1. Twaishiba shani ukuti Yehova alafwaya twapalama kuli ena?

 YEHOVA afwaya twapalama kuli ena. (Yako. 4:8) Afwaya aba Lesa wesu, Shifwe kabili Cibusa wesu. Alasuka amapepo tupepa kabili alatwafwa nga twaba na amafya. Na kabili alabomfya icilonganino cakwe pa kuti atusambilishe no kutucingilila. Nomba finshi tufwile ukucita pa kuti tupalame kuli Yehova?

2. Finshi tulingile ukucita pa kuti tupalame kuli Yehova?

² Kuti twapalama kuli Yehova nga tulepepa kuli ena, nga tulebelenga Icebo cakwe, e lyo no kutontonkanya sana pa fyo tulebelenga. Nga tulecita ifi, tulamutemenwako kabili tulatasha pa fyo atucitila. Ici cilalenga tulemumfwila kabili tulemulumbanya, pantu e walinga ukulumbanya. (Ukus. 4:11) Nga twaishiba bwino Yehova, tukamucetekela sana kabili tukacetekela ne cilonganino ico atupeela.

3. Cinshi Satana acita pa kuti atupaatule kuli Yehova, lelo kuti twacita shani pa kuti twikasha Yehova ne cilonganino cakwe? (Amalumbo 31:13, 14)

³ Satana ena afwaya ukutupaatula kuli Yehova, maka maka nga natukwata amafya. Bushe acita shani ifyo? Alacita ifingalenga panono panono twaleka ukucetekela Yehova ne cilonganino cakwe. Lelo kuti twaicingilila nga atusansa. Icitetekelo cesu nga nacikosa kabili natucetekela sana Yehova, tatwakaleke icintu nangu cimo cikalenge tukashe Yehova ne cilonganino cakwe.—Belengeni Amalumbo 31:13, 14.

4. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

⁴ Muli cino cipande, twalasambilila pa mafya yatatu ayo twingakwata ayengafuma ku nse ya cilonganino, kabili ayengalenga twaleka ukucetekela Yehova ne cilonganino cakwe. Bushe  ayo amafya kuti yalenga shani twaleka ukubombela Yehova? Kabili kuti twacita shani pa kuti tucimfye Satana?

5. Bushe amafya tukwata kuti yalenga shani twaleka ukucetekela Yehova ne cilonganino cakwe?

⁵ Inshita shimo tulakwata amafya. Ku ca kumwenako, balupwa kuti baletukaanya ukupepa Yehova nelyo incito kuti yapwa. Bushe amafya ya musango yu kuti yalenga shani twaleka ukucetekela icilonganino ca kwa Yehova ica kuti twaleka no kumubombela? Nga twashipikisha amafya pa nshita iitali, nalimo kuti twalamona kwati amafya tayakapwe, kabili kuti twaba no bulanda. Pali iyi inshita Satana kuti alenga twalaumfwa kwati Yehova tatutemwa. Alafwaya tuletontonkanya ukuti Yehova ne cilonganino cakwe, e balenga ukuti tulecula. Ifi fine e fyacitikile abena Israele bamo ilyo bali mu Egupti. Pa kubala balicetekele ukuti Yehova e wasalile Mose na Aarone pa kuti abafumye mu busha. (Ukufu. 5:19-21) Lelo mu kupita kwa nshita ilyo Farao atendeke ukubacusha sana, balipeele Mose na Aarone umulandu. Batile: “Mwalenga ifwe ukupatwa nga nshi kuli Farao na ku babomfi bakwe pa kupeela ulupanga mu minwe yabo ku kutwipaya.” (Ukufu. 5:19-21) Balipeele ababomfi ba kwa Lesa aba cishinka umulandu. Ifi bacitile balilufyenye! Nga ca kuti mwalishipikisha amafya pa nshita iitali, kuti mwatwalilila shani ukucetekela Yehova ne cilonganino cakwe?

