1-2. Cinshi twingalandila ukuti caliwama ifi Yehova atubumba mu musango wa kuti tuleba ne nsansa sana nga twapeela abantu?

 ILYO Yehova abumbile abantu, ababumbile mu musango wa kuti balekwata insansa ishingi mu kupeela ukucila mu kupokelela. (Imil. 20:35) Bushe ici cipilibula ukuti tatukwata insansa nangu shimo nga batupeela fimo? Awe. Twalishiba ukuti bonse tulomfwa bwino nga ca kuti batupeelapo fimo. Lelo tulaba ne nsansa sana nga ca kuti nifwe tulepeela. Kabili caliwama sana ifi Yehova atubumba muli uyu musango. Cinshi twalandila ifi?

² Pantu ifi Yehova atubumba muli uyu musango kuti twalaba ne nsansa sana. Kuti twalasekelela nga nshi nga ca kuti tulefwaya inshila ishalekanalekana isho twingapeelelamo abantu. Ala caliwama nga nshi ifi Yehova atubumba muli uyu musango.—Amalu. 139:14.

3. Mulandu nshi Baibo ilandila ukuti Yehova ni “Lesa wa nsansa”?

³ Amalembo yatweba ukuti tulaba ne nsansa nga ca kuti tulepeela, e co Baibo ilandila ukuti Yehova ni “Lesa wa nsansa.” (1 Tim. 1:11) E wabalilepo ukupeela kabili takwaba nangu umo uupeela ukucila ifyo Yehova apeela. E walenga ukuti “tube abomi, ukuti tule-enda kabili tubeko,” nga filya fine umutumwa Paulo alandile. (Imil. 17:28) Cine cine, “ica bupe conse icisuma no bupe bonse ubwapwililika,” fifuma kuli Yehova.—Yako. 1:17.

4. Cinshi cingalenga tuleba sana ne nsansa?

⁴ Kwena bonse fye kuti twafwaya ukuba ne nsansa ishaba mu kupeela. Kuti twakwata insansa sha musango uyu nga ca kuti tulepashanya Yehova, kapekape. (Efes. 5:1) Muli cino cipande, twalasambilila pa fyo Yehova aba kapekape na pa fyo twingacita nga ca kuti tulemona ukuti abo twacitila fimo tabatutashishe. Ifyo twalasambilila fyalalenga tutwalilile ukulacitila abantu ifisuma pa kuti tuleba ne nsansa sana.

 MULEBA BAKAPEKAPE NGA FINTU YEHOVA ABA

5. Finshi fimo ifyo Yehova atupeela?

⁵ Finshi Yehova atupeela ifilanga ukuti ni kapekape? Natulandeko pali fimo. Yehova alatupeela ifintu ifyo tukabila. Kwena te lyonse engalenga twalaikala ubwanalale, lelo alashininkisha ukuti natukwata fyonse ifyo tulekabila. Ku ca kumwenako, alatwafwa pa kuti tulekwata ifya kulya, ifya kufwala no mwa kwikala. (Amalu. 4:8; Mat. 6:​31-33; 1 Tim. 6:​6-8) Bushe Yehova atupeela ifyo tukabila pa mulandu fye wa kuti afwile ukutupeela? Awe! Nomba cinshi cilenga aletupeela ifi fintu?

