Finshi Waishiba pa Mfwa?

IMFWA ilatuletela ubulanda mu mikalile yesu iya cila bushiku, te mulandu tuli batuntulu nelyo tuli bakankaala. Kuti twafwa ilyo tuleciluka umusebo nelyo lintu tulambalele pa busanshi. Utuyofi pamo nga ukusansa kwa tupondo ukwacitike pa September 11, 2001, mu New York City na mu Washington, D.C., tulenga ifwe ukukutuluka ukuti “umulwani wa kupelekesha,” imfwa, asenda abantu bonse fye kabili aba mishinku yonse, limo asenda abengi nga nshi muli bamininti fye abanono.—1 Abena Korinti 15:26.

Nangu line imfwa ilatiinya, abantu balafwaisha ukukutika ku malyashi yalelanda pa mfwa. Tapali icingalenga abantu ukushita sana inyunshipepala nelyo ukutamba sana televishioni ukucila amalyashi yakumine imfwa, maka maka nga abantu abengi bafwa lintu kwacitika fimo ifya kutiinya. Abantu tabanaka ukukutika ku malyashi pa mfwa, nampo nga abantu bafwile mu nkondo, mu tuyofi tulengwa ne fyabumbwa pe sonde, imisoka, nelyo amalwele. Uku kwangwa imfwa kwacilamo kulamoneka mu nshila ya kusungusha ku fyo abantu baloosha ilyo abalumbuka bafwa.

Filya fine abantu bacita pa mfwa e fyo bayumfwa. Abantu batwalilila ukufwaisha ukumfwa ifingi pa mfwa—imfwa ya bambi. Lelo, nga ni bo bali mu kufwa, tabafwaya na kutontonkanyapo. Imfwa yesu e cintu fwe bengi tushifwaya kutontonkanyapo.

Bushe Imfwa Ilamupesha Amano?

Lyonse tatufwaya ukutontonkanya pa mfwa yesu, kabili tatwakabale atufwaya ukucite co. Cinshi cabela ifyo? Ni co Lesa abika muli ifwe ukufwaisha kwa kwikala ku ciyayaya. Pali Lukala Milandu 3:11 patila: “abika ne nshita ya muyayaya mu mitima ya bantu.” E co, apo imfwa e ko yaba, calenga ukuti kube ukukangana kushipwa mu bantu. Pa kuti uku kukangana kwaba mu bantunse kupwe, na pa kwikusha ukufwaisha kwa cifyalilwa ukwa kwikala ukwabula ukufwa, abantu balipanga ifisumino fyalekanalekana, ukutendekela pa cifundisho ca bumunshifwa bwa mweo ukufika ku kufyalwa cipya cipya.

Te mulandu ne fyo abantu basumina, imfwa ilacululusha no kutiinya, kabili mwi sonde fye lyonse abantu balatiina ukufwa. E co tatufwile ukusunguka ukuti abantunse bonse balatiina ukufwa. Na kabili mfwa ilanga apabuuta bucafye bwa bumi bwa kukonkolelela fye ifyuma ne cifulo.

Bushe Ulingile Ukuba Weka Ilyo uli mu Kufwa?

Ku kale, uwalwala ubwa mfwa nelyo uwacenwa ica kutwala ku mfwa alesuminishiwa  ukufwila mu mwakwe umuli na batemwikwa bakwe. E fyo caleba ilingi mu nshita sha Baibolo, kabili e fyo ciba na mu ntambi shimo. (Ukutendeka 49:1, 2, 33) Umo cibe fyo, ulupwa lulesa pamo, na bana kumo balabapo pa kulanshanya. Ici cilenga umo na umo mu lupwa ukwishiba ukuti taleloosha eka ne ci cilaletako icisansamushi cibapo nga mulebombela pamo no kulosesha pamo.

Ici capusana sana ne ficitika mu bwikashi umo babinda ukulanda pa mfwa, umo bamona ukuti imfwa ilasha inkumbabulili, kabili umo abana babatamfya pa kutunganya fye ukutila kuti “basakamikwa sana.” Ukufwa shino nshiku kwalipusana mu nshila ishingi, kabili ilingi pa kufwa abantu baba beka. Nangu ca kuti abengi kuti batemwa ukufwila pa ng’anda, mu mutende kabili ukusakamanwa na balupwa, icabipisha ca kuti abengi bafwila mu cipatala, ilingi ninshi bali fye beka kabili balekalipwa, nababakofyakofya kuli fimashini fitiinya ifyapikana. Kwaba na bengi nga nshi abafwa ukwabula ukwishibikwa—abafwa ku kwipayaulula, ku fipowe, ku bulwele bwa AIDS, inkondo ya bekala calo, nelyo ubupiina bwacilamo.

Tufwile Ukutontonkanyapo

Baibolo tailesha ukwetetula pa mfwa. Na kuba pali Lukala Milandu 7:2 patila: “Cisuma ukuya ku ng’anda ya kuloosha, ukucilo kuyo ku ng’anda ya mutebeto; pa kuti imfwa ni mpela ya bantunse bonse, no wa mweo kuti abikapo umutima wakwe.” Nga, umo afwa tulaleka ukutontonkanya pa masakamika ne fyo tucita cila bushiku no kulatontonkanya fye pa fyo ubumi bwaipipa. Ici kuti catwafwa ukwikala ubumi busuma ukucila ukonaula fye nshita tuli pa calo nelyo ukwikala icikaleikale.

Finshi mwaishiba pa mfwa? Bushe mwalibala amubebeta ifyo muyumfwa, ifyo mwasumina, ifyo musuubila, ne fyo mutiina pa mpela ya bumi bwenu?

Umuntunse te kuti omfwikishe no kulondolola fyonse fine, pa mfwa no mweo. Uwakwata fye amaka ya kutweba pali ifi, ni Kabumba wesu. Kuli wene kwaba “akamfukumfuku ka mweo,” na kuli wene “e kwabo mwa kufumina ku mfwa.” (Amalumbo 36:9; 68:20) Nangu line kuti camoneka ica kusungusha, ukubebeta fimo ifyo abantu basumina pa mfwa, no kufilinganya ku fyo Icebo ca kwa Lesa cisosa, kwalatusansamusha no kutukoselesha. Kwalasokolola ukuti imfwa te mpela ya fyonse.

[Amashiwi pe bula 4]

Ukwishiba ukuti tukafwa kulatwafwa ukwikala ubumi busuma