6. Finshi tusambilila kuli kasesema Habakuki pa kushipikisha amafya? (Habakuki 3:17-19)

⁶ Mulelondolwela Yehova ifili ku mutima, kabili muleleka alemwafwa. Kasesema Habakuki alikwete amafya ayengi. Cimoneka kwati pa nshita imo aletwishika nga ca kuti Yehova alimubikileko amano. E ico alipepele kuli Yehova no kumweba fyonse ifyo aleumfwa. Apepele ati: “Kufika lilali, mwe Yehova, ndelila ukuti mungafwe, na imwe ukuumfwa iyo? . . . Cinshi ico munengela ukumona icabipa, na imwe mulolesha fye pa bucushi?” (Haba. 1:2, 3) Yehova alyaswike ipepo ilyo umubomfi wakwe uwa cishinka apepele ukufuma pa nshi ya mutima. (Haba. 2:2, 3) Ilyo Habakuki atontonkenye sana pa fyo Lesa apuswishe ababomfi bakwe aba cishinka, alitendeke ukusekelela na kabili. Alishininkishe ukuti Yehova alimubikileko amano kabili ali no kumwafwa pa kuti engashipikisha amafya ali no kukwata. (Belengeni Habakuki 3:17-19.) Cinshi tulesambililako? Nga mwakwata amafya, mulepepa kuli Yehova kabili mulemweba ifyo muleumfwa. Lyena muleleka alemwafwa. Nga mwacita ifi kuti mwacetekela ukuti Yehova akamupeela amaka ya kushipikisha amafya. Kabili nga mwaishiba ukuti Yehova alamwafwa, icitetekelo cenu cakulakoselako.

7. Cinshi lupwa umo uwa ba Shirley alefwaya ukuti bacite, lelo finshi fyalengele batwalilile ukucetekela Yehova?

⁷ Mulecita ifingalenga mwatwalilila ukupalama kuli Yehova. Natumone ifyo ukucita ifi kwa-afwile bankashi Shirley aba ku Papua New Guinea, ilyo bakwete amafya. b Ulupwa lwa ba Shirley lwali lupiina kabili inshita shimo balekwata fye ifya kulya ifinono sana. Lupwa wabo umo alefwaya ukuti ba Shirley baleke ukucetekela Yehova. Abebele ati: “Mutila umupashi wa mushilo ulamwafwa, nomba umwafwa shani? Pantu ulupwa lwenu lucili lupiina. Muleipoosela fye inshita ukubila imbila nsuma.” Ba Shirley batile: “Natendeke ukulatontonkanya nati, ‘Bushe Lesa alatusakamana?’ Ilyo line fye nalipepele kuli Yehova kabili nalimwebele ifyo naletontonkanya. Nshalekele ukubelenga Baibolo ne mpapulo shesu, kabili nalitwalilile ukubila imbila nsuma no kuya mu kulongana.”  Tapakokwele ba Shirley balitendeke ukumona ukuti Yehova alesakamana ulupwa lwabo. Ulupwa lwabo lwalitendeke ukukwata ifya kulya kabili lwali ne nsansa. Ba Shirley batile: “Nalimwene ukuti Yehova aleasuka amapepo nalepepa.” (1 Tim. 6:6-8) Nga mwatwalilila ukubika amano ku fya kwa Lesa, tamwakaleke ukubombela Yehova pantu mukalashipikisha amafya kabili tamwakaletwishika ukuti alimubikako amano.

8. Finshi nalimo fingacitikila bamunyinefwe abatungulula mu cilonganino ca kwa Yehova?

⁸ Abalwani besu balabomfya imilabasa na Intaneti pa kusabankanya ifya bufi pali bamunyinefwe abatungulula mu cilonganino ca kwa Yehova. (Amalu. 31:13) Bamunyinefwe bamo balibekata no kubabepesha ukuti fipondo. Na Bena Kristu mu nshiku sha batumwa balikwete ubu bwafya ilyo Paulo bamubepeshe no kumwikata. Bushe bacitile shani?

9. Bushe Abena Kristu bamo bacitile shani ilyo umutumwa Paulo bamukakile?

⁹ Abena Kristu bamo mu nshiku sha batumwa balilekele ukwafwilisha Paulo ilyo ali mu cifungo mu Roma. (2 Tim. 1:8, 15) Cinshi balekeele? Bushe baleumfwa insoni nelyo umwenso pa mulandu wa kuti abantu balemumona ukuti ali cipondo? (2 Tim. 2:8, 9) Nelyo bushe baletiina ukuti nga bamwafwilisha nabo bene bali no kubacusha? Te mulandu ne calengele baleke ukumwafwa, Paulo afwile aleumfwa ububi. Alishipikishe amafya ayengi kabili alibikile no bumi bwakwe mu kapoosa mweo pa mulandu wabo. (Imil. 20:18-21; 2 Kor. 1:8) Tatufwile ukuba nga Bena Kristu abalekeleshe Paulo ilyo alefwaya sana aba kumwafwa. Finshi tufwile ukulaibukisha nga ca kuti bamunyinefwe abatungulula mu cilonganino ca kwa Yehova balebacusha?

10. Cinshi tufwile ukulaibukisha nga ca kuti bamunyinefwe abatungulula mu cilonganino ca kwa Yehova balebacusha, kabili mulandu nshi?

¹⁰ Muleibukisha umulandu batucushisha, e lyo no ulenga baletucusha. Baibolo pali 2 Timote 3:12 itila: “Bonse abafwaisha ukwikala  ukulingana na bukapepa muli Kristu Yesu bakabacusha.” Kanshi tatufwile ukupapa ifi Satana asansa sana bamunyinefwe abatungulula mu cilonganino. Afwaya aba bamunyinefwe baleka ukuba aba cishinka kuli Yehova, kabili afwaya na ifwe twaba no mwenso.—1 Pet. 5:8.

