Sambilileniko Kuli Nikodemo

“UMUNTU nga atemwo kunkonka, aikanye umwine, asende [icimuti cakwe ica kucushiwilwapo, NW] ubushiku no bushiku, alenkonka.” (Luka 9:23) Abalondo abali abalanda no musangushi uwasuulilwe tabaikete na ku cani ukwitaba kuli ubu bwite. Bashile fyonse no kukonka Yesu.—Mateo 4:18-22; Luka 5:27, 28.

Ubwite bwa kwa Yesu e ko bucili na lelo, kabili abengi baleyankulako. Lelo, bamo abatemwa ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova balashimunuka ‘ukuikaana abane no kusende cimuti cabo ica kucushiwilwapo.’ Balawayawaya ukupokelela umulimo wa kuba umusambi wa kwa Yesu ne shuko lyabamo.

Mulandu nshi bamo bawayawaila ukwankula ku bwite bwa kwa Yesu no ukuipeela kuli Yehova Lesa? Ca cine, abashakushiwe ne cisambilisho ca buYuda no buKristu ica kuti kwaba fye  Lesa umo, nalimo bena kuti papita inshita pa kuti bomfwikishe ukuti Kalenga uwa maka yonse e ko aba. Lelo, na lintu bashininkisha ukuti Lesa e ko aba, bamo tabafwaya ukukonka mu nkasa sha kwa Yesu. Nalimo batiina ukuti balupwa ne fibusa kuti balabaseka nga baba Inte sha kwa Yehova. Bambi, abalabako ukuti inshita tuleikalamo naipipa, batendeka ukufwaya ukulumbuka ne fyuma. (Mateo 24:36-42; 1 Timote 6:9, 10) Te mulandu ne cilenga, bonse abashingilisha ukupingulapo ukuba abakonshi ba kwa Yesu kuti basambililako ku lyashi lya kwa Nikodemo, umuYuda umukankaala kabili umukalamba wa baYuda uwaliko mu nshiku sha kwa Yesu.

Ukupeelwa Amashuko Yasuma

Nalimo myeshi fye 6 ukutula apo Yesu atendekele ubutumikishi bwakwe ubwa pe sonde, Nikodemo aishiba Yesu ukuti ‘ni kasambilisha wafuma kuli Lesa.’ Ico ifipesha amano Yesu acita nomba line mu Yerusalemu pa ca Kucilila ca mu 30 C.E., fyamufika pa mutima, Nikodemo aya kuli Yesu ubushiku ku kumweba ifyo amucetekela no kufwaya ukwishibilapo na fimbi pali uyu kasambilisha. Lyene, Yesu aeba Nikodemo icishinka cikalamba pa lwa ‘kufyalwa libili’ pa kwingila mu Bufumu bwa kwa Lesa. Pali iyi nshita, Yesu kabili asosa ati: “Lesa atemenwe aba pano isonde ukutemwa kwa kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya.”—Yohane 3:1-16.

Awe mwandini cilolelo cisuma Nikodemo alasanga! Kuti aba cibusa musuma uwa kwa Yesu, no kuimwena imbali shalekanalekana  isha bumi bwa kwa Yesu pano isonde. Apo mukalamba wa baYuda kabili kasambilisha mu Israele, Nikodemo alishiba Icebo ca kwa Lesa. Alikwata sana no mucetekanya, pantu kuti aishiba shani ukuti Yesu ni kasambilisha atumwa na Lesa? Nikodemo alefwaisha ukumfwa ifya ku mupashi, kabili naicefya icine cine. Ala cifwile cayafya ku wa mu cilye cikalamba ica baYuda ukusumina umwana wa kwa kabasa wa mbao fye ukuti atumwa na Lesa! Iyi imibele yonse ilafwaikwa nga nshi ku muntu pa kuba umusambi wa kwa Yesu.

E lyo nomba Nikodemo acililako ukufwaya ukwishibilapo na fimbi pali uyu mwaume umwina Nasarete. Pashipita fye imyaka ibili na hafu, pa Mutebeto wa Nsakwe, Nikodemo asangwa ku kukumana kwa cilye ca Sanhedrin. Pali iyi nshita, Nikodemo acili “umwina mwabo.” Bashimapepo bakalamba na baFarise batuma abasole ku kwikata Yesu. Abasole babwela no kusosa abati: “Takwatala akuba untu alandile ngo yu muntu.” AbaFarise batendeka ukusuusha abasole ati: “Bushe na imwe namulufiwa? Bushe bamo pali bakateka nalimo pa baFarise balimutetekela? Lelo ibumba ili ilishaishiba Amalango lyalitiipwa!” Nikodemo apa pena afilwa ukushipikisha. Asuka alanda ati: “Bushe Amafunde yesu yapingulo muntu nga tayalamuumfwa no kwishibe co acita?” Pa kulanda fye aya yene mashiwi abaFarise banankwe balamulengulula ati: “Bushe na iwe uli wa ku Galili? Fwaya, no kumona ukuti mu Galili tamwima kasesema.”—Yohane 7:1, 10, 32, 45-52.

