1-2. Bushe amashiwi yaba pali Lukala Milandu 11:6, ya-ampana shani no mulimo wa kubila imbila nsuma ya Bufumu?

MU FYALO fimo, abantu nga bakutika imbila nsuma balafwaya ukwishibilapo na fimbi. Pantu nalimo balefwaisha uwa kubashimikila. Mu fyalo fimbi, abantu tabatemwa ukulanda pali Lesa na pali Baibolo. Bushe abantu abengi mu calo mwikala balitemwa ukukutika imbila nsuma nelyo iyo? Nampo nga balitemwa ukukutika imbila nsuma nelyo iyo, Yehova atwenekela ukutwalilila ukubomba umulimo wa kubila imbila nsuma mpaka akatile capwa.

² Ilyo inshita Yehova asala ikafika akatweba ukuleka ukubomba umulimo wa kubila imbila nsuma kabili “impela ikesa.” (Mat. 24:14, 36) Ilyo iyi inshita ishilafika, finshi tulingile ukucita pa kuti tulekonka amashiwi ya mu Baibolo ayatila “wileka ukuboko kobe kutuushe”? *—Belengeni Lukala Milandu 11:6.

3. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

³ Icipande cafumineko, calilandile pa fintu fine ifyo tulingile ukucita pa kuti tulebomba bwino umulimo wa kuba “abalondo ba bantu,” e kutila ukubomba bwino umulimo wa kubila imbila nsuma. (Mat. 4:19) Cino cipande calalanda pa fintu fitatu ifingatwafwa ukutwalilila ukubomba umulimo wa kubila imbila nsuma, te mulandu na mafya twingakwata. Twalasambilila umulandu cacindamina (1) ukubika sana amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma, (2) ukuba abatekanya, na (3) ukutwalilila ukuba ne citetekelo icakosa.

4. Mulandu nshi tulingile ukubikila sana amano ku mulimo Yehova atupeela?

⁴ Yesu alyebele abasambi bakwe ifyo abantu bali no kuba ne fyali no kulacitika mu nshiku sha kulekelesha. Alishibe ukuti ifi fintu kuti fyalenga baleka ukubika amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma. Aebele abasambi bakwe ukuti: “Mulelola.” (Mat. 24:42) Ifintu ifyalengele abantu abaliko mu nshiku sha kwa Noa ukukanabika amano ku fyo Noa alebasoka, kuti fyalenga na ifwe bene twaleka ukubika amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma. (Mat. 24:37-39; 2 Pet. 2:5) E mulandu wine tulingile ukubikila sana amano ku mulimo Yehova atupeela.

5. Ukulingana na Imilimo 1:6-8, ni kwi umulimo wa kubila imbila nsuma wali no kufika?

⁵ Muno nshiku tulingile ukubika sana amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma ya Bufumu. Yesu asobele ukuti pa numa ya mfwa yakwe, uyu umulimo wali no kutwalilila ukubombwa kabili wali no kubombwa mu fyalo ifingi. (Yoh. 14:12) Ilyo Yesu afwile abasambi bakwe bamo balibwelelemo mu kubomba umulimo wa kwipaya isabi. Ilyo Yesu abuushiwe, alilengele abasambi bakwe bamo ukwikata isabi ilingi mu cisungusho. Pa numa ya kucita ici icipesha amano, Yesu alikomaile pa cishinka ca kuti umulimo wa kubila imbila nsuma walicindeme sana ukucila imilimo imbi. (Yoh. 21:15-17) Ilyo Yesu ali mupepi no kuya ku muulu, aebele abasambi bakwe ukuti umulimo atendeke uwa kubila imbila nsuma tawali no kubombwa fye mu Israele, lelo wali no kubombwa mwi sonde lyonse. (Belengeni Imilimo 1:6-8.) Ilyo papitile imyaka ukutula apo Yesu abwelelemo ku muulu, alilangile umutumwa Yohane icimonwa icalelanga ifyali no kucitika mu “bushiku bwa kwa Shikulu.” * Pa fintu ifya kupapusha ifyo umutumwa Yohane amwene, pali na malaika uwali ne “mbila nsuma ya muyayaya” iyalebilwa ku “nko  shonse na ku mitundu yonse na ku ba ndimi shonse na ku bantu bonse.” (Ukus. 1:10; 14:6) Ukwabula no kutwishika, Yehova afwaya twatwalilila ukubomba umulimo wa kubila imbila nsuma mwi sonde lyonse ukufika ilyo akatila capwa.

