1. Cinshi Yesu ali no kucita nomba line?

 TULEIKALA mu nshita umo ifintu ifikalamba fili no kucitika! Nomba line Yesu ali no kupingula abantu bonse pano isonde. Yesu alyebele abasambi bakwe icishibilo ca fintu ifyali no kulacitika ilyo ashilapingula abantu bonse pano isonde. Alibebele ifintu ifyo bali no kwishibilako ukuti ‘e po ali’ no kuti “icalo cili ku mpela.” (Mat. 24:3) Ifi abebele fyaba muli Mateo icipandwa 24 ne cipandwa 25 kabili fyaba na muli Marko icipandwa 13 na muli Luka icipandwa 21.

2. Finshi twalasambililapo muli cino cipande, kabili fyalatwafwa shani?

² Yesu abomfeshe ifilangililo fitatu pa kuti twingaipekanya kabili cali kwati aletusoka muli ifi filangililo. Muli ifi filangililo, Yesu alandile pa mpaanga ne mbushi, pali banacisungu aba mano na bawelewele, e lyo na pa matalanti. Cila cilangililo cilenga twaishiba ukuti Yesu akapingwila umuntu pa fyo acita. Muli cino cipande twalasambilila pali ifi filangililo kabili twalamona ne fyo twingasambililako. Twalabalilapo ukusambilila pa cilangililo ca mpaanga ne mbushi.

IMPAANGA NE MBUSHI

3. Ni lilali Yesu akapingula abantu?

³ Mu cilangililo ca mpaanga ne mbushi, Yesu alondolwele ukuti ali no kupingwila abantu pa fyo balecita, nampo nga balisumine ukukutika imbila nsuma nelyo iyo, nangu nga baletungilila bamunyina ba kwa Yesu abasubwa nelyo iyo. (Mat. 25:​31-46) Ilyo “kukaba ubucushi ubukalamba,” Yesu akapingula abantu ninshi kwashala fye panono ukuti inkondo ya Armagedone itendeke. (Mat. 24:21) Nga filya fine kacema apaatula impaanga ku mbushi, e fyo Yesu na o akapaatula abatwalilile ukutungilila abasambi bakwe abasubwa ku bashibatungilila.

4. Ukulingana ne fyo Baibo ilanda pali Esaya 11:​3, 4, cinshi twingalandila ukuti Yesu akapingula bwino abantu? (Moneni ne cikope.)

 ⁴ Ubusesemo bwa mu Baibo bulangilila ukuti Yesu uo Yehova asonta ukuba kapingula, akalapingula abantu mu bulungami. (Belengeni Esaya 11:​3, 4.) Yesu akalabika amano pa kuti alemona ifyo abantu bacita, ifyo batontonkanya ne fyo balanda, e lyo ne fyo balecitila bamunyina ba kwa Yesu abasubwa. (Mat. 12:​36, 37; 25:40) Yesu akeshiba abaletungilila abasambi bakwe abasubwa no mulimo babomba. a Inshila imo iyo ababa nge mpaanga batungililamo bamunyina ba kwa Kristu, kulabombako umulimo wa kubila imbila nsuma. Abatungilila bamunyina ba kwa Kristu, Yesu akabapingula ukuti ‘balilungama’ kabili bakakwata isubilo lya kuba “no mweo wa muyayaya” pano isonde. (Mat. 25:46; Ukus. 7:​16, 17) Ala abantu aba cishinka bakapokelela icilambu icisuma nga nshi! Nga batwalilila ukuba ne cishinka ilyo kukaba ubucushi bukalamba na pa numa ya bucushi bukalamba, amashina yabo yakatwalilila ukuba “mwi buuku lya mweo.”—Ukus. 20:15.

