CILA mwaka, abantu ukucila pali 6 milioni balaya ku cifulo caba ukutali ica mu mpanga icabela ku Shima Peninsula mu Japan. Baya ku Lufuba lukalamba [icifulo ico abene bamona ukuti ca mushilo] ulo beta ati Ise, uko bapepa lesa mwanakashi uwa baShinto uo beta ati Amaterasu Omikami. Napapita imyaka nalimo 2,000 ukutula apo batampiile ukupepa uyu lesa. Abaya kuli ici cifulo mu kupepa balabala basamba ku minwe e lyo no kusukusa mu kanwa. Lyena nga baingila muli ici cifulo bapepelamo, balakontama, balatoota e lyo balapepa kuli uyu lesa. * AbaShinto tabakaanya abapepa ku mipepele yabo ukupepa balesa bambi kabili abaBuddha bamo e lyo na bamo abatila Bena Kristu ukubikako fye na bantu bambi, tabamona ukuti calibipa ukukonka ifyo abaShinto bacita pa kupepa pali ifi fifulo ifyo bamona ukuti fya mushilo.

Aba mu mipepele iingi balikwata ififulo fya kupepelako * ifyo abene bamona ukuti fya mushilo, kabili abantu abengi balaya kuli ifi fifulo. Mu fyalo ifingi umo batila Bena Kristu, mwaliba amacalici e lyo ne fifulo ifingi umo bapepela Yesu, Maria e lyo na batakatifu. Ififulo fimbi uko baya mu kupepela ni kulya ukwalecitikila fimo ifyo Baibolo yalandapo nelyo ukucitikila “ifisungusho” muno nshiku, nangu uko basungila ifintu fya mapepo ifyo bamona ukuti fyalicindama. Abantu abengi bacetekela ukuti amapepo yabo kuti yayasukwa nga ca kuti bapepela kuli ifi fifulo ifyo bamona ukuti fya mushilo. Abantu bambi nabo bamona kwati nga baya kuli ifi ififulo ninshi balelanga ukuti balitemwa sana ifya mapepo.

Bushe ukupepela muli ifi ififulo e kwingalenga Lesa ayasuka amapepo? Bushe Lesa alatemwa nga amona ifyo abantu bamo baipeelesha ukuya mu kupepela kuli ifi ififulo? Bushe Abena Kristu balingile ukulaya kuli ifi ififulo mu kupepa? Amasuko kuli aya amepusho kuti yatwafwa ukwishiba ifyo tulingile ukulamona ukupepela pa fifulo ifyo abantu bamona ukuti fya mushilo, kabili kuti yatwafwa no kwishiba ifyo tulingile ukulapepa Lesa.

Ifyo Yesu alanshenye no mwanakashi umwina Samaria filalanga ifyo Lesa amona ififulo fya kupepelamo ifyo abantu bamona ukuti fya mushilo nelyo imfuba. Ilyo Yesu alepita mu Samaria, aliminine pa cishima icali mupepi no musumba wa Sukari pa kuti atuusheko. Lyena atendeke ukulanshanya no mwanakashi uwaile mu kutapa amenshi pa cishima. Ilyo balelanshanya, umwanakashi alandile pa fyo imipepele ya baYuda na bena Samaria yapusene. Atile: “Ifikolwe fyesu fyalepepela mu lupili ulu; lelo imwe mutila ni mu Yerusalemu e mo abantu bafwile ukupepela.”—Yohane 4:5-9, 20.

Uyu umwanakashi alelanda pa Lupili lwa Gerisimu.  Ukufuma kuli ulu ulupili ukuya ku Yerusalemu pali amakilomita 50. Pali ulu ulupili, e pali itempele apo abena Samaria balesefesha imitebeto pamo nga Ica Kucilila. Na lyo line, Yesu talandile pa fyo imipepele ya baYuda yapusene ne ya bena Samaria, lelo aebele umwanakashi ati: “We mwanakashi, ntetekela, inshita ileisa ilyo tamwakapepele Tata mu lupili ulu nangu mu Yerusalemu.” (Yohane 4:21) Apo Yesu ali muYuda, ifyo alandile fyalipapwishe uyu umwanakashi. Cinshi abantu baali no kulekela ukupepela Lesa pe tempele ilyali mu Yerusalemu?

Yesu akonkenyepo ukulanda ati: “Inshita ileisa, na kuba e ino ine, ilyo bakapepa bene bene bakapepela Tata mu mupashi na mu cine, pantu Tata afwaya aba musango uyu balemupepa.” (Yohane 4:23) Pa myaka iingi, abaYuda balemona kwati itempele lyabo ilya lulumbi ilyali mu Yerusalemu e cali icifulo icikalamba ica kupepelapo Lesa. Baleya ku Yerusalemu imiku itatu mu mwaka ku kutuula amalambo kuli Lesa wabo, Yehova. (Ukufuma 23:14-17) Lelo Yesu alandile ukuti ifi fyonse fyali no kwaluka kabili “bakapepa bene bene” bakalapepa Lesa “mu mupashi na mu cine.”

