Amafya ya Bantu Yalaswa Yapwe!

“UKWAFWA kwa muntu ukwa kufwaya ukufumyapo ifilenga ukukansana takukatamikwa sana nga ca kuti takuli lubali lwe pange likalamba kabili takuletungililwa ne fya mapolitiki. Ificitika cila nshita filanga ukuti ukwafwa kwa muntu kweka kweka takwingapwisha amafya yalengwa ne fya mapolitiki.”—The State of the World’s Refugees 2000.

Ukwafwa abantu nangu kukule shani, amafya ya muntu yena yafulilako fye ukwabula ukupwa. Bushe kuli isubilo lya kuti bapolitishani kuti bapwisha amafya? Ukulanda fye icishinka, te kuti bayapwishe. Lelo nani twingacetekela ukupwisha amafya? Mu mashiwi yasuma aya kutendekelako yantu Paulo alembele muli kalata wakwe ku Bena Kristu ba ku Efese, alondolola ifyo Lesa akafumyapo amafya ya muntu yonse. Kabili alumbula ne cibombelo Lesa akabomfya ku kucite ci—icibombelo cikafumyapo ifilenga amafya yatucusha pali ndakai. Mulandu nshi tushingatontonkanishisha pa fyo Paulo alanda? Aya mashiwi yasangwa pa Abena Efese 1:3-10.

‘Ukulenga Fyonse Fisonkanishiwe Muli Kristu’

Umutumwa aita ubufwayo bwa kwa Lesa ati “ubwangalishi [nelyo ubutungulushi pa fintu] pa mwisulo wa nshita shasontwa.” (NW) Bushe ici calola mwi? Calola mu kuti Lesa alikwata inshita yasontwa iyo akacitapo cimo “ku kulenga fyonse fya mu muulu ne fya pano nse fisonkanishiwe mu mutwe umo muli Kristu.” (Abena Efese 1:10) Ca cine, Lesa alitendeka ukubomfya ifyo ateyanya ku kulenga fyonse ifya mu muulu ne fya pe sonde ukumfwana na kabili ilyo umwine alefitungulula. Kuti mwatemwa no kuumfwa ukuti, ilyo uwasoma Baibolo J. H. Thayer alelanda pe shiwi lyapilibulwa pano ukuti ‘ukuleta fyonse,’ alondolwele ati: “Kuleta na kabili ku mwine . . . ifintu fyonse ne fibumbwa (ifyo ulubembu lwalekenye ukutula lilya) ukufibika pamo ku kuba ifibusa muli Kristu.”

Aya mashiwi yalanga ukuti Lesa e walekabila ukucite ci nga twatontonkanya pa malekano ayaliko pa kubala. Ku kale, abafyashi besu, Adamu  na Efa, baumfwilile Satana Kaseebanya mu kupondokela Lesa. Balefwaya ubuntungwa bwa kuba ne nsambu sha kuisalila abene icalungama ne calubana. (Ukutendeka 3:1-5) Ukulingana no bulungi bwa kwa Lesa, balitamfiwe mu lupwa lwa kwa Lesa ne cibusa cabo e po capwilile. Balengele abantu bonse ukukanapwililika e calenga no kuti kube ifintu fyabipa ilelo.—Abena Roma 5:12.

Ukusuminisha Ububifi pa Nshita Inono

Bamo kuti baipusha ukuti ‘mulandu nshi Lesa alekele bacite co? Cinshi ashabomfeshe fye amaka yakwe ayapulamo no kucita ifyo alefwaya, lyena no kucilikila ukukalipwa konse no kucula ifitucusha pali ndakai?’ Kwena ca cifyalilwa ukutontonkanya ifyo. Lelo cinshi ukubomfya amaka yafule fyo cine cine kwali no kulanga? Bushe mulacindika nelyo ukutasha umuntu wa kuti cilya fye amona ifishibilo fya bucipondoka apo pene aonaula bacipondoka pantu fye nakwata amaka ya kucita ifyo? Mufwile teti mumucindike nelyo ukumutasha.

Balya bacipondoka tabalwishishe amaka ya kwa Lesa. Ico balwishishe sana sana ni nsambu sha kuteka no bulungi bwakwe mu mitekele. Pa kupwisha umuku walimo imilandu yacindama iyabimbilwemo, Yehova asuminishe ifibumbwa fyakwe ukuiteka ifine ukwabula wene ukufitungulula mu kulungatika pa nshita yapimwa. (Lukala Milandu 3:1; Luka 21:24) Ilyo iyi nshita ikapwa, akanyantukilamo ku kuteka isonde lyonse na kabili. Pali iyi nshita cikeshibikwa nga nshi ukuti imitekele yakwe fye eingaleta umutende wa pe, insansa, no bunonshi ku bekashi ba pe sonde. Lyene bonse abacusha abanabo pe sonde bakafumishiwapo umuyayaya.—Amalumbo 72:12-14; Daniele 2:44.

