Mulandu Nshi Tushilwilako Inkondo Libe Ninshi Abena Israele Bena Balelwa?
IlYO kwali Inkondo ya Calo iya Bubili, kapokola umuNazi apundilile aba bwananyina ukuti: “Nga ca kuti umo pali imwe akaana ukulwa na bena France nelyo abena England, ninshi bonse twalamwipaya!” Nangu ca kuti abashilika abaNazi bali mupepi balelolela, tapali nangu umo pa ba bwananyina uwasumiine ukulwa. Ala bali abashipa! Ifi fyacitike e filanga ifyo fwe Nte sha kwa Yehova tumona ukulwa inkondo. Tatusumina ukulwako inkondo ishicitika mu calo. Nangu batwebe ukuti balatwipaya nga tatulwileko inkondo, tatutiina ukufwa.
Na lyo line, te bonse abatila Bena Kristu abakaana ukulwako inkondo. Abengi basumina ukuti umwina Kristu afwile ukulwako inkondo pa kuti acingilile icalo cakwe. Bamo batontonkanya ukuti: ‘Abena Israele bali bantu ba kwa Lesa kabili balelwa ne nkondo. Nomba mulandu nshi Abena Kristu muno nshiku bena bengafililwa ukulwa inkondo?’ Nga ni mwe baipwishe kuti mwa-asuka shani? Intanshi mulingile ukulondolola ubupusano bwaba pa nshita abena Israele baleikala, e lyo ne fyo ifintu fyaba muno nshiku ku bantu ba kwa Lesa. Natulandeko pa fintu 5 ifyalenga abena Israele bapusaneko na bantu ba kwa Lesa muno nshiku.
1. ABANTU BA KWA LESA BALI FYE ULUKO LUMO
Ku kale, Yehova asalile uluko lumo ukuba abantu bakwe uluko lwa bena Israele. Yehova aleita abena Israele ukuti ‘cipe cakwe ica mutengo pa bantu na bantu bonse.’ (Ukufu. 19:5) Na kabili Lesa alibapeele ne ncende uko baleikala. Kanshi Yehova nga abeba ukuya mu kulwa ne nko shimbi, tabaleipaya bakapepa banabo. *
Muno nshiku, abapepa Yehova bafuma “mu nko shonse ne mitundu na bantu na bantu ne ndimi.” (Ukus. 7:9) Kanshi abantu ba kwa Lesa muno nshiku nga balaitumpa mu nkondo kuti balalwa nelyo ukwipaya bakapepa banabo.
2. YEHOVA ALE-EBA ABENA ISRAELE UKUYA KU NKONDO
Ku kale, Yehova e walelanda ilyo abena Israele bafwile ukuya ku nkondo no mulandu balacitila ifyo. Ku ca kumwenako, Lesa alyebele abena Israele ukulwa na bena Kanaani, abaishibikwe ukuti balepepa utulubi, balecita ubulalelale bwabipisha, kabili baletuula na bana babo amalambo. Yehova abebele ukwipaya aba abantu abalecita ifyabipa mu calo ico abalaile, pa kuti abena Israele bekacita fimo fine. (Lebi 18:24, 25) Ilyo abena Israele baikele mu calo ico Lesa abalaile, inshita shimo alebeba ukuya mu kulwa pa kuti bacingilile impanga ku balwani iyo abapeele. (2 Sam. 5:17-25) Na lyo line tapaba nangu pamo apo Yehova alekele abena Israele abene ukupingulapo ukuya ku nkondo. Nga baya ukwabula ukubeba, ifyalefumamo fyalebipa sana.— Impe. 14:41-45; 2 Imila. 35:20-24.
Muno nshiku, Yehova muno nshiku teba abantu ukuya ku nkondo. Abantu balalwa inkondo pa mulandu wa kuti balabika amano ku fyo abene balefwaya te ku fyo Lesa alefwaya. Balalwa inkondo nalimo pa kuti balepanga indalama ishingi, bakwate impaanga iikulu nelyo pa kuti abantu baletungilila amapolitiki. Nomba nga balya abatila bafwile ukulwilako Lesa inkondo pa kuti bonaule abalwani bakwe? Yehova akacingilila ukupepa kwa cine kabili akonaula abalwani bakwe ku ntanshi pa nkondo ya Armagedone. (Ukus. 16:14, 16) Abakalwa muli iyi inkondo fibumbwa fya mupashi epela te bantu abapepa Lesa iyo.—Ukus. 19:11-15.
3. ABENA ISRAELE TABALEIPAYA BONSE ABALELANGA UKUTI BALICETEKELA YEHOVA
Bushe abalwa inkondo muno nshiku balapususha abantu ababa ne citetekelo, nga filya Yehova alekele abena Israele ukupususha Rahabu no lupwa lwakwe ilyo baile muku balwisha?
Ku kale, abena Israele tabaleipaya bonse abalelanga ukuti bali ne citetekelo muli Yehova, lelo baleipaya fye balya abo Yehova alepingwila ukufwa. Moneni ifya kumwenako fibili. Nangu ca kuti Yehova apingwile ukuti umusumba wa Yeriko onaulwe, abena Israele tabaipeye Rahabu e lyo no lupwa lwakwe pantu bali ne citetekelo. (Yosh. 2:9-16; 6:16, 17) Pa numa umusumba onse uwa bena Gibeone tawaonawilwe pa numa abena Gibeone balangile ukuti balitetekele Lesa.—Yosh. 9:3-9, 17-19.
