“Ilyo umufyala wandi atendeke ukulwa na ine, nalimukamine pa mukoshi ica kuti alitendeke ukushikila. Nalefwaya ukumwipaya.”—E fyalandile ba Paul.

“Nga ndi pa ng’anda nalekalipa bwangu. Nalekalipa na pashilingile. Naleuma mu cintu icili conse icili mupepi na po ndi.”—E fyalandile ba Marco.

Nalimo ifwe te kuti tufulwe nga fintu ba Paul na ba Marco balefulwa. Na lyo line, bonse fye inshita shimo cilatukosela ukuilama. Icilenga maka maka lubembu ulo twapyana ku muntu wa kubalilapo, Adamu. (Rom. 5:12) Abantu bamo cilabafya ukuilama nga bakalipa, nga filya fine ba Paul na ba Marco calebafya. E lyo bambi cilabakosela ukuleka ukutontonkanya pa fingalenga basakamikwa. Ku ca kumwenako, balafilwa ukuleka ukutontonkanya pa fingalenga baba no mwenso nelyo bafuupuka. Bambi nabo cilabakosela ukukaana itunko lya kucita ubulalelale, ukukolwa, nelyo ukubomfya imiti icibomfye bomfye.

Abantu abafilwa ukuilama mu fyo batontonkanyapo, ifyo bafwaya, ne fyo bacita, kuti bailetelela. Nomba kwaliba icingatwafwa ukukaanacita ifingatuletelela. Ni cinshi ico cine? Kuilama. Pa kuti twishibe ifyo twingacita pa kuti tuleilama, twalabalilapo ukwasuka amepusho yatatu: (1) Bushe ukuilama ni cinshi? (2) Cinshi ukuilama kwacindamina? (3) Finshi twingacita pa kuti tube ne mibele ya kuilama iyaba pa “fisabo fya mupashi”? (Gal. 5:22, 23) Lyena twalalanda na pa fyo ifwe umo umo twingacita nga ca kuti twafilwa ukuilama.

Umuntu uwailama tacita ifintu ukwabula ukutontonkanyapo. Talanda nelyo ukucita ifintu ifingakalifya Lesa.

Ifyo Yesu acitile filatulanga ifyo umuntu uwailama afwile ukuba. Baibolo ilanda ukuti: “Ilyo balemutuka, ena tabatukilemo. Ilyo alecula, talebapangila, lelo aleituula fye kuli Lesa uwaba no mulinganya mu bupingushi.” (1 Pet. 2:23) Yesu ali-ilamine ilyo abalwani bakwe balemupumya ninshi ali pa cimuti apo bamupoopeele. (Mat. 27:39-44) Inshita imo ilyo bashilamupoopela pa cimuti, ali-ilamine ilyo intungulushi sha mapepo shalemwipusha amepusho ayengi pa kuti shisange apa kumupeelela umulandu. (Mat. 22:15-22) Ala Yesu ali-ilamine icine cine ilyo abaYuda bakalipe no kutoola amabwe pa kuti bamupoole! Mu cifulo ca kubakanda pa fyo balefwaya ukucita, “Yesu alifiseme no kufuma mwi tempele.”—Yoh. 8:57-59.

Bushe kuti twapashanya Yesu uwaleilama? Ee, kwaliba fimo ifyo twingacita pa kumupashanya. Umutumwa Petro alembele ukuti: “Ni mwe Kristu aculiile, kabili amushilile ne cilangililo pa kuti mulekonka sana mu ntampulo shakwe.” (1 Pet. 2:21) Nangu ca kuti tatwapwililika, kuti twapashanya sana Yesu mu fyo aleilama. Mulandu nshi cacindamina ukulailama nga filya Yesu aleilama?

Tulingile ukulailama nga tulefwaya ukulasekesha Yehova. Nangu ca kuti twalibombela Yehova pa myaka iingi, kuti twaleka ukuba ifibusa fyakwe nga tatuleilama mu fyo tucita na mu fyo tulanda.

Tontonkanyeni pali Mose uwali “uwafuukisha pa bantu bonse abali pano isonde” pali ilya nshita. (Impe. 12:3) Pa myaka iingi Mose alitekenye ilyo abena Israele baleilishanya. Lelo bushiku bumo alifililwe ukuilama. Alifulilwe nga nshi ilyo abena Israele bailishenye na kabili ukuti tabakwete amenshi. Alibomfeshe amashiwi ayashali bwino, atile: “Umfweni, nomba, mwe bacipondoka mwe! Bushe mulefwaya tumufumishe amenshi muli ci cilibwe?”—Impe. 20:2-11.

Mose alifililwe ukuilama. Tacindike Yehova uwalengele ukuti amenshi yafume mu cilibwe mu cisungusho. (Amalu. 106:32, 33) Ifyo Mose acitile fyalengele Yehova e musuminisha ukwingila mu Calo ca Bulayo. (Impe. 20:12) Mu bumi bwakwe bonse, Mose afwile alilangulwike sana pali filaya afililwe ukuilama.—Amala. 3:23-27.