Itempele lya baYuda lyali cikuulwa icabelele ku ncende iyo abantu baishibe. Nomba umupashi ne cine, fintu ifishimoneka kabili tafyaba fye pa ncende shimo shimo. Kanshi ico Yesu alelandapo ca kuti Abena Kristu tabalingile ukulamona kwati kwaliba fye icifulo fye cimo ico balingile ukulapepelapo Lesa pamo nga filya bamo balemona Ulupili lwa Gerisimu, itempele lya mu Yerusalemu, nelyo icifulo cimbi ico bengamona ukuti e ca mushilo.

Ilyo Yesu alelanshanya no mwanakashi umwina Samaria, alandile no kuti “inshita” ilyo kwali no kuba ukwaluka mu kupepa Lesa yali no ‘kwisa.’ Ni lilali iyi inshita yali no kwisa? Iyi nshita yaishile ilyo Yesu apeele ubumi bwakwe, kabili ilyo imipepele ya baYuda abalekonka Amafunde ya kwa Mose, yapwile. (Abena Roma 10:4) Na lyo line, Yesu alandile no kuti: “Inshita . . . e ino ine.” Cinshi alandiile ifi? Apo aali e Mesia, alepanga abasambi abaali no kumfwila ifunde lya kuti: “Lesa Mupashi, na bamupepa bali no kupepela mu mupashi na mu cine.” (Yohane 4:24) Bushe ukupepa Lesa mu mupashi na mu cine kwalola mwi?

Ilyo Yesu alandile pa kupepa Lesa mu mupashi, talelanda pa kupepa imipashi, lelo alelanda pa kutungululwa no mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, uutwafwa ukumfwikisha ifya mu Baibolo. (1 Abena Korinti 2:9-12) Icine ico Yesu alelandapo, Cebo ca kwa Lesa icisangwa mu Baibolo. Kanshi icifulo ico abantu bapepelapo te cingalenga Lesa apokelele ukupepa kwesu, lelo kulakonka ifyo Baibolo ilanda e lyo no kulatungululwa no mupashi wa mushilo.

Bushe Abena Kristu balingile ukulamona shani ukupepela mu fifulo ifyo bamona ukuti fya mushilo kabili fyaliibela? Ukulingana na mashiwi Yesu alandile aya kuti bakapepa ba cine balingile ukupepa Lesa mu mupashi na mu cine, Shifwe wa ku muulu tamona ukuti kwaliba icifulo ca mushilo icaibela ico tulingile ukupepelapo. Baibolo yalitweba ne fyo Lesa amona ukubomfya ifimpashanya pa ku mupepa. Itila: “Fulumukeniko ku kupepa utulubi” kabili ilanda no kuti “muletaluka ku tulubi.” (1 Abena Korinti 10:14; 1 Yohane 5:21) Kanshi Umwina Kristu wa cine talingile ukupepela pa cifulo ico abantu bamona ukuti ca mushilo kabili caliibela nelyo pa cifulo apo cingamoneka fye ukuti alepepa utulubi.

Na lyo line, ici tacipilibula ukuti Icebo ca kwa Lesa cilakaanya ukukwata icifulo ico twatemwa ukuyapo nga tulefwaya ukupepa, ukusambilila ifya kwa Lesa nelyo ukutontonkanya pa fyo tulesambilila. Cisuma ukukwata icifulo ca kulonganinapo icisuma kabili ica mucinshi ico twingalabomfya pa kusambilila e lyo no kulanshanya ifya kwa Lesa. Tacabipa no kupanga icintu ca kwibukishishapo umuntu uwafwa, pamo nge cilibwe ca pa Nshiishi ico balembapo, pantu ukucita ifi kuti kwalanga fye ukuti mwalitemenwe uyo muntu. Na lyo line, ukulamona icifulo ca musango uyo ukuti ca mushilo nelyo ukulabomfya ifimpashanya ku kupepa Lesa kuti kwapusana sana ne fyo Yesu alandile.

Kanshi tamulingile ukulamona kwati pa kuti Lesa akutike ku mapepo yenu, mulingile fye ukuya ku cifulo icaibela ico mulemona ukuti ca mushilo. Tamulingile no kulamona kwati Lesa kuti amupaala fye nga ca kuti mwaya ku cifulo ca musango uyo. Baibolo ilanda ukuti Yehova Lesa, “Shikulu wa muulu na pano isonde, tekala mu matempele ayakuulwa na bantu.” Na lyo line, ici tacipilibula ukuti Lesa aaba ukutali kuli ifwe. Kuti twapepa kuli ena kabili kuti akutika ku mapepo yesu ukuli konse uko twingaba pantu “taba kutali kuli ifwe umo umo.”—Imilimo 17:24-27.