6. Finshi tulesambilila ku fyo Baibo ilanda pali Mateo 6:​25, 26?

⁶ Kuti twatila fye, ico Yehova atupeelela ifyo tukabila nico alitutemwa. Tontonkanyeni pa mashiwi Yesu alandile pali Mateo 6:​25, 26. (Belengeni.) Yesu alandile pa fyo Yehova abumba. Ilyo alandile pa fyuni, atile: “Tafibyala imbuto, tafisombola kabili tafisunga ifya kulya mu matala.” Nomba moneni ifyo akonkeshepo ukulanda, atile: “Na lyo line Shinwe wa mu muulu alafiliisha.” Lyena Yesu aipwishe ati: “Bushe tamwacindama ukuficila?” Cinshi Yesu alefwaya ukutusambilisha? Alefwaya ukutusambilisha ukuti Yehova amona ababomfi bakwe aba cishinka ukuti balicindama sana ukucila inama. Nga ca kuti Yehova alasakamana inama, bushe kuti afilwa ukutusakamana? Nga filya fine umufyashi umwaume apekanishisha ulupwa lwakwe ifyo lukabila pa mulandu wa kuti alilutemwa, e fyo na Yehova apekanishisha aba mu lupwa lwakwe pa mulandu wa kuti alibatemwa.—Amalu. 145:16; Mat. 6:32.

7. Finshi fimo ifyo twingacita pa kupashanya Yehova uwaba na bukapekape? (Moneni ne cikope.)

⁷ Nga filya fine Yehova acita, na ifwe bene kuti tulepeelako abantu ifyo balekabila pa mulandu wa kuti twalibatemwa. Ku ca kumwenako, bushe mwalishibako munyinefwe nelyo nkashi uulekabila ifya kulya nelyo ifya kufwala? Yehova kuti ayafwa uyo uwa bwananyina ukupitila muli imwe. Na kabili abantu ba kwa Yehova balangufyanya ukwafwa abantu nga kwacitika amasanso ayakalamba. Ku ca kumwenako, ilyo kwali icikuko ca COVID-19, bamunyinefwe na bankashi balepeela abantu abalekabila ifya kulya, ifya kufwala, ne fintu fimbi. Aba bwananyina abengi balesangwila na ku mulimo wa mwi sonde lyonse. Ifyo balesangula, fyaleafwilisha aba bwananyina icalo conse ilyo kwali icikuko. Balekonka ifyo Baibo ilanda pa AbaHebere 13:​16, apatila: “Mwilalaba ukucita ifisuma kabili mulepeelako abanenu  ifyo mukwete, pantu amalambo ya musango uyu yalalenga Lesa asekelela.”

8. Bushe amaka ayo Yehova atupeela yatwafwa shani? (Abena Filipi 2:13)

⁸ Yehova alatupeela amaka. Yehova ni Lesa wa maka yonse, lelo alaitemenwa ukupeelako ababomfi bakwe amaka ayo akwata. (Belengeni Abena Filipi 2:13.) Bushe mwalitalalombapo Yehova ukuti amupeele amaka ya kukaana itunko nelyo ukushipikisha ubwesho? Nalimo bushiku bumo mwalilombelepo Yehova ukuti amupeele amaka pa kuti mucite ifyo mwalefwaya ukucita muli ubo bushiku. Ilyo Yehova ayaswike ipepo lyenu, nalimo mwaumfwile nge fyo umutumwa Paulo aumfwile, uwalembele ati: “Muli fyonse ndakwata amaka pantu nalikwata uunkosha.”—Fil. 4:13.

9. Kuti twapashanya shani Yehova mu fyo abomfya amaka? (Moneni ne cikope.)

⁹ Nangu ca kuti tatwapwililika, na ifwe kuti twalapashanya Yehova mu fyo abomfya amaka. Kwena, tekuti tupeele abantu amaka nga filya Yehova acita, lelo kuti twabomfya amaka yesu pa kubafwa. Ku ca kumwenako, kuti twa-afwako bamunyinefwe na bankashi abakalamba nelyo abalwalilila. Pamo nga ukubafwako imilimo ya pa ng’anda nelyo ukuyabashitilako fimo. Nga kuti twakumanisha, kuti twabombako umulimo wa kuwamya pa Ng’anda ya Bufumu no wa kulungisha ifileonaika. Nga tulebomfya amaka yesu mu nshila sha musango uyu, kuti tuleafwilishako sana bamunyinefwe na bankashi.

