Yehova Alipata Ukufutika

‘Mwilafutikana.’—MALAKI 2:10.

1. Cinshi Lesa afwaya ifwe ukucita nga tuli no kupokelela umweo wa muyayaya?

BUSHE mulafwaya umweo wa muyayaya? Nga ca kuti mwalicetekela ilyo isubilo lyalaiwa mu Baibolo, napamo kuti mwatila, ‘Ee.’ Lelo nga mulefwaya Lesa ukumupeela umweo wa muyayaya mu calo cakwe icipya, mulekabila ukucita ifyo afwaya. (Lukala Milandu 12:13; Yohane 17:3) Bushe cilubo ukwenekela abantunse bashapwililika ukucite fyo? Iyo, pantu Yehova atukoselesha ukuti: “Uluse e lo mbekelwamo, ilambo iyo, no kwishiba Lesa e ko mbekelwamo ukucile fya kuninika.” (Hosea 6:6) E co na bantunse abalufyanya kuti bacita ukufwaya kwa kwa Lesa.

2. Abena Israele abengi bafutike shani Yehova?

² Lelo, te bonse abafwaya ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Hosea asokolola ukuti na bena Israele abengi tabalefwaya ukucite co. Ngo luko, balisumine ukwingila mu cipingo, icipangano, ku kumfwila amalango ya kwa Lesa. (Ukufuma 24:1-8) Lelo, tapakokwele batendeke ‘ukupula mu cipingo’ pa kutoba amalango yakwe. E ico, Yehova atile balya bena Israele “bafutike” wene. (Hosea 6:7) Kabili e fyo na bengi bacita. Lelo Yehova alipata ukufutika, nampo ni wene tulefutika nelyo ni balya abamutemwa kabili abamubombela.

3. Finshi twalabebeta muli ili sambililo?

³ Hosea te kasesema eka uwalandile pa fyo Lesa amona ukufutika, imimwene na ifwe tulingile ukukwata nga tulesubila ukukwata ubumi bwa nsansa. Mu cipande cafumineko, twatendeke ukubebeta ifingi ifyaba mu kusesema kwa kwa Malaki, ukutendeka ne cipandwa ca kubalilapo ice buuku lyakwe. Nomba natubebete icipandwa ca bubili ica ili buuku no kumona ifyebo na fimbi pa lwa fyo Lesa amona ukufutika. Nangu ca kuti Malaki alelanda pa fyalecitika ku bantu ba kwa Lesa imyaka iingi ukutula apo babwelele ukufuma muli bunkole mu Babele, ico icipandwa ca bubili nacitukuma icine cine lelo.

Bashimapepo ba Mulandu

4. Cinshi Yehova asokele bashimapepo?

⁴ Icipandwa ca bubili citendeka na mashiwi Yehova asosa pa kusenuka bashimapepo abaYuda pa kufuma mu nshila shakwe isha bulungami. Nga ca kuti bakaana ukukonka ukufunda kwakwe no kulungamika inshila shabo, ifintu fyabipisha fyali no kubaponena. Moneni ifyo ifikomo fibili ifya kubalilapo fisosa ukuti: “Ifunde ili lili kuli imwe, mwe bashimapepo. Nga tamwaumfwe, nga tamwabikepo imitima, ku kupeelo bukata kwi shina lyandi, e fyo Yehova wa milalo asosa, lyene nkatuma muli imwe icilapi, no kulapisha amapaalo yenu.” Bashimapepo abasambilisha abantu amalango no kuyabaka, nga balipaalilwe. Lelo pa mulandu wa kusuula ukufwaya kwa kwa Lesa, icilapi, nelyo icitiipu e cali no kwisa pali bene. Na mapaalo bashimapepo balesosa yali no kuba cilapi.

5, 6. (a) Mulandu nshi ukalamba bashimapepo babelele aba mulandu? (b) Yehova alangile shani ukuti alisuulile bashimapepo balya?

