1-2. (a) Fipusho nshi twala-asuka? (b) Cinshi cilanga ukuti Yehova alafwaisha ukutwafwa?

 YEHOVA kuti atwafwa ukushipikisha amafya, e lyo no kusekelela ilyo tulemubombela. Bushe atwafwa shani nga tuli na mafya? Kabili kuti twanonkelamo shani mu fyo Yehova atwafwa? Twala-asuka ifi fipusho muli cino cipande. Nomba natubalilepo ukwasuka ici cipusho. Bushe Yehova alafwaisha ukutwafwa?

² Ishiwi umutumwa Paulo abomfeshe muli kalata iyo alembeele abaHebere, kuti lyalenga twaishiba icasuko. Alembele ukuti: “Yehova e kaafwa wandi; nshakatiine. Cinshi ico umuntu engancita?” (Heb. 13:6) Ifitabo fimo ifilanda pa fya mu Baibolo fitila ishiwi bapilibula ukuti ‘kaafwa’ pali ici cikomo, lilanda pa muntu uuleangufyanya ukuya mu kwafwa umunankwe. Elenganyeni Yehova aleangufyanya ukuya mu kwafwa ulefwaya ubwafwilisho. Ukwabula no kutwishika, ifi twalandapo filelanga fye ukuti Yehova alafwaisha ukutwafwa. Yehova nga atwafwa, kuti twashipikisha amafya ayo twingakwata kabili kuti twalasekelela.

3. Finshi fitatu ifyo Lesa acita pa kutwafwa?

³ Bushe Yehova atwafwa shani pa kuti tulesekelela ilyo tuleshipikisha amafya? Pa kuti twasuke ici cipusho, lekeni tubelenge fimo ifyaba mwi buuku lya kwa Esaya. Cinshi twalabelengela ifyaba mwi buuku lya kwa Esaya? Pantu amasesemo ayengi ayo Esaya alembele, yalakuma na babomfi ba kwa Lesa muno nshiku. Kabili ilingi line Esaya alelondolola Yehova mu mashiwi aya-anguka ukumfwa. Natumone ifya kumwenako fimo ifyaba muli Esaya icipandwa 30. Muli ici cipandwa, Esaya alibomfeshe amashiwi ayasuma pa kulondolola ifyo Yehova  afwa abantu bakwe. Alembele ukuti, Yehova Lesa alatwafwa pantu (1) alakutika kuli ifwe no kwasuka amapepo yesu, (2) alatutungulula na (3) alatupaala pali ino nshita kabili akatupaala na ku ntanshi. Muli cino cipande, twalasambilila pali ifi fitatu ifyo Yehova acita pa kutwafwa.

4. (a) Bushe Yehova alondolwele shani ifyo abaYuda bali mu nshiku sha kwa Esaya, kabili finshi asuminishe ukuti fibacitikile? (b)  Finshi Yehova alaile abaYuda abali ne cishinka? (Esaya 30:18, 19)

⁴ Mu mashiwi ya kwiswila mwi buuku lya kwa Esaya icipandwa 30, Yehova alandile ukuti abaYuda bali “bana abomankonso,” ‘abalunda ulubembu pa lubembu.’ Alandile no kuti: “Aba bantu ni bacintomfwa, . . . abashifwaya ukumfwa amafunde ya kwa Yehova.” (Esa. 30:1, 9) Apo abantu balikeene ukumfwila Yehova, Esaya asobele ukuti Yehova ali no kuleka ifyabipa fyabacitikila. (Esa. 30:5, 17; Yer. 25:8-11) Kabili ifi fine e fyacitike, balibasendele muli bunkole ku bena Babiloni. Na lyo line, pa baYuda abo basendele bunkole pali bamo abali ne cishinka kuli Yehova. Kabili Esaya alikwete amashiwi aya kubeba ayali no kulenga baba ne subilo. Abebele ukuti bushiku bumo Yehova ali no kulenga babwelela ku Yerusalemu. (Belengeni Esaya 30:18, 19.) Mu kuya kwa nshita, Yehova alibafumishe muli bunkole mu Babiloni. Na lyo line, palipitile imyaka iingi pa kuti Yehova abalubule. Amashiwi ya kuti, “Yehova akatwalilila ukulolela ukumupaala,” yalelanga ukuti pali no kupitako inshita pa kuti akalubule abaYuda abali ne cishinka. Na kuba, abena Israele bali muli bunkole mu Babiloni pa myaka 70, ilyo bashilabasuminisha ukubwelela ku Yerusalemu. (Esa. 10:21; Yer. 29:10) Ilyo abena Israele bali bankole mu Babiloni, balelila pa mulandu wa kuti bali no bulanda. Nomba ilyo babwelelemo ku mwabo ku Yerusalemu, balelila pa mulandu ne nsansa.