Finshi tulesambililako ku fyo Mose acitile? Nangu ca kuti twalibombela Yehova pa myaka iingi, tatulingile ukulabomfya amashiwi ya musaalula umuntu nga atukalifya nelyo nga tulelungika uulufyenye. (Efes. 4:32; Kol. 3:12) Kwena nga twaya tulekota, cilafya inshita shimo ukuilama. Na lyo line, tatulingile ukulaba ifyacitikile Mose. Te kuti ciwame twaonaula ishina ilisuma twapanga na Yehova pa mulandu fye wa kufilwa ukuilama. Finshi twingacita pa kuti tuleilama?

Tufwile ukulapepela umupashi wa mushilo. Cinshi tulingile ukulacitila ifi? Pantu ukuilama cisabo ca mupashi, kabili Yehova alapeela umupashi wakwe uwa mushilo ku bamulomba. (Luka 11:13) Yehova kuti atupeela umupashi wa mushilo uwingalenga twaba na maka ya kuilama. (Fil. 4:13) Na kabili kuti atwafwa ukuba ne fisabo fya mupashi na fimbi pamo nga ukutemwa, ifingalenga twalailama.—1 Kor. 13:5.

Tulingile ukusengauka icili conse icingalenga twafilwa ukuilama. Ku ca kumwenako, tatulingile ukulaya pa mawebusaiti apaba ifyabipa nelyo ukulalesesha icitendwe mu fintu umwaba imibele yabipa. (Efes. 5:3, 4) Na kuba, tufwile ukusengauka fyonse ifingalenga twacita ifyabipa. (Amapi. 22:3; 1 Kor. 6:12) Ku ca kumwenako, nga ca kuti umuntu cilamukosela ukukaana itunko lya kucita ubulalelale, kuti cawama sana nga alekelela fye ukubelenga  ifitabo umwaba ifya citemwiko nelyo ukutamba amafilimu ya citemwiko.

Nalimo kuti catukosela ukucita ifi twalandapo. Nomba nga twabombesha, Yehova akatupeela amaka ayakalenga tuleilama. (2 Pet. 1:5-8) Akatwafwa ukulailama mu fyo tutontonkanyapo, mu fyo tulanda, na mu fyo tucita. Ifi fine e fyacitike na kuli ba Paul na ba Marco abo tulandilepo. Bonse babili balisambilile ukulailama nga bafulwa. Lekeni tulande na pali munyinefwe uwalekalipa sana nga ale-ensha motoka ica kuti inshita shimo aleumana na banamutekenya banankwe. Finshi acitile pa kuti asambilile ukuilama? Atile: “Nalepepa sana cila bushiku. Nalebelenga ifipande filanda pa kuilama kabili nalesungila amalembo ayalengafwa ukuilama. Nangu ca kuti napapita imyaka iingi ukufuma apo natendekele ukusambilila ukuilama, cila lucelo ndaicinkulako ukuti ningile ukuba uwatekanya. Na kabili nga ndeya kumo, ndabangilila pa kuti nilafulwa nga ca kuti banamutekenya bambi balenenga ukukanafika bwangu.”

Bonse fye inshita shimo kuti twafilwa ukuilama. Nga twafilwa ukuilama, nalimo kuti twaumfwa insoni sha kupepa kuli Yehova. Nomba iyi e nshita tulingile ukupepa sana ukuti Yehova atwafwe. Kanshi nga twafilwa ukuilama tufwile ukupepa ilyo line fye. Tufwile ukumulomba ukuti atubelele uluse no kutwafwa, kabili tufwile ukwesha na maka ukukanabwekeshapo icilubo tucitile. (Amalu. 51:9-11) Tamufwile ukulamona kwati Yehova te kuti akutike kwi pepo lyenu nga mwamulomba ukuti amubelele uluse. (Amalu. 102:17) Amashiwi umutumwa Yohane alandile yalatwibukishako ukuti umulopa wa Mwana wa kwa Lesa “ulatusangulula ku lubembu lonse.” (1 Yoh. 1:7; 2:1; Amalu. 86:5) Muleibukisha ukuti Yehova alyeba ababomfi bakwe abantunse ukulaeleelana. Kanshi te kuti tutwishike no kutwishika ukutila kuti atubelela uluse.—Mat. 18:21, 22; Kol. 3:13.

Yehova tatemenwe filya Mose afililwe ukuilama ilyo ali mu matololo. Na lyo line, Yehova alimubelele uluse. Kabili Icebo ca kwa Lesa cilanda pali Mose ukuti ali mwaume wa citetekelo uo tulingile ukupashanya. (Amala. 34:10; Heb. 11:24-28) Yehova tasuminishe Mose ukwingila mu Calo ca Bulayo, lelo akamusuminisha ukwikala umuyayaya muli Paradaise pano isonde. Na ifwe kuti twaisaikala umuyayaya pano isonde nga ca kuti tule-esha na maka ukuba ne mibele iyacindama sana iya kuilama.—1 Kor. 9:25.