Abatumikishi ba kwa Lesa Ilelo ni Bani?
Abatumikishi ba kwa Lesa Ilelo ni Bani?
“Ukufikapo kwesu kwafuma kuli Lesa; uo kabili atufishishepo ku kuba bakapyunga wa cipingo cipya.”—2 ABENA KORINTI 3:5, 6.
1, 2. Mulimo nshi uo Abena Kristu bonse aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo baalebombako, lelo ifintu fyayalwike shani?
MU MWANDA wa myaka uwa kubalilapo uwa Inshita Yesu, Abena Kristu bonse balebombako umulimo wacindama e kuti umulimo wa kushimikila imbila nsuma. Bonse bali abasubwa kabili bali batumikishi ba cipingo cipya. Bambi balikwete imilimo na imbi, pamo ngo kusambilisha mu cilonganino. (1 Abena Korinti 12:27-29; Abena Efese 4:11) Abafyashi balikwete imilimo ikalamba mu lupwa. (Abena Kolose 3:18-21) Lelo bonse balebombako umulimo ukalamba kabili uwacindama uyo wali wa kushimikila. Mu ciGriki ca kutendekelako ica Amalembo ya Bwina Kristu, uyu mulimo wali ni di·a·ko·niʹa e kuti ubutumikishi.—Abena Kolose 4:17.
2 Ilyo inshita yaleya ilepita, ifintu fyalyalwike. Ibumba lyalimine, ilyo baleita ati bashimapepo, abaleti ni bo fye e balingile ukubomba umulimo wa kushimikila. (Imilimo 20:30) Bashimapepo bali libumba linono abaleita Abena Kristu. Icintubwingi baishibikwe ukuti bantuuntu fye. Ilyo abantuuntu fye basambilishiwa ukuti balikwata imilimo imo imo, ukusanshako ukusangula imisangulo ya kusungilamo bashimapepo, abengi baba fye ni bakakutika mu fya kushimikila.
3, 4. (a) Bushe ciba shani pa kuti bamo mu Kristendomu babe abatumikishi? (b) Mu Kristendomu uumonwa umutumikishi ni ani, kabili mulandu nshi ifintu fyapusanina pa Nte sha kwa Yehova?
3 Bashimapepo baitunga ukuba abatumikishi (ukufuma kwi shiwi lya minister, ishiwi lya ci Latin ilipilibula di·aʹko·nos, “umubomfi”). * Pa kuti babe abatumikishi, balaya ku kusambilila ku makoleji nelyo amaseminalyo kabili nga bapwa e lyo basontwa. Icitabo ca The International Standard Bible Encyclopedia cisosa ukuti: “‘Ukusonta’ kulosha ku cifulo caibela ico abatumikishi nelyo bashimapepo bapeelwa ukupitila mu mpupo shasuminishiwa ku balashi, no kucindamika amaka ya kushimikila Icebo, nelyo aya kucita insakalamenta, nelyo fyonse fibili.” Ni bani basonta abatumikishi? Icitabo ca The New Encyclopædia Britannica cisosa ukuti: “Mu macalici ayatwalilila ukukonka ififulo fya bushikofu ifya ku kale, umutumikishi uusonta lyonse ni shikofu. Mu macalici ya Presbyterian, abasonta batumikishi ba mu presbytery.
4 E ico, mu macalici ya Kristendomu, ishuko lya kuba umutumikishi talipeelwa ku muntu uuli onse. Lelo, ifi te fyo caba pa Nte sha kwa Yehova. Mulandu nshi cishabele fyo? Pantu te fyo cali mu cilonganino ca Bena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo.
Abatumikishi ba kwa Lesa aba Cine Cine ni Bani?
5. Ukulingana na Baibolo, abatumikishi basanshamo bani?
5 Ukulingana na Baibolo, bonse bakapepa ba kwa Yehova—babe ba ku muulu nelyo ba pe sonde—batumikishi. Bamalaika bapyungile Yesu. (Mateo 4:11; 26:53; Luka 22:43) Na kabili bamalaika ‘bapyungila abo abali no kumone pusukilo.’ (AbaHebere 1:14; Mateo 18:10) Yesu ali mutumikishi. Atile: “Umwana wa muntu taishile ku kupyungilwa, lelo ku kupyungila.” (Mateo 20:28; Abena Roma 15:8) E ico, apo abakonshi ba kwa Yesu bali no ‘kukonka mu makasa yakwe,’ te ca kupapa ukuti na bo bene bafwile ukuba abatumikishi.—1 Petro 2:21.