Pa numa ya myeshi 6, pa Bushiku bwa ca Kucilila ica mu 33 C.E., Nikodemo amona baleisha umubili wa kwa Yesu ku cimuti ca kucushiwilwapo. Abombela pamo na Yosefe umwina Arimatea, uwa mu cilye ca Sanhedrin, pa kuti bapekanye umubili wa kwa Yesu ku kushikwa. E calenga ukuti Nikodemo alete “icasakaniwamo muri na aloe” icafina nalimo bapaundi umwanda umo ukulingana ne mipendele ya ku Roma, e kutila bapaundi 72 nga kukonka ifipendo fya baNgeleshi (nelyo 32.6 kg). Ici cipendo cilelangilila ukuti palipooselwe indalama ishingi. Umwine na o afwile alishipile pa kuishibisha ukuti muntu  wa kwa “kabepa,” nga fintu abaFarise banankwe baleita Yesu. Aba babili bayangufyanya ukupekanya umubili wa kwa Yesu ku kushikwa, kabili babika Yesu mu nshishi ipya iyali mupepi. Lelo, na pali iyi yine nshita, Nikodemo acili talaishibikwa ukuti musambi wa kwa Yesu!—Yohane 19:38-42; Mateo 27:63; Marko 15:43.

Ico Aleshimunukila

Yohane tasokolwele mu fyo alembele ico Nikodemo alewayawaila ‘ukusenda icimuti cakwe ica kucushiwilwapo’ no kukonka Yesu. Lelo, alembele fimo ifingalondolola ico uyu muFarise abelele ne mitima ibili.

Ica ntanshi, Yohane atile uyu mukalamba wa baYuda “aile kuli Yesu ubushiku.” (Yohane 3:2) Uwasoma Baibolo umo alondolola ati: “Te mwenso walengele Nikodemo ukwenda ubushiku, lelo alefwaya fye ukuti amabumba yemupumfyanya ilyo alelanshanya na Yesu.” Nalyo line, Yohane alandile pali Nikodemo ukuti “uwaile kuli Yesu ubushiku pa kutendeka” nga filya fine alandile pali Yosefe umwina Arimatea ukuti “musambi wa kwa Yesu, lelo mu bumfisolo pa mulandu wa kutiina abaYuda.” (Yohane 19:38, 39) Kanshi, cilemoneka ukuti, ico Nikodemo ailile ubushiku kuli Yesu mulandu wa “kutiina abaYuda,” nga filya fine na bantu bambi mu nshiku shakwe baletiina ukwishibwa ati bantu ba kwa Yesu.—Yohane 7:13.

Bushe mutila mukaba abasambi ba kwa Yesu limbi pa mulandu wa kutiina ifyo balupwa, ifibusa, nelyo abo mubomba nabo basosa? Ipinda limo litila: “Ukututumo muntu kubike citeyo.” Kuti mwacita shani nga muli no mwenso wa musango yo? Ipinda limo line likonkanyapo ati: “Lelo uutetekela Yehova akaba umwatalala.” (Amapinda 29:25) Pa kuti mube no kutetekela kwa musango yo muli Yehova, mufwile ukuimwena mwe bene ukuti Lesa akamutungilila ilyo mwacula sana. Pepeni kuli Yehova, kabili mulombeni ukumupeela amaka ya kupingula na pa tuntu utunono utulekuma imipepele yenu. Mu kupita kwa nshita, icitetekelo cenu muli Yehova cikakula ica kuti mukaba na maka ya kupingula na pa fikulu ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa.

Icifulo Nikodemo akwete e lyo no busambashi ico ali mwi bumba lya bakalamba, napamo na fyo e fya mucilikile ukupingulapo ukuikaana umwine. Pali ilya nshita, talefwaya ukusha icifulo cakwe ica mu cilye ca Sanhedrin. Bushe mulashingilisha ukuba umukonshi wa kwa Kristu pa mulandu wa kuti limbi kuti mwapanya icifulo ca busambashi mu bwikashi nelyo mufwile ukuleka fimo pa kuti mulunduluke? Ifi fyonse tafyacila ukubombela Uwapulamo mu bubumbo bonse, uuli uwaitemenwa ukumupeela ico mwamulomba ukulingana no kufwaya kwakwe.—Amalumbo 10:17; 83:18; 145:18.

Cimbi nalimo icalengele Nikodemo ukulashimunuka, fyuma akwete. Apo ali muFarise, napamo asongelwe na baFarise bambi “abali abatemwe fyuma.” (Luka 16:14) Apo fye alikumanishe ukushita icasakaniwamo muri na aloe, afwile ali umukankaala. Bamo na lelo balawayawaya ukuba Abena Kristu pantu bangwa ku fikwatwa fyabo ifya ku mubili. Lelo, Yesu afundile abakonshi bakwe ati: “Mwilasakamikilwe myeo yenu ico mwingalya ne co mwinganwa, nangu mibili yenu ico mwingafwala; . . . Pantu Shinwe wa mu muulu aishibo kuti mukabile fi fyonse. Lelo mubale mufwaye ubufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe, ne fi fyonse fikalundwako kuli imwe.”—Mateo 6:25-33.

