1-2. (a) Bushe ifintu fyali shani mu Yudea ilyo umutumwa Paulo alembeele abaHebere kalata? (b) Mulandu nshi twingalandila ukuti Yehova alilengele Paulo alemba iyi kalata pa nshita yalinga?

 ABENA KRISTU abaHebere abaleikala mu Yerusalemu na mu Yudea balikwete amafya ayengi pa numa ya mfwa ya kwa Yesu. Ilyo icilonganino ca Bena Kristu capangilwe fye, Abena Kristu balitendeke ukubacusha sana. (Imil. 8:1) Lyene ilyo papitile imyaka nalimo 20, abasambi ba kwa Kristu baliculile sana pa mulandu wa cipowe no bupiina ifyali mu calo. (Imil. 11:​27-30) Na lyo line, nalimo mu 61 ninshi Yesu alibwelelamo ku muulu, Abena Kristu tabalebacusha sana nga kulinganya ku fyo bali no kulabacusha ku ntanshi. Pali iyi ine nshita, Yehova alengele umutumwa Paulo abalembela kalata. Ifyali muli iyi kalata fyalengele baipekanye ku mafya ayo bali no kukwata ku ntanshi.

² Kalata umutumwa Paulo alembeele abaHebere yalilingile pantu tapali no kukokola bali no kutendeka ukubacusha. Ifyo Paulo afundile Abena Kristu fyali no kulenga bashipikishe amacushi bali no kukwata. Pantu nga fintu Yesu asobele, imitekele ya baYuda yali mupepi no konaulwa. (Luka 21:20) Kwena Paulo na Bena Kristu abali mu Yudea tabaishibe ilyo imitekele ya baYuda yali no konaulwa. Na lyo line, balya Bena Kristu bali no kubomfya inshita yasheleko ku kukosha icitetekelo cabo kabili balingile ukushipikisha pa kuti baipekanye.—Heb. 10:25; 12:​1, 2.

3. Mulandu nshi Abena Kristu muno nshiku balingile ukusambililila ifyaba mwi buuku lya AbaHebere?

 ³ Nomba line tuli no kukwata ubucushi ubukalamba ukucila no bo Abena Kristu abaHebere bakwete. (Mat. 24:21; Ukus. 16:​14, 16) Natusambilile pali fimo ifyo Yehova asambilishe Abena Kristu abaHebere ifingatwafwa na ifwe.

‘TWESHE NA MAKA UKUBA ABAKALAMBA’

4. Mafya nshi ayo abaYuda Abena Kristu bakwete? (Moneni ne cikope.)

⁴ AbaYuda abaishileba Abena Kristu bali no kwaluka mu fintu ifingi, kabili ici cali no kubakosela. Pa nshita imo, abaYuda bali abantu abo Yehova asalile. Pa myaka iingi, Yerusalemu yali cifulo icacindama. Imfumu ishaleimininako Yehova e mo shaletekela, kabili abantu abalefwaya ukupepa Yehova baleya kwi tempele ku Yerusalemu. AbaYuda bonse aba cishinka balekonka Amafunde ya kwa Mose ayo intungulushi sha mapepo shalebasambilisha. Kwali amafunde ayalelanda pa fya kulya, pa kusembululwa, e lyo na pa fyo bali no kulaikala na Bena Fyalo. Na lyo line, pa numa ya mfwa ya kwa Yesu, Yehova alilekele ukupokelela amalambo ayo abaYuda baletuula. Ici calikoseele abaYuda abaishileba Abena Kristu pantu balibelele ukukonka Amafunde ya kwa Mose. (Heb. 10:​1, 4, 10) Nangu fye Bena Kristu abali abakalamba mu fya kwa Lesa pamo nga umutumwa Petro, calibakosele ukwaluka muli fimo pali ifi. (Imil. 10:​9-14; Gal. 2:​11-14) Intungulushi sha baYuda shalitampile ukucusha aba Abena Kristu pa mulandu ne fi ifipya ifyo basuminemo.

5. Mafya nshi yambi ayo Abena Kristu bakwete?

⁵ Kwali amabumba yabili ayalecusha Abena Kristu abaHebere abaleikala mu Yudea. Bamo abalebacusha ni ntungulushi sha mapepo isha baYuda ishalebamona ukuti basangu. Na kabili, bamo Abena Kristu balepatikisha Abena Kristu banabo ukulakonka Amafunde yamo aya kwa Mose. Nalimo ico balecitila ifi ni co baletiina ukulabacusha. (Gal. 6:12) Finshi fyali no kulenga Abena Kristu batwalilile aba cishinka kuli Yehova?

