Ifyo Ukulemana Kukapwa

ELENGANYENI abapofula balemona, bankomamatwi baleumfwa iciunda conse, bacibulu baleimba ne nsansa, na molu yalemana yakosa no kwenda! Tatulelanda pa kuundapa kwa badokota ba mu fipatala, lelo tulelanda pa fyo Lesa akacitila abantunse. Baibolo isobela ati: “E lyo yakashibulwa amenso ya mpofu, na matwi ya bankomamatwi yakakomonwa; e lyo uwalemana amolu akacilauka nge nsebula, no lulimi lwa kwa cibulu lukaula.” (Esaya 35:5, 6) Lelo kuti twashininkisha shani ukuti uku kusesema kwa cipesha amano cine cine kukafikilishiwa?

Intanshi, ilyo Yesu Kristu ali pano isonde, aundepe abantu balwele umusango onse uwa malwele no kulemana. Kabili, abengi balimwene ifipesha amano ifyo acitile, na balwani bakwe bene balifimwene. Na kuba, imiku iingi, abalesuusha no kukaanya babebetele imiposeshe ya kwa Yesu pa kuti bamuseebanye. Lelo, balilengelwe nsoni pantu ifyo bacitile fyashininkishe icipesha amano acitile. (Yohane 9:1, 5-34) Ilyo Yesu acitile icipesha amano na cimbi ico bashakene, ku cipyu batile: “Tulecita shani? pantu uyu muntu acite fiishibilo ifingi.” (Yohane 11:47) Lelo, abantu fye tabasuulile co, pantu abengi bacetekele Yesu.—Yohane 2:23; 10:41, 42; 12:9-11.

Ifipesha Amano fya kwa Yesu Fyalangile Ifyo Akondapa mwi Sonde Lyonse

Ifipesha amano fya kwa Yesu fyacitile ifyacila pa kulenga fye abantu ukushininkisha ukuti Yesu ali ni Mesia kabili Umwana wa kwa Lesa. Fyalenga abantu ukucetekela ukuti bonse abacumfwila bali no kuundapwa ku ntanshi. Muli aya malayo mwaba no kusesema kwa muli Esaya icipandwa 35, uko tulandilepo mu paragrafu wa kubalilapo. Esaya 33:24 ilanda pa fyo ubumi ku ntanshi bukaba ku batiina Lesa. Itila: “Umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala.” Ukusokolola 21:4 na ko kulaya ati: “[Lesa] akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi [amesho no kucula ifya pali lelo] nafiya.”

Abantu lyonse balapepela uku kusesema ukufishiwapo ilyo bapepa ipepo lya kwa Yesu ilya We Shifwe umwaba na mashiwi yatila: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano nse nga mu muulu.” (Mateo 6:10) Ca cine, ukufwaya kwa kwa Lesa kwakuma isonde na bantunse. Amalwele no kulemana, nangu  kwaliba ifyalenga ukuti fisuminishiwe, nomba line tafyakabepo; tafyakonaule “cipuna ca makasa” ya kwa Lesa umuyayaya.—Esaya 66:1. *

Ukuundapwa Ukwabula Ukukalipwa Nelyo Ukulipila

Te mulandu na malwele abantu balwele, Yesu abondepe ukwabula ukuti bomfwe ubukali, ukwabula ukupoose nshita, kabili ukwabula ukubalipilisha. Ici cebo cayanene ngo mulilo wa mpanga, kabili tapakokwele “amabumba yakalamba yaishile kuli wene, yaletele kuli wene abalemana amolu, ne mpofu, na bacibulu, na balemana, na bambi abengi, no kubatuula ku makasa yakwe; na o alibaposeshe.” Bushe abantu bayankwileko shani? Mateo uwamweneko atwalilila ukushimika ati: ‘amabumba yalipapile pa kumona bacibulu balasosa, abalemana baba abatuntulu, abalemana amolu balaenda, ne mpofu shalamona: na bo bacindike Lesa wa kwa Israele.’—Mateo 15:30, 31.

Moneni ukuti abaundepwe na Yesu tababebetelwe no kusalwa mwi bumba, nga filya abafutika bacita. Lelo, balupwa ne fibusa e ‘babatuulile ku makasa yakwe [Yesu]; na o alibaposeshe.’ Nomba natupituluke mu fya kumwenako fya kulungatika ifya maka ya kuundapa aya kwa Yesu.