6. Yesu alangilile shani ukuti abasambi bakwe balingile ukuba abatumikishi?
6 Ilyo kwashele fye inshita inono ukuti anine ku muulu, Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatishisha mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya Mupashi wa mushilo: mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20) Abasambi ba kwa Yesu bali no kulapanga abasambi e kuti abatumikishi. Abasambi bapya abo bali no kupanga bali no kusambilila ukubaka fyonse ifyo Yesu abebele, ukusanshako ne funde lya kuya mu kupanga abasambi. Umwaume nelyo umwanakashi, umukalamba nelyo umwaice, umusambi wa cine uwa kwa Yesu Kristu aali no kuba umutumikishi.—Yoele 2:28, 29.
7, 8. (a) Malembo nshi yalangilila ukuti Abena Kristu ba cine bonse batumikishi? (b) Fipusho nshi fipushiwa pa lwa kusontwa?
7 Mu kumfwana ne ci, pa bushiku bwa Pentekoste 33 C.E., abasambi ba kwa Yesu bonse abalipo, abaume na banakashi, baliilundileko mu kushimika “ifikalamba fya kwa Lesa.” (Imilimo 2:1-11) Ukulundapo, umutumwa Paulo alembele ukuti: “Ku mutima umuntu atetekela no kulungamikwa, kabili ku kanwa alumbula no kupusuka.” (Abena Roma 10:10) Paulo alelanda ayo mashiwi “kuli bonse abali mu Roma, abatemwikwa ba kwa Lesa,” te kwi bumba lya bashimapepo. (Abena Roma 1:1, 7) Bonse “aba mushilo abali mu Efese, kabili aba cishinka muli Kristu Yesu” na bo bene bali no ‘kufwala ku makasa ukupekaniwa kwa mbila nsuma iya mutende.’ (Abena Efese 1:1; 6:15) Kabili bonse abakutike kuli kalata walembeelwe abaHebere bali no ‘kwikatisha ukulumbula kwa kucetekela kwabo no kukanaungwaungwa.’—AbaHebere 10:23.
8 Lelo ni lilali, umuntu aba umutumikishi? Mu mashiwi yambi, ni lilali asontwa? Kabili ni bani bamusonta?
Ukusontwa Ukuba Umutumikishi—Ni Lilali?
9. Ni lilali Yesu asontelwe, kabili ni ani wamusontele?
9 Pa kuti twishibe nshita umuntu asontwa na bamusonta, natubebete ica kumwenako ca kwa Yesu Kristu. Takwete icipepala ca kusontelwapo nelyo digiri ya kuseminalyo ku kushininkisha ukuti ali mutumikishi, kabili tasontelwe ku muntu uuli onse. Lelo, mulandu nshi twingasosela ukuti ali mutumikishi? Ni pa mulandu wa kuti amashiwi yapuutwamo aya kwa Esaya yafishiwepo muli wene aya kuti: “Umupashi wa kwa Shikulu waba pali ine, pantu ansubile ku kubile mbila nsuma.” (Luka 4:17-19; Esaya 61:1) Ayo mashiwi yashininkisha icishinka ca kuti Yesu atuminwe ukushimikila imbila nsuma. Nga ni ani amutumine? Apo umupashi wa kwa Yehova wamusubiile uyu mulimo, cili icaumfwika ukuti Yesu asontelwe kuli Yehova Lesa. Ni lilali ici cacitike? Umupashi wa kwa Yehova waikile pali Yesu lintu abatishiwe. (Luka 3:21, 22) E co, asontelwe pa lubatisho lwakwe.