6. Finshi Paulo akoseleshe Abena Kristu banankwe ukulacita? (AbaHebere 5:14–6:1)

 ⁶ Muli kalata Paulo alembeele abaHebere, akoseleshe Abena Kristu banankwe ukulaisambilisha Icebo ca kwa Lesa no kulatontonkanya sana pa fyo balesambilila. (Belengeni AbaHebere 5:14–6:1.) Pauli abomfeshe Amalembo ya ciHebere pa kulondolola ukuti ifyo Abena Kristu balepepa Yehova fyaliwemepo ukucila ifyo abaYuda balemupepa. a Paulo alishibe ukuti Abena Kristu nga baishiba bwino icine icaba mu Malembo kabili bacumfwikisha, bali no kwishiba ifisambilisho fya bufi kabili tabali no kulafikonka.

7. Mafya nshi tukwata muno nshiku?

⁷ Na muno nshiku mwine, mwaliba abantu abalanda ifyapusana ne fyo Yehova alanda ukuti fya cine kabili fyalilungama. Abantu bamo batila fwe Nte sha kwa Yehova tatwaba bwino pantu tulakonka amafunde ayalanda pa kulaala pamo, kabili batila tuli bankalwe. Ifyo abantu ba muli ici calo batontonkanya file filepusanininako fye ne fyo Lesa atontonkanya. (Amapi. 17:15) E ico tatufwile ukulenga umuntu nangu umo alenga twaleka ukuba abashipa ica kuti twaleka no kubombela Yehova.—Heb. 13:9.

8. Finshi tufwile ukucita pa kuti tube abakalamba mu fya kwa Lesa?

⁸ Paulo afundile Abena Kristu abaHebere ukuti batwalilile ukukula mu fya kwa Lesa. Ifi fine e fyo na ifwe tufwile ukucita. Ici cilepilibula ukuti tulingile ukulaisambilisha sana Baibo pa kuti tulemona ifintu nge fyo Yehova afimona. Ifi fine e fyo tufwile ukulacita na pa numa ya kuipeela no kubatishiwa. Nampo twalibombela Yehova pa myaka iingi nelyo iyo, tulingile ukutwalilila ukulabelenga Icebo ca kwa Lesa cila bushiku e lyo no kulaisambilisha. (Amalu. 1:2) Nga tuleisambilisha lyonse Icebo ca kwa Lesa, icitetekelo cesu cikakosa, kabili iyi e mibele iyo Paulo asambilishe Abena Kristu abaHebere ukuti balingile ukukwata.—Heb. 11:​1, 6.

TULINGILE UKUBA “ABANTU ABAKWATA ICITETEKELO ICIKATUPUSUSHA”

9. Mulandu nshi Abena Kristu abaHebere balingiile ukubela ne citetekelo icakosa?

⁹ Abena Kristu abaHebere balingile ukuba ne citetekelo icakosa pa kuti bengesapusuka ubucushi ubwali no kuba mu Yudea. (Heb. 10:​37-39) Yesu alisokele abasambi bakwe ukuti nga bamona abashilika bashinguluka umusumba wa Yerusalemu, balingile ukufulumukila ku mpili. Abena Kristu bonse, nampo nga baleikala mu musumba nelyo baleikala kunse ya musumba balingile ukukonka ifyo Yesu alandile. (Luka 21:​20-24) Kale abashilika nga basansa uluko, abaleikala kunse ya musumba balebutukila mu musumba uwali ne linga nga filya umusumba wa Yerusalemu wali pa kuti bacingililwe. Ukubutukila ku mpili mu cifulo ca kubutukila mu musumba wa Yerusalemu calemoneka kwati te kuti cibombe. Kanshi Abena Kristu balingile ukuba ne citetekelo cakosa pa kuti bakonke ifyo Yesu abebele.

10. Bushe icitetekelo cakosa cali no kulenga Abena Kristu ukucita cinshi? (AbaHebere 13:17)

¹⁰ Abena Kristu abaHebere na kabili balingile ukucetekela abo Yesu apeele umulimo wa kutungulula mu cilonganino. Abaletungulula bafwile balyebele aba mu cilonganino inshita bali no kufulumuka, e lyo ne fyo balingile ukucita pa kufulumuka. (Belengeni AbaHebere 13:17.) Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula  pa AbaHebere 13:17 ukuti “muleumfwila,” lilanda pa muntu uwaumfwila pa mulandu wa kuti nacetekela uulemweba ifya kucita. Ici cilepilibula ukutila Abena Kristu tabalingile ukulaumfwila abalebatungulula pa mulandu fye wa kuti balikwete amaka ya kubeba ifya kucita. Kanshi Abena Kristu abaHebere balingile ukucetekela abaletungulula ilyo ubucushi tabulaisa. Nga ca kuti Abena Kristu balekonka ifyo abalebatungulula balebeba ilyo kwali umutende, cali no kubangukila ukulakonka ifyo bali no kulabeba ilyo kwali ubucushi.

