BAELUDA mwi sonde lyonse balitemwa umulimo babombela abantu ba kwa Lesa. Ala balatwafwa kabili tulabatasha! Nomba tapakokwele ukutula apo kwabelele ukwaluka. Baeluda abakoloci balibebele ukuleka ukubomba imilimo imo iikalamba no kulekela baeluda abashilakota. Cinshi kwabelele uku kwaluka?

Muli uku kwaluka bakangalila ba muputule na basambilisha mu masukulu ya bulesa babebele ukuleka ukubomba iyi milimo nga bafisha imyaka 70. Na kabili babebele ukuti nga bafisha imyaka 80 bafwile ukuleka ukubomba imilimo imo pamo nga ukuba kampanya we bumba lya baeluda nelyo kampanya wa Komiti ya Musambo. Bushe aba bamunyinefwe bacitile shani ilyo baishibe uku kwaluka? Balitwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova na ku cilonganino cakwe!

Ba Ken abali bakampanya ba Komiti ya Musambo mupepi ne myaka 49 batile: “Namwene ukuti uku kwaluka kwali fye bwino. Na kuba, bulya bwine bushiku ulucelo ilyo bashilatwishibisha pali uku kwaluka nalipepele kuli Yehova no kumweba ukuti nalefwaya munyinefwe uushilakota e o abe kampanya wa Komiti ya Musambo.” Ifi ba Ken balandile e fyo na bamunyinefwe  abengi balandile. Kwena apo balitemenwe sana ukubombela aba bwananyina, tabaumfwile bwino pa kubala.

Ba Esperandio abali bakampanya be bumba lya baeluda balandile abati: “Nalyumfwile ububi panono.” Lelo batile, “Nalingile ukukwata inshita ya kuisakamana pantu nalelwalilako fye.” Nga fintu twingenekela, munyinefwe Esperandio alitwalilila ukubombela Yehova ne cishinka kabili alafwa sana na ba bwananyina mu cilonganino.

Inga abali bakangalila benda pa myaka iingi abo baebele ukutendeka ukubomba imilimo imbi bena baumfwile shani? Ba Allan abali bakangalila benda ukucila pa myaka 38 batile, “Ilyo naumfwile fye, nalipapile sana.” Na lyo line, balilwike ubusuma bwaba mu kusambilisha bamunyinefwe abashilakota imilimo, kabili balitwalilila ukubombela Yehova ne cishinka.

Ba Russell abali bakangalila benda kabili bakafundisha mu masukulu ya bulesa pa myaka 40 batile pa kubala bena na bena mwabo balyumfwile ububi. Balandile abati: “Twalitemenwe sana umulimo twalebomba kabili twalemona kwati twalikwete amaka ya kutwalilila ukubomba.” Ba Russell na bena mwabo balabomfya ifyo baishiba ku kwafwa aba bwananyina mu cilonganino, kabili aba bwananyina balatemwa.

Nangu ca kuti imwe tamwaumfwapo nge fi aba twalandapo baumfwile, ilyashi lyaba mu cipandwa 2 ice buuku lya kwa Samwele kuti lyalenga mwaishiba ifyo aba aba bwananyina baumfwile.

Ibukisheni ifyo cali ilyo Abishalomu umwana wa Mfumu Davidi apondokele wishi. Davidi alifumine mu Yerusalemu no kubutukila ku Mahanaimu, ku kabanga ka Mumana wa Yordani. Ilyo Davidi na abo ali nabo bafikile uku, kwali ifyo balekabila. Bushe muleibukisha ifyacitike?

Abaume batatu babatwalile apa kulaala, ifya kulya ifyalekanalekana, ne fipe fya kubomfya. Barsilai ali pali aba baume. (2 Sam. 17:27-29) Ilyo ifimfulunganya fyaliko pa mulandu wa bucipondoka bwa kwa Abishalomu fyapwile, Davidi alibwelele ku Yerusalemu kabili Barsilai alimushindike ukufika ku Yordani. Davidi amwebele ukuti aye nankwe ku Yerusalemu. Imfumu yamulaile ukulamupeela ifya kulya nangu ca kuti Barsilai ali “muntu uwa fyuma nga nshi” kabili talekabila ifya kulya ifyo yamulaile. (2 Sam. 19:31-33) Davidi afwile alefwaya Barsilai aleikala mupepi nankwe pa kuti alemupandako amano pantu alishibe ifintu ifingi. Ukwabula no kutwishika Barsilai nga alitemenwe ukulaikala no kulabombela mwi sano!

Apo Barsilai alishibe ukuti ali mukote kabili aliicefeshe, aebele imfumu ukuti ali ne myaka 80. Alandile no kuti: “Bushe kuti nailuka icisuma ne cibi?” Aloseshe mwi ilyo alandile ifi? Barsilai afwile alikwete amano pa mulandu wa kwikala inshiku ishingi. Na kabili nga alitwalilile ukupanda imfumu amano nga fintu “abakalamba” bacitile ku Mfumu Rehoboamu. (1 Isha.  12:6, 7; Amalu. 92:12-14; Amapi. 16:31) Kanshi filya alandile ukutila te kuti eluke icisuma ne cibi alelanda ukuti amaka yalicepele pa mulandu wa kuti alikotele. Alisumine ukuti ubukote bwalengele aleke ukumfwikisha kabili amaka yakwe aya kusonda ifya kulya yacepe. (Luk. Mil. 12:4, 5) E ico Barsilai aebele Davidi ukuti asende Kimhamu uushali umukote. Cimoneka kwati Kimhamu ali mwana wa kwa Barsilai.—2 Sam. 19:35-40.