5. Bushe amashiwi ayaba pali Esaya 30:19, yatukoselesha shani muno nshiku?

⁵ Muno nshiku amashiwi ya kuti “akakumfwila uluse ilyo walila,” kuti yatukoselesha. (Esa. 30:19) Esaya atukoseleshe ukuti Yehova akakutika nga twalilila kuli ena, kabili akasuka nga twapepa kuli ena. Alandile no kuti: “Ilyo aumfwa fye ukulila kobe akakwasuka.” Aya amashiwi yalalenga twaibukisha ukuti Shifwe alafwaisha ukwafwilisha bonse abali na mafya, kabili abalilila kuli ena. Ukwishiba ici cishinka kulalenga tulesekelela ilyo tuleshipikisha amafya.

6. Bushe amashiwi Esaya alembele yalanga shani ukuti Yehova alakutika amapepo ayo umuntu umo umo apepa?

⁶ Finshi fimbi ifyo ici cikomo citusambilisha pa mapepo tupepa? Yehova alakutika amapepo ayo umo umo apepa. Cinshi twalandila ifi? Mu mashiwi yaba mu fikomo fya kubalilapo mu cipandwa 30, Yehova ale-eba abantu bakwe bonse. Nomba amashiwi yaba mu cikomo 19 yalanga ukuti ale-eba umuntu umo umo. Esaya alembele ukuti: “Tawakalooshe”; “Akakumfwila uluse”; “Akakwasuka.” Apo Yehova ni Shifwe uwatutemwa, nga natufuupuka pa mulandu na mafya tatweba ukuti, “Ulekosa. Uleba nga ulya munyina nelyo ulya nkashi.” Lelo alasakamana umuntu umo umo kabili alakutika nga apepa kuli ena.—Amalu. 116:1; Esa. 57:15.

7. Finshi Esaya na Yesu balandile ifilanga ico cacindamina ukutwalilila ukupepa?

⁷ Nga twapepa kuli Yehova, twamweba no bwafya tukwete, nalimo ico engabalilapo ukucita kutupeela amaka ya kushipikisha. Nga ca kuti ubwafya tukwete tabupwile bwangu nge fyo twale-enekela, nalimo tufwile ukutwalilila ukulomba Yehova ukuti atupeele amaka ya  kushipikisha. Ifi fine e fyo atweba ukuti tulecita. Umu e mwalola amashiwi Esaya alembele ayatila: “Mwitalala kuli ena [Yehova].” (Esa. 62:7) Bushe aya mashiwi yalola mwi? Yalola mu kuti tatulingile ukuleka ukupepa kuli Yehova. Amashiwi Esaya alandile yatwibukishako icilangililo Yesu alandile pe pepo, icaba pali Luka 11:8-10, 13. Pali ili lembo Yesu atukoseleshe ukuba no “mupampamina” wa kupepa, e lyo no kutwalilila “ukulomba” umupashi wa mushilo. Na kabili kuti twalomba Yehova ukuti aletutungulula pa kuti tulesala bwino ifya kucita.