⁵ Mulandu nshi maka maka bashimapepo babelele no mulandu? Icikomo 7 cilanda bwino umulandu ati: “Imilomo ya kwa shimapepo ifwile ukubake fya mano, na bantu bafwile ukwipusha amalango ku kanwa kakwe,  apo wene ni nkombe ya kwa Yehova wa milalo.” Imyaka ukucila pali 1,000 ku numa, amalango ya kwa Lesa ayapeelwe kuli Israele muli Mose yatile bashimapepo bakwete umulimo wa “kulanga abana ba kwa Israele ifipope fyonse ifyo Yehova asosele.” (Ubwina Lebi 10:11) Ku ca bulanda, ilyo papitile inshita, kalemba wa 2 Imilandu 15:3 atile: “Inshiku ishingi abena Israele babulilwe Lesa wa cine cine, takwali na shimapepo wa kulanga, takwali na malango.”

⁶ Mu nshiku sha kwa Malaki, mu mwanda wa myaka uwalenga 5 B.C.E., bashimapepo bali fye cimo cine. Balefilwa ukusambilisha abantu Amalango ya kwa Lesa. E co balya bashimapepo balingile ukulubulula. Moneni amashiwi yaluma ayo Yehova abeba. Malaki 2:3 isosa ukuti: ‘Nkashinga amafi pa finso fyenu, amafi ya malambo yenu.’ We kushimaula we! Amafi ya nama balepeela amalambo yali no kupooswa ku nse ya nkambi no kocewa. (Ubwina Lebi 16:27) Lelo lintu Yehova abeba ukuti amafi yali no kushingwa pa finso fyabo, cilelanga ukuti alisuulile kabili alikeene amalambo na baletuula.

7. Mulandu nshi Yehova afulilwe bakasambilisha ba Malango?

⁷ Imyaka ukucila pali 1,000 ninshi Malaki talabako, Yehova apeele abena Lebi umulimo wa kusakamana ihema kabili aishilebapeela no mulimo wa kusakamana itempele no kubomba umulimo washila. Bali e bakasambilisha mu luko lwa Israele. Ukufishapo umulimo wabo kwali no kulenga bene pamo no luko lwabo ukuba no mweo no mutende. (Impendwa 3:5-8) Lelo, abena Lebi balekele ukutiina Lesa nga fintu balecita pa kubala. E co Yehova abebele ukuti: “Mwaaluka mu nshila, mwapunwisha abengi ku malango yenu, mwaonaule cipingo ca kwa Lebi, . . . tamwabakile imibele yandi.” (Malaki 2:8, 9) Pa kufilwa ukusambilisha icine na pa kufilwa ukupeela ica kumwenako cisuma, bashimapepo balufishe abena Israele abengi, e co calilingile ukuti Yehova abafulilwe.

Ukubaka Ifipimo fya kwa Lesa

8. Bushe lufyengo ukwenekela abantunse ukubaka ifipimo fya kwa Lesa? Londololeni.

⁸ Twitontonkanya ukuti balya bashimapepo balekabila ukubelelwa uluse no kwelelwa pa mulandu wa kuti bali bantunse bashapwililika kabili Lesa talekabila ukwenekela bene ukubaka ifipimo fyakwe. Icishinka ca kuti abantunse kuti babaka amafunde ya kwa Lesa, pantu Yehova tenekela bene ukucita ico bashingakumanisha. Bashimapepo bamo bamo muli ilya nshita bafwile balibakile ifipimo fya kwa Lesa, kabili tatutwishika ulwa umo uwaishilecite co, e kuti Yesu, “shimapepo mukalamba.” (AbaHebere 3:1) Ulwa wene calinga ukusosa ukuti: “Amalango ya cine yali mu kanwa kakwe, kabili ubupondamishi tabwasangilwe mu milomo yakwe; mu mutende kabili mu kutambalala e mo aendele na ine, kabili aalwile abengi ukubafumya ku mampuulu.”—Malaki 2:6.

9. Ni bani muli bucishinka abaananya icine mu nshiku shesu?

 ⁹ Ukucila pa myaka 100 nomba, bamunyina Kristu abasubwa, abakwata isubilo lya ku muulu, na bo balibomba umulimo wa “bushimapepo bwa mushilo ku kutuulila amalambo ya bumupashi ayasekelelwa kuli Lesa.” (1 Petro 2:5) Ni basolwesolwe mu kwananya icine ca muli Baibolo kuli bambi. Ilyo mwasambilila icine ico basambilisha, bushe tamwasanga ukuti amalango ya cine yaba mu tunwa twabo? Balyafwa ukufumya abengi ku kulufiwa ku mipepele, ica kuti nomba iminshipendwa mwi sonde lyonse balisambilila icine ca mu Baibolo no kukwata isubilo lya mweo wa muyayaya. Abo na bo, balikwata ishuko lya kusambilisha amalango ya cine ku minshipendwa na bambi.—Yohane 10:16; Ukusokolola 7:9.