5. Finshi tulesambilila ku cilangililo ca mpaanga ne mbushi, kabili ni bani bafwile ukubika amano kuli ici cilangililo?

⁵ Twalilileni ukuba ne citetekelo kabili aba cishinka. Icilangililo ca mpaanga ne mbushi ico Yesu alandile, cilanda maka maka pa bantu abakwata isubilo lya kulaikala pano pene pe sonde. Aba bantu balalanga ukuti balikwata icitetekelo pantu balatungilila bamunyina ba kwa Kristu mu mulimo wa kubila imbila nsuma, kabili balalanga ukuti ba cishinka pantu balakonka ifyo umusha wa cishinka kabili uwashilimuka uo Yesu asonta abeba. (Mat. 24:45) Lelo na bakwata isubilo lya kuyaikala ku muulu nabo bene balingile ukubika amano ku fyaba muli ici cilangililo ca mpaanga ne mbushi. Mulandu nshi balingile ukubikilako amano? Pantu Yesu alabika amano ku fyo bacita, ifyo batontonkanya ne fyo balanda. Nabo bene balingile ukulanga ukuti balikwata icitetekelo. Na kuba, Yesu alilandile na pa filangililo fimbi fibili umo asokele abasubwa. Na kabili ifi filangililo fyaba na mwi buuku lya kwa Mateo icipandwa 25. Lekeni nomba tusambilile pa cilangililo ca banacisungu aba mano na bawelewele.

BANACISUNGU ABA MANO NA BAWELEWELE

6. Bushe banacisungu 5 balangile shani ukuti bali aba mano? (Mateo 25:​6-10)

⁶ Mu cilangililo ca banacisungu, Yesu alandile pali banacisungu 10 abaile mu kukumanya shibwinga. (Mat. 25:​1-4) Bonse 10 bale-enekela ukuba na shibwinga ku mutebeto wa bwinga. Yesu alondolwele ukuti banacisungu 5 bali “aba mano” e lyo bambi 5 bena “bali bawelewele.” Banacisungu aba mano bali-ipekenye kabili bali abalola. Bali abaipekanya ukulolela shibwinga nangu fye nga ca kuti ali no kufika pa kati ka bushiku. E ico balisendele inyali sha kusanikilako ubushiku. Balisendele na mafuta na yambi aya kuti nangu shibwinga akokola ukwisa, ninshi nabakwata amafuta ya kusanikila. Kanshi bali-ipekenye bwino sana ica kuti inyali shabo shali no kutwalilila fye ukwaka. (Belengeni Mateo 25:​6-10.) Ilyo shibwinga afikile, banacisungu aba mano balingiile nankwe mu mutebeto wa bwinga. Ifi fine e fyo caba na ku Bena Kristu abasubwa. Abakatwalilila ukulanga ukuti baliba abalola kabili ba cishinka mpaka Kristu akese, bakapokelela icilambu, e kutila bakaba pamo na shibwinga Yesu mu Bufumu bwakwe ubwa ku muulu. b (Ukus.  7:​1-3) Nomba cali shani kuli banacisungu 5 abawelewele?

7. Bushe cali shani kuli banacisungu 5 abawelewele, kabili cinshi cabelele ifi?

⁷ Banacisungu abawelewele tabali nga banacisungu aba mano pantu bena tabaipekenye ilyo shibwinga afikile. Inyali shabo shali mu kushima kabili tabakwete na mafuta yambi. Ilyo baumfwile ukuti shibwinga ali mupepi no kufika, baile mu kushita amafuta. Ilyo shibwinga afikile, ninshi tabalabwela uko baile mu kushita amafuta. Lyena “banacisungu abaipekenye balingiile nankwe mu mutebeto wa bwinga, ne ciibi caliiselwe.” (Mat. 25:10) Ilyo banacisungu abawelewele babwelele kabili balafwaya ukuti bengile mu mutebeto wa bwinga, shibwinga abebele ati: “Nshimwishibe.” (Mat. 25:​11, 12) Aba banacisungu abawelewele tabaipekenye ukutwalilila ukulolela shibwinga mpaka afika. Finshi Abena Kristu abasubwa bengasambilila kuli ici cilangililo?