8. Bushe amashiwi yaba pali Esaya 30:20, 21, yafikilishiwe shani?

⁸ Belengeni Esaya 30:20, 21. Ilyo abashilika abena Babiloni bashingile umusumba wa Yerusalemu pa mwaka umo na hafu, amafya abantu bakwete baleyamona fye kwati mukate na menshi. Nomba ukulingana na mashiwi yaba mu cikomo 20 na 21, Yehova alilaile abaYuda ukuti nga balapila kabili ba-aluka, ali no kubalubula. Esaya atile, Yehova ni “Kasambilisha Wapulamo.” Kabili alilaile abantu ukuti Yehova ali no kubasambilisha ifyo balingile ukulamupepa pa kuti alepokelela ukupepa kwabo. Aya mashiwi yalifikilishiwe ilyo abaYuda bafumine muli bunkole. Yehova alilangile abaYuda ukuti ni Kasambilisha Wapulamo. Ilyo alebatungulula, balitendeke ukulamupepa ukulingana ne fyo afwaya. Twalitemwa sana ifi Yehova aba Kasambilisha wesu Uwapulamo.

9. Ni nshila nshi imo iyo Yehova abomfya pa kutusambilisha muno nshiku?

⁹ Ilyo Esaya alelondolola amashiwi ayaba muli Esaya icipandwa 30 atile, twaba nga basambi abo Yehova alesambilisha mu nshila shibili. Inshila ya kubalilapo Esaya atile: “Amenso yenu yakamona Kasambilisha wenu Uwapulamo.” Pa kulondolola aya mashiwi, Esaya atile Kasambilisha aliminine ku ntanshi ya basambi bakwe. Twalipaalwa nga nshi ifi Yehova atusambilisha! Bushe Yehova atusambilisha shani? Abomfya icilonganino cakwe pa kutusambilisha. Ala tulatasha sana pa fyo icilonganino ca kwa Lesa citusambilisha! Ifyo tusambilila ilyo tulelongana pa cilonganino, pa kulongana kwa citungu, mu mpapulo, mu ma programu ya JW Broadcasting e lyo na mu nshila shimbi isho batusambilishishamo, filalenga tulesekelela ilyo tuleshipikisha amafya.

10. Ni mu nshila nshi tumfwilamo ishiwi lya kwa Lesa ‘ku numa yesu’?

¹⁰ Esaya alilandile inshila yalenga bubili iyo Yehova atusambilishishamo ilyo atile: “Amatwi  yenu yakomfwa ishiwi ku numa yenu.” Kasesema Esaya alondolwele Yehova ukuti, aba nga kasambilisha uwabika amano ku basambi bakwe. Uuba ku numa ya basambi bakwe, e lyo alebasontelela inshila iyo bafwile ukwendamo. Muno nshiku tulomfwa ishiwi lya kwa Lesa ku numa yesu. Tumfwa shani ishiwi lya kwa Lesa? Amashiwi ya kwa Lesa ayo balemba mu Baibolo, bayalembele kale sana. Kanshi nga tulebelenga Baibolo, ciba kwati tuleumfwa ishiwi lya kwa Lesa ku numa yesu.—Esa. 51:4.

11. Pa kuti tulesekelela ilyo tuleshipikisha amafya ayo tukwata, fintu nshi fibili ifyo tufwile ukulacita, kabili mulandu nshi?

¹¹ Finshi tulingile ukucita pa kuti tulenonkelamo sana mu fyo Yehova atusambilisha mu cilonganino cakwe, e lyo na mu Baibolo? Moneni ifintu fibili ifyo Esaya alandile. Ica kubalilapo, “iyi e nshila.” Icalenga bubili, “e mo mwende.” (Esa. 30:21) Kwena tatufwile ukupelela fye pa kwishiba “inshila,” lelo tufwile no ‘kwendamo.’ Ifyaba mu Cebo ca kwa Yehova e lyo ne fyo icilonganino cakwe cilondolola, filatusambilisha ifyo Yehova afwaya tulecita. Na kabili tulasambilila ifyo twingabomfya ifyo tusambilila. Pa kuti tutwalilile ukulasekelela ilyo tuleshipikisha amafya ayo tukwata, tufwile ukulaumfwa ifyaba mu Cebo ca kwa Lesa ne fyo icilonganino cakwe citweba, e lyo no kulacita ifyo tulesambilila. Nga tulecita ifi e lyo Yehova engatupaala.