6. Finshi fingalenga twatwalilila ukubika amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma?

⁶ Nga ca kuti tuletontonkanya sana pa fyo Yehova acita pa kutwafwa, kuti twatwalilila ukubika amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma. Ku ca kumwenako, alatupeela ifya kulya fya ku mupashi ifingi nga nshi pamo nga impapulo ishapulintwa ne sha pa kompyuta, ifya kukutikako, amavidio e lyo na fimbi ifyaba pa webusaiti yesu. Tontonkanyeni pali ici: Pa webusaiti yesu paliba ifyebo mu ndimi ukucila pali 1,000! (Mat. 24:45-47) Abantu pano isonde tabaikatana pa mulandu wa kuti batungilila utubungwe twa fikansa fya calo utwalekanalekana, baba mu mipepele iyapusanapusana, kabili bamo bakankaala e lyo bambi bapiina. Lelo ababomfi ba kwa Lesa mwi sonde lyonse ukucila pali 8 milioni balikatana. Ku ca kumwenako, pali Cisano pa 19 April mu 2019, Inte sha kwa Yehova mwi sonde lyonse balitambile vidio umo balondolwele ilembo lya bushiku. Ici calangilile fye ukutila twalikatana. Pali bulya bwine ubushiku icungulo, abantu 20,919,041 balilongene ku kwibukisha imfwa ya kwa Yesu. Ala lishuko nga nshi ukumonako uko ifi ifisuma filecitika! Ukutonkanya pali ifi na pa fyo Yehova atwafwa kulalenga tulefwaisha ukutwalilila ukubomba umulimo wa kubila pa Bufumu.

7. Bushe ukupashanya Yesu kukatulenga shani ukutwalilila ukubika amano ku mulimo wa kushimikila abantu?

⁷ Cimbi ico twingacita pa kuti tutwalilile ukubika amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma, kulapashanya Yesu. Talekele icintu nangu cimo calenga aleka ukusambilisha abantu icine. (Yoh. 18:37) Takonkelele Satana ilyo amwebele ukuti alamupeela “amabufumu yonse aya pano calo no bucindami bwa yako,” nelyo ukukonkelela abantu ilyo balefwaya ukumubika pa bufumu. (Mat. 4:8, 9; Yoh. 6:15) Tabikile amano ku kunonka ifyuma, nelyo ukutiina abalwani bakwe ukumucusha. (Luka 9:58; Yoh. 8:59) Nga tuleibukisha ifyo umutumwa Paulo alandile, kuti twatwalilila ukubika amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma na lintu twaba na mafya ayengalenga twaleka ukuba ne citetekelo. Akoseleshe Abena Kristu ukulapashanya Yesu pa kuti ‘benaka no kutompoka.’—Heb. 12:3.

8. Bushe abantu abatekanya baba shani, kabili cinshi tulingile ukubela abatekanya maka maka pali ino nshita?

⁸ Abantu abatekanya balatwalilila ukulolela ukuti ifintu fyaluke ukwabula ukunenuka. Nampo nga tulelolela ukuti ifyabipa fikapwe nelyo nga tulelolela ifisuma ifyo twalolela pa myaka iingi, tufwile ukuba abatekanya. Kasesema Habakuki alefwaisha ukuti ifyabipa ifyalecitika mu Yuda fipwe. (Haba. 1:2) Abasambi ba kwa Yesu bale-enekela ukutila Ubufumu bwali no ‘kumoneka lilya line,’ kabili bwali no kubalubula ku bena Roma abalebacusha. (Luka 19:11) Tulafwaisha ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa bukafumyepo ifyabipa no kuleta icalo cipya umukaba abantu abalungama. (2 Pet. 3:13) Na lyo line, tufwile ukuba abatekanya no kulolela inshita iyo Yehova umwine asala. Natulande pali fimo ifilanga ukuti Yehova alitekanya, ne fyo atusambilisha ukuba abatekanya.

