Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

UBUMI BWABO

Yehova Alimpaala Sana pa fyo Nasalilepo Ukucita

Yehova Alimpaala Sana pa fyo Nasalilepo Ukucita

Twapwishishe ukubika amatrakiti pa nshi ya fiibi fya mayanda ya kulekeleshako ayali mu cifulo twalebilamo imbila nsuma ninshi buli mu kuca. Umu mwali ni mu 1939. Twafumine pa mayanda pa kati ka bushiku no kwenda na motoka ukucila pe awala limo. Twaile ku musumba uunono uwa Joplin mu citungu ca Missouri, ku U.S.A. Ilyo twapwishishe ukubomba umulimo wesu, twalibwelele mu motoka yesu no kuya ku cifulo uko bonse twalingile ukukumanina kabili twatendeke ukulolela bamunyinefwe bambi abali mu myotoka imbi. Nalimo kuti mwafwaya ukwishiba icalengele tuleya mu kubila imbila nsuma ilya nshita no kufumako ilyo akasuba takalatula. Nalamweba.

ILYO nafyelwe mu 1934 ninshi abafyashi bandi ba Fred na ba Edna Molohan Basambi ba Baibolo abacincila (Inte sha kwa Yehova) ukucila pa myaka 20. Ndatasha sana pantu balinsambilishe icine icalengele ntemwe ifya kwa Lesa. Ulupwa lwesu lwaleikala mwi tauni ilinono ilya Parsons mu citungu ca Kansas. Mu cilonganino twali abengi bali Bena Kristu basubwa. Ulupwa lwesu lwalitemenwe ukuya mu kulongana no kubila icine icaba mu Cebo ca kwa Lesa ku bantu. Ilingi line pa Cibelushi akasuba twalebila imbila nsuma mu misebo, kabili pali ilya nshita twaleita ukubila mu misebo ukuti ukubila ku cintubwingi. Limo twalenaka sana lelo batata baletutwalako mu kulya aisi kilimu nga twaleka ukubila imbila nsuma.

Icilonganino cesu icali icinono calikwete icifulo icikalamba ica kubilamo imbila nsuma umwali no tumatauni utunono na mafarmu ayali mupepi ne tauni twaleikalamo. Nga twaya mu kubila imbila nsuma ku balimi, ilingi line twalekabuula impapulo no musalu, amani, e lyo ne nkoko. Apo batata balisangwilile calimo, ifya kulya twalekabuula mu mpapulo twalelya.

AMAKAMPENI YA KUBILA IMBILA NSUMA

Abafyashi bandi balishitile icilimba ca maseleti ico balebomfya pa kubila imbila nsuma. Apo nali umwaice sana nshalelisha ici cilimba, lelo ilyo batata na bamayo balecita ifipempu fya kubwelelamo na lintu baletungulula amasambililo ya Baibolo, nalitemenwe ukubafwa ukulisha ici cilimba nga balelisha amalyashi ayo munyinefwe Rutherford alandile.

Ndi na batata na bamayo pali motoka yesu iya cilimba

Batata balyalwile motoka yesu pa kuti ibe motoka ya cilimba, balikakiile sipika iikalamba pa mutenge. Iyi motoka yalebomba bwino mu mulimo wa kusabankanya imbila ya Bufumu. Ilingi line, twalebalilapo ukulisha inyimbo pa kuti abantu bese nelyo batendeke ukukutika, lyena pa numa twalelisha ilyashi lya Baibolo. Ilyashi nga lyapwa, twalepeela abantu abalefwaya ukusambilila impapulo.

Mwi tauni ilinono ilya Cherryvale mu Kansas bakapokola baebele batata abati tabalesuminisha ukwimika motoka ya cilimba mu parka umo abantu abengi baletuushisha pa Mulungu, lelo balesuminisha ukwimika ku nse ya parka. E ico batata tabakeene ifyo bakapokola babebele. Baileimika motoka mu musebo uwali mupepi na parka pa kuti abantu abaletuusha balekutika imbila ya Bufumu, kabili balitwalilile ukulisha amalyashi. Lyonse naletemwa ukubila imbila nsuma pamo na batata na bakalamba bandi ba Jerry.

Ku kupwa kwa ba 1930, twalitendeke amakampeni yaibela pa kuti tupwishe bwangu ukubila imbila nsuma mu fifulo umo abantu bashalefwaya ukukutika. Twalebuuka ku macaca (nga fintu twacitile mu musumba uunono uwa Joplin mu Missouri) no kuya mu kubika amatrakiti nelyo ututabo mwi samba lya fiibi pa mayanda ya bantu. Pa numa, twalekumanina ku nse ya musumba pa kuti twishibe nga kuli abo bakapokola bekete.

