1-2. Finshi tulingile ukutwalilila ukucita pa numa ya kubatishiwa? Londololeni.

 MIKU inga muwamya ing’anda yenu? Nalimo ilyo mwakukiilemo fye, mwali-iwemye sana. Nomba ing’anda yenu kuti yalamoneka shani nga ca kuti tamwaiwamyapo ukutula apo mwakukiilemo? Ulukungu e lyo ne fiko kuti fyafula. Pa kuti ing’anda yenu ilemoneka iya busaka, mulingile ukulaiwamya cila bushiku.

² Ifi fine e fyo tulingile ukulacita pa fyo tutontonkanyapo e lyo na pa mibele yesu. Ilyo tushilabatishiwa, twalibombeshe pa kuti tuleke ukucita “fyonse ifikowesha umubili no mupashi.” (2 Kor. 7:1) Nomba pali ino nshita, tufwile ukukonka ifyo umutumwa Paulo atufundile, e kutila “ukulatontonkanya ifipya.” (Efes. 4:23) Mulandu nshi tulingile ukutwalilila ukwaluka? Pantu ulukungu ne fiko fya muli lino isonde kuti fyalenga Yehova atendeka ukutumona ukuti twalilamba. Nga tatulefwaya Yehova aletumona ifi, tulingile ukutwalilila ukwaluka mu fyo tutontonkanya, mu mibele yesu e lyo na mu fyo tufwaya ukucita.

3. Calola mwi “ukwalula amatontonkanyo yenu”? (Abena Roma 12:2)

³ Cinshi tufwile ukucita pa kwalula amatontonkanyo yesu? (Belengeni Abena Roma 12:2.) Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula “ukwalula amatontonkanyo,” kuti lyapilibula no kuti ukuwamya amatontonkanyo. Kanshi ici tacipilibula ukuti tufwile fye ukucita ifisuma fimo fimo. Lelo tufwile  no kulatontonkanya pa fyo twaba pa kuti tulealuka no kumfwila ifyo Yehova aletweba ukucita. Tatufwile ukucita ifi umuku umo, lelo tufwile ukutwalilila ukulatontonkanya pa fyo twaba e lyo no kwaluka.

4. Finshi twingacita pa kuti twilakonkelela ifyo abantu ba muli ici calo bacita?

⁴ Ilyo tukaba abapwililika, tukalalenga Yehova ukulasekelela muli fyonse ifyo tukalacita. Lelo pali ino nshita tulingile ukulaesha na maka ukulalenga Yehova alesekelela. Moneni ifyo umutumwa Paulo alondolwele pa Abena Roma 12:2, ifyo ukwalula amatontonkanyo kwa-ampana no kwiluka ukufwaya kwa kwa Lesa. Mu nshita ya kulakonkelela fye ifyo aba muli ici calo bacita, tulingile ukumona nga ca kuti tulaleka ifyo Lesa atontonkanya filekuma ifyo tupanga ukucita ne fyo tusalapo ukucita.

5. Kuti twaishiba shani ifyo tutontonkanya pa fyo ubushiku bwa kwa Yehova bupaleme? (Moneni icikope.)

⁵ Tontonkanyeni pali ici. Yehova afwaya ukuti ‘tulefulukisha ukubapo kwa bushiku bwakwe.’ (2 Pet. 3:12) Yipusheni amuti: ‘Bushe ifyo ncita filanga ukuti nalishiba ukuti tuli ku mpela ya ici calo? Bushe ifyo nsalapo pa masambililo nelyo incito filanga ukuti mona ukutila ukubombela Yehova kwalicindama? Bushe nalicetekela ukuti Yehova kuti ampeela ifyo ndekabila e lyo ne fyo ulupwa lwandi lulekabila, nelyo lyonse nsakamana fye pa fyo tulekabila?’ Baleni elenganyeni ifyo Yehova omfwa bwino nga ca kuti tulecita ifintu ukulingana ne fyo afwaya.—Mat. 6:25-27, 33; Fil. 4:12, 13.