Ukupofula: Ilyo ali mu Yerusalemu, Yesu aundepe umwaume “uwali mpofu ukutula ku kufyalwa.” Uyu mwaume alishibikwe sana mu musumba ukuti ni kalombalomba impofu. E co, kuti mwaelenganya ifyo abantu bacankilwe no kuwelesha ilyo bamumwene aleenda ninshi alemona! Lelo, te bonse batemenwe. Pa kukalifiwa no kusansalika Yesu abasansalike pa bubifi bwabo, bamo aba mu cakaniko ca baYuda icalumbwike kabili abali no bulashi pa bantu, abaleitwa ati abaFarise, bafwaishe ukusanga ubushinino bwa kuti Yesu abomfeshe ubucenjeshi. (Yohane 8:13, 42-44; 9:1, 6-31) E co, baipwishe umwaume baundepe, na banyina no kumwipusha na kabili. Lelo, ifyo abaFarise bafwailishe fyapeele fye ubushinino bwa kuti ifipesha amano fya kwa Yesu fya cine, ne ci calibakalifye. Umwaume waundepwe alisungwike pa bubifi bwa bamipepele babumbimunda. E co atile: “Ukufuma ku kutendeka kwa calo tacabalile acumfwika ica kuti umuntu ashibwile amenso ya wafyelwe impofu. Uyu abulafuma kuli Lesa, nga afilwo kucite cintu.” (Yohane 9:32, 33) Uku kwine ukulanda kwakwe ukwa bufumacumi kabili mu kucenjela pa kulanga icitetekelo cakwe, kwalengele abaFarise ‘ukumutamfisha ku nse,’ kabili ici kuti calola mu kuti batamfishe uyu uwali kale mpofu mwi Sunagoge.—Yohane 9:22, 34.

Bunkomamatwi: Ilyo Yesu ali mu Dekapoli, icifulo cabela ku kabanga ka mumana wa Yordani, abantu kulya ‘baletele kuli wene nkomamatwi cibulubusa.’ (Marko 7:31, 32) Yesu alyundepe ulya muntu wapofula, kabili alishibe no bwafya bwakwe ne fyo aleyumfwa, napamo ali no kumfwa insoni mu bantu. Baibolo itweba ukuti Yesu asendele nkomamatwi “amufumya pe bumba babe ku mbali” no kumundapa. Na kabili abamweneko “balapapisha nga nshi, abati, Nacita bwino bwino ifintu fyonse! Alenga na bankomamatwi ukuumfwa, na bacibulu ukusosa.”—Marko 7:33-37.

Ubulebe: Ilyo Yesu ali mu Kapernahumu, abantu batwele kuli wene umuntu uwalwele ubulebe nalaalikwa pa musengele. (Mateo 9:2) Ifikomo 6 ukufika ku 8 fyalondolola icacitike ati: “[Yesu] atile ku wali no bulebe, Ima, sendo musengele obe, kabiye na ku ng’anda yobe. Na o aliimine, aile na ku ng’anda yakwe. Lelo amabumba pa kumona, yaiketwe umwenso, no kucindika Lesa uwapeela amaka ayabe fi ku bantu.” Ici cipesha amano na co cacitilwe pa menso ya basambi ba kwa Yesu na balwani bakwe. Moneni ukuti apo abasambi ba kwa Yesu, tabakwete impatila no mufimbila, “bacindike Lesa” pa fyo bamwene.

Amalwele: “Kuli wene [Yesu] kwaisa no wa fibashi, alamupaapaata no kumufukamina, no kumweba, ati, Nga mwatemwa, kuti  mwansangulula. Pa kwikatwe nkumbu, atambalike ukuboko, amukumya, amweba, ati, Nintemwa; usangululwe. Na po pene ifibashi fyamuleka, asangululwa.” (Marko 1:40-42) Moneni ukuti Yesu tapatikishiwe fye ukuundapa uyu muntu lelo acitile co pa mulandu wa cikuuku cine cine. Tutile mwalilwala ifibashi. Kuti mwaumfwa shani nga mwaundapwa mu nshita fye inono kabili ukwabula ukuumfwa ubukali ku bulwele bwabipisha ubuya buleonaula ifilundwa fya mubili wenu no kulenga mulekankambwa mu bwikashi? Ukwabulo kutwishika kuti mwaumfwikisha ico uwa fibashi umbi uwaundepwe mu cipesha amano ‘aishilewila ashiba impumi yakwe pa makasa yakwe, alamutootela.’—Luka 17:12-16.

Ukucenwa: Icipesha amano ca kwa Yesu ica kulekelesha ilyo ashilaikatwa no kupoopelwa cali ca kuundapa. Pa kususwa ukucincintila abali no kusenda Yesu, umutumwa Petro, “pa kuba no lupanga alilusomwene, aumine umusha wa kwa shimapepo mukalamba, no kumuputulo kutwi kwa ku kulyo.” (Yohane 18:3-5, 10) Ilyashi limo line mwi buuku lya kwa Luka litweba ati Yesu ‘amwikete pa kutwi, amuposha.’ (Luka 22:50, 51) Na kabili iyi ncitilo ya cikuuku yacitilwe mu menso ya fibusa fya kwa Yesu pamo na balwani bakwe—pali iyi nshita na bamwikete e po bali.