Pali ilya nshita, kwali inshila na imbi iyo twalebililamo imbila nsuma. Pa kusabankanya Ubufumu, twaleikobeka ifipampa kabili twaleya tuleenda mu musumba ninshi tuli mu mulongo. Ndebukisha bushiku bumo ilyo twaleenda mwi tauni umo twaleikala, abanensu baikobeke ifipampa apalembelwe ati: “Imipepele Citeyo Kabili Kaliilo.” Balyendele amakilomita nalimo 1.6 mwi tauni lyena balibwelele ku mwesu. Icaweme ca kuti takwali nangu umo uwalebakaanya ilyo baleenda ne fipampa, lelo abengi abalebamona balitemenwe ifyali pa fipampa.

UKULONGANA KWA CITUNGU UKWA KUBALILAPO

Ilingi line ulupwa lwesu lwalefuma ku Kansas no kuya ku citungu ca Texas ku kulongana kwa citungu. Batata balebomba ku kampani ka Missouri-Kansas-Texas Railroad (ako baleita no kuti M-K-T, nelyo Katy, Railroad), e ico twalenina ishitima ukubomfya ipaso lya batata ilyo babapeele ku ncito, ici calengele tuletandalila balupwa lwesu no kwendela pamo pa kuya mu kulongana kwa citungu. Ba Fred Wismar abakalamba ba bamayo na bena mwabo ba Eulalie baleikala mu musumba wa Temple ku Texas. Bayama ba Fred basambilile icine ilyo bali abalumendo ku kutampa kwa ba 1900, balibatishiwe kabili baleshimikilako bamayo na bankashi yabo bambi ifyo basambilile. Aba bwananyina mu Texas balibeshibe sana pantu balipo ababomfi ba muputule (ababomfi ba muputule nomba tubeta ati bakangalila ba muputule). Bali aba cikuuku, aba nsansa kabili abantu baletemwa ukuba nabo. Balitemenwe icine, kabili ilyo nali umulumendo balilengele nabika amano ku kubombela Yehova.

Mu 1941 twaile ne shitima ku kulongana kukalamba mu musumba wa St. Louis, ku Missouri. Pali uku kulongana, fwe bacaice bonse batwebele ukwikala pamo pa cifulo batupekanishishe pa kuti tukutike ilyashi ilyo munyinefwe Rutherford alelanda ilyaleti: “Abana ba Mfumu.” Ilyo munyinefwe Rutherford apwishishe ukulanda ilyashi, ena na balemwafwa balitupeele fwe bacaice bonse icitabo icipya icaleti Children (Abana). Fwe bacaice bonse fwe bali pali uku kulongana twalicilile pali 15,000.

Mu April mu 1943 twalikwete ukulongana kwa muputule ukunono lelo ukwacindama ukwaleti “Call to Action” (Tendekeni Ukubombesha) mu musumba wa Coffeyville mu citungu ca Kansas. Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa ilyali no kulaba mu filonganino fyonse lyalitendeke, kabili akatabo umwali amasambililo 52 aka kubomfya muli ili sukulu kalifumine. Pa numa muli uyu wine mwaka, nalilandile ilyashi ilya basambi pa muku wa kubalilapo. Kulya kulongana kwalicindeme na kuli ine pantu e lyo nabatishiwe pamo na bamunyinefwe babili mu cishiba icatalala icali pa farmu iyali mupepi na apo twalelonganina.

NALEFWAISHA UKUYA MU KUBOMBELA PA BETHEL

Napwishishe isukulu mu 1951 kabili nalingile ukusalapo ifyo nali no kucita ku ntanshi. Nalefwaisha ukuya mu kubombela pa Bethel apo abakalamba bandi ba Jerry balebombela kale, e ico tapakokwele nalilembele ku maofeshi ya ku Brooklyn ukwipusha nga kuti naya mu kubombelapo. Ifi nasalilepo ukucita fyalengele nalunduluka mu fya kwa Lesa. Tapakokwele, balinjitile kabili natendeke ukubombela pa Bethel pa 10 March mu 1952.

