Sungilileni “Ica Kucetekele Pusukilo” Cenu Icabengeshima!

“Tube abafwale . . . ca kucetekele pusukilo e ca kucingo mutwe.”—1 ABENA TESALONIKA 5:8.

1. Ni shani fintu “ica kucetekele pusukilo” cafwa umuntu ukushipikisha?

UKUCETEKELA ukuti alapusushiwa kuti kwayafwa umuntu ukushipikisha te mulandu ifintu fyafye shani. Umuntu uubundile mu bwato lelo uuleelela pa milando iyo bakakanya kuti ashipikisha inshita yalepako nga ca kuti aishiba ukuti aba kumutuula bali mu nshila. Ukupalako, pa myaka iingi nga nshi, ukucetekela “ukupususha kwa kwa Yehova” kwalitungilila abaume na banakashi ba citetekelo mu nshita sha macushi, kabili ukucetekela kwa musango yo takwabala akubaseebanya. (Ukufuma 14:13; Amalumbo 3:8; Abena Roma 5:5; 9:33) Umutumwa Paulo apashenye “ica kucetekele pusukilo” ku “ca kucingo mutwe” ica fya kufwala fya bulwi bwa ku mupashi ubwa Mwina Kristu. (1 Abena Tesalonika 5:8; Abena Efese 6:17) Cine cine, ukucetekela uko twacetekela ukuti Lesa akatupususha kulacingilila amaka yesu aya kutontonkanya, ukutwafwa ukutekanya te mulandu na kayofi, ukukaanya, na matunko.

2. Ni mu nshila nshi “ukucetekele pusukilo” kwabela ulubali lwakatama ulwa kupepa kwa cine?

 ²The International Standard Bible Encyclopedia yalondolola ukuti: “Abasenshi [e kuti abaikeleko mu nshita ya Bena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo] tabalecetekela mu fya ku ntanshi.” (Abena Efese 2:12; 1 Abena Tesalonika 4:13) Lelo, “ica kucetekele pusukilo” caba lubali lwakatama ulwa kupepa kwa cine. Mu nshila nshi? Ica kubalilapo fye, ukupusushiwa kwa babomfi ba kwa Yehova kwalisuntinkana nga nshi ne shina lyakwe line. Kemba wa malumbo Asafi apepele ukuti: “Twafweni, mwe Lesa ipusukilo lyesu, pa mulandu wa bukata bwe shina lyenu; kabili tupokololeni.” (Amalumbo 79:9; Esekiele 20:9) Ukulundapo, ukucetekela amapaalo ayo Yehova atulaya kwalicindama pa kuti icibusa cesu na wene cikose. Paulo alondolwele uyu mulandu muli iyi nshila: “Ukwabulo kutetekela te kuti kube ukutemuna, pantu uupalamina kuli Lesa ali no kutetekelo kuti e ko ali, no kuti aba kalambula wa bamufwayafwaya.” (AbaHebere 11:6) Kabili, Paulo asosele ukuti umulandu ukalamba Yesu aishile pe sonde wali kwisa mu kupususha abalapila. Atile: “Ca cishinka, kabili cawamino kupokelelwa konse, icebo ca kutila Kristu Yesu aishile pano isonde ku kupususha ababembu.” (1 Timote 1:15) Umutumwa Petro na o alandile pa lwe pusukilo ukuti e ‘cikafuma ku citetekelo cesu.’ (1 Petro 1:9) Nga fintu twamona,  caliba fye bwino ukucetekele pusukilo. Lelo ipusukilo line ilyo cinshi? Kabili cinshi cifwaikwa pa kupusuka?

Ipusukilo Cinshi?

3. Kupusushiwa nshi ababomfi ba kwa Yehova aba pa kale bapusushiwe?

³ Mu Malembo ya ciHebere, “ipusukilo” ilingi line lipilibula ukupokololwa nelyo ukulubulwa ku mutitikisha nelyo ku mfwa ishaibipila, iyabulo kwenekela. Ku ca kumwenako, pa numa ya kwita Yehova ukuti “kapokolola wandi,” Davidi atile: “Lesa e cilibwe candi icasumbuka. . . . Ca kufulumukilamo candi; katuula wandi, uuntuula ku ba lufyengo. Ndilila kuli Yehova, uwawamino kutashiwa, na ku balwani bandi ndatuulwa.” (2 Samwele 22:2-4) Davidi alishibe ukuti Yehova alomfwa lintu ababomfi Bakwe aba citetekelo balilila kuli wene ku kwafwiwa.—Amalumbo 31:22, 23; 145:19.