11. Mulandu nshi Abena Kristu balingile ukukwatila icitetekelo cakosa muno nshiku?

¹¹ Nga filya fine abaHebere balingile ukukwata icitetekelo icakosa, e fyo na ifwe tulingile ukukwata icitetekelo icakosa. Mulandu nshi? Pantu abantu abengi balakaana kabili balatupumya nga tulebeba ukuti impela ya cino calo naipalama. (2 Pet. 3:​3, 4) Na kabili, nangu ca kuti Baibo yalitweba ifintu ifingi ifikalacitika ilyo kukaba ubucushi bukalamba, kwaliba ifintu ifingi ifyo tushaishiba. Tufwile ukucetekela sana ukuti Yehova alipima inshita ilyo ubucushi bukalamba bukatendeka. Na kabili tufwile ukushininkisha ukuti akalatusakamana ilyo kukaba ubucushi bukalamba.—Haba. 2:3.

12. Cinshi cikalenga tukapusuke ilyo kukaba ubucushi bukalamba?

¹² Na kabili tufwile ukucetekela sana abo Yehova abomfya muno nshiku pa kututungulula, e kutila “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mat. 24:45) Ilyo ubucushi bukalamba bukatendeka, nalimo bakatweba ifya kucita ifikalenga tukapusuke, nga filya fine Abena Kristu abaHebere babebele ifya kucita ilyo abena Roma babasanshile. Ino e nshita tulingile ukucetekela sana abo Yehova alebomfya pa kututungulula mu cilonganino. Te kuti twenekele ukuti tukalakonka ifyo bakalatweba ilyo kukaba ubucushi bukalamba nga cilatukosela ukucita ifi pali ino nshita.

13. Mulandu nshi ifyo Paulo afundile abaHebere pa AbaHebere 13:5 fyalingile?

¹³ Ilyo kushilaba icishibilo ca kuti Abena Kristu abaHebere balingile ukufulumuka, balingile ukwangusha imikalile kabili tabalingile ‘ukutemwa indalama.’ (Belengeni AbaHebere 13:5.) Bamo baliculilepo pa mulandu wa cipowe e lyo no bupiina. (Heb. 10:​32-34) Nangu ca kuti inshita imo bali-ipeeleshe ukuculila imbila nsuma, bamo nalimo batendeke ukutontonkanya ukuti balingile ukuba ne cuma pa kuti bacingililwe. Lelo indalama tashali no kubapususha ilyo umusumba wa Yerusalemu wali no konaulwa. (Yako. 5:3) Na kuba bonse abatemenwe icuma cali no kubakosela ukufulumuka no kusha amayanda yabo na fyonse ifyo bakwete.

14. Bushe icitetekelo cakosa kuti calenga twalamona shani icuma pali ino nshita?

¹⁴ Nga natucetekela sana ukuti impela ya cino calo naipalama icine cine, tatwakulafwaisha ukukwata icuma. Abantu “bakapoosaika silfere yabo mu misebo,” pantu bakeshiba ukuti “Silfere yabo na golde yabo tafyakabapusushe mu bushiku bwa bukali bwa kwa Yehova.” (Esek. 7:19) Mu cifulo ca kulabika amano ku kukwata indalama ishingi, tulingile ukusalapo ukucita ifintu ifingalenga twalaisakamana, twalasakamana ne ndupwa shesu, kabili twatwalilila no kubombela Yehova. Ici cilolele mu kuti tatulingile ukulakongola indalama icikongolekongole nelyo ukulapoosa inshita iikalamba ukulasakamana ifipe fyesu pantu fyalifulisha. Na kabili tufwile ukuba abacenjela sana pa kuti tatutemenwe sana ifyo twakwata. (Mat. 6:​19, 24) Ilyo  impela ya cino calo ile ilepalama, tulingile ukusalapo nampo nga kucetekela Yehova nelyo ifyuma.

“MULINGILE UKULASHIPIKISHA”

15. Cinshi twingalandila ukuti Abena Kristu abaHebere balingile ukushipikisha?

¹⁵ Abena Kristu abali mu Yudea balingile ukulashipikisha ilyo balebombela Yehova pantu bali no kukwata amafya. (Heb. 10:36) Nangu ca kuti Abena Kristu abaHebere bamo balibacushishepo sana, abengi baishileba Abena Kristu ilyo bashilatendeka ukubacusha. Paulo alandile ukuti Abena Kristu nangu ca kuti balikwete amafya, tababacushishe nga fintu Yesu bamucushishe uo bafikile fye na ku kumwipaya. (Heb. 12:4) Lelo abaYuda balikalipe kabili baishileba abankalwe pantu abantu abengi baleba Abena Kristu. Imyaka iinono fye ku numa, ibumba lyalisanshile Paulo ilyo alebila mu Yerusalemu. AbaYuda ukucila pali 40 “balipangene no kulapa umulapo wa kuti, tabali no kulya nangu ukunwa mpaka bepaye Paulo.” (Imil. 22:22; 23:​12-14) Nangu ca kuti aba Bena Kristu balebacusha kabili balibapatile, balingile ukutwalilila ukulapepela pamo, ukulabila imbila nsuma no kulakosha icitetekelo cabo.