Umulandu wa Kubela Abalola

10. Mulandu nshi tukwatile umulandu wa kubela abalola?

¹⁰ Lelo, natukwata umulandu wa kubela abalola. Kuti twapusa umo ifisambilisho fya pali Malaki 2:1-9 fyalola. Bushe pa lwesu twaliba abalola, pa kuti ukukanalungama takusangilwe pa milomo yesu? Ku ca kumwenako, bushe balupwa kuti bacetekela icine cine ifyo tusosa? Bushe bamunyinefwe na bankashi aba ku mupashi mu cilonganino nabo kuti batucetekela? Kuti caba icayanguka ukuba ne milandile iya kuti ileumfwika iya cine lelo iya kulufya. Nelyo umo kuti acishamo ukutatakula ifintu fyakwe mu bukwebo nelyo ukufisa ifishinka. Bushe Yehova te kuti amone ifyo? Kabili nga twakonkele ifibelesho fya musango yu, bushe kuti apokelela amalambo ya kutootela aya milomo yesu?

11. Ni bani maka maka abafwile ukuba abalola?

¹¹ Kumfwa ku bakwata umulimo wa kusambilisha Icebo ca kwa Lesa mu filonganino lelo, Malaki 2:7 alingile ukuba kusoka. Asosa ukuti imilomo yabo “ifwile ukubake fya mano, na bantu bafwile ukwipusha amalango” ku tunwa twabo. Bakasambilisha ba musango yu balishingamwa sana, pantu Yakobo 3:1 ilanga ukuti ‘bakapokelela ukupingulwa ukwacilamo.’ Ilyo bafwile ukusambilisha na maka no kucincimuka, ukusambilisha kwabo kufwile ukufuma mu Cebo ca kwa Lesa icalembwa na mu kufunda kwishila ukupitila mu kuteyanya kwa kwa Yehova. Muli iyo nshila bakaba “abengasambilisha na bambi.” E co bafundwa ukuti: “Cincilo kuipeela kuli Lesa ngo wasuminishiwa, umubomfi uushingaba na ca kukwatilapo insoni, uulungiko kusose cebo ca Cine.”—2 Timote 2:2, 15.

12. Cinshi abasambilisha bafwile ukubako abaibuka?

¹² Nga tatucenjele, kuti twatunkwa ukutobenkanya ifyebo twatemwa nelyo imfundo shesu no kusambilisha kwa kwa Lesa. Ici kuti caba kuipoosa mu busanso ku muntu uulecetekela ifyakwe nangu nafipusana ne fyo ukuteyanya kwa kwa Yehova kusambilisha. Lelo Malaki icipandwa ca bubili cilanga ukuti tufwile ukwenekela abasambilisha mu cilonganino ukukakatila ku kwishiba kwa kwa Lesa te ku mfundo shabo, isho shingapunwisha impaanga. Yesu atile: “Uwalenga kamo pali uto tunono utwantetekela ukuipununa, camwikalwa ukuti icimpelo cikalamba cikobekwe mu mukoshi wakwe, no kwibishiwa mwi tenga lya muli bemba.”—Mateo 18:6.

 Ukuupa Uushatetekela

13, 14. Ni nshila nshi imo iya kufutika iyo Malaki alandilepo?

