Ibakeni ku Matutumuko

UWA matutumuko aimona uwa pa muulu sana, uwacila abanankwe. E co, umuntu wa musango yo afwaya bambi ukucishamo ukumucindika no kumupoosako amano kabili alasaalula bambi.

Amatutumuko yalipusana sana no kuicefya. Amashiwi ya ciGriki ne ciHebere ayapilibulwa “ukuitumika” na “matutumuko” nga kuyakonka fye yalola mu kuti uilenga ukumoneka “uwa pa muulu,” “uwasansabalikwa,” “uwacila bonse.”

Imibele ya Mutima

Amatutumuko mibele yabipa iishitendekela mu muntontonkanya. Yesu Kristu atile amatutumuko pamo no kwipaya, ukwiba, imiponto, ne fyabipa fimbi fifuma “mu kati, mu mutima wa muntu.” (Marko 7:21, 22) Maria, nyina kwa Yesu alandile pali Yehova ati: “Acite ca maka ku kuboko kwakwe, asalanganya aba miiya mu kwelenganya kwa mitima yabo.” (Luka 1:51) Davidi apaapeete Yehova ukuti: “Tawatakalala umutima wandi.”—Amalumbo 131:1.

No muntu uubombela Lesa mu kuicefya kuti aituumika nga anonke fyuma nelyo amaka, nelyo pa mulandu wa busuma bwakwe, ifintu ukumwendela bwino, ukunonka amano nelyo bambi nga balemutasha. E fyo cali kuli Usia Imfumu ya Yuda. Aleteka bwino kabili Yehova alimupaalile pa myaka iingi.—2 Imilandu 26:3-5.

Nalyo line icalembwa ca mu Baibolo citila: “Lelo ilyo akosele watakalele umutima wakwe no kuiletelela. Afutwike kuli Yehova Lesa wakwe; aingile mwi tempele lya kwa Yehova ku kufutumwine fye fungo pa ciipailo.” (2 Imilandu 26:16) Usia aliisansabalike no kubomba imilimo ya bashimapepo, iyo Lesa ashapeele ishamfumu sha mu Israele, pantu afwaile ukulekanya bushimapepo no bufumu.

Pa nshita imo inono, Hisekia Imfumu isuma aliitumike, kabili abo aleteka na bo baishileba na matutumuko icine cine. Alisansabikwe mu kuteka kwakwe pa mulandu wa kupaalwa na Yehova, lelo, tatashishe pali ico kabili takutulwike  ukuti uwa musansabike ni Lesa. Kapenda wa nshita atila: “Lelo Hisekia tabweseshe umwabelele ukutetesa ukwamucitilwe; pantu walitakalele umutima wakwe, e co kwabelele ubukali pali wene na pa bena Yuda na Yerusalemu.”

Icawemeko fye ca kuti alishile iyi mibele yali no kumuletelela. Icalembwa catwalilila ati: “Lelo Hisekia anakilile ukufuma mu kutakalala kwa mutima wakwe, wene na bekashi ba mu Yerusalemu, e ico ubukali bwa kwa Yehova tabwaishile pali bene mu nshiku sha kwa Hisekia.”—2 Imilandu 32:25, 26.

Lesa Acincintila Amatutumuko

Abantu ba cishinka balipata amatutumuko, lelo ne cacilapo, Yehova Lesa alacincintila aba matutumuko. (Yakobo 4:6) Ukuituumika buwelewele kabili lubembu, kabili Yehova alacincintila abaituumika no kubawisha.—Amapinda 14:3; 2 Samwele 22:28; Yobo 40:11.

Nga tatulekele ukuitumika, tukonaulwa. Uluko lwa ku kale ulwa Moabu ulwaituumike pali Lesa na pa bantu bakwe lwalilofiwe. (Esaya 16:6; 25:10, 11) Nangu fye bufumu bwa mikowa 10 ubwa mu Israele bwalikandilwe pa mulandu wa kuituumika no musalula.—Esaya 9:8-12.

Ukuibaka ku Matutumuko

E co, umuntu alingile ukuibebeta pa kuti atalushe umutima wakwe ku matutumuko. Afwile ukucite co, maka maka nga ca kuti fimo filemwendela bwino nelyo nga apeelwa icifulo ca pa muulu nelyo ubutungulushi. Afwile ukwibukisha ukuti “amatutumuko yatangililo kufunaulwa, no kutuuma kwa mutima kutangililo kuipununa.”—Amapinda 16:18.

Nga aleka amatutumuko yakula, kuti yamuteko busha na Yehova asuka amupoosa pa ba mitima yapuulukila ku kucite fishiyene, abawamine mfwa. (Abena Roma 1:28, 30, 32) Uku kusoka nakulinga maka maka muli shino “nshiku sha kulekelesha,” umo nga fintu umutumwa asokele, amatutumuko yali pa mibele ileishibisha ukuti shino ni inshita shayafya.—2 Timote 3:1, 2.

Na kabili, umuntu ufwaya ukusenaminwa na Lesa tafwile ukutasha bambi muli bubumbimunda, ukulenga baba na matutumuko. Ipinda litila: “Umuntu uutasho mubiye muli bubumbimunda afungulwile nyantilo shakwe iciteyo.”—Amapinda 29:5.

Uutasha bambi muli bubumbimunda, alenga umubiye ukonaika, kabili na o tasenaminwa kuli Lesa. (Amapinda 26:28) Umutumwa Paulo ali uwaibukila ica kuti taletasha bambi muli bubumbimunda kabili tali na matutumuko. (1 Abena Tesalonika 2:5, 6) Na ifwe tufwile ukuibaka lyonse pa kuti twikaba ne yi mibele yabipa.