Muno nshiku, Ifyalo ifilwa inkondo tafipususha abakwata icitetekelo. Na kabili limo nga kuli inkondo abakaele balafwilamo.
4. ABENA ISRAELE BALEKONKA AMAFUNDE YA KWA LESA PA KULWA INKONDO
Ku kale, Yehova aleenekela abashilika abena Israele ukukonka ifyo abebele pa kulwa inkondo. Ku ca kumwenako, inshita shimo Lesa ale-eba abena Israele ukutuma amashiwi kubalwani babo ukuti ‘balefwaya umutende.’ (Amala. 20:10) Yehova na kabili alefwaya abashilika abena Israele ukusunga incende apo baleikala iya busaka kabili alebenekela ukuba ne mibele iisuma. (Amala. 23:9-14) Abashilika abengi abashali bena Israele balecenda abanakashi abo basanga mu misumba basanshile. Lelo abashilika abena Israele bena, Yehova alibakenye ukucita ulubembu lwa musango uyu. Na kuba tabalingile ukuupa umwanakashi onse uo basenda muli bu nkole mpaka umweshi wapwa ukutula apo basanshile umusumba aleikalamo.—Amala. 21:10-13.
Muno nshiku, Ifyalo ifingi fyalisumininshanya no kupanga amafunde pa fya kulwa inkondo. Nangu ca kuti amafunde bapanga yakucingilila abashili abashilika nga kuli inkondo, ifyalo ifingi tafikonka aya mafunde.
5. YEHOVA ALELWILA ULUKO LWAKWE
Bushe Lesa alalwilako icalo icili conse muno nshiku, nga filya acitile ku bena Israele ilyo balelwisha umusumba wa Yeriko?
Kale, Yehova alelwilako abena Israele kabili ilingi alepanga icisungusho icalelenga abena Israele ukucimfya ubulwi. Ku ca kumwenako, bushe Yehova acitile shani pa kuti abena Israele bacimfye umusumba wa Yeriko? Nga filya fine Yehova alandile, ilyo abena Israele ‘bapundile ukupunda kwa bulwi ukukalamba, icibumba calibongolweke,’ kabili ici calengele canguke ukupoka umusumba. (Yosh. 6:20) Bushe bacimfishe shani abena Amore? “Yehova aloseshe pali bena imfula ya mabwe . . . Abafwile ku mfula ya mabwe bali abengi ukucila abo abana ba kwa Israele baipeye ku lupanga.”—Yosh. 10:6-11.
Muno nshiku, Yehova talwilako icalo icili conse. Ubufumu bwakwe ubo Yesu ateka, “te bwa pano calo iyo.” (Yoh. 18:36) Satana e utungulula amabuteko ya bantunse. Inkondo ishilecitika shilangilila fye ifyo abipa.—Luka 4:5, 6; 1 Yoh. 5:19.
ABENA KRISTU BA CINE BALABA ABA MUTENDE NA BANTU
Nga fintu twasambilila, ifyo ifintu fili muno nshiku fyalipusene sana ne fyo ifintu fyali mu nshita ya bena Israele. Na lyo line, ifi fintu fyapusana te filenga twilalwako inkondo. Kwaliba imilandu na imbi ilenga twilacita ifyo. Ku ca kumwenako, Lesa alandile ukuti mu nshiku shakulekelesha, abakasambilishiwa na ena ‘tabakasambilile inkondo na kabili’ e kutila tabafwile no kulwako.(Esa. 2:2-4) Na kabili Yesu atile abasambi bakwe ‘te ba muli ici calo’ kanshi tabaitumpa mu fikansa fya calo.—Yoh. 15:19.
Kristu na kabili alyebele abasambi bakwe ukukanacita na fimbi. Abebele ukuti tabalingile ukuba ne mibele yonse iingalenga balaenda ne cikonko ku mukoshi, ukufulilwa aba bwananyina nelyo inkondo. (Mat. 5:21, 22) Na kabili akoseleshe abasambi bakwe ukuba “aba mutende” no kutemwa abalwani babo.—Mat. 5:9, 44.
Nga ifwe bushe kuti twaba shani aba mutende? Kwena ukulanda fye icishinka te kuti tulweko ilyo kuli inkondo, nomba bushe kwalibako umu mu cilonganino uo tumona ukuti mulwani wesu? Natutwalilile ukubombesha pa kuti tatulemona aba bwananyina ukuti balwani besu.—Yako. 4:1, 11.
Ilyo ifyalo filelwa tatuibimbamo, lelo tulatwalilila ukuba aba mutende na bantu bonse. (Yoh. 13:34, 35) Shi natutwalilile lyonse ukukanaitumpa mu fya calo ilyo tulelolela Yehova akafumyepo inkondo pe sonde umuyayaya.—Amalu. 46:9.
^ Inshita shimo abena Israele balelwa na bena Israele banabo kabili Yehova taletemwa ifi balecita. (1 Isha. 12:24) Lelo inshita shilo alesuminisha ukulwa kwa musango uyu pa mulandu wa kuti nalimo umutundu umo walitendeke ukukanaumfwila Yehova nelyo walicitile ulubembu ulwabipisha ulwa kufwilapo.
Nalimo Kuti Mwatemwako ne fi
AMEPUSHO ABANTU BEPUSHA SANA
Cinshi Inte sha kwa Yehova Bashilwilako Inkondo?
Inte sha kwa Yehova baishibikwa ukuti balakaana ukulwako inkondo. Ishibeni ico tushilwilako inkondo.