16. Bushe kalata Paulo alembeele abaHebere ilenga twaishiba shani ubusuma bwaba mu kushipikisha ilyo baletucusha? (AbaHebere 12:7)

¹⁶ Cinshi cali no kulenga Abena Kristu abaHebere batwalilile ukushipikisha ilyo balebacusha? Paulo alefwaya Abena Kristu beshibe ubusuma bwaba mu kushipikisha amafya. Alilondolwele ukuti Abena Kristu nga bakwata amafya, nalimo e nshila Yehova alefwaya ukubasambilishishamo. (Belengeni AbaHebere 12:7.) Amafya kuti yalenga Umwina Kristu akwata imibele nelyo awamyako imibele iyo alingile ukukwata. Aba Bena Kristu cali no kubangukila ukushipikisha nga ca kuti babikile amano ku busuma bwaba mu kushipikisha amafya.—Heb. 12:11.

17. Finshi Paulo aishibe pa kushipikisha nga ca kuti umuntu balemucusha?

 ¹⁷ Paulo aebele Abena Kristu abaHebere ukuti balingile ukulashipikisha kabili tabalingile ukunenuka nga bakwata amesho. Paulo alilingile ukubalembela aya mashiwi pantu ilyo ashilaba Umwina Kristu, alecusha sana Abena Kristu. Kanshi alishibe ifyo balebacusha. Kabili alishibe ifya kucita pa kushipikisha nga balemucusha. Na kuba, pa numa ya kuba Umwina Kristu, balimucushishe sana. (2 Kor. 11:​23-25) Kanshi Paulo alishibe bwino bwino ifyo umuntu alingile ukucita pa kuti aleshipikisha. Aibukisheko Abena Kristu ukutila, pa kuti baleshipikisha amesho, tabalingile ukulaicetekela lelo balingile ukulacetekela Yehova. E calengele Paulo alande ukuti: “Yehova e kaafwa wandi; nshakatiine.”—Heb. 13:6.

18. Bushe nga twaishiba ifikacitika ku ntanshi kuti twashipikisha shani nga baletucusha?

¹⁸ Na pali ino ine nshita, aba bwananyina bamo balebacusha. Kuti tulebatungilila nga ca kuti tulebapepelako kabili inshita shimo kuti twabapeelako ne fyo balekabila. (Heb. 10:33) Na lyo line, Baibo yalitweba bwino bwino ukuti “bonse abafwaya ukulapepa Lesa mu mikalile yabo ukupitila muli Kristu Yesu bakalabacusha.” (2 Tim. 3:12) Na pali uyu mulandu, bonse tulingile ukuipekanya pantu tuli no kukwata amafya. Natutwalilile ukucetekela Yehova no kushininkisha ukuti akulatwafwa pa kuti tuleshipikisha amafya ayo twingakwata. Pa nshita yakwe umwine akalenga ababomfi bakwe aba cishinka bonse bakaleke ukulakwata amafya.—2 Tes. 1:​7, 8.

19. Finshi tufwile ukucita pa kuti tuipekanye ilyo ubucushi bukalamba bushilaisa? (Moneni ne cikope.)

¹⁹ Ukwabula no kutwishika, kalata Paulo alembeele Abena Kristu abaHebere yalengele baipekanya ilyo bashilakwata amafya. Paulo akoseleshe aba bwananyina ukuti balingile ukulasambilila Icebo ca kwa Lesa no kucishiba bwino. Nga balecita ifi, bali no kwishiba ifisambilisho ifyali no kulenga icitetekelo cabo capwa, kabili tabali no kulafikonka. Abakoseleshe ukukosha icitetekelo cabo pa kuti bengala-angufyanya ukukonka ifyo Yesu abebele e lyo ne fyo abaletungulula mu cilonganino balebeba. Na kabili abebele ukuti nga balemona amafya ukuti ni nshila iyo Yehova engalabasambilishishamo, bali no kulashipikisha amafya. Na ifwe bene, natulekonka ifi ifyo Baibo ilanda. Nga tulecita ifi, tukatwalilila ukuba aba cishinka ilyo tuleshipikisha ukufika na ku mpela.—Heb. 3:14.