10. Ni ani ‘afishapo’ umutumikishi wa Bwina Kristu?
10 Ni shani pa lwa bakonshi ba kwa Yesu aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo? Yehova e wabalengele ukuba abatumikishi. Paulo atile: “Ukufikapo kwesu kwafuma kuli Lesa; uo kabili atufishishepo ku kuba bakapyunga wa cipingo cipya.” (2 Abena Korinti 3:5, 6) Yehova afishapo shani bakapepa bakwe ukuba abatumikishi? Moneni ica kumwenako ca kwa Timote, uyo Paulo aitile “kapyunga wa kwa Lesa mu mbila nsuma ya kwa Kristu.”—1 Abena Tesalonika 3:2.
11, 12. Timote alundulwike shani ku kuba umutumikishi?
11 Amashiwi yakonkapo ayo Timote aebelwe yatwafwa ukumfwikisha ifyo aishileba umutumikishi: “Lelo iwe ikalilila muli ifyo wasambilile ne fyo watetekelako, ukwishiba abo wasambilileko, no kuti ukufuma ku bwaice waishibe amalembo ya mushilo ayaba na maka ya kukulengo wa mano ayalosha ku kupusuka mu kutetekela Kristu Yesu.” (2 Timote 3:14, 15) Icishinte ca citetekelo ca kwa Timote, icali no kumulenga ukushimikila ku cintubwingi, cali kwishiba kwa mu Malembo. Bushe ukubelenga kwa pa lwakwe e kwalekabilwa fye kuli ci? Iyo. Timote alekabila ubwafwilisho pa kuti anonke ukwishiba kwalungika na pa kuti omfwikishe ifya ku mupashi ifyo alebelenga. (Abena Kolose 1:9) E co Timote “balimunashanasha ku kusumina, NW.” Apo aishibe Amalembo “ukufuma ku bwaice,” bakasambilisha bakwe aba kubalilapo bafwile bali ni banyina na banakulu, pantu bawishi bafwile bali abashasumina.—2 Timote 1:5.
12 Lelo, fingi fyalekabilwa pa kuti Timote abe umutumikishi. Ku ca kumwenako, icitetekelo cakwe calekoshiwa ukupitila mu kubishanya na Bena Kristu ba mu filonganino fya mupepi. Twaishiba shani? Pantu lintu Paulo amonene na Timote umuku wa kubalilapo, uyu mulumendo “aleshimikwe cisuma ku ba bwananyina ba mu Lustra na Ikonia.” (Imilimo 16:2) Na kabili, muli shilya nshiku bamunyina bamo bamo balelemba amakalata ku filonganino ku kufikosha. Na kabili bakangalila baletandalila ifilonganino ku kufikuulilila. Ukupayanya kwa musango yu kwaafwile Abena Kristu pamo nga Timote ukulunduluka lwa ku mupashi.—Imilimo 15:22-32; 1 Petro 1:1.
13. Ni lilali Timote asontelwe ukuba umutumikishi, kabili mulandu nshi mwingasosela ukuti ukulunduluka kwakwe ukwa ku mupashi takwapelele apo pene?
13 Ukulingana ne funde lya kwa Yesu ilyalembwa pali Mateo 28:19, 20, kuti twashininkisha ukuti inshita imo icitetekelo ca kwa Timote camulengele ukupashanya Yesu no kubatishiwa. (Mateo 3:15-17; AbaHebere 10:5-9) Ici cali cishibilo ca kuti Timote aliipeele no mweo onse kuli Lesa. Ilyo abatishiwe Timote aishileba umutumikishi. Ukutula lilya, ubumi bwakwe, amaka yakwe, na fyonse ifyo akwete fyali fya kwa Lesa. Ulu lwali lubali lwacindama ulwa kupepa kwakwe, lwali “mulimo washila.” Lelo, Timote tatile alapelela fye pa kuba umutumikishi. Atwalilile ukukula lwa ku mupashi, no kwisaba umutumikishi wa Bwina Kristu uwakosoka. Ici cacitike pa mulandu wa kuti Timote alebishanya sana na Bena Kristu bakosoka pamo nga Paulo, alikwete isambililo lya pa lwakwe, no kuti ali uwapimpa mu mulimo wa kushimikila.—1 Timote 4:14; 2 Timote 2:2; AbaHebere 6:1.
