1, 2. (a) Bushe Yehova apusana shani ne ntungulushi abantunse? (b) Finshi twalasambilila muli cino cipande?

ILINGI line intungulushi “shiteka abantu ba shiko kwati basha” kabili shilabacusha. (Mat. 20:25; Luk. Mil. 8:9) Lelo Yehova ena te fyo aba! Nangu ca kuti wa Maka Yonse, alalangulukilako abantu abashapwililika. Wa cikuuku kabili alabika amano ku fitusakamike na ku fyo tulekabila. Apo “alebukisha ukuti tuli lukungu,” tatwenekela ukucita ifyo tushingaba na maka ya kucita.—Amalu. 103:13, 14.

² Mu Baibolo mwaliba amalyashi ayalanda pa fyo Yehova alangulukilako ababomfi bakwe. Natulandeko pali yatatu. Ilya kubalilapo lilanda pa fyo Lesa ayafwile uwacaice Samwele ukuyaeba Shimapepo Mukalamba Eli ubupingushi; ilya bubili lilanda pa fyo Yehova atekanishishe Mose uwalekaana ilyo alemweba ukuba intungulushi ya bena Israele; ne lya butatu lilanda pa fyo Lesa alangulukileko abena Israele ilyo alebafumya mu Egupti. Ilyo tulelanda pali aya malyashi, tulemona ifyo yaletusambilisha pali  Yehova ne fyo twingalakonka ifyo tulesambililako.

3. Cintu nshi icaibela icacitikile Samwele ilyo ali umwaice bushiku bumo mu nshita ya bushiku, kabili ifi filenga twaipusha cipusho nshi? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

³ Samwele atendeke ‘ukubombela Yehova’ pa cikuulwa ca mushilo ninshi ali umwaice sana. (1 Sam. 3:1) Bushiku bumo ilyo Samwele aleele, kwali icintu icaibela icacitike. * (Belengeni 1 Samwele 3:2-10.) Aumfwile balemwita. Apo alemona kwati ni Shimapepo Mukalamba Eli e walemwita, abutukile kuli ena no kumweba ati: “Ndi pano mukwai, nacumfwa mwanjita.” Eli amwebele ati te walemwita. Ilyo bamwitile na kabili imiku ibili, Eli alilwike ukuti ni Lesa aleita Samwele. E ico amwebele ifya kwasuka kabili Samwele alikonkele ifyo amwebele. Mulandu nshi Yehova ashaisokolwelele kuli Samwele pa muku wa kubalilapo amwitile? Kwena Baibolo tayalanda, lelo ifyo ifintu fyacitike filanga ukuti icalengele ni co alimulangulukileko. Cinshi twalandila ifi?

4, 5. (a) Bushe Samwele acitile shani ilyo Lesa amupeele umulimo, kabili finshi fyacitike ulucelo ubushiku bwakonkelepo? (b) Bushe ili lyashi litusambilisha finshi pali Yehova?

⁴ Belengeni 1 Samwele 3:11-18. Mu Mafunde ya kwa Lesa abacaice balingile ukulacindika abakalamba, maka maka intungulushi. (Ukufu. 22:28; Lebi 19:32) Bushe Samwele alishipile no kuya kuli Eli ulucelo ku kumweba ubupungushi bwaluma? Awe! Ca cine pantu ili lyashi lilanga ukuti Samwele “alitiinine ukweba Eli pa lwa cimonwa.” Lelo Lesa alengele Eli aishiba ukuti e waleita Samwele. Ne ci calengele Eli ebe Samwele ati: ‘Wimfisa . . . nangu cimo pa mashiwi yonse ayo akwebele.’ Samwele alimumfwilile kabili “amwebele amashiwi yonse.”

⁵ Eli tapapile ifyo Samwele amwebele pantu ifyo amwebele tafyapusene ne fyo “umuntu wa kwa Lesa” uo bashalumbula ishina amwebele ilyo ifi fishilacitika. (1 Sam. 2:27-36) Ili lyashi ililanda pali Samwele na Eli lilanga ukuti Yehova alalangulukilako kabili wa mano.

6. Finshi twingasambilila ku fyo Lesa ayafwile Samwele uwacaice?

⁶ Bushe uli wacaice? Nga uli wacaice, ilyashi lya kwa Samwele lilanga ukuti Yehova aleshiba amafya ukwata ne fyo umfwa. Nalimo uli wa nsoni kabili cilakukosela ukwebako abakalamba pa Bufumu nelyo cilakukosela ukuishibisha ku banobe ukuti uli Nte ya kwa Yehova. Wilatwishika, Yehova alafwaya ukukwafwa. E ico ulemweba fyonse ifili ku mutima. (Amalu. 62:8) Uletontonkanya pa malyashi ya mu Baibolo pamo nge lyashi lya kwa Samwele. Na kabili ulelondolwelako aba bwananyina, abaice na bakalamba aba kuti nalimo nabo balicimfyapo amafya ayo ukwete. Kuti bakweba ilyo Yehova abafwile, nalimo mu nshila isho bashaleenekela no kwenekela.