9. Fya kumwenako nshi ifilanga ukuti Yehova alitekanya?

⁹ Takwaba uwatekanya ukucila Yehova. Alipeele Noa inshita yalinga iya kukuula icibwato no ‘kushimikila abantu pa fyalungama.’ (2 Pet. 2:5; 1 Pet. 3:20) Yehova alikutike kuli Abrahamu ilyo amwipwishe pa miku iingi, pa fyo alefwaya ukonaula abantu babipa abali mu misumba  ya Sodomu na Gomora. (Ukute. 18:20-33) Pa nshita iitali, Yehova alitekanishishe sana abena Israele abashali ne cishinka kuli ena. (Nehe. 9:30, 31) Na muno nshiku mwine, tulamona ukutila Yehova alitekanya pantu alipeela abantu bonse abo afwaya ukuba ifibusa fyakwe inshita ya ‘kulapila.’ (2 Pet. 3:9; Yoh. 6:44; 1 Tim. 2:3, 4) Apo Yehova alitekanya, na ifwe tulingile ukutekanya ilyo tuletwalilila ukubomba umulimo wa kubila imbila nsuma no kusambilisha abantu. Na kabili Yehova alatusambilisha ukuba abatekanya ukubomfya icilangililo cimo icaba mu Cebo cakwe Baibolo.

10. Finshi tusambilila ku cilangililo ca mulimi icalembwa pali Yakobo 5:7, 8?

¹⁰ Belengeni Yakobo 5:7, 8. Icilangililo ca mulimi cilatusambilisha ukuba abatekanya. Ca cine ukuti ifilimwa fimo filakula bwangu. Na lyo line, palapita inshita pa kuti ifilimwa ifingi, maka maka ifitwala ifisabo, fikule no kutendeka ukutwala ifisabo. Mu Israele, inshita ya kulima ifilimwa yalefika ku myeshi nalimo 6. Umulimi alebyala imbuto ilyo imfula ya kubangilila iibako mu October yatendeka, kabili alesombola ifilimwa mu April lilya imfula yaya ilepwa. (Marko 4:28) Tukalanga ukuti tuli ba mano nga twaba abatekanya nga filya shibulimi aba. Na lyo line, taca-anguka ukuba abatekanya.

11. Bushe ukuba abatekanya kukatwafwa shani ukulabomba bwino umulimo wa kushimikila abantu?

¹¹ Ilingi line abantu abashapwililika bafwaya ukumona ifilefuma mu fyo babombele ilyo line fye. Nomba nga tulefwaya ifilimwa ukukula bwino no kutwala ifisabo, tulingile ukulafisakamana lyonse. Tulingile ukulima, ukubyala, ukusekwila no kulatapilila. Ifi fine e fyaba no mulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi. Tulingile ukubombesha pa kuti twafwe abantu ukuba abasambi. Palapita inshita pa kuti twafwe umusambi wa Baibolo ukuleka ukuba na kapatulula no kutemwa abantu bonse. Ukuba abatekanya kukatwafwa ukukanafuupuka nga twaba na mafya. Tufwile ukuba abatekanya  na lintu abantu bamo balefwaisha ukukutika imbila nsuma no kusambilila icine. Te kuti tupatikishe umusambi wa Baibolo ukuba ne citetekelo. Abasambi ba kwa Yesu nabo inshita shimo tabaleumfwikisha umwalelola fimo ifyo Yesu alebasambilisha. (Yoh. 14:9) Tufwile ukulaibukisha ukutila kuti twabyala no kutapilila, lelo Lesa e umesha.—1 Kor. 3:6.