14. Ilelo, umuntu ‘uwasontelwa ku kuya mu mweo wa muyayaya’ alunduluka shani ku kuba umutumikishi?
14 Ilelo, ukusontwa ukuba umutumikishi wa Bwina Kristu takwapusana na kulya. Umuntu ‘uwasontelwa ku kuya ku mweo wa muyayaya’ aafwiwa ukusambilila pali Lesa ne mifwaile yakwe ukupitila mwi sambililo lya Baibolo. (Imilimo 13:48) Uyo muntu asambilila ukubomfya ifishinte fya mu Baibolo mu bumi bwakwe no kupepa kuli Lesa. (Amalumbo 1:1-3; Amapinda 2:1-9; 1 Abena Tesalonika 5:17, 18) Abishanya na basumina bambi no kushukila ukupayanya no kutantika ificitwa ku “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45-47; Amapinda 13:20; AbaHebere 10:23-25) E co alalunduluka mu kusambilila.
15. Cinshi cicitika umuntu nga abatishiwa? (Moneni no tulembo twa pe samba.)
15 Kuli pele pele, lintu umusambi wa Baibolo atemwa Yehova Lesa no kukosha icitetekelo cakwe mwi lambo lya cilubula, afwaya ukuipeela umupwilapo kuli Wishi wa ku muulu. (Yohane 14:1) Aipeela mwi pepo no kulangisha ku cintubwingi ukuti naipeela ukupitila mu lubatisho. Ulubatisho lwakwe e kusontwa kwakwe pantu e lintu eshibikwa ukuti mubomfi waipeela icine cine, di·aʹko·nos, wa kwa Lesa. Afwile ukutwalilila ukutaluka ku calo. (Yohane 17:16; Yakobo 4:4) Naituula onse fye “bulilambo bwa mweo, ubwa mushilo, ubwa kutemuna Lesa” ukwabula ukukaana nelyo pa kuti amwenemo fimo. (Abena Roma 12:1) * Mutumikishi wa kwa Lesa, ukupashanya Kristu.
Ubutumikishi bwa Bwina Kristu Cinshi?
16. Milimo nshi imo Timote akwete pamo ngo mutumikishi?
16 Ubutumikishi bwa kwa Timote bwasanshishemo finshi? Alikwete imilimo yaibela apo aleenda na Paulo. Na lintu aishileba eluda, Timote alebombesha mu kusambilisha no kukosha Abena Kristu banankwe. Lelo ulubali lukalamba ulwa butumikishi bwakwe, nga fintu cali kuli Yesu na Paulo, lwali kushimikila imbila nsuma no kupanga abasambi. (Mateo 4:23; 1 Abena Korinti 3:5) Paulo aebele Timote ukuti: “Awe, iwe ube uwatekanya mu fintu fyonse, cula ku bubi, bombo mulimo wa bukabila bwa mbila nsuma, fishapo bukapyunga bobe.”—2 Timote 4:5.
17, 18. (a) Ni mu butumikishi nshi Abena Kristu babomba? (b) Umulimo wa kushimikila wacindama shani ku mutumikishi wa Bwina Kristu?
17 E fyo caba na ku batumikishi ba Bwina Kristu ilelo. Balabombako ubutumikishi bwa ku cintubwingi, umulimo wa kubila imbila nsuma, ukutungulula bambi kwi pusukilo ukubomfya ilambo lya kwa Yesu no kusambilisha abafuuka ukwita pe shina lya kwa Yehova. (Imilimo 2:21; 4:10-12; Abena Roma 10:13) Bashininkisha ukufuma mu Baibolo ukuti Ubufumu e subilo fye lyeka ilya bantunse balecula kabili balangilila ukuti nangu ni nomba ifintu filabako bwino nga twakonka ifishinte fya bukapepa. (Amalumbo 15:1-5; Marko 13:10) Lelo umutumikishi wa Bwina Kristu tashimikila ukuti amafya kuti yapwa ukupitila mu kukonka ifishinte fya Bwina Kristu. Lelo, asambilisha ukuti ‘bukapepa bwaba ne cilayo ku bwikashi bwa nomba no bukesa.’—1 Timote 4:8.