4. Ababomfi ba kwa Yehova abaliko ilyo ubuKristu bushilatendeka bacetekele shani ukuti ku ntanshi kwali no kuba ubumi?

⁴ Ababomfi ba kwa Yehova abaliko ilyo kushilaba ubuKristu na bo bene balicetekele ukuti ku ntanshi kwali no kuba ubumi. (Yobo 14:13-15; Esaya 25:8; Daniele 12:13) Na kuba, amalayo ayengi pa lwa kupususha ayasangwa mu Malembo ya ciHebere yali fye cinshingwa ce pusukilo likalamba e kuti ilikatungulula ku mweo wa muyayaya. (Esaya 49:6, 8; Imilimo 13:47; 2 Abena Korinti 6:2) Mu kasuba ka kwa Yesu, abaYuda abengi balicetekele umweo wa muyayaya, lelo balikeene ukupokelela Yesu ukuti aali uwacindama nga nshi pa kuti ukucetekela kwabo kwingafishiwapo. Yesu aebele bashimapepo ba muli ilya nshita ukuti: “Mufwayafwaya mu malembo, ico imwe mutontonkanyo kuti e mwabo mweo wa muyayaya; kabili yalya e yalenshimiko bunte.”—Yohane 5:39.

5. Kuli pele pele ipusukilo lipilibula nshi?

⁵ Lesa alisokolwele monse fye umwalola ipusukilo ukupitila muli Yesu. Cisanshamo ukulubulwa ku kutekwa no lubembu, ku busha bwa kupepa kwa bufi, ku calo icitekwa na Satana, ku kutiina umuntu, nangu fye ukutiina imfwa. (Yohane 17:16; Abena Roma 8:2; Abena Kolose 1:13; Ukusokolola 18:2, 4) Kuli pele pele, ku babomfi ba busumino aba kwa Lesa, ipusukilo lya kwa Lesa lipilibula ukupokololwa ku mutitikisha no kumanama e lyo no kupeelwa ishuko lya kupokelela umweo wa muyayaya. (Yohane 6:40; 17:3) Yesu asambilishe ukuti ku “mukuni unono,” ipusukilo lipilibula ukuti bali no kubuushiwa ukupeelwa ubumi ku muulu no kuteka pamo na Kristu mu Bufumu. (Luka 12:32) Ku bantu bonse fye, ipusukilo lipilibula ukubabwesesha ubumi bwapwililika na bucibusa na Lesa buntu Adamu na Efa baipakishe mwi bala lya Edene ilyo bashilabembuka. (Imilimo 3:21; Abena Efese 1:10) Umweo wa muyayaya muli paradise wa musango yo wali e mifwaile ya kutendekelako iya kwa Lesa ku bantunse. (Ukutendeka 1:28; Marko 10:30) Nangu ni fyo, ni shani fintu imibele ya musango ikabweshiwa?

Icilubula E Pashintilila Ipusukilo

6, 7. Mulimo nshi Yesu abomba mwi pusukilo lyesu?

⁶ Ipusukilo lya muyayaya likesa fye ukupitila mwi lambo lya cilubula ilya kwa Kristu. Mulandu nshi? Baibolo ilondolola ukuti ilyo Adamu abembwike, aliiletelele umwine ulubembu no kuletelela intuntuko shakwe shonse, ukusanshako na ifwe. E mulandu wine icilubula calekabililwa nga ca kuti abantu bali no kukwate citetekelo cine cine. (Abena Roma 5:14, 15; 7:14) Icishinka ca kuti Lesa aali no kupayanya icilubula ca bantu bonse caimininweko na malambo ya nama mu Malango ya kwa Mose. (AbaHebere 10:1-10; 1 Yohane 2:2) Ilambo lya kwa Yesu e lyafikilishe ifyaleimininako yalya malambo ya pa kale. Ilyo Yesu talati kufyalwa, malaika wa kwa Yehova abilishe ukuti: “Wene e ukapususha abantu bakwe ku membu shabo.”—Mateo 1:21; AbaHebere 2:10.

⁷ Yesu afyelwe mu cipesha amano kuli nacisungu Maria, kabili pamo ngo Mwana wa kwa Lesa, tapyeneko imfwa kuli Adamu. Ici cishinka pamo fye no busumino bwakwe ubwapwililika fyalengele ubumi bwakwe ukuba no mutengo walekabilwa ku kulubula abantunse ku lubembu ne mfwa. (Yohane 8:36; 1 Abena Korinti 15:22) Ukupusanako na bantu bonse, Yesu wena tasenukilwe ku mfwa pa mulandu wa lubembu. Aishile kwi sonde ku mifwaile ya “kupeelo mweo wakwe icilubula ca pa bengi.” (Mateo 20:28) Apo kale kale alicite ci, nomba Yesu wabuushiwa kabili  uwabikwa pa cipuna ca bufumu ali na maka ya kupususha bonse abalecita ififwaya Lesa.—Ukusokolola 12:10.