Nalefwaisha ukulabombela umo balepulintila impapulo pa kuti na ine ndebombako umulimo wa kupanga magazini ne mpapulo shimbi. Lelo bampeele umulimo wa kubombela umo twaleliila. Pa numa natendeke ukubombela umo baleipikila ifya kulya kabili nalitemenwe sana uyu mulimo nalebomba pantu fingi nasambilile. Kanshi nshatalile mombelapo umo balepulintila impapulo. Ifyo batantike imibombele umo twaleipikila fyalengele ndekwatako inshita akasuba iya kuisambilisha mu laibrare ya pa Bethel umwali impapulo ishingi. Ici calengele nunduluke mu fya kwa Lesa kabili icitetekelo candi calikoseleko. Kabili calengele nalafwaisha ukutwalilila fye ukubombela Yehova pa Bethel. Ba Jerry bafumine pa Bethel mu 1949 kabili baupile ba Patricia, baleikala mu Brooklyn mupepi na Bethel. Balengafwa sana no kunkoselesha mu myaka ya kubalilapo ilyo naile pa Bethel.

Tapakokwele ukutula apo nailile pa Bethel, batendeke ukwesha bamunyinefwe abalebombela pa Bethel pa kuti bamone abafikilepo ukuba pa mutande wa bakalanda ba malyashi. Bamunyinefwe abafikilepo ukuba pali uyu mutande balebatuma ku filonganino ifyali apalepa amakilomita 322 no kucepako ukushinguluka Brooklyn mu kulanda amalyashi no kubombako na bamunyinefwe umulimo wa kubila imbila nsuma. Na ine balimbikile pali uyu mutande. Nali no mwenso ilyo nalandile ilyashi lya ku cintubwingi ilya kubalilapo. Pali ilya nshita ilyashi lya ku cintubwingi lyaleba iawala limo. Ilingi line naleya ne shitima ku filonganino. Ndebukisha bushiku bumo mu nshita ya mpepo pa Mulungu mu cungulo kasuba mu 1954 naninine ishitima ilyaleya ku New York kabili nalingile ukubwelela ku Bethel ninshi tabulaila. Lelo kwali icikuuku ca mwela uwatalala kabili imfula ya bungululu bwa buuta yalitendeke. Ici calengele amainjini ye shitima yaleshima kabili yekwata amaka. Ishitima lyasukile lyafika mu musumba wa New York kuma 5 koloko ya lucelo pali Cimo. Nomba nailenina ishitima limbi ilyaleya ku Brooklyn ilipita pa nshi kabili napitilile fye uko nalebombela ninshi nincelwako panono kabili nalinakile sana pantu naliceseshe mwi shitima ilishalebutuka. Nangu ca kuti nalekwata amafya, nshalesakamana pantu naletemwa sana ukubombela bamunyinefwe e lyo no kwishibana ne fibusa ifingi ilyo naletandalila ifilonganino pa mpela ya mulungu.

Tuli mu kutendeka programu ya pa mulabasa wa WBBR

Mu myaka ya kubalilapo ilyo nali pa Bethel, balinjebele ukulaba mu maprogramu ya pa mulabasa wa WBBR. Pali ilya nshita uyu mulabasa wali pa ntuti yalenga bubili mu cikuulwa ca 124 Columbia Heights. Nali pa bali muli programu ye sambililo lya Baibolo iyalebako pa mulabasa cila mulungu. Munyinefwe A. H. Macmillan uwabombele sana pa Bethel na o alebako muli aya amaprogramu ya pa mulabasa. Abantu pa musambo balimutemenwe kabili balemwita abati Munyinefwe Mac. Fwe baliko abacaice mu Bethel twalekoseleshiwa sana ukumona ifyo atwalilile ukushipikisha mu mulimo wa kwa Yehova.

Utupepala twalepeela abantu utwalelanda pa mulabasa wa WBBR pa kuti abantu abengi balekutikako

Mu 1958 banjebele ukulabombela pa fyakumine Isukulu lya Gileadi. Umulimo nakwete wa kwafwa abalepwisha ili sukulu ukupoka ifitupa e lyo no kupekanya imyendele ya aba abaume na banakashi abacincila. Pali ilya nshita ukwenda ne ndeke kwalikosele sana umutengo, kanshi banono fye pa balepwisha isukulu abaleya ne ndeke. Abengi abaleya ku Africa na ku Asia baleya na mato ayalesenda ifipe. Ilyo indeke isha kusenda abantu shatendeke, umutengo wa kunina indeke walibweleleko pa nshi kabili bamishonari abengi nomba baleya ne ndeke uko balebatuma.