18 Ca cine ukuti abatumikishi abengi balikwata imilimo yalundwapo iya kubomba, iyo ingapusana ku Mwina Kristu umo na umo. Abengi balikwata umulimo wa kusakamana ulupwa. (Abena Efese 5:21–6:4) Baeluda na babomfi batumikila balikwata imilimo mu cilonganino. (1 Timote 3:1, 12, 13; Tito 1:5; AbaHebere 13:7) Abena Kristu abengi balaafwa ukukuula Amayanda ya Bufumu. Bambi balikwata ishuko lishaiwamina ilya kuba bakabomba bakuitemenwa pa mayanda ya Bethel aya Watch Tower Society. Lelo, abatumikishi ba Bwina Kristu bonse balabombako umulimo wa kushimikila imbila nsuma. Bonse bafwile ukubombako. Kubombako uyu mulimo e kwishibisha umo ku cintubwingi ukuti mutumikishi wa Bwina Kristu umwine mwine.
Imibele ya Mutumikishi wa Bwina Kristu
19, 20. Mibele nshi abatumikishi ba Bwina Kristu balingile ukulundulula?
19 Abatumikishi ba Kristendomu abengi benekela ukupeelwa umucinshi waibela, kabili bakwata amalumbo pamo nga “reverend” (uwakatama) na “father.” Lelo, umutumikishi wa Bwina Kristu alishiba ukuti ni Yehova fye eka e walingwa ukucindikisha. (1 Timote 2:9, 10) Takwaba umutumikishi wa Bwina Kristu uufwaya ukuti alecindikwa muli uyu musango nelyo ukukwata amalumbo yaibela. (Mateo 23:8-12) Alishiba ukuti ubupilibulo bwa di·a·ko·niʹa “mulimo.” Verbu uwayampaniwa kuli ili shiwi alabomfiwa limo limo mu Baibolo ukulosha ku mulimo wa muntu, pamo ngo wa ba waiter. (Luka 4:39; 17:8; Yohane 2:5) Nangu cingati ifyo libomfiwa ukulosha ku butumikishi bwa Bwina Kristu kulangilila icifulo ca pa muulu, di·aʹko·nos acili mubomfi.
20 E co takwaba umutumikishi wa Bwina Kristu uufwile ukuimona ukuti alicindama. Abatumikishi ba Bwina Kristu abene bene—nangu ni balya abakwata imilimo yaibela mu cilonganino—basha abaicefya. Yesu atile: “Uwa muli imwe uufwayo kubo mukalamba, abe kapyunga wenu, no wa muli imwe uufwayo kubo wa ntanshi abe umusha wenu.” (Mateo 20:26, 27) Ilyo alelangilila abasambi bakwe imibele isuma iya kulundulula, Yesu asambile amakasa yabo, ukubomba umulimo wa musha uwa panshi sana. (Yohane 13:1-15) Mwandi mulimo wa kuicefya! E co, abatumikishi ba Bwina Kristu babombela Yehova Lesa na Yesu Kristu mu kuicefya. (2 Abena Korinti 6:4; 11:23) Balanga ukuicefya ilyo balebombela umo no munankwe. Kabili lintu baleshimikila imbila nsuma, babombela abanabo abashasumina ukwabula bukaitemwe.—Abena Roma 1:14, 15; Abena Efese 3:1-7.
Shipikisheni mu Butumikishi
21. Paulo alambwilwe shani pa kushipikisha mu butumikishi?
21 Kuli Paulo, ukuba umutumikishi kwalekabila ukushipikisha. Aebele abena Kolose ukuti aliculile ku fingi pa kuti abashimikile imbila nsuma. (Abena Kolose 1:24, 25) Lelo, pa mulandu wa kuti alishipikishe, abengi balipokelele imbila nsuma no kuba abatumikishi. Bafyelwe abana baume ba kwa Lesa kabili ukuba bamunyina Yesu Kristu, no kukwata isubilo lya kuba ifibumbwa fya ku mupashi pamo na wene mu muulu. We cilambu ulawama ica kushipikisha!