¹³ Ukufuma mu cikomo 10 ukuya ku ntanshi, Malaki icipandwa 2 ilanda pa kufutika mu kulungatika. Malaki alanda pa nshila shibili ishayampana umo abwekeshapo ukubomfya ishiwi lya kuti ‘ukufutika.’ Ica ntanshi, moneni ukuti Malaki atendeka ukufunda kwakwe ne fi fipusho: “Bushe Shifwe te umo kuli ifwe bonse? bushe te umo Lesa uwatubumbile? Nga kanshi mulandu nshi tufutikilana umuntu onse na munyina, ukupelule cipingo ca bashifwe?” Lyene icikomo 11 cilundapo ukuti ukufutika kwa kwa Israele cimo no kusaalula “umwa mushilo mwa kwa Yehova.” Cinshi balecita icali icabipisha umusango yu? Cilya cikomo cilanda pali cimo icalubana balecita: ‘Baupile abana banakashi ba milungu imbi imbi.’

¹⁴ Mu mashiwi yambi, abena Israele bamo, abali mu luko lwaipeele kuli Yehova, baupile abashalemupepa. Amashiwi yali muli ifi fikomo yatwafwa ukumona umulandu ici cabelele icalubana nga nshi. Icikomo 10 cisosa ukuti bakwete shibo umo. Uyu tali ni Yakobo (uyo pa numa ainikwe Israele) nelyo Abrahamu nelyo fye Adamu. Malaki 1:6 alanga ukuti Yehova ali e ‘shibo umo.’ Uluko lwa kwa Israele lwali mu cipangano na wene, bali mu cipingo capingilwe na bashibo. Ifunde limo muli cilya cipingo lyaleti: “Abana benu abanakashi mwikabapeela ku bana bakwe abaume, kabili abana bakwe abanakashi mwikababuulila abana benu abaume.”—Amalango 7:3.

15. (a) Bamo kuti baesha shani ukulungamika ukuupa uushatetekela? (b) Yehova alanda cinshi pali uyu mulandu wa kuupa?

¹⁵ Bamo lelo kuti batila: ‘Umuntu ntemenwe musuma icine cine. Mu kuya kwa nshita akapokelela ukupepa kwa cine.’ Ukutontonkanya kwa musango yu kushininkisha ukuti ukusoka kwapuutwamo ukwa kuti “umutima wa kufutika ukucile fintu fyonse, kabili walilwalisha” kwa cine. (Yeremia 17:9) Lesa alanda pa fyo amona ukuupa uushatetekela pali Malaki 2:12 ukuti: “Umuntu uwacite ci, leka Yehova amufumisheko.” E co, Abena Kristu bakonkomeshiwa ukuupila “muli Shikulu epela.” (1 Abena Korinti 7:39) Mu mitantikile ya Bwina Kristu, uwatetekela ‘tafumishiwako’ pa kuupa uushatetekela. Nalyo line, nga ca kuti ulya uushatetekela atwalilila ukukanatetekela, cinshi cikacitika kuli wene lintu Lesa nomba line akaleta impela kuli buno bwikashi?—Amalumbo 37:37, 38.

Ukucusha Umwina Mwenu

16, 17. Kufutika nshi uko bamo balecita?

¹⁶ Malaki lyene alanda pa kufutika kwa cibili: e kuti ukucusha umwina mwenu, maka maka pa kumuleka ukwabula imilandu ine ine. Icikomo 14 ica cipandwa 2 cisosa ukuti: “Yehova ali ni nte pa kati ka iwe no mukashi wa bulumendo bobe, untu iwe wafutika, nelyo wene munobe kabili mukashi obe wa cipingo.” Pa kufutika abakashi babo, abalume abaYuda balengele iciipailo ca kwa Yehova ‘ukukumana ifilamba.’ (Malaki 2:13) Abo baume baleleka abakashi pa tumilandu tunono, ukusha abakashi ba ku bulumendo bwabo, nalimo pa kuupa abanakashi abaice nelyo aba cisenshi. Kabili bashimapepo bashalekonka amalango basuminishe co! Lelo Malaki 2:16 asosa ukuti: “Napata ukulekana, e fyo asosa Yehova, Lesa wa kwa Israele.” Yesu aishilelanga ukuti bucisenene e mulandu weka uwa kulekelapo umuntu uyo wingasuminisha uwa kaele ukwingila mu cupo na kabili.—Mateo 19:9.