Ndelonga amadiploma ya bapwishishe Isukulu lya Gileadi ilyo programu ya kupwisha isukulu ishilatendeka

UKUYA KU KULONGANA KWA CITUNGU

Mu 1960 balimpeelelepo umulimo na umbi uwa kufwaila bamunyinefwe indeke sha kunina ukufuma ku United States ukuya ku Europe mu kulongana kwa citungu ukwa bantu abafuma ku fyalo ifingi ukwa mu 1961. Na ine nalininine indeke ukufuma ku New York ukuya ku musumba wa Hamburg ku Germany ukwabelele uku kulongana. Pa numa ya uku kulongana ine na bamunyinefwe batatu aba pa Bethel twalisonkele motoka iyo twaile nayo mu kutandala ku musambo wa ku Rome mu Italy. Ukufuma mu Rome, twaile ku France kabili twalipitile na mu mpili sha Pyrenees Mountains pa kuya ku Spain uko babindile umulimo wa kubila imbila nsuma. Twalikwanishe ukutwalila bamunyinefwe impapulo mu Barcelona. Twaleshipomba mu fipepala e lyo twabapeela kwati bupe. Twalitemenwe sana ukumonana na ba bamunyinefwe! Lyena twaile ku Amsterdam uko twaninine indeke no kubwelela ku New York.

Ilyo papitile nalimo umwaka umo, balimpeelelepo umulimo na umbi. Natendeke ukulapekanishisha bamo imyendele ya kuya ku kulongana kwa citungu ukwa bantu abafuma mu fyalo ifingi ukwali mu fyalo fyalekanalekana. Uku kulongana kwa mu 1963 kwaleti: “Everlasting Good News” (Imbila Nsuma ya Muyayaya). Twalipekenye ukuti aba bwananyina 583 bakaye ku kulongana kwa citungu ukwali mu Europe, mu Asia, na ku South Pacific, e lyo bakalekeleshe ku musumba wa Honolulu, mu Hawaii, na ku musumba wa Pasadena mu California. Na kabili balingile no kwiminina mu Lebanon na mu Jordan pa kuti basambilile fimo pa fyalo ifyo Baibolo yalandapo. Ukulunda pa kubafwaila indeke no kubapekanishisha amahotela ya kwikalamo, dipartimenti nalebombelako yalibapokeele ne fitupa fya kwendelapo mu fyalo monse umo baleya.

NAKWATA CIBUSA WA KWENDA NANKWE

Mu 1963 kwali na cimbi icisuma icacitike. Pa 29 June twalyupene na Lila Rogers uwa ku Missouri. Ilyo tushilaupana, abombele pa Bethel imyaka itatu. Ilyo papitile umulungu umo ukutula apo twaupanine, ine na Lila twali pa baile ku kutandalila ifyalo fyalekanalekana mwi sonde lyonse, ifwe twaile ku Greece, ku Egypt, na ku Lebanon. Twaninine indeke ukufuma mu musumba wa Beirut no kuya ku Jordan kabili twaileikilila mu cibansa ca ndeke icinono sana. Apo balibindile ukubila mbila nsuma mu calo ca Jordan kabili batwebele ukuti Inte sha kwa Yehova tabalebapeela ifitupa fya kwingilila muli ici calo, twaletontonkanya pa fyo cali no kuba nga twafika. Ilyo twafikile, twalipapile ifyacitike. Twamwene ibumba lya bantu nabeminina pa muulu wa cikuulwa ca pa cibansa ca ndeke nabekata insalu apo balembele ati “Mwaiseni mwe Nte sha kwa Yehova”! Na kabili twalitemenwe ilyo twamwene ifyalo ifyo Baibolo yalandapo! Twaliile ku kumona ififulo uko ifikolwe fya bena Israele fyaleikala, uko Yesu na batumwa balebila imbila nsuma, no ko imipepele ya Bena Kristu yatendekele pa kuti isalanganine na ku mpela ye sonde.—Imil. 13:47.

Pa myaka 55 ine na Lila twalibombela pamo imilimo yonse iyo batupeela mu mulimo wa kwa Lesa. Ilyo babindile umulimo mu calo ca Spain ne ca Portugal, twalitandalile ifi fyalo pa miku iingi. Twalekoselesha aba bwananyina kabili twalebatwalila impapulo ne fintu fimbi ifyo balekabila. Twaleya na mu kumona aba bwananyina abo bakakile mu nkambi iyali kale inkambi ya bashilika mu musumba wa Cádiz mu Spain. Nalesekelela nga nshi nga nalanda ilyashi lya kubakoselesha.