10. Bushe kuti twakoselesha shani abantu banensu mu fyo tulanda?

¹⁰ Muleibukisha no kutila kuti twakoselesha abantu mu fyo tulanda. Kuti mwatontonkanyako pali bamo abo mwingakoselesha nga ca kuti mwabeba ukuti mulatasha pa fyo bacita. Bushe mwalishibako bamo abakabila ukubasansamusha? Bushe te kuti ciwame nga mwaitendekelako ukucitapo fimo ifingalenga uyo uwa bwananyina aishiba ukuti mwalimubikako amano? Kuti mwayamutandalila, kuti mwamutumina foni, nelyo kuti mwamulembela kardi nangu mwamulembela meseji. Tamufwile ukusakamana sana pa fyo mwalamweba pa kumukoselesha. Amashiwi ayanono ayasuma ayo mwingamweba kuti yalenga atwalilila uwa cishinka nelyo aumfwako bwino pa bwafya ubo akwete.—Amapi. 12:25; Efes. 4:29.

11. Bushe Yehova abomfya shani amano yakwe?

¹¹ Yehova alatupeela amano. Umutumwa Yakobo alembele ati: “Nga ca kutila umo pali imwe alekabila amano, eleka ukulomba kuli Lesa, na o akamupeela, pantu Lesa apeela fye bonse ukwabula ukufwailisha ifilubo muli bena.” (Yako. 1:5; ftn.) Aya amashiwi yalangilila ukuti Yehova tekatilila fye amano ayo akwata, lelo alapeelako na bambi. Na kabili,  Yehova alapeela abantu amano “ukwabula ukubakalipila” nelyo “ukwabula ukufwailisha ifilubo muli bena.” Talenga twalaumfwa ububi nga twamulomba ukuti atupandeko amano. Na kuba, alatukoselesha ukuti tulemulomba amano.—Amapi. 2:​1-6.

12. Ni lilali twingasambilishako aba bwananyina ifyo twaishiba?

¹² Kuti twacita shani pa kuti na ifwe tulepashanya Yehova mu fyo abomfya amano? (Amalu. 32:8) Kwaliba ifintu ifingi ifyo abantu ba kwa Yehova baishiba ifyo bengasambilishako abantu. Ku ca kumwenako, ilyo tulebila imbila nsuma, tulasambilishako aba kuti e lyo batampa fye ukubombela Yehova ifya kubomba uyu mulimo. Baeluda balatekanishisha ababomfi batumikila na bamunyinefwe ababatishiwa ilyo balebasambilisha ifya kubomba imilimo mu cilonganino. Na kabili bamunyinefwe na bankashi abaishiba bwino ifya kubomba imilimo ya makuule ne milimo ya kuwamya ifyonaike, balasambilisha aba bwananyina abashaishiba bwino iyi milimo ilyo balebombela pa fikuulwa fya kubombelapo imilimo ya kwa Yehova.

13. Ilyo tulesambilisha aba bwananyina imilimo, kuti twapashanya shani Yehova mu fyo abomfya amano?

¹³ Abasambilisha aba bwananyina ifyo baishiba bafwile ukulaesha na maka yonse ukulapashanya Yehova mu fyo abomfya amano. Muleibukisha ukuti Yehova alaitemenwa fye ukupeela abantu amano. E ico na ifwe tuleitemenwa ukusambilishako aba bwananyina ifyo twaishiba. Ilyo tulesambilisha umuntu, tatufwile ukushako nangu fimo pa mulandu wa kutiina ukuti nga aishiba kuti aisatupoka imilimo. Kabili tatulanda ukuti: ‘Ine takwali uwansambilishe. Na o alaisambilisha umwine!’ Abantu ba kwa Yehova tabafwile ukulatontonkanya ifi. Lelo tulaitemenwa ukusambilishako aba bwananyina ifyo twaishiba, kabili tulaitemenwa ukubapeela “ne myeo yesu” ilyo tulebasambilisha. (1 Tes. 2:8) Tusuubila ukuti “nabo bakafikapo bwino bwino ukusambilishako bambi.” (2 Tim. 2:​1, 2) Nga ca kuti bonse tulesambilishako aba bwananyina ifyo twaishiba, tukeshiba ifingi kabili bonse fye tukalaba ne nsansa sana.