8-9. Finshi Abena Kristu abasubwa bengasambilila ku cilangililo ca banacisungu? (Moneni ne cikope.)

⁸ Muleba abaipekanya kabili abalola. Yesu talesobela ukuti kwali no kuba amabumba yabili aya basubwa, e kutila ibumba lya basubwa abali no kulolela mpaka na ku mpela ya calo, e lyo ne bumba lya basubwa abashali no kulolela mpaka na ku mpela ya calo. Lelo alelondolola ifyali no kucitikila Abena Kristu abasubwa nga ca kuti bafilwa ukutwalilila ukuba abaipekanya ukufika na ku mpela. Nga caba ifi, tabali no kupokelela icilambu cabo. (Yoh. 14:​3, 4) Aya mashiwi yalicindama sana! Nampo nga twakwata isubilo lya kuyaikala ku muulu nelyo nga twakwata isubilo lya kulaikala pano isonde, bonse tufwile ukubika amano ku fyo Yesu atusokele mu cilangililo ca banacisungu. Cila muntu alingile ukutwalilila ukuba uwalola, uwaipekanya kabili alingile ukutwalilila ukushipikisha mpaka na ku mpela.—Mat. 24:13.

⁹ Ilyo Yesu apwishishe ukulanda icilangililo ca banacisungu pa kulangilila ico cacindamina ukutwalilila ukuba abaipekanya kabili abalola, alandile icilangililo ca matalanti. Muli ici cilangililo Yesu alelanda pa co ukubombesha kwacindamina.

 AMATALANTI

10. Bushe abasha babili balangile shani ukuti bali ba cishinka? (Mateo 25:​19-23)

¹⁰ Mu cilangililo ca matalanti, Yesu alandile pa basha babili abali aba cishinka kuli shikulwibo e lyo na pa musha umo uushali ne cishinka kuli shikulu wakwe. (Mat. 25:​14-18) Abasha babili balilangile ukuti bali ba cishinka pantu balibombeshe pa kuti bakwatilepo amatalanti na yambi. Ilyo shikulwibo ashilaya ku calo cimbi, alibapeele amatalanti. Aya amatalanti yali ni ndalama ishingi. Abasha babili abali ne cishinka balibombeshe kabili balibomfeshe bwino indalama. Finshi fyafumine muli ifi bacitile? Ilyo shikulwibo abwelele, asangile ukuti pa matalanti ayo abashilile balilundilepo amatalanti na yambi imiku ibili. Shikulwibo alibatashishe kabili ‘balingiile pa kuti bengasekelela pamo na shikulwibo.’ (Belengeni Mateo 25:​19-23.) Nomba cali shani ku musha uwalenga butatu? Cinshi acitile ne ndalama isho shikulu wakwe amupeele?

11. Cali shani ku musha uwali “umunang’ani,” kabili cinshi calengele?

¹¹ Umusha walenga butatu na o wine balimupeele italanti, nomba ali “munang’ani.” Shikulu wakwe ale-enekela ukuti ali no kubomfya bwino italanti ilyo amupeele. Mu cifulo ca kulibomfya bwino, ailelishiika panshi. Ilyo shikulu wakwe abwelele, uyu musha amubweseshe fye lilya line italanti amupeele. Uyu musha tali bwino. Mu cifulo ca kulomba ubwelelo pa fyo ashalundulwile italanti ilyo shikulu wakwe amupeele, uyu musha ena aebele shikulu wakwe ukuti “mwalyafya.” Shikulu wa uyu musha tatemenwe ifyo acitile. Ne cabipileko ca kuti balimupokele italanti ilyo bamupeele kabili balimutamfishe na mu ng’anda ya kwa shikulu wakwe.—Mat. 25:​24, 26-30.

