1. Mafya nshi ayo Davidi akwete?

 DAVIDI alifulumwike pantu Shauli, imfumu iyakwatishe amaka iyaleteka abena Israele yalefwaya ukumwipaya. Ilyo Davidi alefulumuka, alyumfwile insala. E ico aile ku musumba wa Nobu uko alombele imikate 5. (1 Sam. 21:1, 3) Lyena pa numa, ena na baume ali nabo, bailebelama mu lucengo. (1 Sam. 22:1) Cinshi calengele Davidi abe na mafya yonse aya?

2. Finshi Shauli acitile ifyali no kumuletelela? (1 Samwele 23:16, 17)

² Shauli aleumfwila Davidi ubufuba pantu abantu abengi balitemenwe Davidi kabili balemulumbanya pa mulandu wa kuti alecimfya mu bulwi. Shauli alishibe ukuti icalengele Yehova ukumukaana, ni co talemumfwila kabili Yehova alisalile Davidi ukumupyana pa bufumu. (Belengeni 1 Samwele 23:16, 17.) Nomba pali iyi nshita, Shauli ali ni mfumu kabili alikwete ibumba lya bashilika ilikalamba na balemutungilila abengi. E ico kanshi Davidi alingile ukufulumuka pa kuti bemwipaya. Bushe Shauli aletontonkanya ukuti ali no kulenga Lesa akaane ukubika Davidi pa bufumu? (Esa. 55:11) Baibolo tayalandapo ifili fyonse. Na lyo line ifyo Shauli acitile fyali no kumuletelela. Bonse abalwisha Lesa tabatunguluka!

3. Bushe Davidi aleumfwa shani pa mafya akwete?

³ Davidi ali uwaicefya. Te waisalile ukuba imfumu ya bena Israele, lelo ni Yehova e wamusalile. (1 Sam. 16:1, 12, 13) Shauli alipatile sana Davidi. Davidi taleti ni Yehova walengele ukuti abe na ya amafya nelyo ukuilishanya filya talekwata ifya kulya nelyo filya alefisama mu lucengo. Nalimo ilyo afiseme  mu lucengo e lyo alembele ulwimbo ulusuma ulwa kutasha Lesa umwaba na mashiwi apafumine umutwe wa cino cipande, ayaleti: “Abafwaya Yehova tabakabulwe icisuma nangu cimo.”—Amalu. 34:10.

4. Mepusho nshi twala-asuka, kabili mulandu nshi cicindamine ukwasuka aya mepusho?

⁴ Muno nshiku, ababomfi ba kwa Yehova abengi tabakwata ifya kulya nelyo ifintu fimbi ifyo bakabila. * Ifi e fyacitikila ababomfi ba kwa Yehova abengi maka maka ili kuli icikuko ca COVID-19. Kabili ifintu fyakulaya filebipilako fye ilyo tulepalama ku “bucushi bukalamba.” (Mat. 24:21) E ico natwasuke amepusho 4: Mulandu nshi twingalandila ukuti Davidi ‘tabulilwe icisuma nangu cimo’? Mulandu nshi tulingile ukutekela umutima ku fyo tukwete? Mulandu nshi twingacetekelela ukuti Yehova akulatusakamana? Kabili kuti twaipekanya shani ku fili no kucitika ku ntanshi?

5-6. Bushe amashiwi yaba pa Amalumbo 23:1-6 yalenga shani twaishiba umo Davidi aloseshe ilyo atile ababomfi ba kwa Lesa “tabakabulwe icisuma nangu cimo”?

⁵ Ni mwi Davidi aloseshe ilyo atile ababomfi ba kwa Yehova “tabakabulwe icisuma nangu cimo”? Kuti twaishiba umo aloseshe nga twasambilila ifyaba mu Amalumbo icipandwa 23 umo abomfeshe amashiwi ayapalana na yaba mu Amalumbo 34:10. (Belengeni Amalumbo 23:1-6.) Davidi atendeke Amalumbo 23 na mashiwi ya kuti: “Yehova e mucemi wandi. Tapali ico nkabulisha.” Mu fikomo fyashala, Davidi alilandile pa fintu fimbi ifyacindama pamo nga ifintu ifisuma ifyo Yehova amupeele apo ali ni Kacema wakwe. Yehova aletungulula Davidi mu “tushila twa bulungami” kabili lyonse alemutungilila ilyo ifintu fili bwino na lintu ali na mafya. Davidi alishibe ukuti ali no kuba na mafya nangu ca kuti ali mu “mulemfwe uuteku” uwa kwa Yehova. Inshita shimo alefuupuka kwati ale-enda “mu mupokapoka umwafiita fititi.” Na kabili alekwata na  balwani. Lelo apo Yehova ali ni Kacema wakwe, Davidi ‘taletiina ububi.’