Tuli na ba Jerry Molohan na bena mwabo ba Patricia ilyo twaleya ku kulongana kwa citungu ukwa mu 1969 ukwaleti: “Umutende pe Sonde”

Ukutula mu 1963, nalibombeleko umulimo wa kupekanya imyendele ya baleya ku kulongana kwa citungu ukwa bafuma mu fyalo ifingi ukwalebela ku Africa, ku Australia, ku Central na ku South America, ku Europe, ku Asia, ku Hawaii, ku New Zealand, na ku Puerto Rico. Ndatasha sana ifi nabombeleko uyu mulimo. Ine na Lila tatwakalabe ukulongana kwa citungu ukwalekanalekana ukwalelenga tuleba ne nsansa, ukubikako no kwaliko mu 1989 ukwabelele mu musumba wa Warsaw mu Poland. Aba bwananyina abengi aba ku Russia baliile kuli kulya kulongana kukalamba pa muku wa kubalilapo! Bamunyinefwe na bankashi abengi abo twamonene nabo pali kulya kulongana balibakakilepo pa myaka iingi mu fifungo fya mu Soviet pa mulandu ne fyo basuminemo.

Naletemwa nga nshi ukutandalila amaofeshi ya misambo mwi sonde lyonse ku kukoselesha no kusansamusha ababombelapo e lyo na bamishonari. Umuku wa kulekeleshako twatandalile icalo ca South Korea, twalimonene na bamunyinefwe 50 abali mu cifungo mu musumba wa Suwon. Aba bamunyinefwe bali ne nsansa kabili balefwaisha ukubomba umulimo wa kubila imbila nsuma na kabili. Ukumonana na aba bamunyinefwe kwalengele twakoseleshiwa!—Rom. 1:11, 12.

UKULUNDULUKA UKULENGA NDESEKELELA

Nalimona ifyo Yehova apaala abantu bakwe. Pa myaka iingi abantu abengi balisa mu cilonganino cakwe. Ilyo nabatishiwe mu 1943 bakasabankanya bali 100,000, lelo pali nomba ababombela Yehova balicila pali 8,000,000 kabili baba mu fyalo 240. Icalenga sana ukuti abantu baleisa mu cilonganino ca kwa Lesa ni co abapwisha Isukulu lya Gileadi balaba pa ntanshi mu kubila imbila nsuma. Ala twaletemwa ukubombela pamo na bamishonari abengi pa myaka iingi no kubafwa pa kuti baye ku fyalo uko balebatuma!

Nalitemwa nga nshi pantu ilyo nali umwaice nasalilepo ukuya mu kubombela pa Bethel pa kuti ndebombesha mu mulimo wa kwa Lesa. Yehova alimpaala nga nshi mu milimo yonse iyo momba. Ukulunda pa nsansa twakwata ilyo tubombela pa Bethel, pa myaka iingi ine na Lila twaletemwa ukubombela pamo ne filonganino mu Brooklyn umulimo wa kubila imbila nsuma, kabili twalikwata ifibusa ifingi.

Nalitwalilila ukubombela pa Bethel kabili Lila alantungilila cila bushiku. Nangu ca kuti ndi ne myaka ukucila pali 84, ncili nalitemwa ukubomba. Ndabombako umulimo wa kulemba no kupokelela amakalata.

Ine na Lila pali ino nshita

Ala ndasekelela pa mulandu wa kuti naliba mu cilonganino ca kwa Yehova kabili ndamona ubupusano ubukalamba ubwaba pa babombela Yehova na bashimubombela. Tuleshiba bwino umwalola amashiwi yaba pali Malaki 3:18 ayatila: “Mukamona na kabili apalekanina umulungami no mubifi, apalekanina uubombela Lesa no ushimubombela.” Cila bushiku tulamona ifyo icalo ca kwa Satana cileonaikilako. Abantu babamo tabakwata isubilo kabili tababa sana ne nsansa. Lelo abatemwa Yehova kabili abamubombela baliba ne nsansa nga nshi na muli shino inshita ishayafya, kabili balasubila ukuti ku ntanshi ifintu fikawama. Ala twalishuka nga nshi ifi tubila imbila nsuma ya Bufumu! (Mat. 24:14) Tulafwaisha ubushiku bukese, kabili buli mupepi sana ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukafumyapo cino calo cikote no kuleta icalo cipya no kufikilisha fyonse ifyo Yehova atulaya, pamo nga ukutupeela ubumi ubusuma no mweo wa muyayaya. Lyena ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka abakaba pano calo bakekala umuyayaya.