6. Finshi tulingile ukutwalilila ukucita?

⁶ Lyonse tufwile ukubika amano ku fyo tutontonkanyapo no kula-aluka. Umutumwa Paulo aebele Abena Kristu mu Korinti  ukuti: “Muleyesha mwe bene mumone nga muli mu citetekelo, muleilinga mwe bene.” (2 Kor. 13:5) Ukuba “mu citetekelo” takupilibula ukuti tulingile ukulaya fye mu kulongana e lyo na mu kubila imbila nsuma limo limo. Lelo kulakuma ifyo tutontonkanyapo, ifyo tufwaya ukucita, e lyo ne cilenga tulecita ifintu fimo. Kanshi tulingile ukula-aluka mu fyo tutontonkanya ukupitila mu kubelenga Icebo ca kwa Lesa, ukulatontonkanya nge fyo Yehova atontonkanya, e lyo no kula-aluka pa kuti tulecita ifyo Yehova afwaya.—1 Kor. 2:14-16.

7. Ukulingana na mashiwi ayaba pa Abena Efese 4:31, 32, finshi fimbi ifyo tulingile ukucita, kabili mulandu nshi cingafisha ukucitila ifyo?

⁷ Belengeni Abena Efese 4:31, 32. Na cimbi icacindama ico tulingile ukucita, ‘kufwala ubuntu bupya.’ (Efes. 4:24) Tufwile ukukosapo pa kuti tufwale ubuntu bupya. Pa fintu ifyo tulingile ukuleka ukucita paba ne mibele pamo nga impatila, ubukali e lyo ne cipyu. Mulandu nshi cingafisha ukwaluka nga tuli ne yi mibele? Pantu imibele imo yalyafya ukuleka. Ku ca kumwenako, Baibolo ilanda ukuti abantu bamo ‘bakali’ kabili ilanda no kuti bamo ba “cipyu.” (Amapi. 29:22) Kanshi umuntu uwaba ne mibele yabipa pamo nga iyi afwile ukubombesha pa kuti aaluke, kabili afwile no kutwalilila ukwaluka na pa numa ya kubatishiwa, nge fyo twalamona.

8-9. Bushe ifyacitile ba Stephen filanga shani ukuti tulingile ukutwalilila ukufuula ubuntu bwa kale?

⁸ Munyinefwe Stephen alefilwa ukulama ubukali. Atile: “Na lintu nabatishiwe, nalekabila ukusambilila ifya kulalama ubukali. Ku ca kumwenako, inshita imo ilyo nalebila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda, nalipepeke umupuupu uwaibile icilimba ca muli motoka yandi. Ilyo nali mupepi no kumwikata alipoosele icilimba abutuka no kubutuka. Ilyo nashimikileko aba bwananyina pa fyacitike na pa fyo nali no kumwikata, eluda umo anjipwishe ati, ‘Ba Stephen, nga mwacicita shani amumwikata?’ Ifyo ulya eluda anjipwishe fyalengele ntontonkanye pa fyo nalingile ukuba sana uwa mutende.” b

⁹ Nga filya fyacitikile ba Stephen, inshita shimo kuti twacita fimo ifyabipa ifyo tumona kwati twalileka. Ifi nga fyamucitikila tekwesha ukufuupuka kabili mwilamona kwati tamuli Bena Kristu basuma. Ifi fine e fyo no mutumwa Paulo alandile, atile: “Lyonse ilyo mfwaya ukucita icalungama, nsanga ndecita icabipa.” (Rom. 7:21-23) Apo fwe Bena Kristu tatwapwilika, tufwile ukutwalilila ukubombesha ukukanaba ne mibele iyabipa iyaba kwati lukungu ne fiko ifiba mu mayanda yesu. Tufwile ukutwalilila aba busaka. Finshi tulingile ukucita pa kuti tutwalilile ukuba aba busaka?

10. Kuti twacita shani pa kuti tuleke imibele yabipa? (1 Yohane 5:14, 15)

¹⁰ Mulepepa kuli Yehova no kumweba imibele yabipa iyo mwakwata kabili mulecetekela ukuti akamwafwa ukuileka. (Belengeni 1 Yohane 5:14, 15.) Nangu ca kuti Yehova takalenge mukaleke iyo imibele yabipa mu cisungusho, akamukosha pa kuti tamucitile ifyabipa. (1 Pet. 5:10) Mulecita ifintu ukulingana ne fyo mulepepelapo pa kuti mwilacita ifyo mulefwaya ukuleka. Ku ca kumwenako, mwilatamba amafilimu, amaprogramu ya pa TV nelyo ukubelenga  amalyashi yamo ayalenga cilemoneka kwati imibele mulefwaya ukuleka yaliba fye bwino. Na kabili, mwilatontonkanya pa fyabipa.—Fil. 4:8; Kol. 3:2.