Aipuswile Ifingi

Kwena, ilyashi lya kwa Nikodemo, ilisangwa fye mwi Landwe lya kwa Yohane, talisosa nga aishileba umukonshi wa kwa Yesu nelyo iyo. Ukulingana ne fyo bamo bashimika Nikodemo aishileba umukonshi wa kwa Yesu, alibatishiwe, no kupakaswa ku baYuda, kabili alitamfiwe mu cilye, kabili asukile atamfiwa mu Yerusalemu. Te mulandu ne fyo  cali, ico twaishiba ca kuti: Aipuswile ifingi pa kulashingashinga ilyo Yesu ali acili pano isonde.

Nikodemo atendeka ukukonka Yesu ilyo fye bamonene umuku wa kubalilapo na Shikulu, nga ali umusambi wapalamisha uwa kwa Yesu. Filya Nikodemo kale kale aishibe fimo, ukuba no mucetekanya, ukuicefya, no kutemwa ifya ku mupashi, nga ali umusambi musuma. Ca cine, nga alyumfwile amalyashi ya kusungusha aya kwa Kasambilisha Mukalamba, ukusambilila ifyacindama ku filangililo fya kwa Yesu, ukuimwena ifipesha amano ifyo Yesu acitile, no kukoshiwa na Yesu ilyo alekosha abatumwa bakwe ubushiku bwa kulekeleshako. Lelo apanishe fyonse fi.

Ukufilwa ukupingulapo bwino kwalengele Nikodemo ukupanya ifingi. Pa fyo apanishe pali no bwite bwa kwa Yesu ubwa kuti: “Iseni kuli ine, bonse mwe bacucutika kabili abafinwa, na ine nalamupeelo kutusha. Sendeni ikoli lyandi no kusambilila kuli ine, pa kuti ndi wafuuka kabili uwapetama umutima; e lyo mwalasango kutusha ku mitima yenu; pantu ikoli lyandi lyalyanguka, ne cisendo candi calipepuka.” (Mateo 11:28-30) Nikodemo aipuswile ili shuko lya kusanga ukutusha kuli Yesu umwine!

Nga Imwe?

Ukufuma mu 1914, Yesu Kristu ni Mfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa mu muulu. Ilyo alelanda pa fyali no kucitika ilyo atendeka ukuteka, alandile na pali ci: “Imbila nsuma iyi ya bufumu ikabilwa ku fyalo fyonse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.” (Mateo 24:14) Ilyo impela ishilaisa, uyu mulimo wa mwi sonde lyonse uwa kushimikila ufwile ukubombwa. Yesu Kristu alatemwa ukumona abantunse abashapwililika balebombako. Na imwe bene kuti mwabombako uyu mulimo.

Nikodemo ailwike ukuti Yesu afumine kuli Lesa. (Yohane 3:2) Pa numa ya kusambilila Baibolo, napamo na imwe e fyo mwishiba. Napamo mwalileka ifyo mwalecita pa kutila mulecita ukulingana ne fyaba mu Baibolo. Nalimo mulasangwa na ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova pa kuti mwishibilepo na fimbi ifyaba mu Baibolo. Mukwai e pashili pa kuleka. Nalyo line, Nikodemo akabile ukucita icacila pa kwishiba fye ukuti Yesu atuminwe na Lesa. Alekabila ‘ukuikanya umwine no kusenda icimuti cakwe ica kucushiwilwapo ubushiku no bushiku no kukonka Yesu.’—Luka 9:23.

Umfwileni ico umutumwa Paulo aletweba. Alembele ati: “Awe pa kuba ababombela pamo na Lesa, no kupaapaata tulamupaapaata, atuti, mwipokelela ibusha ukusenamina kwa kwa Lesa. Pantu atila, Mu nshita ya kupokelelwamo nalikuumfwile, na mu bushiku bwe pusukilo nalikwafwile. Moneni, nomba e nshita ya kupokelelwamo; nomba e bushiku bwe pusukilo.”—2 Abena Korinti 6:1, 2.

Nomba e nshita ya kulundulula icitetekelo icingamulenga ukucitapo cimo. Pa kukwate citetekelo ca musango yo, muleetetula pa fintu mulesambilila muli Baibolo. Pepeni kuli Yehova, kabili mulombeni ukuti amwafwe ukuba ne citetekelo ca musango yo. Ilyo mulemona uko alemwafwa, ukutootela no kutemwa mwamutemwa fikamulenga ‘ukuikaana mwe bene no kusenda icimuti cenu ica kucushiwilwapo ubushiku no bushiku no kulakonka Yesu Kristu.’ Bushe nomba mwalacitapo cimo?

[Icikope pe bula 9]

Pa kubala, Nikodemo tatiinine ukulandilako Yesu

[Icikope pe bula 9]

Te mulandu no kukaanya, Nikodemo alyafwileko ukupekanya umubili wa kwa Yesu ku kushikwa

[Icikope pe bula 10]

Isambililo lya pa lwenu ne pepo kuti fyamukosha ukucitapo cimo

[Icikope pe bula 10]

Bushe kuti mwapokelela ishuko lya kubomfiwa na Yesu Kristu?