⁶ Nomba natwasuke icipusho ici: Cinshi twingalandila ukuti Davidi ‘tabulilwe icisuma nangu cimo’? Ni co alikwete fyonse ifyo alekabila pa kuti atwalilile ukuba cibusa wa kwa Yehova. Talekabila ukukwata ifintu ifingi pa kuti abe ne nsansa. Davidi alitekele umutima ku fyo Yehova alemupeela. Icacindeme sana kuli Davidi ca kuti Yehova alemupaala kabili alemucingilila.

7. Ukulingana na mashiwi yaba pali Luka 21:20-24, mafya nshi ayo Abena Kristu abaleikala mu Yudea bakwete?

⁷ Aya mashiwi Davidi alandile yalalenga twaishiba ukuti calicindama sana ukukanalafwaisha ifyuma. Kwena ukukwata ifyuma takwabipa, na lyo line te fyo tufwile ukucindamika sana. Ifi e fyo Abena Kristu ba kubalilapo abali mu Yudea baishileishiba. (Belengeni Luka 21:20-24.) Yesu alibasokele ukuti inshita yali no kwisa ilyo abashilika bali no ‘kushinguluka umusumba wa Yerusalemu.’ Ifi nga fyacitika, balingile “ukufulumukila ku mpili.” Nga ca kuti bafulumuka bali no kupusuka. Na lyo line, bali no kusha fyonse ifyo bakwete. Imyaka ya ku numa, Ulupungu lwa kwa Kalinda lumo lwatile: “Bashile ifilime na mayanda, kabili tabasendele fye nangu fipe fya mu mayanda yabo. Apantu balicetekele ukuti Yehova akabacingilila no kubatungilila, balicindamike ukumupepa ukucila ifyashala fyonse ifyo pambi fingamoneka nge fyacindama.”

8. Lisambililo nshi ilyacindama ilyo twingasambilila ku fyacitikile Abena Kristu ba kubalilapo abaleikala mu Yudea?

⁸ Lisambililo nshi ilyacindama ilyo twingasambilila ku fyacitikile Abena Kristu ba kubalilapo abaleikala mu Yudea? Ulu Ulupungu lwa kwa Kalinda lwalandile no kuti: “Ku ntanshi kuti twaeshiwa pa lwa kutemwa ifikwatwa; bushe fyalicindamisha ukucila ipusukilo ilikesa pali bonse ababa ku lubali lwa kwa Lesa? Ca cine ukuti ukufulumuka kwesu kuti kwabimbamo amacushi no kuipusula. Tukakabila ukuipekanya ukucita fyonse ifingakabilwa, nga fintu abanensu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo bacitile ilyo bafulumwike mu Yudea.” *

9. Finshi tusambilila ku fyo Paulo afundile AbaHebere?

⁹ Elenganyeni ifyo cakoseele balya Bena Kristu ukusha fyonse ifyo bakwete no kuyatendeka ubwikalo ubupya! Balingile ukucetekela ukuti Yehova ali no kulabapeela ifyo balekabila. Na lyo line kwali cimbi icali no kubafwa. Ilyo kwashele imyaka 5 ukuti abena Roma bashinge umusumba wa Yerusalemu, umutumwa Paulo afundile AbaHebere ukuti: “Mu mikalile yenu mwilatemwa indalama, lelo muteke imitima ku fintu ifyo mukwete. Pantu atila: ‘Nshakakushe nakalya nangu ukukulekelesha nakalya.’ E mulandu wine twingabela abashipa no kusosa atuti: ‘Yehova e kaafwa wandi; nshakatiine. Cinshi ico umuntu engancita?’” (Heb. 13:5, 6) Ukwabula no kutwishika, abakonkele ifyo umutumwa Paulo abafundile calibangukile ukuteka umutima ku finono ifyo bakwete ku ncende iipya iyo bakuukileko. Balicetekele ukuti Yehova akalabapeela ifyo balekabila. Amashiwi Paulo alandile yalenga na ifwe twacetekela ukuti Yehova akalatupeela ifyo tukabila.