12. Bushe muno nshiku, ni bani bemininako abasha babili abali aba cishinka?

¹² Abasha babili aba cishinka bemininako Abena Kristu abasubwa aba cishinka. Shikulwibo Yesu abeba ukuti ‘ingileni pa kuti mulesekelela pamo’ na ine. Balapokelela icilambu cabo ku muulu, e kutila ukubuuka kwa ntanshi. (Mat. 25:​21, 23; Ukus. 20:5b) Lelo ku musha uwali umunang’ani, Abena Kristu abasubwa kuti basambililako ukuti tabalingile ukuba abanang’ani. Kuti basambililako shani?

13-14. Finshi Abena Kristu abasubwa balesambililako ku cilangililo ca matalanti? (Moneni ne cikope.)

 ¹³ Mulebombesha. Mu cilangililo ca banacisungu ne ca matalanti, Yesu talesobela ukuti Abena Kristu abasubwa bali no kuba abanang’ani. Lelo alelanda pa fyali no kucitika nga ca kuti baleka ukubombesha. Nga baba abanang’ani bali no kupanya ‘ubwite bwabo no kusalwa kwabo,’ kabili Yesu tali no kubasuminisha ukwingila mu Bufumu bwa mu muulu.—2 Pet. 1:10.

¹⁴ Ifyo Yesu alandile mu cilangililo ca banacisungu na mu cilangililo ca matalanti, filalangilila bwino bwino ukuti Abena Kristu abasubwa bafwile ukuba abaipekanya, abalola kabili balingile ukulabombesha. Bushe Yesu alilandilepo na fimbi pa kusoka abasubwa? Ee, alilandile! Ifyo abasokele fyaba pali Mateo 24:​40, 41, kabili filanda pa fyo abasubwa bakapingulwa.

NANI ‘BAKASENDA’?

15-16. Bushe ifyo Baibo ilanda pali Mateo 24:​40, 41 filangilila shani ukuti abasubwa balingile ukutwalilila ukuba abalola?

¹⁵ Ilyo Yesu ashilalanda ifi filangililo fitatu, alilandile ifyo ali no kupingula abasubwa ifyali no kulanga uo ali no kusenda. Alandile pa baume babili abalebomba mwi bala na pa banakashi abalepela pe libwe. Aba baume balemoneka ukuti balebomba umulimo umo wine, na banakashi bene balemoneka kwati balebomba umulimo umo wine. Nomba Yesu alandile ukuti umo bali no kumusenda e lyo umbi bali no kumusha. (Belengeni Mateo 24:​40, 41.) Lyena Yesu akonkomeshe abasambi bakwe ati: “Mulelola, pantu tamwaishiba ubushiku Shikulwinwe akesa.” (Mat. 24:42) Pa numa ya kulanda pa cilangililo ca banacisungu, Yesu alilandile amashiwi ayapalana na aya. (Mat. 25:13) Bushe aya mashiwi alandile, yalelanda fye pa cintu cimo cine? E fyo cimoneka. Abo Yesu ‘akasenda’ mu Bufumu bwa mu muulu, bantu fye abasubwa kabili aba cishinka.—Yoh. 14:3.

¹⁶ Muleba abalola. Abena Kristu abasubwa abashakatwalilile ukuba abalola tabakalonganikilwe pamo na “abasalwa.” (Mat. 24:31) Lelo kwena abantu ba kwa Lesa bonse fye, nampo nga bakwata isubilo lya kuyaikala ku muulu nelyo nga bakwata isubilo lya kulaikala pano isonde, bafwile ukulabika amano kuli ifi Yesu atusokele ukuti tufwile ukutwalilila ukuba abalola kabili aba cishinka.