7, 8. Bushe Yehova alangile shani ukuti alilangulukileko sana Mose?

⁷ Ilyo Mose ali ne myaka 80 Yehova amupeele umulimo uukalamba sana. Mose alingile ukulubula abena Israele mu busha mu Egupti. (Ukufu. 3:10) Pa numa ya kubomba umulimo wa bukacema mu Midiani pa myaka 40, Mose alipapile ilyo Yehova amupeele uyu mulimo. Mose atile: “Nine nani uwa kuya kuli Farao no kufumya abana ba kwa Israele  mu Egupti?” Lesa amwebele ati: “Nkaba na iwe.” (Ukufu. 3:11, 12) Kabili amulaile ati: Abakalamba ba bena Israele “bakomfwa kwi shiwi lyobe.” Lelo na lintu amwebele ifi, Mose ayaswike ati: “Tutile bakaana . . . ukukutika?” (Ukufu. 3:18; 4:1) Cali kwati Mose alekansana na Lesa! Nomba Yehova alitwalilile ukumutekanishisha. Na kuba alimucitiile na fimbi. Alimupeele amaka ya kucita ifipesha mano, kabili e wali umuntu wa kubalilapo ukupokelela amaka ya musango uyu.—Ukufu. 4:2-9, 21.

⁸ Na lyo line Mose atwalilile fye ukutelebwila kabili aebele Yehova ukuti talelanda bwino. Lesa amwaswike ati: “Nkaba na iwe kabili nkakusambilisha ifyo ufwile ukusosa.” Bushe Mose alisukile asumina? Awe, na kuba aebele Yehova ukuti apeele umuntu umbi umulimo. Ilyo amwebele ifi Yehova alikalipe. Lelo talekele ukubika amano ku fyo Mose aleumfwa. E co asontele Aarone ukulalandilako Mose.—Ukufu. 4:10-16.

9. Bushe filya Yehova atekanishishe Mose no kumulangulukilako fyayafwile shani Mose mu mulimo bamupeele?

⁹ Bushe ili lyashi litusambilisha finshi pali Yehova? Apo ni Lesa wa Maka Yonse, nga alitiinishe Mose pa kuti amunakile bwangu bwangu. Lelo Yehova alitekenye kabili ali ne cikuuku pa kukoselesha umubomfi wakwe uwali uwaicefya. Bushe ifi Yehova acitile fyalyafwile Mose? Sana fye! Mose aishileba intungulushi iisuma nga nshi, ali ne cikuuku kabili alelangulukilako abantu nga filya fine Yehova amulangulukileko.—Impe. 12:3.

10. Finshi ficitika nga tulelangulukilako abantu nga fintu Yehova acita?

¹⁰ Finshi twingasambilila kuli ili lyashi? Nga mwalyupa, nga muli bafyashi, nelyo ni mwe baeluda ninshi mwalikwata amaka yamo aya kutungulula. Kanshi kuti cawama nga ca kuti mulepashanya Yehova uulangulukilako, uwaba ne cikuuku kabili uutekanishisha abo atungulula! (Kol. 3:19-21; 1 Pet. 5:1-3) Nga muleibikilishako ukulapashanya Yehova  na Yesu Kristu Uwacila pali Mose, abantu tabakulamutiina kabili mwakulabasansamusha. (Mat. 11:28, 29) Na kabili abantu bakalafwaya ukulamupashanya.—Heb. 13:7.

11, 12. Ilyo Yehova alefumya abena Israele mu Egupti, finshi acitile pa kuti bashininkishe ukuti alebacingilila?

¹¹ Ilyo abena Israele bafumine mu Egupti mu 1513 ninshi Yesu talaisa pano isonde, nalimo balicilile pa mamilioni yatatu. Apo palipitile inkulo shitatu nelyo shine ilyo bashilafuma mu Egupti, pali ili bumba pali abana, abakalamba kabili ukwabula no kutwishika pali na balwalilila nelyo abalemana. Pa kutungulula abantu bafula ifi ukufuma mu Egupti, intungulushi yalingile ukuba iisuma kabili iilangulukilako abantu. Ifi fine e fyo Yehova ali ukupitila muli Mose. Ifi fyalengele abena Israele baleumfwa ukuti balicingililwe ilyo balefuma mu calo ico baishibe fye ceka.—Amalu. 78:52, 53.

¹² Finshi Yehova acitile pa kuti abantu bakwe baleumfwa ukuti bali abacingililwa? Ica kubalilapo, ilyo alebafumya mu Egupti bali “mu mabumba mabumba kwati bashilika.” (Ukufu. 13:18) Ifi abafumishe mu mabumba mabumba fyalengele abena Israele bashininkishe ukuti Lesa e walebatungulula. Na kabili, Yehova mu nshita ya “kasuba alebatungulwila kwi kumbi e lyo ubushiku bonse ku lubuuto lwa mulilo.” (Amalu. 78:14) Cali kwati Yehova alebeba ati: “Mwitiina. Nkalamutungulula kabili nkalamucingilila.” Cine cine abena Israele balingile ukushininkisha pantu tapali no kukokola kwali ifyali no kucitika!