“Ilyo Pano Isonde Pali Tapalalengwa”

Kale sana Yehova afwaile ukucita fyonse ifi. Paulo atila “ilyo pano isonde pali tapalalengwa.” (Abena Efese 1:4) Ico tacali lintu isonde talilabumbwa nelyo Adamu na Efa. Lilya isonde ‘lyaliwamishe,’ kabili bucipondoka bwali tabulabako. (Ukutendeka 1:31) Bushe ninshi “lisonde” nshi umutumwa Paulo alelandapo? Alelanda pe sonde lya bana ba kwa Adamu na Efa—isonde lya bantunse ababembu, abashapwililika abali ne subilo lya kulubulwa. Ilyo abana bonse bashilafyalwa, Yehova aishibile kabela ifyo ali no kucita ku kwafwa abana ba kwa Adamu abengalubulwa.—Abena Roma 8:20.

Kwena, ici tacilolele mu kuti, Mulopwe wa kubumbwa konse alingile ukubombela pa milandu nga filya abantunse babombelapo. Ilyo abantunse bamona ukuti ubwafya bwakupumikisha kuti bwapona, balateyanya ifingi pa kuti bacincintile ubwafya. Lelo ifyo te fyo Lesa wa maka yonse aba, ena atendeka fye ukucita ubufwayo bwakwe no kubupwishishisha. Na lyo line, Paulo alondolola ifyo Yehova asalilepo ukucita ku kupikulula imilandu pa kuti abantunse bengelululwa umupwilapo. Finshi acitile?

Ni Bani Bakaleta Ukwilulukwa?

Paulo alondolola ukuti abasambi ba kwa Kristu abasubwa no mupashi wa mushilo balikwata umulimo waibela uwa kupwisha ukukalipwa kwaletwa no lubembu lwa kwa Adamu. Paulo atila, Yehova “atusalile muli [Kristu],” ku kuteka na Yesu mu Bufumu bwakwe ubwa mu muulu. Paulo atwalilila ukulondolola ati, Yehova “atulingiile kabela mu kutemwa ku kuba abana ba Mwine muli Yesu Kristu.” (Abena Efese 1:4, 5) Kwena, Yehova tabasalile, nelyo ukubalingiila kabela, umo umo. Lelo, alingiile kabela ibumba lyonse ilya bantu ba bucishinka kabili abaipeela abali no kubombela pamo na Kristu mu kupwisha ukukalipwa uko Satana Kaseebanya, pamo na Adamu na Efa, baletele pa bantunse.—Luka 12:32; AbaHebere 2:14-18.

Mwandini ca kupapa ukuti pa muku wa kubalilapo ukulwisha bumulopwe bwa kwa Lesa, Satana atubulwile ukuti abantu abo Lesa abumbile tabapwililike—no kuti nga kwaba umo uwabacushako nelyo uwaeshako ukubabeleleka, bonse bali no kupondokela ukuteka kwa kwa Lesa. (Yobo 1:7-12; 2:2-5) Pa kulanga bwino “bukata bwa kusenamina kwakwe,” Yehova  Lesa mu kuya kwa nshita alangile ifyo acetekela ifibumbwa fyakwe ifya pe sonde pa kubulapo bamo aba mu lupwa lwa kwa Adamu ulwa lubembu ku kuba abana bakwe aba ku mupashi. Aba muli ili bumba linono bali no kusendwa no kuyabombela mu muulu. Mulimo nshi?—Abena Efese 1:3-6; Yohane 14:2, 3; 1 Abena Tesalonika 4:15-17; 1 Petro 1:3, 4.

Umutumwa Paulo atila, aba bana bakulelwa aba kwa Lesa, basanguka “impyani shinankwe sha kwa Kristu” mu Bufumu bwakwe ubwa mu muulu. (Abena Roma 8:14-17) Apo bakaba ishamfumu kabili bashimapepo, bakabombako umulimo wa kulubula abantunse ku kukalipwa no kucula ifibacusha pali ndakai. (Ukusokolola 5:10) Ca cine, “ifibumbwa fyonse filetetela no kukomenwe fumo capamo ukufika na kuli nomba.” Na lyo line, nomba line, aba bana baume aba kwa Lesa abasalwa mu kuibela bakakonka Yesu Kristu ku bulwi, kabili abantu bacumfwila bonse na kabili ‘bakalubulwa ku busha bwa kubola no kutwalwa mu buntungwa bwa bukata bwa bana ba kwa Lesa.’—Abena Roma 8:18-22.