Ca cine, nga twabebeta sana ifipesha amano fya kwa Yesu, e lyo twiluka sana ukuti ifyalembwa fyalekanalekana fya cine. (2 Timote 3:16) Nga fintu tusosele, uku kusambilila kufwile ukukosha icitetekelo cesu mu bulayo bwa kwa Lesa ubwa kuundapa abantunse ba cumfwila. Baibolo ilondolola icitetekelo ca Bwina Kristu ukuti “lishintililo lya fintu tulecetekela, ni nte ya fintu ifishimonwa.” (AbaHebere 11:1) Cailanga fye ukuti Lesa akoselesha ukukanasumina fye fintu ukwabula ukufwailisha, nelyo ukwenekela fye ukuti ifyo tusubila fikafishiwapo, lelo afwaya icitetekelo cakosa icashimpwa pa fishinka. (1 Yohane 4:1) Nga twakwata icitetekelo ca musango yo, tulamona ukuti bumupashi bwesu bulekoselako, bulewaminako kabili tulabelako ne nsansa.—Mateo 5:3; Abena Roma 10:17.

Ukuundapa kwa ku Mupashi Kufwile Ukwisa Intanshi!

Abengi abashilwala tabaaba ne nsansa. Bamo balafwaya no kuipaya pantu tabakwata isubilo nelyo balafilwa ukupwisha amafya. E co, balilemana lwa ku mupashi—ubu e bulema bwabipisha mu menso ya kwa Lesa ukucila ubulema bwa ku mubili. (Yohane 9:41) Lelo, abengi abalemana pamo nga Christian na Junior abo tulandilepo mu cipande cafumako baliba ne nsansa kabili balaipakisha ubumi. Mulandu nshi? Pantu baba abatuntulu lwa ku mupashi kabili balakoshiwa ne subilo line line ilya mu Baibolo.

Ilyo alelanda pa fyo fwe bantunse tukabila ifyaibela, Yesu atile: “Te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo ku cebo conse icifuma ku kanwa ka kwa Lesa.” (Mateo 4:4) Abantunse balipusana ne nama, e co, tabakabila fye ifya ku mubili. Apo twalengelwe mu “cata” ca kwa Lesa, tulakabila ifya kulya fya ku mupashi—ukwishiba Lesa ne fyo ubufwayo bwakwe bwatukuma e lyo no kucita ukufwaya kwakwe. (Ukutendeka 1:27; Yohane 4:34) Ukwishiba Lesa kulenga ubumi bwesu ukuwama kabili kulatucincisha ukupepa Lesa. Na kabili e pashintilila umweo wa muyayaya muli paradise pe sonde. Yesu atile: “Awe uyu e mweo wa muyayaya, ukuti bamwishibe, mwe Lesa wine wine mweka, no yo mwatumine, ni Yesu Kristu.”—Yohane 17:3.

Nacicindama ukwishiba ukuti abantu baikele mu nshita ya kwa Yesu tabalemwita ati “kondapa” lelo baleti “Kasambilisha.” (Luka 3:12; 7:40) Mulandu nshi? Pantu Yesu asambilishe abantu pa cikapwisha amafya ya muntunse ku ciyayaya—e kuti Ubufumu bwa kwa Lesa. (Luka 4:43; Yohane 6:26, 27) Ubu Bufumu bwa kwa Lesa ubwaba mu maboko ya kwa Yesu Kristu bukateka isonde lyonse no kufishapo amalayo ya mu Baibolo aya kuti akawamya abantunse no mushi wabo uwe sonde ku ciyayaya. (Ukusokolola 11:15) E mulandu wine Yesu, mwi pepo lyakwe ilya We Shifwe, ayampenye ukwisa kwa Bufumu bwa kwa Lesa ku kucita ukufwaya kwakwe pano isonde.—Mateo 6:10.

 Ku bengi abalemana, ukusambilila pali ili subilo lya kucincimusha kwalenga bene kusekelela ukucila ukumfwa ubulanda. (Luka 6:21) Na kuba, Lesa akacita ifingi ukucila pa kufumyapo ukulwala no kulemana; akafumyapo icilenga ukucula—ulubembu lwine. Cine cine Esaya 33:24 na Mateo 9:2-7, iyo twambwile kale, yampanya ukulwala ku mibele yesu iya lubembu. (Abena Roma 5:12) E co, ilyo ulubembu lukafumishiwapo, abantunse kuli pele pele bakaipakisha “ubuntungwa bwa bukata bwa bana ba kwa Lesa,” ubuntungwa ubusanshamo ukupwililika kwa muntontonkanya no mubili.—Abena Roma 8:21.

Abashilwalilila kuti balaba bwangu ifyo cacindama ukuba no bumi busuma. Lelo, abacushiwa ku bulema tabalaba ifyo ico cacindama. Balishiba ifyo ubumi busuma no mweo fyacindama ne fyo ifintu fingaaluka mu nshita fye inono kabili ilyo mushilenekela. (Lukala Milandu 9:11) E co, tuleenekela ukuti abalemana pali bakabelenga besu bakatontonkanyapo sana pa malayo ya kwa Lesa ayashaiwamina ayaba mu Baibolo. Yesu apeele umweo wakwe pa kushininkisha ukuti yakafishiwapo. Mwandi twakwata ubushininkisho bwawama?—Mateo 8:16, 17; Yohane 3:16.

[Futunoti]