13, 14. (a) Finshi Yehova acitiile abena Israele pali Bemba Wakashika ifyalangile ukuti alebalangulukilako? (b) Finshi Yehova acitile ku bena Egupti pa kulanga ukuti alikwata amaka?

¹³ Belengeni Ukufuma 14:19-22. Elenganyeni ukuti muli pa kati, uku lubali kuli abashilika ba kwa Farao, e lyo ku lubali lumbi kuli Bemba Wakashika. Lyena Lesa acitapo fimo. Intumba ye kumbi yaselela ku numa, yacilikila abena Egupti kabili yalenga baba mu mfifi. Lelo ibumba lyenu lyena lili mu lubuuto sana! Lyena mwamona Mose atambulwila ukuboko pali bemba, e lyo umwela uwakosa uwa ku kabanga walekanya bemba pa kati. Imwe no lupwa lwenu, ifitekwa, na bantu bonse mwalaenda pa nshi ya bemba. Bwangu bwangu mwamona fimo ifyaibela. Pa nshi ya bemba tapali amatipa; pali fye apauma ica kuti mwalaenda fye ukwabula ubwafya nangu bumo. Pa mulandu wa kuti napoma, na bashileendesha bonse baenda fye bwino mpaka bafika na bushilya bwa bemba.

¹⁴ Belengeni Ukufuma 14:23, 26-30. Ilyo ifi fyonse filecitika, Farao na bashilika bakwe aba cilumba batampa ukumukonka ulubilo. Na kabili Mose atambulwila ukuboko pali bemba. Lyena ifibumba fyonse fibili ifya menshi fyapumana fyabunsha na Farao na bashilika bakwe. Farao na bashilika bakwe bonse bafwa!—Ukufu. 15:8-10.

15. Bushe ili lyashi limusambilisha finshi pali Yehova?

¹⁵ Kuli ili lyashi tusambililako ukuti Yehova Lesa te wa cimfulumfulu, kabili ifi filenga tuleumfwa ukuti twalicingililwa. (1 Kor. 14:33) Na kabili lilanga ukuti Yehova ni kacema musuma uwatemwa abantu bakwe kabili alabasakamana. Alabafukatila kabili alabacingilila ku balwani babo. Ala ifi fishinka filenga twilatiina ilyo cino calo cili mupepi no konaulwa!—Amapi. 1:33.

16. Bushe ukwishiba ifyo Yehova apuswishe abena Israele kuti kwatwafwa shani?

¹⁶ Na muno nshiku mwine Yehova alasakamana abantu bakwe mu fyo bakabila ku mubili na ku mupashi. Akatwalilila ukubasakamana  na mu nshita ya bucushi bukalamba. (Ukus. 7:9, 10) Kanshi nampo nga baice nelyo bakalamba, batuntulu nelyo balilemana, abantu ba kwa Lesa tabakasakamane kabili tabakafwe umutombo mu nshita ya bucushi bukalamba. * Na kuba, bakacita ifyapusana sana ne fi! Bakalaibukisha amashiwi ayo Yesu Kristu alandile aya kuti: “Mukeminine no kwinuna imitwe yenu, pantu ninshi ukulubuka kwenu nakupalama.” (Luka 21:28) Bakatwalilila ukuba abashipa na lintu bakabasansa kuli Goge, e kutila inko ishikomana akapi no kusansa abantu bakwe na maka sana ukucila na maka ayo Farao na bashilika bakwe bakwete ilyo babasanshile. (Esek. 38:2, 14-16) Cinshi cikalenga abantu ba kwa Lesa bakatwalilile ukuba abashipa? Pantu balishiba ukuti Yehova taaluka. Na kabili akabasakamana kabili akabapususha.—Esa. 26:3, 20.

17. (a) Finshi fikacitika nga tuletontonkanya sana pa malyashi ya mu Baibolo ayalanda pa fyo Yehova asakamana abantu bakwe? (b) Finshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?

¹⁷ Muli cino cipande twalanda fye pali fimo ifilanga ukuti Yehova wa cikuuku kabili alalangulukilako abantu bakwe, alabasakamana, alabatungulula kabili alabapususha. Ilyo muletontonkanya sana pa malyashi ya musango uyu, mulebika amano kuli fimo ifilanga imibele ya kwa Yehova. Nga mulecita ifi, mukatemwa sana iyi mibele ica kuti mukatemenwako Lesa kabili mukamutetekela sana. Mu cipande cikonkelepo tukasambilila ifyo twingacita pa kuti tulelangulukilako abantu nga fintu Yehova acita. Tukalanda pa fyo twingalalangulukilako balupwa lwesu, aba mu cilonganino, e lyo na abo tubilako imbila nsuma.