12. Kuti twacita shani pa kuti tube abatekanya ilyo tuleshimikila kuli balupwa lwesu?

¹² Cimo icingalenga nalimo catukosela ukuba abatekanya ni lintu tuleshimikila kuli balupwa lwesu. Ishinte lye funde ilyaba pali Lukala Milandu 3:1, 7 kuti lyatwafwa ukuba abatekanya. Patila: “Kwaba . . . inshita ya kwikala tondolo ne nshita ya kusosa.” (Luk. Mil. 3:1, 7) Ukuba ne mibele iisuma kuti kwalenga balupwa lwesu balafwaisha ukusambilila icine. Lelo tulingile ukuba abaiteyanya ukubebako pali Yehova inshita iili yonse. (1 Pet. 3:1, 2) Tulingile ukuba abacincila ilyo tuleshimikila no kusambilisha abantu icine, lelo tufwile ukutekanishisha abantu bonse ukubikako fye na balupwa lwesu.

13-14. Ni bani bamo abali abatekanya abo tulingile ukulapashanya?

¹³ Kuti twasambilila ukuba abatekanya ku babomfi ba kwa Lesa aba cishinka abalembwa mu Baibolo, e lyo na ba muno nshiku. Habakuki alefwaisha ukuti ifyabipa fipwe, lelo alitwalilile ukuba uwatekanya, atile: “Nakulaiminina apa kulindila pandi.” (Haba. 2:1) Umutumwa Paulo alandile ukuti alefwaisha ‘ukupwisha’ umulimo wakwe. Na lyo line, ali uwatekanya kabili alitwalilile “ukubila sana imbila nsuma.”—Imil. 20:24.

¹⁴ Tontonkanyeni pa baupana abapwishishe Isukulu lya Gileadi abo batumine ukuya mu kubombela ku calo uko ba Nte bacepa, kabili uko imipepele ya Bena Kristu ishaishibikwa sana. Abantu fye abanono muli cilya calo e balesumina ukusambilila Baibolo. Lelo abo bali nabo ku sukulu abalebombela mu fyalo fimbi, balebatumina no kubeba pa bantu abengi abo balesambilisha Baibolo kabili abo baleafwa ukuba Inte sha kwa Yehova. Balya abaupana bali abatekanya kabili balitwalilile ukubila imbila nsuma, nangu ca kuti abantu abengi muli cilya calo tabalefwaya ukukutika. Pa numa ya kubomba imyaka 8 mu calo umwalemoneka kwati te kuti mube abengasambilila icine, aba abaupana balisekelele ukumona umo uo balesambilisha Baibolo abatishiwa. Finshi ababomfi ba kwa Lesa abalembwa mu Baibolo abo tulandilepo e lyo na ba muno nshiku bapalanamo? Aba ababomfi ba cishinka tabalekele ukuba abacincila nelyo ukuleka ukuboko kwabo ukutuusha, kabili Yehova alibalambwile pa fyo bali abatekanya. Natulepashanya “abo abapokelele ifyalaiwe pantu balitetekele kabili balitekenye.”—Heb. 6:10-12.

15. Bushe icitetekelo cilenga shani twalafwaisha ukutwalilila ukubila imbila nsuma?

¹⁵ Twalicetekela imbila nsuma intu tubila, kabili ici cilenga tulefwaisha ukwebako abantu abengi imbila nsuma. Twalicetekela amalayo ayasangwa mu Cebo ca kwa Lesa Baibolo. (Amalu. 119:42; Esa. 40:8) Tulamona uko amasesemo ya mu Baibolo yalefikilishiwa muno nshiku. Tulamona no ko abantu baleka ukucita ifyabipa nga batendeka ukukonka ifyo basambilila mu Baibolo. Ifi filalenga twashininkisha ukuti abantu bonse balakabila ukumfwa imbila nsuma ya Bufumu.

