacindama ico tulingile ukucita, kweba uwatulufyenye ukuti natumubelela uluse. Mulandu nshi tulingile ukumwebela? Umfweni ifyo ba Naomi abo tulandilepo kale balandile, batile: “Abena mwandi balinjipwishe abati: ‘Bushe naunjelela?’ Ilyo na-asamwine akanwa pa kuti mbebe ukuti nalibabelele uluse, nalifililwe ukulanda. Nalilwike ukuti nshababelele uluse no mutima wandi onse. Mu kupita kwa nshita, nalisukile nabeba ukuti, ‘Namwelela.’ Ilyo naelelele abena mwandi, balilukwishe ifilamba, kabili nalipapile pa fyo baumfwile bwino. Na ine wine nalyumfwile bwino sana. Lyena nalitampile ukubacetekela na kabili. Kabili pali ino nshita tuli fibusa sana.”
16. Finshi mwasambilila pa kubelela abantu uluse?
16 Yehova afwaya tule-elela abantu banensu. (Kol. 3:13) Na lyo line, kuti catukosela ukubelela. Lelo kuti twakumanisha ukwelela abantu banensu nga ca kuti tatulesuulako fye ku fyo tuleumfwa, kabili nga tuleibikilishako pa kuti tuleke ukwenda ne cikonko ku mukoshi. Nga twacita ifi, kuti twalaumfwako bwino.Luk.—Moneni akabokoshi akaleti “ Ifintu Fitatu Ifyo Mwingacita pa Kuti Mubelele Umuntu Uluse.”
MULETONTONKANYA PA BUSUMA BWABA MU KWELELA ABANTU
17. Busuma nshi bwaba mu kwelela abantu?
17 Fingi fingalenga twalaelela abantu. Natulandeko pali fimo. Ica kubalilapo, nga tule-elela abantu ninshi tulepashanya Shifwe wa ku muulu Yehova, uwaba no luse kabili ninshi tulelenga alesekelela. (Luka 6:36) Icalenga bubili, nga tule-elela abantu ninshi tuletasha Yehova pa fyo na ifwe atubelela uluse. (Mat. 6:12) Ne calenga butatu, nga tule-elela abantu, ubumi bwesu bulawaminako kabili tulatwalilila ukuba ifibusa ifyakosa.
18-19. Fisuma nshi fingafumamo nga ca kuti twabelela umuntu uluse?
18 Nga tule-elela abantu, kuti mwafuma ne fisuma ifyo tushingenekela no kwenekela. Ku ca kumwenako, natulande ifyo cali kuli ba Denise abo tulandilepo. Nangu ca kuti ba Denise tabaishibe, ulya mwaume uwaipeye abena mwabo alepanga ukuipaya icilye nga camupingula. Lelo alitemenwe sana pali filya ba Denise bamubelele uluse ica kuti alitendeke ukusambilila Baibo ne Nte sha kwa Yehova.
19 Nalimo kuti twamona ukuti calikosa sana ukwelela umuntu, lelo mulafuma ifisuma nga nshi. (Mat. 5:7) E ico natule-esha apapela amaka yesu yonse pa kuti tule-elela abantu nge fyo Yehova acita.
ULWIMBO 125 “Balishuka Aba Luse”
a Amashina yamo nabayalula.
b Ica musango uyu nga cacitika, Umwina Kristu umwine afwile ukusalapo ica kucita.
c Moneni amavidio ya nyimbo ishaibela pa webusaiti yesu iya jw.org, vidio ya kuti “Tuleelelana,”iya kuti “Nakulaelela No Kulabako,”ne ya kuti “Ndefwaya Tube Ifibusa na Kabili.”
d Nangu ca kuti ukutamba ifye shiku lubembu kabili kulalenga umo pa baupana aumfwa ububi, tacipilibula ukuti nakwata insambu sha kupwisha icupo.