12. Ukulingana na Esaya 30:23-26, bushe Yehova apaalile shani abantu bakwe?

¹² Belengeni Esaya 30:23-26. Bushe ubu ubusesemo bwafikilishiwe shani ku baYuda ababweleele ku Israele ilyo bafumine muli bunkole ku Babiloni? Yehova alibapeele ifintu ifingi pa kuti batwalilile ukuba no bumi, kabili balemubombela bwino. Alibapeele ifya kulya ifingi. E lyo icawamishe ca kuti alibapeele fyonse ifyo balekabila pa kuti bapalame kuli ena. Na pa kuti batendeke na kabili ukumupepa ukulingana ne fyo afwaya. Ifisuma ifyo Lesa apeele abantu bakwe pali ilya inshita fyalicilile sana pa fyo abapeele kale. Icikomo 26 cilangilila ukuti Yehova alilekele baumfwikisha Icebo cakwe. (Esa. 60:2) Ifyo Yehova apaalile ababomfi bakwe fyalengele batwalilile ukuba na maka, kabili balemubombela ne nsansa. Icalengele babe ne nsansa ni “pa mulandu wa kusekelela mu mitima,” pantu alibapaalile.—Esa. 65:14.

13. Bushe ubusesemo ubwalelanda pa kutendeka na kabili ukupepa Lesa ukulingana ne fyo afwaya, bwafikilishiwa shani muno nshiku?

¹³ Bushe ubusesemo ubwalelanda pa kutendeka  na kabili ukupepa Lesa ukulingana ne fyo afwaya, bwalitukuma muno nshiku? Ukwabula no kutwishika bwalitukuma. Bwatukuma shani? Ukutula mu mwaka wa 1919, abantu abengi balifuma muli Babiloni Mukalamba, e kutila ukupepa konse ukwa bufi. Balisa ku cifulo icisuma icacila na pa Calo ca Bulayo. Baisa kuli paradaise ya ku mupashi. (Esa. 51:3; 66:8) Bushe paradaise ya ku mupashi ni paradaise nshi?

14. Bushe paradaise ya ku mupashi ni paradaise nshi, kabili ni bani baba muli iyi paradaise? (Moneni Ubulondoloshi.)

¹⁴ Ukutula mu 1919, abasubwa balaipakisha ukwikala muli paradaise ya ku mupashi. b Abakwata isubilo lya kwikala pe sonde, e kutila “impaanga shimbi” nabo balisa muli iyi paradaise ya ku mupashi kabili balaipakisha amapaalo ya kwa Yehova ayengi.—Yoh. 10:16; Esa. 25:6; 65:13.

15. Bushe paradaise ya ku mupashi yaba kwi?

¹⁵ Bushe paradaise ya ku mupashi yaba kwisa muno nshiku? Abapepa Yehova baba mwi sonde lyonse. Kanshi na paradaise ya ku mupashi iyo babamo yaba fye isonde lyonse. E ico te mulandu no ko twikala, kuti twaba muli paradaise ya ku mupashi nga ca kuti tuletungilila ukupepa kwa cine.