Cinshi Cifwaikwa pa Kupusuka?

8, 9. (a) Ni shani fintu Yesu ayaswike icipusho ca kwa kateka wacaice uwa cuma pa lwe pusukilo? (b) Ni shani fintu Yesu abomfeshe aka kashita ku kusambilisha abasambi bakwe?

⁸ Inshita imo umwina Israele uwali kateka wacaice uwa cuma aipwishe Yesu ati: “Kuti nacita nshi ukuti mpyane umweo wa muyayaya?” (Marko 10:17) Icipusho cakwe cilelangilila fye ifyo abaYuda abengi aba pali ilya nshita baletontonkanya—ukuti Lesa alafwayako imilimo isuma imo imo no kuti umuntu nga acita iyo milimo yonse, kuti anonka ipusukilo lya kwa Lesa. Lelo uyo musango wa kubombelamo Lesa ulengwa na bukaitemwe. Imilimo ya musango yo yalifililwe ukuletako icicetekelo cashininkishiwa ice pusukilo, pantu takwaba umuntunse ushapwililika uwingafikapo bwino bwino pa fipimo fya kwa Lesa.

⁹ Pa kwasuka icipusho ca ulya mwaume, Yesu amucinkwileko fye ukuti alingile ukumfwila amafunde ya kwa Lesa. Kateka wacaice bwangu bwangu aebele Yesu ukuti alisungile amafunde yonse ukufuma ku bwaice. Icasuko cakwe calengele Yesu ukumutemwa. Yesu amwebele ukuti: “Cimo e cabula kuli iwe; kabiye, kashishe fyonse ifyo ukwete, upeele ababusu, e lyo ukaba ne fyuma mu muulu, e lyo wise, unkonke.” Nangu cibe fyo, ulya mulumendo afuminepo nabombomana, “pantu akwete ifyuma ifingi.” Pa numa ya ico Yesu aebele abasambi bakwe ukuti ukutemwisha ifyuma fya ici calo kulacilikila umuntu kwi pusukilo. Alundilepo ukuti takuli nangu umo uwinganonka ipusukilo ukupitila mu kubombesha kwakwe umwine. Lelo Yesu alibasansamwishe ati: “Ku bantu cintu icishingacitwa, lelo te ifyo kuli Lesa; pantu fyonse fingacitwa kuli Lesa.” (Marko 10:18-27; Luka 18:18-23) Ni shani fintu ipusukilo linganonkwa?

10. Fintu nshi tufwile ukucita pa kupusuka?

¹⁰ Ipusukilo lyaba ca bupe ukufuma kuli Lesa, lelo talingesa fye nga meno ya mu kanwa. (Abena Roma 6:23) Kwaliba ifintu fimo ifyacindama ifyo umuntu umo na umo afwile ukucita pa kuti afikepo ku kupokelela cilya ca bupe. Yesu atile: “Lesa atemenwe aba pano isonde ukutemwa kwa kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya.” Kabili umutumwa Yohane alundilepo ukuti: “Uutetekelo Mwana aba no mweo wa muyayaya; uushumfwa Mwana takamone umweo.” (Yohane 3:16, 36) Ukwabulo kutwishika, Lesa afwaya icitetekelo ne cumfwila ku muntu umo umo uulecetekela ukunonka ipusukilo lya muyayaya. Umo na umo afwile ukupingulapo ukupokelela icilubula no kukonka mu nkasa sha kwa Yesu.

11. Ni shani fintu umuntu uushapwililika engasenaminwa kuli Yehova?

¹¹ Pa mulandu wa kuti tatwapwililika, mu cifyalilwa fye tatwakongamina ku kuba ne cumfwila kabili tacingacitika kuli ifwe ukumfwila muli fyonse. E mulandu wine Yehova apayanishishe icilubula ku kufimba pa membu shesu. Nangu ni fyo, tufwile ukutwalilila ukupilikita ukwikala umwabela inshila sha kwa Lesa. Nga fintu fye Yesu aebele kateka wacaice uwa cuma, tufwile ukusunga amafunde ya kwa Lesa. Ukucite co kukalenga Lesa ukutusenamina e lyo na kabili tukaba aba buseko nga nshi pantu “amafunde yakwe tayayafisha”; lelo ‘yalapembula.’ (1 Yohane 5:3; Amapinda 3:1, 8) Nalyo line, tacayanguka ukwikatilila ku citetekelo ce pusukilo.