10. Finshi ifyo umutumwa Paulo ‘asambilile’ ifyo alefwaya na ifwe tusambilileko?

¹⁰ Ifi fine e fyo Paulo afundile Timote kabili ifyo amufundile filabomba na muno nshiku. Alembele ukuti: “E ico, pa kuba ne fya  kulya ne fya kufwala no mwa kwikala, tuteke imitima kuli ifi fine.” (1 Tim. 6:8) Bushe ici cilolele mu kuti te kuti tulyeko ifya kulya ifisuma, ukukwata ing’anda iisuma nelyo ukulashitako ifya kufwala limo limo? Ifi te fyo umutumwa Paulo alelanda. Paulo alelanda fye ukuti tulingile ukuteka umutima kuli fyonse ifyo twakwata kale. (Fil. 4:12) Ifi e fyo umutumwa Paulo ‘asambilile.’ Icacindama sana kuli ifwe, ni bucibusa twakwata na Yehova, te fintu ifili fyonse ifyo twakwata.—Haba. 3:17, 18.

11. Finshi tusambilila pa kuteka umutima ku fyo Mose aebele abena Israele?

¹¹ Ifyo tutontonkanya ukuti e fyo tukabila nalimo kuti fyapusana ne fyo Yehova amona ukuti e fyo tukabila. Moneni ifyo Mose aebele abena Israele pa numa ya kwenda mu matololo imyaka 40. Atile: “Yehova Lesa wenu napaala imwe mu micitile yonse iya kuboko kwenu. Naishiba bwino bwino imyendele yenu muli aya matololo yakalamba. Yehova Lesa wenu aba na imwe pali iyi myaka 40. Tamwabulwa nangu cimo.” (Amala. 2:7) Mu myaka yonse 40 iyo abena Israele bali mu matololo, Yehova alebapeela mana iyo balelya. Kabili alishininkishe ukuti ifya kufwala fyabo tafyalepwa. Kanshi ifya kufwala ifyo bafumine na fyo ku Egupti e fyo batwalilile ukufwala. (Amala. 8:3, 4) Nangu ca kuti abena Israele bamo baletontonkanya ukuti tabakwete ifya kulya ifingi e lyo kabili balefwala fye fimo fine, Mose alibebukisheko ukuti balikwete fyonse ifyo balekabila. Yehova afwaya ukuti twateka umutima ku fyo  tukwete, kabili afwaya no kuti tuletasha na pa finono fye ifyo atupeela no kulafimona ukuti bupe ukufuma kuli ena.

12. Finshi ifilanga ukuti Davidi taicetekele lelo acetekele Yehova?

¹² Davidi alishibe ukuti Yehova wa cishinka kabili alasakamana sana bonse abamutemwa. Nangu ca kuti ilyo Davidi alelemba Amalumbo 34 alefulumuka abalefwaya no kumwipaya, ali sana ne citetekelo ica kuti alishibe ukuti ‘malaika wa kwa Yehova alimupangile inkambi ukumushinguluka.’ (Amalu. 34:7) Nalimo Davidi alingenye malaika wa kwa Yehova ku mushilika uupangile inkambi kabili uuli uwalola pa kuti abalwani bemusansa. Nangu ca kuti Davidi alishibishe ubulwi kabili Yehova alimulaile ukuti ali no kuba imfumu, Davidi tashintilile pa fyo aishibe ukubomfya icisukushilo nelyo ukubomfya ulupanga pa kuti acimfye abalwani bakwe. (1 Sam. 16:13; 24:12) Alicetekele Lesa kabili alishibe ukuti malaika wa kwa Yehova alapanga inkambi ‘ukushinguluka abamutiina.’ Ca cine ukuti muno nshiku tatwenekela ukutucingilila mu cisungusho. Lelo twalishiba ukuti bonse abacetekela Yehova bakaba no mweo wa muyayaya nangu ca kuti bafwa pali ino nshita.

13. Ilyo Goge wa ku Magoge akatusansa, mulandu nshi tukamonekela kwati tatwacingililwa, nomba mulandu nshi tushilingile ukutiinina? (Moneni icikope cili pa nkupo.)