NGA CA KUTI ABANTU TABALELANGA UKUTI BALETASHA PA FYO TUBACITILE

14. Bushe abantu abengi bacita shani nga twabacitila icisuma?

¹⁴ Nga twa-afwilisha abantu maka maka bamunyinefwe na bankashi, ilingi line balatasha. Kuti batulembelako amashiwi ya kututasha nelyo kuti balanga ukuti nabatasha mu nshila shimbi. (Kol. 3:15) Abantu nga batutasha tulaba ne nsansa sana.

15. Finshi tufwile ukulaibukisha nga ca kuti bamo tabaletasha pa fyo tulebacitila?

¹⁵ Lelo kwena inshita shimo abantu tabatutasha pa fisuma ifyo tubacitila. Nalimo kuti twabomfya inshita yesu, amaka yesu, nelyo ifyo twakwata pa kwafwilisha abantu. Lelo kuti bamoneka kwati tababikile na mano ku fyo tubacitile. Ica musango uyu nga cacitika, kuti twacita shani pa kuti tutwalilile ukuba ne nsansa nelyo twifulwa? Muleibukisha amashiwi ayaba pa Imilimo 20:35 apafumine umutwe wa cino cipande. Icilenga tuleba ne nsansa te fintu abantu batutasha nga twabacitila fimo. Kuti twatwalilila ukucitila abantu ifisuma no kuba ne nsansa nangu ca kuti abantu tabalelanga ukuti baletasha pa fyo tulebacitila. Finshi twingacita pa kuti tutwalilile ukuba ne nsansa? Natulandeko pali fimo.

16. Mulandu nshi uukalamba uo tulingile ukulapeelela abantu?

¹⁶ Muleibukisha ukuti nga mulepeela ninshi mulepashanya Yehova. Alapeela abantu ifisuma nampo nga balatasha nelyo tabatasha. (Mat. 5:​43-48) Yehova alitulaya ukuti nga ca kuti na ifwe tulepeela ukwabula ukwenekela ukuti ‘bakatubwesesha,’ icilambu cesu  ‘cikaba icikalamba.’ (Luka 6:35) E ico mwilaumfwa ububi nga ca kuti abantu tabalemutasha pa fisuma ifyo mulebacitila. Muleibukisha ukuti Yehova akamulambula pa fisuma ifyo mucitila abantu pantu ‘mupeela ne nsansa.’—Amapi. 19:17; 2 Kor. 9:7.

17. Bushe icikalamba icilenga tulepeela cinshi? (Luka 14:​12-14)

¹⁷ Na cimbi ico twingacita pa kuti tulepashanya Yehova ilyo tulepeela, kukonka ifyo Yesu alandile pali Luka 14:​12-14. (Belengeni.) Kwena aba bwananyina abo tulemona ukuti nabo bene kuti batucitilako ifisuma kuti twabeta ku ca kulya nelyo kuti twabacitila icisuma. Caliba fye bwino ukucita ifi. Nomba kuti twacita shani nga ca kuti twaishiba ukuti ilingi line icilenga tulepeela nico tulenekela ukuti na ifwe bakatupeelako fimo? Nga caba ifi, kuti cawama twaesha na maka ukukonka ifyo Yesu alandile. Kuti twapeela na bantu abo tulemona ukuti bena tabakwata nangu fimo ifyo bengatupeela. Nga tulecita ifi tukalaba ne nsansa pantu ninshi tulepashanya Yehova. Kabili nga ca kuti tatule-enekela ukuti nga twapeela umuntu na o alatupeelako fimo, tukalaba ne nsansa nangu uo twapeela tatutashishe.

