Bushe Ukupepa Kulatwaafwa?

PA NSHITA imo, mupepi no muntu onse alamona ubucindami bwa kupepa. Na kuba, abantu ba fisumino fya mipepele mupepi na yonse balapepa mu kufumaaluka. Ku ca kumwenako, umuBuddha, kuti abwekeshapo imiku iingi ipepo lya kuti “Natetekela muli Amida Buddha.”

Apo mwi sonde lyonse muli amafya ayengi, calibamo amano ukwipusha ukuti: Cinshi abantu benekela ukusanga mu kupepa? Bushe amapepo yonse aya yalaafwa?

Mulandu Nshi Abantu Bapepela?

Aba ku Asia abengi bapepa ku fikolwe fyabo na kuli lesa wa baShinto nelyo lesa wa baTao. Ilyo balepepa benekela ukupita pa mashindano ya ku sukulu, ukusombola ifilimwa ifisuma, nelyo ukutandula amalwele. Ukupitila mu kubombesha kwabo, abaBuddha basubila ukukwata conse ico balefwaya. AbaHindu balaipeelesha mu kupepa kuli balesa babo abaume na balesa banakashi pa kuba no bwishibilo, ukukwata icuma, no kucingililwa.

BaKatolika bamo basubila ukwafwa abantu ukupitila mu kuipeelesha kwabo ukwa kwikala mu fikuulwa fyacingililwa ifya baume abashimbe na banakashi, no kulapepa lyonse. Imintapendwa ya baKatolika bafwaya ukusenaminwa kuli Maria lintu balepituluka mu mapepo yabo ayo basungila ku mutwe, napamo balabomfya no bulungu bwa kuli kolona pa kubafwa ukwibukisha. Ku Asia, abantu abengi babomfya imipeto pa kupepa. BaProtestanti bapituluka mu mashiwi ya mwi Pepo lya kwa Shikulu, uku no kulomba  kuli Lesa ifyo balefwaya. AbaYuda abengi balenda intamfu ishitali ukuya mu kupepa ku cibumba ca Western Wall mu Yerusalemu, basubila ukubweshiwa kwe tempele no kulunduluka kupya mu fya bunonshi no mutende.

Nangu ca kutila abengi balapepa sana, amafya pamo nga ubupiina, ukukunkuma ku miti, ukubongoloka kwa ndupwa, bumpulamafunde, ne nkondo fyalitwalilila ukutebelela umuntunse. Bushe icalenge fyo ni pa mulandu wa kuti aba bantu tabapepa mu nshila isuma? E co, bushe cine cine kwalibako umo uumfwa amapepo?

Bushe Kwalibako Uumfwa Amapepo?

Amapepo tayengatwafwa nga ca kutila takuli nelyo umo uuleyomfwa. Ilyo umuntu alepepa, afwile acetekela ukuti umo uushimoneka mu muulu aleumfwa. Nangu cibe fyo, amapepo tayendela mu matamba yasenda iciunda. Abantu abengi basumina ukuti kwaliba umo uwishiba ukutontonkanya kwa muntu uulepepa. Bushe uyo kuti aba ni ani?

Imitendekele ya matontonkanyo mu mabilioni ya nsandesande shapanga iciputulwa cimo ica bongobongo twakwata caba cipapwa icikulu kuli bakasapika. Lelo, calibamo ukupelulula ukuti Kelenganya wa bongobongo kuti aishiba ifili ayo matontonkanyo. Uyu Kelenganya aba ni Kalenga wesu, Yehova Lesa. (Amalumbo 83:18; Ukusokolola 4:11) Amapepo yalingile ukulola fye kuli wene. Lelo bushe Yehova alangwa ku mapepo ya musango yu?

Bushe Lesa Alomfwa Amapepo Yonse?

Imfumu Davidi iya mu Israele wa pa kale ali muntu we pepo. Apo ali ni kemba wa malumbo uwapuutwamo, aimbile ukuti: “Mwe bomfwo kupepa, kuli imwe abantunse bonse e ko besa.” (Amalumbo 65:2) Yehova alomfwa amapepo ayapepelwa mu mintapendwa sha ndimi ishilandwa no muntunse. Icishinka ca kuti takwaba umuntontonkanya wa muntunse uwingomfwa ifyebo fyafula fyo tacilepilibula ukuti Lesa na o te kuti akutike kuli bonse abapepa kuli wene mu nshila afwaya.

Lelo, Yesu Kristu, uwatemenwe ukupepa, asokolwele ukuti te yonse amapepo yasekesha Lesa. Moneni fintu Yesu alandile pa lwa musango waseekele ilya nshita uwa kulanda amapepo ya kusungila ku mutwe. Ukulingana na Baibolo wa baKatolika uwa Jerusalem Bible, atile: “Mu mapepo yenu mwisosa cisosesose nga Bena fyalo; pantu batontonkanya ukuti ni ku fyebo fyabo ifingi bakomfwilwa.” (Mateo 6:7) Te kuti twenekele Yehova ukukutika ku mapepo ayapusana na fintu ukuyumfwa kwesu kwaba.

Pa kulangilila umulandu uo Lesa ashisekela mu mapepo yamo, ipinda lya mu Baibolo litila: “Uufumyo kutwi ku kuumfwa amalango, ne pepo lyakwe line ca muselu kuli Yehova.” (Amapinda 28:9) Ipinda na limbi litila: “Yehova ali ukutali ku babifi, lelo omfwe pepo lya balungami.” (Amapinda 15:29) Ilyo intungulushi sha baYuda shapangile umulandu uukalamba, Yehova atile: “Pa kufungulule ndupi shenu kuli ine, mfisa amenso yandi kuli imwe, kabili apo mufusho kupepa ine nshumfwa. Iminwe yenu yaisulamo imilopa.”—Esaya 1:1, 15, 16.

Umutumwa Petro alumbwilepo na cimbi icingalenga amapepo ukukaanapokelelwa kuli Lesa. Petro alembele ati: “Mwe balume, ikaleni ifyo fine na bakashi benu umwabelo kwishiba, nga ku cipe icishakosesha; mubapeele umucinshi, pa kuti muli bamo mu bupyani mu kusenaminwa kwa mweo, ku kuleka amapepo yenu yepelela.” (1 Petro 3:7) Umwaume uusula uko kufunda amapepo yakwe tayengaya nelyo kumo, kuti yapelela fye mu muputule wakwe!

Kanshi, kwaliba ififwile ukucitwa pa kuti amapepo yomfwike. Lelo, abengi abapepa tabasakamana sana ku fyo Lesa afwaya kuli ifwe. E mulandu wine ukupepa kwa musango yo ukwafumaluka kushaletelako ifisuma mu calo.

Kanshi, lyene, cinshi cintu Lesa afwaya kuli ifwe pa kuti amapepo yesu yengomfwika? Icasuko caba mu nshila tupepela. Na kuba, nga tulefwaya ukwishiba nga ca kutila amapepo yalatwaafwa, tufwile ukumfwikisha imifwaile ya kupepa. Mulandu nshi Yehova atulengela ukuti tulelanda kuli wene?

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 3]

G.P.O., Jerusalem