¹⁷ Tontonkanyeni sana pa mashiwi ya kwa Malaki, no kumona ifyo yalenga ifwe ukuba  ne cikuuku. Alanda pa “munobe kabili mukashi obe wa cipingo.” Bonse aba baume baupile uwatetekela munabo, umwanakashi umwina Israele, ukumusala ukuba umunabo uwatemwikwa ku ciyayaya. Ilyo napamo baupene ninshi bali abaice, ukupita kwa nshita no kwisa kwa bukote tafyalepwisha icipingo baingilemo, e kuti, icipingo ca cupo.

18. Ni mu nshila nshi ukufunda kwa kwa Malaki pa lwa kufutika kubombela na lelo?

¹⁸ Ukufunda pa lwa iyi milandu kufwile ukukonkwa na lelo. Ca bulanda ukuti bamo balasuula ukufunda kwa kwa Lesa ukwa kuupila muli Shikulu epela. Kabili ca bulanda no kuti bamo tabatwalilila ukukosha icupo cabo. Lelo, balafwaya umwa kusengulwila no kukonka inshila Lesa apata pa kupwisha icupo ukwabula imilandu ya mu malembo no kuupa umuntu umbi. Mu kucite fi ‘batendusha Yehova.’ Mu nshiku sha kwa Malaki, abasuulile ukufunda kwa kwa Lesa balepama no kupama pa kulanda ukuti Yehova talingile ukumona ifintu filya alefimona. Na kuba baleti: “Ali kwi Lesa wa bupingushi?” We kutontonkanya ulabipa! Shi twikawila mu citeyo ca musango yu.—Malaki 2:17.

19. Abalume na bakashi kuti bapokelela shani umupashi wa kwa Lesa?

¹⁹ Icisuma ca kuti Malaki alanga ukuti abalume bamo bamo tabalefutika abakashi babo. “Balishele no mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa.” (Icikomo 15, NW) Ica nsansa ca kuti mu kuteyanya kwa kwa Lesa lelo mwaisula abaume ba musango yu ‘abapeela abakashi babo umucinshi.’ (1 Petro 3:7) Tabacusha abakashi babo nelyo ukubapontela, kabili tabapampamina pa kukwata ukukumana kwa mu cupo mu nshila ya musaalula, kabili tabasaalula abakashi  babo pa kusengasenga na banakashi bambi nelyo pa kutamba ifikope fye shiku. Na kabili ca nsansa ukuti mu kuteyanya kwa kwa Yehova mwaisula abanakashi Abena Kristu aba cishinka kuli Lesa na malango yakwe. Abaume ba musango yu bonse na banakashi balishiba ifyo Lesa apata, kabili batontonkanya no kucita ukulingana ne fyo afwaya. Twalilileni ukuba nga bene, “ukunakila Lesa” no kupeelwa umupashi wakwe uwa mushilo.—Imilimo 5:29.

20. Ni nshita nshi ilepalama ku bantunse bonse?

²⁰ Nomba line, Yehova ali no kupingula icalo conse fye. Umuntu onse akalubulula kuli wene pa fisumino fyakwe ne micitile. “Ifwe bonse umo umo tukalubulula kuli Lesa.” (Abena Roma 14:12) E co icipusho ca kucincimusha twingepusha pali ino nshita ca kuti: Ni bani bakapusuka ubushiku bwa kwa Yehova? Icipande ca butatu kabili ica kulekelesha muli ifi fipande fyakonkene cili no kulanda pali ili lyashi.

Bushe Kuti Mwalondolola?

• Mulandu nshi uukalamba Yehova apele bashimapepo ba mu Israele?

• Mulandu nshi ifipimo fya kwa Lesa fishabela fintu abantunse bashingakumanisha ukufikapo?

• Mulandu nshi tulingile ukubela abalola mu kusambilisha kwesu lelo?

• Fibelesho nshi fibili ifyo Yehova asenwike maka maka?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 15]

Mu nshiku sha kwa Malaki bashimapepo balipeelwe umulandu pa kukanakonka inshila sha kwa Yehova

[Icikope pe bula 16]

Tufwile ukupoosako amano ukusambilisha inshila sha kwa Yehova, te kusambilisha ifyesu

[Ifikope pe bula 18]

Yehova asenwike abena Israele abaleleka abakashi babo pa tumilandu tunono no kuupa abanakashi abasenshi

[Icikope pe bula 18]

Abena Kristu lelo bacindika icipingo cabo ica cupo