Ukwaluka uko tulandilepo pa ntendekelo ya cino cipande kwalipalana ne fyo Barsilai acitile. Nomba muno nshiku ilyo kushilaba uku kwaluka, tabatontonkenye fye pa muntu umo nga filya cali kuli Barsilai. Lelo batontonkenye pa fingawamina baeluda aba cishinka mwi sonde lyonse.

Aba bamunyinefwe abaicefya balimwene ukuti apo icilonganino ca kwa Yehova cali no kukula ku ntanshi, cali no kuba fye icakosa nga ca kuti balekela bamunyinefwe abashilakota imilimo iyo bena babomba pa myaka iingi. Ilingi line bamunyinefwe abakoloci e balesambilisha bamunyinefwe abashilakota imilimo nga filya fine nalimo Barsilai asambilishe umwana wakwe na filya Paulo asambilishe Timote. (1 Kor. 4:17; Fil. 2:20-22) Ifyo aba bamunyinefwe abashilakota bacita filanga ukuti baba “fya bupe ku bantu,” kabili babomba umulimo wa “kukuula umubili wa kwa Kristu.”—Efes. 4:8-12; linganyeniko Impendwa 11:16, 17, 29.

Bamunyinefwe abengi ababa mu filonganino fya kwa Lesa mwi sonde lyonse abalekela bamunyinefwe bambi imilimo imo, balabombako imilimo imbi iya kwa Yehova.

Ba Marco abali bakangalila benda pa myaka 19 batile: “Nomba ndakwata inshita ya kulanshanya na bashili ba Nte abaupa bankashi ba mu cilonganino naba.”

Ba Geraldo abali bakangalila benda pa myaka 28 balandile abati: “Pali ino inshita tubomba umulimo wa kwafwa abaleka ukulongana no kubila imbila nsuma kabili tulatungulula na masambililo ya Baibolo ayengi.” Balandile no kuti bena na bena mwabo batungulula amasambililo ya Baibolo 15 kabili abengi abalekele ukulongana no kubila imbila nsuma nomba balalongana.

Ba Allan abo tulandilepo kale batile: “Nomba twalikwata inshita ya kubila imbila nsuma mu nshila ishalekanalekana. Tulabila ku cintubwingi, mu ncende sha makwebo, na ku bena mupalamano, kabili babili pa bena mupalamano besu balesa ku Ng’anda ya Bufumu.”

Nga ca kuti mwalishiba ifya kubomba imilimo kabili muli ba cishinka lelo mwalileka ukubomba imilimo imo, kwaliba na fimbi ifyo mwingacita mu mulimo wa kwa Lesa. Nga mulesambilisha bamunyinefwe abashilakota imilimo mu cilonganino, ninshi mulebomfya ifyo mwaishiba ku kubombela Yehova. Ba Russell abo tulandilepo kale balandile abati: “Yehova alesambilisha bamunyinefwe abashilakota kabili alebabomfya mu mulimo wakwe. Balesambilisha bwino aba bwananyina kabili balebacema bwino!”—Moneni akabokoshi kaleti “ Muleyafwa Bamunyinefwe Abashilakota pa Kuti Balebomba Bwino.”

Nga mwalileka ukubomba imilimo imo iyo mwalebomba kale, mwilaumfwa ububi pantu mwalyafwa sana abantu mu mulimo mwabomba kabili kuti mwatwalilila ukubafwa. Aba bwananyina balimutemwa kabili bakatwalilila ukumutemwa.

Ne cacindama sana ca kuti mwalilenga Yehova alesekelela. Yehova “takalabe umulimo wenu no kutemwa uko mwalangile kwi shina lyakwe, apo mwa-afwile aba mushilo kabili muletwalilila ukubafwa.” (Heb. 6:10) Aya mashiwi yalenga bonse twashininkisha ukuti  Yehova talaba ne milimo iyo twamubombele kale. Mwalicindama nga nshi, Yehova te kuti alabe imilimo mwamubombele kale ne yo mutwalilila ukumubombela!

Inga nga ca kuti te imwe mwaleka ukubomba imilimo imo nga bamunyinefwe abo tulandilepo? Uku kwaluka na imwe bene kuti kwamukuma. Kuti kwamukuma shani?

Nga mulalanshanya na munyinefwe umukoloci uwaleka ukubomba imilimo imo, kuti amusambilisha ifingi pantu alishiba ifingi sana. Mulemweba alemupandako amano. Mulemwipushako ifyo mwingacita pa fintu fimo. Kabili mulebika amano ku fyo abomba ne cishinka umulimo bamupeela pali ino nshita.

Nampo nga muli bakoloci abaleka ukubomba imilimo imo nelyo nga ni mwe bamunyinefwe nangu bankashi abalesambilila ku ba bwananyina abakoloci, muleibukisha ukuti Yehova alatasha ababomfi bakwe abamubombela pa myaka iingi kabili abatwalilila ukumubombela.