22, 23. (a) Mulandu nshi abatumikishi ba Bwina Kristu ilelo balingile ukubela abashipikisha? (b) Fisabo nshi ifishaiwamina ififuma mu kushipikisha kwa Bwina Kristu?
22 Ukushipikisha kulakabilwa ilelo kuli balya ababa batumikishi ba kwa Lesa icine cine. Abengi cila bushiku balwishanya na malwele nelyo ne ntenda sha bukote. Abafyashi balabombesha ukukusha abana babo kabili abengi ni balya abashakwata umwina myabo. Mu kushipa, abana ku sukulu bacincintila ukusonga kwa banabo. Abena Kristu abengi balapita mu mafya ya fya ndalama. Kabili abengi balapakaswa nelyo ukupita mu mafya pa mulandu wa “nshita ishayafya” isha lelo! (2 Timote 3:1) Cine cine, abatumikishi ba kwa Yehova ilelo abali mupepi na mamilioni 6 kuti basosa ifyasosele Paulo ukuti: “Tuli abaishininkisha nga bakapyunga wa kwa Lesa muli fyonse, mu kushishimisha ukwingi.” (2 Abena Korinti 6:4) Abatumikishi ba Bwina Kristu tabanenuka. Cine cine bafwile ukutashiwa pa kushipikisha kwabo.
23 Ukulundapo, nga fintu cali kuli Paulo, ukushipikisha kulaleta ifisabo fishaiwamina. Ukupitila mu kushipikisha, tulasungilila bucibusa bwesu ubwakosa na Yehova no kulenga umutima wakwe ukusamwa. (Amapinda 27:11) Tulakosha icitetekelo cesu no kupanga abasambi, ukulunda ku bwananyina bwesu ubwa Bwina Kristu. (1 Timote 4:16) Yehova alisungilila abatumikishi bakwe no kupaala ubutumikishi bwabo muli ishi nshiku sha kulekelesha. E co, aba kulekelesha aba ba 144,000 balilonganikwa, kabili iminshipendwa balikwata isubilo lyacetekelwa ilya kuba no mweo wa muyayaya mu paradise pe sonde. (Luka 23:43; Ukusokolola 14:1) Cine cine, ubutumikishi bwa Bwina Kristu cilangililo ca luse lwa kwa Yehova. (2 Abena Korinti 4:1) Ifwe bonse natukatamike ubutumikishi no kutasha ukuti ifisabo fya buko fikatwalilila kuli pe na pe.—1 Yohane 2:17.
[Amafutunoti]
^ para. 3 Kwi shiwi lya ciGriki ilya di·aʹko·nos e kwafuma ishiwi lya “dikoni,” umulashi mu calici. Mu macalici umo abanakashi bengaba badikoni, kuti baitwa badikoni banakashi.
^ para. 15 Ilyo Abena Roma 12:1 babomba maka maka ku Bena Kristu basubwa, ici cishinte cilabomba na ku ba “mpaanga shimbi.” (Yohane 10:16) Aba “bailunda kuli Yehova, ku kumupyungila no kutemwe shina lyakwe, ku kuba kuli wene ababomfi.”—Esaya 56:6.
Bushe Kuti Mwalondolola?
• Mulimo nshi uyo Abena Kristu bonse aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo balebombako?
• Ni lilali umutumikishi wa Bwina Kristu asontwa kabili ni bani bamusonta?
• Mibele nshi umutumikishi wa Bwina Kristu alingile ukulundulula?
• Mulandu nshi umutumikishi wa Bwina Kristu alingile ukushipikisha amafya?
[Amepusho]
[Ifikope pe bula 16, 17]
Timote asambilishiwe Icebo ca kwa Lesa ukufuma ku bunya. Aishileba umutumikishi wasontwa lintu abatishiwe
[Icikope pe bula 18]
Ulubatisho lwishibisha ukuti umuntu naipeela kuli Lesa kabili lwishibisha ukusontwa kwa uyo muntu ukuba umutumikishi
[Icikope pe bula 20]
Abatumikishi ba Bwina Kristu baliba abaitemenwa ukubomba