11. Finshi tusambilila ku fyacitile Onesifore? (2 Timote 1:16-18)

¹¹ Twalilileni ukutungilila aba bwananyina kabili mwilabalekelesha. (Belengeni 2 Timote 1:16-18.) Onesifore uwali Umwina Kristu ena talekele ukwafwilisha Paulo ilyo ali mu cifungo. “Tali ne nsoni pa mulandu wa kuti [Paulo] ali mu cifungo.” Lelo alifwaile Paulo, kabili ilyo amusangile alimwafwilishe pa kuti akwate ifyo alekabila. Ifi Onesifore alecita fyalengele abike ubumi bwakwe mu kapoosa mweo. Finshi tulesambililako? Tatufwile ukulekelesha aba bwananyina abo bacusha, pa mulandu fye wa kuti tuletiina abantu. Lelo tufwile ukulabacingilila no kulabafwilisha. (Amapi. 17:17) Tufwile ukulabatemwa no kulabatungilila.

12. Finshi tulesambilila kuli bamunyinefwe na bankashi aba ku Russia?

¹² Tontonkanyeni pa fyo bamunyinefwe na bankashi mu Russia bafwilisha aba bwananyina abo bakaka. Ilyo aba bwananyina bamo balebalubulwisha, bamunyinefwe na bankashi abengi balaya ku cilye mu kubatungilila. Finshi tulesambililako? Nga ca kuti bamunyinefwe abatungulula mu cilonganino ca kwa Yehova bababepesha ubufi, babakaka nelyo balebacusha, tatufwile ukuba no mwenso. Mulebapepelako, muleafwilisha indupwa shabo, kabili mule-esha apo mwingapesha ukubatungilila.—Imil. 12:5; 2 Kor. 1:10, 11.

13. Bushe abantu nga baletupumya, kuti calenga shani twaleka ukucetekela Yehova ne cilonganino cakwe?

¹³ Balupwa wesu abashili ba Nte, abo tubomba nabo, nelyo abo tusambilila nabo kuti balatupumya pa mulandu wa kuti tulabila imbila nsuma, nelyo pa mulandu wa kuti tulakonka amafunde ya kwa Yehova. (1 Pet. 4:4) Nalimo kuti batweba abati: “Nalitemwa ifyo waba, nomba ku calici uko upepa mwalikosha amafunde kabili mwalishalila sana.” Bamo kuti balatusuusha pa fyo tushilanda na batamfiwa. Kuti balatweba abati: “Bushe ifi mucita ninshi mwalitemwa abantu?” Imilandile ya musango uyu kuti yalenga twatendeka ukulatwishika nampo nga amafunde ya kwa Yehova yalilungama nelyo iyo. Kuti twatendeka ukulatontonkanya ukuti nalimo Yehova atwenekela ukulacita ifyo tushingakumanisha, no kuti icilonganino cakwe calikosha sana amafunde. Nga ca kuti ifi e fyo mutontonkanya, kuti mwacita shani pa kuti mutwalilile ukupalama kuli Yehova na ku cilonganino cakwe?

14. Finshi tulingile ukucita nga ca kuti abantu bamo baletupumya pa mulandu wa kuti tulakonka amafunde ya kwa Yehova? (Amalumbo 119:50-52)

¹⁴ Mulefwaisha ukucita ifyo Yehova amona ukuti fyalilungama. Yobo alitwalilile ukukonka amafunde ya kwa Yehova nangu ca kuti balemupumya. Umo uwaleitunga ukuba cibusa wakwe amwebele ukuti nangu ucite icalungama, Lesa tabika amano ku fyo ucita. (Yobo 4:17, 18; 22:3) Lelo Yobo tasumiine ifya bufi ifyo uyu mwaume alandile. Alishibe ukuti ukumfwila ifyo Yehova alanda ukuti fyalibipa ne fyo alanda ukuti fyalilungama kulatuwamina, kabili alefwaisha ukulafikonka. Talekele abantu bamulenga aleka ukutwalilila ukuba uwa cishinka kuli Lesa. (Yobo 27:5, 6) Finshi tulesambililako? Abantu nga balemupumya, mwilatwishika nga ca kuti ukukonka amafunde ya kwa Yehova kwaliba fye bwino. Muletontonkanya pa fisuma ifyacitika pa mulandu wa kuti mulakonka amafunde ya kwa Lesa. Nalimo pa miku iingi mwalimona ukuti ifintu filamuwamina nga mwacita ifyo Yehova  amona ukuti fyalilungama. Mulefwaisha ukutungilila icilonganino ca kwa Yehova icikonka amafunde yakwe. Lyena nangu abantu bamupumye shani, tamwakaleke ukubombela Yehova.—Belengeni Amalumbo 119:50-52.