11. Finshi tufwile ukucita pa kuti tufwale ubuntu bupya?

¹¹ Nga mwafuula ubuntu bwa kale, mufwile ukutwalilila ukufwala ubuntu bupya. Kuti mwafwala shani ubuntu bupya? Ilyo mulesambilila pa mibele ya kwa Yehova, mulefwaya sana ukumupashanya. (Efes. 5:1, 2) Ku ca kumwenako, nga mwabelenga pa lyashi lya mu Baibolo ililelanda pa fyo Yehova eleela abantu, muleyipusha amuti, ‘Bushe ndeleela abantu?’ Nga mwabelenga pa fyo Yehova omfwila uluse abapiina, yipusheni amuti, ‘Bushe na ine e fyo ngumfwa kabili bushe ndacitapo fimo pa kuti mbafwe?’ Mulealula ifyo mutontonkanya ilyo mulefwala ubuntu bupya, kabili mwilaumfwa ububi nga mwafilwa ukucita ifyo mulebombelapo.

12. Bushe ba Stephen bamwene shani ifyo Baibolo yaba na maka ya kulenga umuntu ukwaluka?

¹² Ba Stephen abo twacilandapo, panono panono balifwele ubuntu bupya. Batile: “Ukutula apo nabatishiwilwa, kwaliba ifingi ifyacitika umo nalingile ukulama ubukali. Nalisambilila ukufumapo fye nga bankalifya nelyo ukucitapo fimo pa kuti nifulwa. Abantu abengi kumo fye na bena mwandi balantasha pa fyo na-aluka. Na ine ndapapa sana ifyo nshifulwa pa fintu fimo, nshimona ukuti nayalukile fye ne mwine. Lelo ifyo na-aluka filanga fye ukuti Baibolo yalikwata amaka ya kulenga umuntu ukwaluka.”

13. Cinshi twingacita pa kuti twilakonkelela ififwaya imitima yesu? (Abena Galatia 5:16)

¹³ Belengeni Abena Galatia 5:16. Yehova alatupeela umupashi wakwe uwa mushilo pa kuti tulecita ifyalungama. Nga tulesambilila Icebo ca kwa Lesa ninshi tulefwaya ukuti umupashi wakwe uletutungulula. Na kabili tulapokelela umupashi wakwe uwa mushilo ilyo tulelongana. Ilyo tuli pa kulongana, tulaba na ba bwananyina ababomba apapelele amaka yabo ukucita ifisuma kabili ici cilatukoselesha sana. (Heb. 10:24, 25; 13:7) Na kabili nga twapepa kuli Yehova ukumulomba ukuti atwafwe ukuleka imibele yabipa, akatupeela umupashi wakwe uwa mushilo, kabili ukatukosha. Lelo ici tacilepilibula ukuti tukaleka ukucita ifyabipa fyonse mu cisungusho. Lelo umupashi wa mushilo ukalenga tukalelwisha imibele yabipa. Baibolo pa Abena Galatia 5:16, itila bonse ‘abatungululwa no mupashi tabakalekonka ififwaya imitima yabo.’

14. Mulandu nshi cacindamina ukulatontonkanya pa fisuma?

¹⁴ Nga twatendeka ukucita ifingalenga twaba ifibusa sana na Yehova, tufwile ukutwalilila ukulacita ifyo fine. Mulandu nshi? Pantu lyonse tulatontonkanya pa kucita ifyabipa. Na pa numa ya kubatishiwa kuti twasanga ukuti lyonse tuletontonkanya pa kucita ifyabipa. Pamo nga ukuteya ifyangalo fya kushitikikapo, ukunwesha ubwalwa nelyo ukutamba ifye shiku. (Efes. 5:3, 4) Munyinefwe umo umwaice alandile ukuti: “Ubwafya bumo ubo nakwata kulatontonkanya pa kulaala na baume banandi. Nalemona kwati nga papita inshita nali no kuleka ukutontonkanyapo, lelo na ino ine nshita ndatontonkanyapo.” Kuti mwacita shani nga ca kuti mulatontonkanya pa fyabipa?

15. Mulandu nshi twingalandila ukuti ukwishiba ukutila “abantu bambi” balafwaya ukuleka ukutontonkanya pa fyabipa kulatukoselesha? (Moneni icikope.)