“Mulwile Icitetekelo”

12. Ni shani fintu ukucetekele pusukilo kwafwa Umwina Kristu ukukaana amatunko ya bucisenene?

¹² Umusambi Yuda alefwaya ukulembela Abena Kristu ba mu kubangilila pe “pusukilo [lyabo] bonse.” Lelo, imibele yabipa iyaliko yamulengele ukupatikishiwa ukufunda bamunyina ‘ukulwila icitetekelo.’ Ca cine, pa kunonka ipusukilo tacakumanina ukuba fye ne citetekelo, ukukakatila ku buKristu bwa cine, no kumfwila ilyo fye fyonse fileenda bwino. Ukuipeelesha kwesu kuli Yehova kufwile ukuba ukwakosa sana ica kuti kwatwafwa ukukaana amatunko na bucisenene. Lelo, bucisenene bwabipisha, ukusaalula abakata, amalekano, no kutwishika fyalitebelele icilonganino ca mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo. Pa kubafwa ukulwisha ukukongama kwa musango yo, Yuda acincishe Abena Kristu banankwe ukulaibukisha lyonse umulimo wabo. Atile: “Mwe batemwikwa, ikuuleni pa citetekelo cenu  icashilisha; pepeleni mu Mupashi wa mushilo; ibakileni mu kutemwa kwa kwa Lesa, no kulolelo luse lwa kwa Shikulwifwe Yesu Kristu ulwalola ku mweo wa muyayaya.” (Yuda 3, 4, 8, 19-21) Ukucetekela ipusukilo kwali no kubakosha ilyo balelwisha ukuba abasanguluka inshita iili yonse.

13. Ni shani fintu twingalanga ukuti tatwapokelela ibusha ukusenamina kwa kwa Lesa?

¹³ Yehova Lesa enekela imyendele isuma kuli bonse abo ali no kupususha. (1 Abena Korinti 6:9, 10) Nangu cibe fyo, ukwikatilila ku fipimo fya kwa Lesa ifya mibele isuma tacilepilibula ukulapingula bambi. Tatwapeelwa insambu ya kupingula icili no kucitikila abantu banensu kuli pele pele. Lelo, uuli no kucite fyo ni Lesa, nga fintu Paulo aebele abaGriki ba ku Atena ati: “Alingile ubushiku umo akapingwila aba pano isonde mu bulungami ku muntu uyo asontele”—Yesu Kristu. (Imilimo 17:31; Yohane 5:22) Nga ca kuti twatetekela mu cilubula ca kwa Yesu tatulekabila ukutiina ubushiku bwa bupingushi ubuleisa. (AbaHebere 10:38, 39) Icacindama ca kuti tatufwile ‘ukupokelela ibusha ukusenamina kwa kwa Lesa [e kuti ukuwikishiwa uko twawikishiwa kuli wene pa mulandu wa cilubula]’ ukupitila mu kuleka twatunkwa ku kutontonkanya kwalubana ne myendele. (2 Abena Korinti 6:1) Ukulundapo, tulanga ukuti tatwapokelela ibusha ukusenamina kwa kwa Lesa ukupitila mu kwafwa bambi ukunonka ipusukilo. Ni shani fintu twingabafwa?

Ukwebako Bambi pa lwa ca Kucetekele Pusukilo

14, 15. Ni bani Yesu atumine ukubile mbila nsuma iye pusukilo?

¹⁴ Ukwambula kasesema Yoele, Paulo alembele ukuti: “Umuntu onse uwalilila kwi shina lya kwa Shikulu akapusuka.” Lyene alundileko ati: “Lelo bakalilila shani ku o bashitetekelako? Lelo bakatetekela shani uo bashaumfwile? Lelo bakomfwa shani, apabula kabila?” Mu fikomo ifinono ifyakonkapo, Paulo alondolola ukuti ukutetekela takwisa fye mu kupumikisha, lelo “kufuma ku caumfwika,” e kutila, “icebo ca kwa Kristu.”—Abena Roma 10:13, 14, 17; Yoele 2:32.