15. Cinshi calengele ba Brizit balebapumya?

¹⁵ Natulandeko pa fyacitikile bankashi Brizit abekala ku India. Pa mulandu ne fyo basuminamo, balupwa lwabo balebapumya. Ilyo papitile inshita iinono ukutula apo babatishiwilwe mu 1997, abena mwabo abashali ba Nte incito yalipwile. E ico basalilepo ukuti bena, ba Brizit na bana babo abakashana, baye mu kwikala na bafyashi babo abaleikala mu musumba umbi. Ifi basalilepo ukucita fyalengele ba Brizit baba na mafya ayakalamba. Apo abena mwabo tabalebomba, ba Brizit balingile ukulabomba ama-awala ayengi pa kuti balefwaila ulupwa lwabo ifyo lwalekabila. Na kabili, apo baleikala na pabelele icilonganino icaliko mupepi, palepele amakilomita 350. Balupwa ba bena mwabo balebacusha pa mulandu ne fyo basuminamo. Ba Brizit balebacusha sana ica kuti bena no lupwa lwabo bakuukiile ku cifulo cimbi. Lyena abena mwabo balifwile ukwabula ukwenekela. Pa numa umwana wabo umukashana alilwele kansa kabili na o alifwile ninshi ali fye ne myaka 12. Balupwa ba ba Brizit balepeela ba Brizit imilandu ukuti e balengele ifi ficitike. Baletila ba Brizit nga tabali Inte ya kwa Yehova ifyabipa fyonse ifi nga tafyacitike. Nangu cali ifi, balitwalilile ukucetekela Yehova kabili tabafumine mu cilonganino cakwe.

16. Bushe Yehova apaalile shani ba Brizit pali filya bashalekele ukumubombela, na filya bashafumine mu cilonganino cakwe?

¹⁶ Apo ba Brizit baleikala ukutali no kwali icilonganino, kangalila wa muputule abakoseleshe ukuti balebila imbila nsuma mu cifulo bekala. Kabili abakoseleshe no kuti baletungulula ukulongana pa ng’anda pa mwabo. Pa kubala balemona kwati ukucita ifi kwalikosele. Lelo balikonkele ifyo munyinefwe abebele. Balebila imbila nsuma, baletungulula ukulongana pa ng’anda, kabili balitantike ne nshita ya kukwata amapepo ya lupwa na bana babo abakashana. Fisuma nshi fyacitike? Ba Brizit balitendeke ukutungulula amasambililo  ya Baibolo ayengi, kabili abengi abo balesambilisha Baibolo balibatishiwe. Mu 2005 balitendeke bupainiya bwa nshita yonse. Yehova alibapaalile pantu balitwalilile ukumucetekela kabili tabafumine mu cilonganino cakwe. Abana babo abanakashi balitwalilila ukubombela Yehova, kabili pali ino nshita kuli iyi cende kwaba ifilonganino fibili. Ba Brizit balishininkisha ukuti Yehova e wabapeele amaka ya kushipikisha amafya bakwete, kabili e walengele bashipikishe ilyo balupwa wabo balebapumya.

17. Cinshi tufwile ukulafwaisha ukucita?

¹⁷ Satana afwaya twasumina ukuti Yehova tatusakamana nga tuli na mafya, no kuti nga tuletungilila icilonganino ca kwa Lesa ifintu filabipilako mu mikalile yesu. Satana afwaya twaba no mwenso nga ca kuti bamunyinefwe abatungulula mu cilonganino ca kwa Yehova bababepesha ubufi, balabacusha, nelyo babakaka. Nga ca kuti abantu baletupumya, afwaya twaleka ukucetekela amafunde ya kwa Yehova ne cilonganino cakwe. Na lyo line, twalishiba bwino imicenjelo yakwe kabili te kuti atubepe. (2 Kor. 2:11) Mwilasumina ubufi ubo Satana abepa, kabili muleba aba cishinka kuli Yehova na ku cilonganino cakwe. Muleibukisha ukuti Yehova takamushe. (Amalu. 28:7) Kanshi mwikaleka icintu nangu cimo cikamupaatule kuli Yehova!—Rom. 8:35-39.

18. Cipusho nshi tukasuka mu cipande cikonkelepo?

¹⁸ Muli cino cipande natusambilila pa mafya ayo twingakwata ayengafuma ku nse ya cilonganino. Na lyo line, amafya tukwata mu cilonganino nayo kuti yalenga twaleka ukucetekela Yehova ne cilonganino cakwe. Finshi tulingile ukucita pa kuti tushipikishe aya mafya? Tukasuka ici cipusho mu cipande cikonkelepo.