 ¹⁵ Muleibukisha ukuti te imwe mweka mulwisha ukuleka ukutontonkanya pa fyabipa. Baibolo itila: “Takuli ubwesho ubwamuponena ubushiponenako abantu bambi.” (1 Kor. 10:13a) Umutumwa Paulo alandile aya mashiwi ku Bena Kristu bonse abaleikala mu Korinti. Pantu bamo kale bali bacende, balelaala na baume banabo nelyo abanakashi banabo, kabili bamo bali ni bacakolwa. (1 Kor. 6:9-11) Bushe muletontonkanya ukuti pa numa ya kubatishiwa tabaletontonkanyapo pa kucita ifyabipa ifyo balekele? Nalimo baletontonkanyapo. Ca cine ukuti bali Bena Kristu basubwa, lelo bali bantu abashapwililika. Kanshi limo limo bafwile baletontonkanyapo ukucita ifyabipa. Ici kuti catukoselesha. Mulandu nshi twalandila ifi? Pantu yonse imibele yabipa iyo tulefwaya ukuleka, kwaliba bamo abakumanishe ukuileka. Ukwabula no kutwishika, kuti mwaba “abakosa ndi mu citetekelo, pa kwishiba ukuti bamunyinenwe bonse pano calo na bo balecula fye nge fi fine na imwe mulecula.”—1 Pet. 5:9.

16. Cinshi ico tushilingile ukulatontonkanya, kabili mulandu nshi tushilingile ukulatontonkanishisha ifi?

¹⁶ Mwilatontonkanya ukuti tapali umuntu nangu umo uwingamwafwa pa bwafya mwakwata. Ukutontonkanya ifyo kuti kwalenga mwalamona kwati te kuti muleke ukucita ifyabipa. Nomba ifi te fyo Baibolo ilanda. Lelo itila: “Lesa wa cishinka, kabili takamuleke ukweshiwa ubwesho ubo mushingashipikisha lelo ilyo ubo bwesho bwaisa akafwaya na pa kuti mufuminemo pa kuti mube na maka ya kubushipikisha.” (1 Kor. 10:13b) Kanshi nangu ca kuti imibele yabipa yalilimba imishila muli ifwe, Yehova nga atwafwa,  kuti twatwalilila ukuba aba cishinka kuli ena.

17. Nangu ca kuti inshita shimo kuti twatontonkanya pa fyabipa, cinshi tulingile ukucita?

¹⁷ Lyonse muleibukisha ukuti apo tatwapwilika, inshita shimo kuti twatontonkanya pa kucita ifyabipa. Lelo nga twatendeka ukutontonkanya pa fyabipa, ilyo line fye tufwile ukuleka nga filya Yosefe acitile ilyo afulumwike muka Potifa. (Ukute. 39:12) Kanshi nga mwatendeka ukutontonkanya pa kucita ifyabipa, tekwesha ukuficita!

18-19. Fipusho nshi twingatontonkanyapo ilyo tulefwaya ukwaluka mu fyo tutontonkanya?

¹⁸ Pa kuti twaluke no kufwala ubuntu bupya, tulingile ukushininkisha ukuti ifyo tulecita e lyo ne fyo tuletontonkanya filelenga Yehova ukulasekelela. Kanshi tufwile ukutontonkanya pali ifi fipusho: ‘Bushe ifyo ncita filanga ukuti nalishiba ukutila tuleikala mu nshiku sha kulekelesha? Bushe ndesha apo ningapesha ukufwala ubuntu bupya? Bushe ndaleka umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova ukungafwa pa kuti nilatontonkanya pa kucita ifyabipa?’

¹⁹ Ilyo muleiceeceeta pa kuti mumone umo mulecita bwino, mwilatontonkanya ukutila te kuti mulufyanye, lelo mulebika amano ku fyo mulecitako bwino. Nomba nga mwamona ukuti muliko na mumbi umo mufwile ukwaluka, mwilafuupuka. Lelo mulekonka amashiwi ayaba pa Abena Filipi 3:16 ayatila: “Ukulingana ne fyo twalunduluka, natutwalilile ukulaenda bwino muli uyu wine musango.” Nga mulekonka uku ukufunda, Yehova ali no kumwafwa ukwalula amatontonkanyo yenu.