18. Finshi tushifwile ukucita, kabili mulandu nshi?

¹⁸ Mwilamona ukuti abantu bamo tabatasha. (1 Kor. 13:7) Nga ca kuti abo twacitila fimo tabatutashishe, kuti cawama twayipusha atuti: ‘Bushe tabatasha fye, nelyo balabile fye ukuntasha?’ Nalimo kwali ifyalengele ukuti betutasha. Bamo kuti nabatemwa pa fyo tubacitile lelo nacibakosela ukulanga nelyo ukulanda ukuti nabatasha. Bamo kuti baumfwa insoni sha kutasha maka maka nga ca kuti kale e baleafwilisha abantu nomba pali ino nshita tabakwete ifya kwafwilisha abantu. Nomba nga ca kutila twalitemwa bamunyinefwe na bankashi icine cine, tatwakalemona ukuti tabatasha kabili tukatwalilila ukuba ne nsansa ilyo tulepeela.—Efes. 4:2.

19-20. Mulandu nshi tulingile ukubela abatekanya nga twacitila abantu ifisuma? (Moneni ne cikope.)

¹⁹ Muleba abatekanya. Imfumu Solomone yalandile pa kuba bakapekape aiti: “Poosa umukate  obe pa menshi, pantu pa numa ya nshiku ishingi ukausanga na kabili.” (Luk. Mil. 11:1) Aya amashiwi yatusambilisha ukuti inshita shimo abantu kuti batutasha “pa numa ya nshiku ishingi.” Ifi fine e fyo cali kuli nkashi umo.

²⁰ Imyaka iingi ku numa, umukashi wa kwa kangalila wa muputule alilembeele nkashi kalata. Uyu nkashi e lyo abatishiwe fye. Muli kalata amulembeele alimukoseleshe ukutwalilila ukuba uwa cishinka kuli Yehova. Ilyo papitile nalimo imyaka 8, uyu nkashi alilembeele muka kangalila wa muputule kalata, kabili alembele ati: “Ndefwaya ukumweba ukuti amashiwi ayo mwanembele yalingafwa sana pa myaka iingi lelo imwe no kwishiba tamwaishiba. Mwalinembele amashiwi ayasuma sana kabili nshalaba ne lembo ilyo mwabikile muli kalata.” a Lyena alilondolwele amafya ayo akwete pa myaka yonse iyi, e lyo alemba ati: “Inshita shimo nalenenuka ica kuti nalefwaya fye ukuleka ukubombela Yehova. Lelo naleibukisha ilembo ilyo mwabikile muli kalata kabili amashiwi yabapo yalenkosha pa kuti ningatwalilila ukuba uwa cishinka kuli Yehova. Muli iyi myaka yonse 8, takwaba icintu nangu cimo icankosha nga kalata iyo mwanembeele.” Elenganyeni ifyo uyu muka kangalila wa muputule atemenwe ilyo apokelele iyi kalata “pa numa ya nshiku ishingi”! Na ifwe bene nalimo abo twacitile ifisuma kuti baisatutasha ninshi palipita ne nshita iitali.

21. Cinshi mulefwaila ukutwalilila ukupashanya Yehova uwaba na bukapekape?

²¹ Nga fintu tusambilile, Yehova atubumbile mu musango wa kuti tuleba ne nsansa sana nga twapeela, ukucila isho tukwata nga twapokelela. Tulatemwa nga twacitila aba bwananyina ifisuma. Kabili tulaba ne nsansa nga ca kuti batutashisha pa fyo twabacitila. Lelo nampo abo tucitile icisuma batutasha nelyo tabatutashishe, tulaba ne nsansa pantu tuleshiba ukuti natucita icintu icisuma. Muleibukisha ukuti Yehova kuti amupeela ifingi ukucila na pa fyo mucitiile abanenu. (2 Imila. 25:9) Yehova kuti atupeela ifingi ukucila na pa fyo twingapeela abantu. Kabili takwaba nangu cimo icingalenga twaba ne nsansa ukucila pa fyo Yehova engatulambula. E ico bonse natutwalilile ukulapashanya Shifwe wa ku muulu uwaba na bukapekape.