‘Ukulubulwa’

Conse ici calengwa ukubako ukupitila mu cifwile ukuba e cintu ca kusenamina kwine kwine kabili icishaiwamina ico Lesa alanga kuli ici calo ica bantu bengapusushiwa—e kutila ilambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu. Paulo alemba ati: “Muli [Yesu Kristu] twabela no kulubuka mu mulopa wakwe, ukulekelelwa kwa mampulu yesu, umwabelo bucindami bwa kusenamina kwakwe.”—Abena Efese 1:7.

Yesu Kristu e solwesolwe mu kufishapo ubufwayo bwa kwa Lesa. (AbaHebere 2:10) Ilambo lyakwe ilya cilubula lipanga icishinte ca mwi funde ico Yehova abomfya ku kubuula bamo abana ba kwa Adamu no kubabika mu lupwa lwa ku muulu na ku kulubula abantu ku mafya yaletwa no lubembu lwa kwa Adamu, ukwabula ukonaula ubucetekelo bwabikwa mu mafunde Yakwe ne fishinte. (Mateo 20:28; 1 Timote 2:6) Yehova acita ifintu mu nshila isumbula ubulungami bwakwe kabili mu kumfwana ne fyo ubulungi bwapwililika bufwaya.—Abena Roma 3:22-26.

“Ica Nkama” ca kwa Lesa

Pa myaka iingi, Lesa tasokolwele mu kulungatika ifyo ali no kupwishishisha ubufwayo bwakwe kwi sonde. Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E., ‘alengele cishibwe ku [Bena Kristu] ica nkama ca kupanga kwakwe.’ (Abena Efese 1:9) Paulo na Bena Kristu banankwe abasubwa balyumfwikishe umulimo usuma nga nshi uo Yesu Kristu apeelwe ku kupwishishisha ubufwayo bwa kwa Lesa. Kabili na bo batendeke ukumfwikisha umulimo wabo uwaibela uwa kuba impyani pamo na Kristu mu Bufumu bwakwe ubwa mu muulu. (Abena Efese 3:5, 6, 8-11) Cine cine, Ubufumu ubwaba mu maboko ya kwa Yesu Kristu na bakateka banankwe e cibombelo ceka fye ico Lesa akabomfya ku kuleta umutende wa pe mu muulu na pe sonde. (Mateo 6:9, 10) Ukupitila muli bwene, Yehova akabwesesha ili sonde ku bufwayo ubo umwine alipangile ku kutendeka.—Esaya 45:18; 65:21-23; Imilimo 3:21.

Inshita yakwe iyasontwa ku kufumya pe sonde ukucululusha konse no lufyengo ili mupepi. Lelo kwena Yehova atendeke umulimo wa kubweseshamo pa Pentekoste wa mu 33 C.E. Mu nshila nshi? Ilya nshita ayambile ukulonganya ‘ifya mu muulu,’ balya abakateka na Kristu mu muulu. Pali aba pali na Bena Kristu  ba ku Efese. (Abena Efese 2:4-7) Mu myaka ya nomba line, ino ine nshita yesu, Yehova alonganye “fya pano nse.” (Abena Efese 1:10) Ukupitila mu mulimo wa kushimikila mu calo conse, aleishibisha inko shonse imbila nsuma pa lwa kuteka kwa Bufumu ubwaba mu maboko ya kwa Yesu Kristu. Abo abaleyankulako nangu ni pali nomba balelonganikilwa mu cifulo ca kucingililwamo no kuundapwa kwa ku mupashi. (Yohane 10:16) Nomba line fye, pe sonde lyasangululwa ilya paradise, bakaipakisha ukulubulwa umupwilapo ku lufyengo lonse no kucula.—2 Petro 3:13; Ukusokolola 11:18.

“Ifintu ifingi ifya kusungusha” fyalicitwa ku kufwaya ukwafwa abantu batitikishiwa. (The State of the World Children 2000) Lelo, icintu cacilapo ukusungusha ni cintu Kristu Yesu na bakateka banankwe aba Bufumu bwa mu muulu bakacita, icili apepi. Bakafumya pe sonde umupwilapo fyonse ifilenga ukukansana no bubifi bonse ubutucusha. Bakapwisha amafya ya bantu yonse.—Ukusokolola 21:1-4.

[Ifikope pe bula 4]

Ukwafwa kwa muntu takwapwisha amafya ya bantunse

[Icikope pe bula 6]

Ilambo lya cilubula ilya kwa Kristu lyaletele ukulubuka ku lubembu lwa kwa Adamu

[Icikope pe bula 7]

Ukucingililwa no kuundapwa kwa ku mupashi kuti fyasangwa ilelo

[Ifikope pe bula 7]

Nomba line, ukupitila mu Bufumu bwa buMesia, kukaba ukwilulukwa umupwilapo ku mafya