17. Mulandu nshi tushilingile ukusakamanina nga ca kuti Yehova asalapo ukusuba umuntu muno nshiku?

¹⁷ Twalishiba bwino Yehova. E ico twalicetekela ukuti fyonse ifyo acita fyalilungama. Tacitusakamika nga ca kuti Yehova asalapo ukusuba Abena Kristu bamo aba cishinka muno nshiku. c Tulebukisha ifyo Yesu alandile pa babomfi abatampile ukubomba pe awala lyalenga 11 ilyo alelanda pa cilangililo ce bala lya myangashi. (Mat. 20:​1-16) Abatendeke ukubomba mwi bala lya myangashi ninshi bambi nabatendeka kale, babapeele amalipilo yamo yene na batendeke akale. Ifi fine e fyo caba na muno nshiku. Nampo nga e lyo Yehova asalile abasubwa nelyo ni kale abasala, bonse bakapokelela icilambu ca kuya ku muulu nga batwalilila ukuba aba cishinka.

MULEKONKA IFYO YESU ATUSOKELE

18-19. Finshi twasambilila muli ifi filangililo?

¹⁸ Finshi twasambilila muli cino cipande? Twasambilila ukuti, abakwata isubilo lya kwikala pano isonde umuyayaya, ku cilangililo ca mpaanga ne mbushi kuti basambililako ico cacindamina ukutwalilila ukuba ne citetekelo no kuba aba cishinka kuli Yehova pali ino nshita na lintu kukaba ubucushi bukalamba. Pali ilya nshita Yesu akapingula abakaba ne cishinka ukuti nabalinga ukuba “no mweo wa muyayaya.”—Mat. 25:46.

 ¹⁹ Na kabili natusambilila pa filangililo fibili umo Yesu asokele Abena Kristu abasubwa. Mu cilangililo ca banacisungu aba mano na banacisungu abawelewele, banacisungu 5 pali aba balilangile ukuti bali ba mano. Bali abalola kabili bali-ipekenye ukulolela shibwinga inshita yonse iyo ali no kufikilapo. Nomba banacisungu bambi 5 tabali abaipekanya. E ico shibwinga alibakeenye ukwingila mu mutebeto wakwe uwa bwinga. Na ifwe bene tulingile ukuipekanya no kutwalilila ukulolela mpaka Yesu akonaule cino calo cabipa. Mu cilangililo ca matalanti ico Yesu alandile, namo natusambililamo pa basha babili ababombeshe. Balibombeshe pa kuti basandulule amatalanti ya kwa shikulwibo kabili shikulwibo alitemenwe ifyo bacitile. Lelo umusha uwali umunang’ani ena shikulu wakwe alimutamfishe. Finshi tulesambililako? Tufwile ukulabombesha mu mulimo wa kwa Yehova ukufika na ku mpela. Na mukulekelesha, natusambilila pa fyo Abena Kristu abasubwa balingile ukutwalilila ukuba abalola pa kuti Yesu akesebapeela icilambu ca kubasenda ku muulu. Aba abasubwa balafwaisha ukuti ‘bakalonganikwe’ pamo na Yesu ku muulu. Inkondo ya Armagedone nga yapwa, aba abasubwa bakaba banabwinga ba kwa Yesu mu bwinga bwa Mwana wa mpaanga.—2 Tes. 2:1; Ukus. 19:9.

20. Finshi Yehova akacitila abakonka ifyo Yesu atusokele?

²⁰ Nangu ca kuti nomba line Yesu ali no kupingula cino calo, ifwe tatulingile ukutiina nangu cimo. Nga twatwalilila ukuba ne citetekelo, Shifwe wa ku muulu uwatutemwa akatupeela “amaka ayacila aya bantunse,” pa kuti tukapusuke kabili ‘tukeminine pa ntanshi ya Mwana wa muntu.’ (2 Kor. 4:7; Luka 21:36) Nampo nga twakwata isubilo lya kuyaikala ku muulu nelyo isubilo lya kulaikala pano isonde, kuti twasekesha Shifwe wa ku muulu nga tulebika amano ku mashiwi ya kusoka ayo Yesu alandile muli ifi filangililo. Pa mulandu wa kuti Yehova wa cikuuku sana, amashina yesu ‘yakalembwa mwi buuku” lya mweo.—Dan. 12:1; Ukus. 3:5.