16. Nga fintu Baibolo ilanda pa Amalumbo 46:1-3, bushe ukucetekela Yehova na Yesu kulenga shani twatwalilila ukubila imbila nsuma?

¹⁶ Na kabili twalikwata icitetekelo muli Yehova, umwine wa mbila nsuma intu tubila, kabili twalicetekela na Yesu uo Yehova asonta ukuba Imfumu ya Bufumu bwakwe. (Yoh. 14:1) Kanshi te mulandu na mafya twingakwata, Yehova  lyonse akulaba icubo cesu kabili amaka yesu. (Belengeni Amalumbo 46:1-3.) Na kabili twalicetekela ukuti Yesu e utungulula umulimo wa kubila imbila nsuma, ukubomfya amaka ne nsambu ifyo Yehova amupeela.—Mat. 28:18-20.

17. Landeni pa fyacitike ifilelanga ukuti tulingile ukutwalilila ukulabila imbila nsuma.

¹⁷ Icitetekelo cilalenga twashininkisha ukuti Yehova akulatupaala ilyo tulebomba umulimo wa kubila imbila nsuma. Inshita shimo kuti atupaala mu nshila iyo tushile-ekela no kwene-enekela. (Luk. Mil. 11:6) Ku ca kumwenako, cila bushiku abantu abengi nga nshi balamona impapulo shesu isho tubika pa matebulo na pa tumastandi. Bushe iyi inshila tubililamo imbila nsuma ilabomba bwino? Ee ilabomba bwino! Mu Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu ubwa November 2014, mwaliba ilyashi lya wacaice uwali pa universiti uwalefwaya ukulemba ilyashi pa Nte sha kwa Yehova. Nangu ca kuti taishibe ukwali Ing’anda ya Bufumu, alisangile itebulo apali impapulo shesu kabili alisangile ne fyebo fintu alefwaya. Ilyo papitile inshita, uyu umukashana alishilebatishiwa no kuba Inte ya kwa Yehova, kabili pali ino nshita ni painiya wa nshita yonse. Amalyashi ya musango uyu yalalenga twatwalilila ukubila imbila nsuma, pantu yalanga fye apabuuta tutu ukuti kwaliba abantu abakabila ukukutika imbila nsuma ya Bufumu.

18. Finshi fyalenga twashininkisha ukuti umulimo wa kubila pa Bufumu ukapwa ilyo Yehova umwine akafwaya ukuti upwe?

¹⁸ Kuti twacetekela ukuti umulimo wa kubila imbila nsuma ukapwa pa nshita yalinga. Tontonkanyeni pa fyacitike mu nshiku sha kwa Noa. Yehova alilangile ukuti alasunga inshita. Alisalile ubushiku Ilyeshi lyali no kwisa, ninshi kucili imyaka nalimo 120 ukuti lise. Ilyo papitile imyaka iingi, Yehova aebele Noa ukukuula icibwato. Ilyo kwashele imyaka nalimo 40 nelyo 50 ukuti Ilyeshi lise, Noa alitwalilile ukubombesha. Nangu ca kuti abantu tabalekutika ku mbila Noa alebila iya kusoka, alitwalilile ukubila iyi imbila mpaka ilyo Yehova amwebele ukwingisha inama mu cibwato. Lyena pa nshita yalinga, “Yehova amwisalile mu kati.”—Ukute. 6:3; 7:1, 2, 16.

19. Finshi fikafumamo nga ca kuti tatulekele ukuboko kwesu ukutuusha?

¹⁹ Nomba line fye Yehova ali no kutweba ukuleka ukubila imbila nsuma ya Bufumu. Lyena akonaula icalo ca kwa Satana no kutwingisha mu calo cipya, umukaba fye abantu abacumfwila. Kanshi ilyo iyi inshita ishilafika, natutwalilile ukulapashanya Noa, Habakuki, e lyo na bambi abashalekele ukuboko kwabo ukutuusha. Natutwalilile ukubika amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma, ukuba abatekanya, no kutwalilila ukuba ne citetekelo icakosa muli Yehova na mu fyo atulaya.