¹³ Nomba line, kuli no kucitika ifintu ifikalanga nampo nga twalicetekela ukuti Yehova kuti atucingilila nelyo iyo. Ilyo Goge wa ku Magoge, e kutila inko ishikomana akapi shikasansa abantu ba kwa Lesa, nalimo tukatontonkanya ukuti balatwipaya. Tukakabila ukucetekela ukuti Yehova akatucingilila kabili akatupususha. Inko shikalatumona kwati tuli mpaanga ishishikwete uwa kushicingilila. (Esek. 38:10-12) Tatwaishiba ifya kulwa inkondo kabili tatwakakwate ne fyanso ifya kulwilako. Kanshi shikamona kwati shikangalapo fye pali ifwe. Tashaishiba ukuti bamalaika ba kwa Yehova bali-iteyanya ukutucingilila. Lelo ifwe twalishiba pantu twalicetekela Lesa. Inko teti shishibe ici pantu tashacetekela Lesa. Shikapapa sana ilyo bamalaika bakatulwila.—Ukus. 19:11, 14, 15.

14. Finshi tufwile ukucita pali ino nshita pa kuti tuipekanye ku fili no kucitika ku ntanshi?

¹⁴ Finshi tufwile ukucita pali ino nshita pa kuti tuipekanye ku fili no kucitika ku ntanshi? Ica kubalilapo, tatufwile ukutontonkanya ukuti ifyuma e fyacindama sana pantu bushiku bumo fikashala. Ica bubili, tulingile ukuteka umutima ku fyo tukwete kabili icifwile ukutulenga ukuba sana ne nsansa ni bucibusa twakwata na Yehova. Nga ca kuti twaishiba bwino Lesa, tukacetekela sana ukuti akatucingilila ilyo Goge wa ku Magoge akatusansa.

15. Finshi ifyacitikile Davidi ilyo ali umwaice ifyamusambilishe ukuti Yehova akulamwafwa lyonse?

¹⁵ Moneni na fimbi ifya-afwile Davidi ifingatwafwa ukuipekanya ku mafya tukakwata ku ntanshi. Davidi atile: “Sondeni no kumona ukuti Yehova musuma, alipaalwa umuntu uuba muli ena.” (Amalu. 34:8) Aya mashiwi yalelangilila umulandu Davidi acetekele Yehova. Davidi lyonse aleshintilila pali Yehova kabili Lesa wakwe alemwafwa. Ilyo Davidi ali umwaice, aile mu kulwa no muPelishiti Galyati,  kabili aebele ili paka ukuti: “Buno bushiku Yehova alekupeela mu minwe yandi.” (1 Sam. 17:46) Pa numa, Davidi aile mu kubombela Imfumu Shauli kabili pa miku iingi Shauli alefwaya ukumwipaya. Lelo “Yehova ali nankwe.” (1 Sam. 18:12) Apo Yehova alyafwilepo Davidi ku numa, alicetekele ukuti na pali iyi ine nshita Yehova ali no kumwafwa pa mafya ayo akwete.

16. Kuti ‘twasonda’ shani ubusuma bwa kwa Yehova?

¹⁶ Nga ca kuti pali ino nshita tuleshintilila sana pali Yehova, e lyo tukamucetekela ukuti akatwafwa ku ntanshi nga twaba na mafya. Tulingile ukuba ne citetekelo e lyo no kushintilila pali Yehova pa kuti tulombe abatwingisha incito ukuti batupeeleko cuti iya kusangwa ku kulongana kwa muputule nelyo ukwa citungu nelyo batucefesheko ama-awala ya kubomba pa kuti tulelongana lyonse no kubila imbila nsuma. Inga ca kuti abatwingisha incito bakaana ukutupeela ulusa nelyo batutamfya incito, bushe kuti twacetekela Yehova ukuti takatale atulekelesha nelyo ukutusha kabili lyonse akalatupeela ifyo tukabila? (Heb. 13:5) Abengi ababa mu mulimo wa nshita yonse kuti balanda pa fyabacitikile ifilanga ukuti Yehova alibafwile ilyo bali na mafya. Yehova wa cishinka.

17. Lilembo nshi ilya mwaka uwa 2022, kabili mulandu nshi ili lembo balisalile?

¹⁷ Nga Yehova aletwafwa tatufwile ukutiina ifikatucitikila ku ntanshi. Yehova akatwalilila ukutwafwa nga tulebika sana amano ku kucita ukufwaya kwakwe. Pa kuti tuleibukisha umulandu cacindamina ukuipekanishisha ku mafya tukakwata ku ntanshi, e lyo no mulandu tufwile ukucetekela Yehova ukuti takatale atulekelesha, Ibumba Litungulula nalisala ilembo lya Amalumbo 34:10 ukuba ilembo lya mwaka wa 2022 apaba amashiwi ayatila: “Abafwaya Yehova tabakabulwe icisuma nangu cimo.”