16. Kuti twacita shani pa kuti tutwalilile ukulamona ifisuma muli paradaise ya ku mupashi?

¹⁶ Pa kuti tutwalilile ukuba muli paradaise ya ku mupashi tufwile ukulatasha pali ifi twaba mu cilonganino ca Bwina Kristu ica mwi sonde lyonse. Kuti twacita shani pa kuti tuletasha? Tufwile ukubika amano ku fisuma ifyo aba bwananyina bacita, ukucila ukubika sana amano ku fyo balufyanya. (Yoh. 17:20, 21) Mulandu nshi ukucitila ifi kwacindamina? Tontonkanyeni pali ici. Kuti twaenekela ukumona ifimuti ifisuma, kabili ifyalekanalekana mu parka. Ifi fine e fyo caba na mu cilonganino ca kwa Lesa muno nshiku. Twalikwata aba bwananyina abalekanalekana ababa nge fimuti mu parka. (Esa. 44:4; 61:3) Tulingile ukubika  amano ku fisuma ifyo aba bwananyina bacita, te kubika amano ku filubo fyabo. Tatufwile ukuleka ifyo tucita nelyo ifyo Abena Kristu banensu bacita pa mulandu wa kukanapwililika, fyalenga twaleka ukumona ifisuma ifyo aba bwananyina mu cilonganino ca Bwina Kristu ica mwi sonde lyonse bacita.

17. Cinshi bonse tufwile ukucita pa kuti tutwalilile ukuba abaikatana mu cilonganino?

¹⁷ Cinshi bonse tufwile ukucita pa kuti tutwalilile ukuba abaikatana mu cilonganino? Tufwile ukuba aba mutende. (Mat. 5:9; Rom. 12:18) Nga tulecita ifingalenga twalaumfwana bwino na ba bwananyina, tulalenga paradaise ya ku mupashi yawaminako. Tulebukisha ukuti Yehova e waleta bonse ababa muli paradaise ya ku mupashi e kutila ukupepa kwasanguluka. (Yoh. 6:44) Elenganyeni ifyo Yehova atemwa nga tuleibikilishako ukucita ifingalenga mu cilonganino mwaba umutende, kabili twaikatana na babomfi bakwe abo amona ukuti balicindama!—Esa. 26:3; Hag. 2:7.

18. Finshi tufwile ukulatontonkanyapo sana, kabili mulandu nshi?

¹⁸ Yehova alapeela ababomfi bakwe ifintu ifisuma ifingi. Nomba finshi tulingile ukulacita pa kuti tulenonkelamo sana mu fisuma ifyo atupeela? Tulingile ukulatontonkanya sana pa fyo tubelenga mu Cebo ca kwa Lesa e lyo na mu mpapulo ishilanda pali Baibolo. Nga tulecita ifi, tukaba ne mibele iyo fwe Bena Kristu tulingile ukuba nayo, iingalenga twatemwa “aba bwananyina” mu cilonganino. (Rom. 12:10) Nga tuletontonkanya pa fyo Yehova atupaala, bucibusa bwesu na ena bukakoselako. Kabili nga twatontonkanya pa fintu ifisuma ifyo Yehova atulaya ukutucitila ku ntanshi, tatwakaletwishika ukuti tukalamubombela umuyayaya. Nga tulecita ifi fyonse, tukalasekelela ilyo tulebombela Yehova.

19. (a) Ukulingana na Esaya 30:18, finshi twingacetekela? (b) Finshi fikalenga tukaleshipikisha no kusekelela ilyo tulepepa Yehova?

¹⁹ Yehova “akema” ilyo akafumyapo cino calo cabipa. (Esa. 30:18) Twalishininkisha ukuti Yehova ni “Lesa wamulinganya,” kanshi takaleke icalo ca kwa Satana cikatwalilile ukubako. (Esa. 25:9) Yehova alafwaisha ukutulubula, kabili na ifwe tulalolela ukuti ubushiku ubo akatulubula bukafike. Pali ino nshita natutwalilile ukulapepa kuli Yehova, ukulabelenga Baibolo no kulabomfya ifyo tulebelenga, e lyo no kulatontonkanya pa fyo Yehova atupaala. Nga tulecita ifi, Yehova akulatwafwa pa kuti tuleshipikisha no kusekelela ilyo tulemupepa.