¹⁵ Nani ali no kutwala “icebo ca kwa Kristu” ku nko? Yesu apeele uyo mulimo ku basambi bakwe—abasambilishiwa kale kale ico “cebo.” (Mateo 24:14; 28:19, 20; Yohane 17:20) Ilyo tulebomba umulimo wa kushimikila pa lwa Bufumu no kulenga abantu ukuba abasambi, ninshi tulecita fye cintu umutumwa Paulo alembelepo. Uno muku ukwambula Esaya, atila: “Ifyo yayemba amakasa ya balete mbila nsuma iya fisuma!” Nangu line abengi tabalepokelela imbila nsuma iyo tushimikila, amakasa yesu yena lyonse yaba “ayayemba” kuli Yehova.—Abena Roma 10:15; Esaya 52:7.

16, 17. Mifwaile nshi ibili iyo umulimo wesu uwa kushimikila upwishishisha?

¹⁶ Ukufikilisha uyu mulimo kupwishishisha ifintu fibili ifyacindama. Ica kubalilapo, imbila nsuma ifwile ukubilwa pa kuti ishina lya kwa Lesa lingalumbanishiwa na balefwaya ipusukilo bengeshiba ukwa kuya. Paulo alyumfwikishe ulu lubali lwa mulimo. Alondolwele ukuti: “Pantu e fyo Shikulu atweba, ati: Ninkubika ku kube cengelo ku Bena fyalo, ku kube pusukilo ukufika pa mpela ya pano nse.” E ico, pamo nga abasambi ba kwa Kristu, ifwe umo umo tufwile ukwebako bambi pa lwe pusukilo lya bantu.—Imilimo 13:47; Esaya 49:6.

¹⁷ Ica bubili, ukushimikila imbila nsuma kulateyanya apa kupita ubupingushi bwa kwa Lesa. Pa lwa bulya bupingushi, Yesu atile: “Ilyo Umwana wa muntu akesa mu bukata bwakwe, na bamalaika bonse pamo nankwe, e lyo akekala pa cipuna ca bukata bwakwe, ne nko shonse shikalonganikwa ku cinso cakwe; kabili akabapaatukanya, ifyo umucemi apaatukanye mpaanga ku mbushi.” Nangu cingati ukupingula no kupaatukanya fikacitwa “ilyo Umwana wa muntu akesa mu bukata bwakwe,” umulimo wa kushimikila  ulepayanishisha abantu lelo ishuko lya kwishiba bamunyina ba ku mupashi aba kwa Kristu no kubafwa na kuli pele pele ukumwenamo ipusukilo ku ciyayaya.—Mateo 25:31-46.

Twalilileni “Ukwisushamo kwa Kucetekela”

18. Ni shani fintu twingasungilila “ica kucetekele pusukilo” cesu icabengeshima?

¹⁸ Ukubombako umulimo wa kushimikila mu kupimpa ni nshila na imbi iya kutwafwilamo ukusunga ukucetekela kwesu ukwabengeshima. Paulo alembele ukuti: “Tulekumbwo kuti onse uwa muli imwe alange umukoosha uyo wine ukufika pa kwisushamo kwa kucetekela ukufika na ku mpela.” (AbaHebere 6:11) Shi umo na umo uwa ifwe kanshi nafwale “ica kucetekele pusukilo e ca kucingo mutwe,” kabili ukulaibukisha ukuti “Lesa tatulingile ukulola ku bukali, lelo ukulola ku kumwene pusukilo muli Shikulwifwe Yesu Kristu.” (1 Abena Tesalonika 5:8, 9) Natuleibukisha no kukonkomesha kwa kwa Petro ukwa kuti: “Mube abaikaka mu misana ya mitima yenu, mube abatekanya, cetekeleni ukusenamina ukukaletwa kuli imwe.” (1 Petro 1:13) Bonse abacite ci bali no kumona ukuti “ica kucetekele pusukilo” cabo cafishiwapo conse!

19. Cinshi tuli no kulandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁹ Pali ino nshita, tulingile ukumona shani inshita isheleko kuli buno bwikashi? Ni shani fintu twingabomfya iyi nshita ku kunonka ipusukilo ilyesu ne lya bambi? Tuli no kulanda pali ifi fipusho mu cipande cikonkelepo.

Bushe Kuti Mwalondolola?

• Mulandu nshi tufwile ukusungila “ica kucetekele pusukilo” cesu icabengeshima?

• Cinshi casanshiwa mu kupusuka?

• Cinshi cintu tufwile ukucita pa kupokelela ica bupe ce pusukilo?

• Cinshi cintu umulimo wesu uwa kushimikila upwishishisha mu kumfwana ne mifwaile ya kwa Lesa?

[Amepusho]

[Ifikope pe bula 10]

Fingi fyabimbwamo mwi pusukilo ukucila fye pa kupokololwa ku bonaushi